1. Ti kpe mbeto ti Nzapa aye ti tene nyen? Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ndali ti azo so andoye Jéhovah?

ACHRÉTIEN andoye Nzapa nga ala kpe mbeto ti lo. Ti ambeni zo, peut-être ala bâ so ti ndoye Nzapa nga ti kpe mbeto ti lo ague oko ape. Ye oko, e ye pëpe ti sara tënë ti mbeto so asara si terê ti zo adö. E yeke sara tënë na ndö ti mbeto so ayeke ti lo nde. Azo so akpe ti mbeto ti Nzapa ane lo na bê ti ala kue. Ala ye pëpe ti zia vundu na bê ti Babâ ti ala ti yayu ndali ti so ala ye ti buba songo ti kamarade ti ala na lo ape.—Ps. 111:10; aProv. 8:13

2. Ti gue oko na atënë ti Gbia David so ayeke na Psaume 86:11, aye use wa la e yeke bâ ni?

² Diko Psaume 86:11. Tongana mo gbu li na ndö ti atënë so, mo lingbi ti bâ so Gbia David ahinga ndani so a yeke kota ye ti kpe mbeto ti Nzapa. Zia e bâ tongana nyen la e lingbi ti sara ye alingbi na atënë so, so David asû na gbe ti yingo ti Nzapa. Kozoni, e yeke bâ ambeni raison so ndali ni e doit ti ne iri ti Nzapa mingi. Use ni, e yeke bâ tongana nyen la e yeke fa so e ne iri ti Nzapa na yâ ti gigi ti e ti lâ na lâ.

3. Nyen la asi so peut-être amû maboko lani na Moïse ti ngbâ ti ne iri ti Nzapa mingi?

³ Gbu li na ndö ti tënë ti bê ti Moïse na ngoi so lo kuku na mbeto na yâ ti mbeni dû so ayeke na yâ ti tênë na lo bâ na yâ ti mbeni  vision gloire ti Jéhovah so ayeke hon. Buku Étude perspicace des Écritures atene so “peut-être a yeke lani mbeni ye so apika bê mingi so asi na mbeni zo kozo ti tene Jésus Christ aga na sese.” Moïse amä atënë so, so âmanke mbeni ange la atene ni: “Jéhovah, Jéhovah, Nzapa so asara nzoni bê na zo nga so abâ mawa ti zo, lo sara ngonzo hio hio pëpe, lo si singo na tâ ndoye nga na tâ tënë, lo yeke fa nzoni bê na azo saki na saki, lo yeke pardonné faute, kengo ndia nga na siokpari.” (Ex. 33:17-23; 34:5-7). Peut-être Moïse ayeke pensé lani na ndö ti ye so na ngoi so lo sara kua na iri Jéhovah. Bê ti e adö ape so na pekoni Moïse awa azo ti Israël ti “kpe iri” so, “so ayeke na gloire nga so amû mbeto na zo”.—Deut. 28:58.

4. Ti gbu li na ndö ti asarango ye wa ti Jéhovah alingbi ti sara si e ne lo mingi?

⁴ Tongana e pensé na iri Jéhovah, a yeke nzoni e gbu li na ndö ti lo so iri ni ayeke na ndö ti lo. A lingbi e gbu li na ndö ti asarango ye ti lo tongana ngangu ti lo, ndara ti lo, mbilimbili ti lo nga na ndoye ti lo. Ti gbu li na ndö ti asarango ye ti lo so nga na ambeni nde alingbi ti sara si e ne lo mingi.—Ps. 77:11-15.

5-6. (a) Nda ti iri ti Nzapa ayeke nyen? (b) Ti gue oko na Exode 3:13, 14 nga na Ésaïe 64:8, na alege wa la Jéhovah ayeke sara si aye asi?

⁵ Nyen la e hinga na ndö ti nda ti iri ti Nzapa? Awandara mingi ayeda so iri Jéhovah aye ti tene “Lo so asara si ye aga mbeni ye wala ye abâ gigi.” Nda ti iri ti lo so adabe ti e so ye oko alingbi pëpe ti kanga lege na Jéhovah ti sara ye so lo ye ti sara nga lo lingbi ti sara si aye asi. Na alege wa?

⁶ Jéhovah asara si aye asi na lege so lo ga ye kue so a lingbi lo ga ni ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara. (Diko Exode 3:13, 14.) Fani mingi a wa e ti gbu li na ndö ti kpengba mbage ti sarango ye ti Nzapa so. Jéhovah alingbi nga ti sara si awakua ti lo so ayeke mbilimbili-kue ape aga ye so lo bezoin ni ti sara kua ti lo nga ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara. (Diko Ésaïe 64:8.) Na sarango tongaso, Jéhovah asara si ye so lo ye asi. Ye oko alingbi ti kanga lege na lo ape ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara.—És. 46:10, 11.

7. Tongana nyen la e lingbi ti kiri ti bâ Babâ ti e ti yayu na nene ni mingi?

 ⁷ E lingbi ti kiri ti bâ Babâ ti e ti yayu na nene ni mingi tongana e gbu li na ndö ti aye so lo sara awe nga na aye so lo mû na e ngangu ti sara ni. Na tapande, tongana e gbu li na ndö ti aye so lo créé so apika bê mingi, bê ti e ayeke dö ti bâ aye so lo sara, so ti tene aye so lo sara si abâ gigi (Ps. 8:3, 4). Nga tongana e gbu li na ndö ti aye so Jéhovah asara si e ga ni si e lingbi ti sara ye so lo ye, e yeke ne lo mingi. Iri Jéhovah ayeke biani ye so apika bê mingi! Iri so aye ti sara tënë ti aye kue so Babâ ti e ayeke ni, aye kue so lo sara nga na aye kue so lo yeke sara ande.—Ps. 89:7, 8.

8. Nyen la Deutéronome 32:2, 3 afa na e na ndö ti bango ndo ti Jéhovah na ndö ti iri ti lo?

⁸ Ngoi kete kozo ti tene azo ti Israël alï na Sese ti zendo, Jéhovah afa na Moïse mbeni bia (Deut. 31:19). Na pekoni, Moïse afa bia ni na azo ni. (Diko Deutéronome 32:2, 3.) Tongana e gbu li na ndö ti versê 2 nga na 3, a yeke polele so Jéhovah aye pëpe ti tene a honde iri ti lo, mo bâ mo tene a yeke mbeni iri so a lingbi a di ni ape. Lo ye ti tene azo kue ahinga iri ti lo. So kota pasa la azo ni ayeke na ni ti mä Moïse so afa na ala aye na ndö ti Jéhovah nga na iri ti lo so ayeke ye ti gloire! Ye so Moïse afa na ala akpengba ala nga adë bê ti ala tongana ngu-nzapa so atï kete kete na ndö ti benyama. Tongana nyen la e lingbi ti sara kue ti tene fango ye ti e aduti tongaso?

9. Tongana nyen la e lingbi ti mû maboko ti sara si iri ti Jéhovah aga nzoni-kue?

⁹ Na ngoi so e yeke fa tënë da na da wala na ambeni lege nde, e lingbi ti sara kua na Bible ti fa na azo iri ti Nzapa, Jéhovah. E lingbi ti fa na ala apendere mbeti, apendere vidéo nga na ambeni ye so ayeke na ndö ti site ti e so amû gonda na Jéhovah. Na place ti kua, na ekole, wala na ngoi so e yeke na yâ ti tambela, e lingbi ti wara anzoni lege ti sara tënë na ndö ti Nzapa ti e so e ye lo mingi nga na asarango ye ti lo. Lege alingbi ti zi na e ti sara tënë na azo na ndö ti apendere ye so Jéhovah ayeke sara ande ndali ti e nga ndali ti sese. Nga na ngoi so ala mä tënë ti aye so, peut-être ala yeke bâ ti kozoni tongana nyen la Jéhovah aye e mingi. Tongana e fa na azo tâ tënë na ndö ti Babâ ti e so andoye e, e yeke mû maboko ti sara si iri ti Nzapa aga nzoni-kue. E yeke mû maboko na azo ti hinga so a fa na ala amvene mingi na ndö ti Jéhovah. Ye so e fa na azo na ndö ti Bible adë bê ti ala mingi.—És. 65:13, 14.

10. Na ngoi so e yeke manda Bible na azo, ngbanga ti nyen la a lingbi e sara aye mingi ahon gï ti fa na ala andia ti Nzapa nga na aye so lo hunda?

¹⁰ Na ngoi so e yeke manda Bible na azo, e ye ti mû maboko na ala ti hinga iri ti Jéhovah nga ti sara kua na ni. Na ndö ni, e ye ti mû maboko na ala ti hinga Jéhovah nzoni. Eskê e yeke wara lege ti sara ni tongana e fa gï na ala aye so Nzapa ahunda na azo ti sara, andia ti Nzapa nga na andia na ndö ti nzoni sarango ye? Zo so amanda ye nzoni alingbi ti hinga ye na ndö ti andia ti Nzapa na ti ye ni même mingi. Me eskê ndoye ayeke pusu lo ti mä yanga ti Jéhovah? Girisa ape so Ève ahinga lani ndia ti Nzapa, me lo ye lani biani pëpe Lo so alu ndia ni; ti Adam nga ayeke tongaso (Gen. 3:1-6). Tongaso, a lingbi e sara aye mingi ahon gï ti fa na azo andia ti Nzapa nga na aye so lo hunda.

11. Na ngoi so e yeke fa na azo so e yeke manda Bible na ala andia ti Nzapa nga na aye so lo hunda, tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na ala ti ye lo so alu andia ni?

¹¹ Andia ti Jéhovah nga na aye so lo hunda ayeke lakue nzoni ndali ti e (Ps. 119:97, 111, 112). Me peut-être azo so e yeke manda Bible na ala ayeke bâ ni tongaso ape tongana ala hinga ape so ndoye la apusu Jéhovah ti lu andia so. Tongaso, e lingbi ti hunda ala: “Ti mo, ngbanga ti nyen la Nzapa ahunda na awakua ti lo ti  sara mbeni ye wala ti sara mbeni ye ape? A fa na e nyen na ndö ti lo?” Tongana e mû maboko na azo so e manda Bible na ala ti gbu li na ndö ti Jéhovah nga ti gi ti ye mingi iri ti lo, so ayeke ye ti gloire, peut-être e yeke ndu bê ti ala. Ala yeke ye Nzapa nga na andia ti lo (Ps. 119:68). Mabe ti ala ayeke kpengba nga ayeke mû maboko na ala ti gbu ngangu na yâ ti angangu tara so ayeke ga.—1 aCor. 3:12-15.

12. Tongana nyen la na mbeni ngoi bê ti David aduti oko ape? Ye ti peko ni ayeke so wa?

¹² Mbeni kpengba tënë so ayeke na Psaume 86:11 ayeke: “Sara si bê ti mbi aduti oko.” Yingo vulu apusu Gbia David ti sû atënë so. Na yâ ti fini ti lo kue lo bâ so a yeke ngangu ape ti tene bê ti lo aduti use use na ndö ti ambeni ye. Mbeni lâ, lo yeke na ndö ti da ti lo na lo bâ mbeni wali so ayeke sukula ngu so ayeke wali ti mbeni koli. Na ngoi ni so, eskê bê ti David ayeke lani oko wala ayeke use use? Lo hinga lani ndia ti Jéhovah so: “Mo sara nzara ti wali ti mba ti mo pëpe.” (Ex. 20:17). Ye oko, âmanke lo ngbâ lani ti bâ wali ni. Na bê ti lo, lo sara nzara ti wali ni, Bath-Shéba, nga lo ye ti zia ngia na bê ti Jéhovah; tongaso bê ti lo ayeke lani use use. Atâa so teti angu mingi David aye Jéhovah nga lo kpe mbeto ti lo, lo sara ye so anzere gï na lo wani. Na ngoi ni so, David asara mbeni ye so ayeke tâ sioni mingi. Lo bi zonga na ndö ti iri ti Jéhovah. Lo sara nga sioni na azo so asara ye oko ape, so na popo ti ala mo yeke wara azo ti sewa ti lo.—2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Tongana nyen la e hinga so bê ti David akiri aduti oko?

¹³ Jéhovah apunir David, me lo kiri lo duti na nzoni songo na Jéhovah (2 Sam. 12:13; Ps. 51:2-4, 17). David adabe ti lo na akpale nga na kota vundu so aga na ngoi so lo zia si bê ti lo aga use use. A lingbi nga ti kiri peko ti atënë ti lo so ayeke na Psaume 86:11 tongaso: “Mû na mbi bê so yâ ni akangbi pëpe.” Eskê Jéhovah amû maboko na David ti sara si bê ti lo aduti oko, wala yâ ni akangbi ape? En, ndali ti so na pekoni, Mbeti ti Nzapa atene so David ayeke mbeni koli so ‘asara na Jéhovah Nzapa ti lo na bê ti lo kue’.—1 aGbia 11:4; 15:3.

14. A lingbi e hunda terê ti e na hunda wa? Ngbanga ti nyen?

¹⁴ Tapande ti David ayeke mbeni ye so akpengba e nga agboto mê ti e. So lo tï na yâ ti kota siokpari ayeke mbeni gbotongo mê ndali ti awakua ti Nzapa laso. E ye ti sara mara ti faute so ape. Tongaso, atâa tongana e komanse ti sara na Jéhovah ade ti ninga ape wala e sara na lo angu mingi awe, a lingbi e hunda terê ti e: ‘Eskê mbi yeke dö sese na aye so Satan ayeke sara ti tene bê ti mbi aduti use use?’

15. Tongana nyen la kpengo mbeto ti Nzapa alingbi ti bata e tongana lê ti e atï na ndö ti a-image so azingo nzara ti terê ti e?

 ¹⁵ Na tapande, tongana mo bâ mbeni image na télé wala na ndö ti Internet so alingbi ti zingo nzara ti terê ti mo, mo yeke sara ye tongana nyen? A lingbi ti duti ngangu ape ti tene mo pensé so image ni wala film ni ayeke biani porno ape. Me eskê a lingbi ti duti mbeni ye so Satan asara kua na ni ti sara si bê ti mo aduti use use? (2 aCor. 2:11). Image so alingbi ti duti tongana mbeni dö so mbeni zo asara kua na ni ti suru yâ ti mbeni kota keke. Kozoni lo yeke dë keke ni asuru kete, lo kiri lo dë ni juska yâ ti keke ni asuru. Eskê image so azingo nzara ti terê ti mo alingbi ti duti tongana yanga ti dö so? Tongana mbeni zo abâ aye so akpa aye so ayeke sara sioni na zo ape alingbi ti gue na lo mbeni lâ ti sara mbeni siokpari na lo duti be-ta-zo na Nzapa ape. Tongaso, tongana mo sara si bê ti mo angbâ ti duti oko ti kpe mbeto ti iri ti Jéhovah, mo yeke zia pëpe si mbeni ye so ayeke na lege ni ape alï na yâ ti bê ti mo.

16. Tongana bê ti e apusu e ti sara mbeni sioni ye, a lingbi e hunda terê ti e na ahunda wa?

¹⁶ Na ndö ti so Satan ayeke sara kua na a-image ti zingo nzara ti terê ti e, lo yeke sara kua nga na gbâ ti ambeni ye nde ti pusu e ti sara sioni ye. E yeke sara ye tongana nyen? A yeke ngangu ape ti pensé so aye ni so ayeke tâ sioni ape. Na tapande, e lingbi ti pensé, e tene: ‘Tongana mbi sara ye so a yeke bi ande mbi na gigi ape, tongaso a yeke nga kota siokpari ape.’ Mara ti pensé tongaso ayeke sioni mingi. A yeke nzoni e hunda terê ti e na ahunda so: ‘Eskê Satan ayeke gi ti sara kua na tara so ti sara si bê ti mbi aduti use use? Tongana mbi sara ye alingbi na asioni nzara ti bê ti mbi, a yeke ga na zonga na ndö ti iri ti Jéhovah? Tongana mbi sara ye so, a yeke sara si mbi ga nduru mingi na Nzapa, wala a yeke gue na mbi yongoro na lo?’ Gbu li na ndö ti ahunda so. Sambela ti wara ndara ti  fa atâ kiringo tënë ni sân ti handa terê ti mo (Jacq. 1:5). Tongana mo sara ni alingbi ti bata mo biani. A lingbi ti mû maboko na mo ti luti na atara na bê ti mo kue tongana ti so Jésus asara na ngoi so lo tene: “Hon kâ, Satan!”—Mat. 4:10.

17. Mû mbeni tapande ti fa ngbanga ti nyen la a yeke nzoni ape ti tene bê ti e aduti use use.

¹⁷ A yeke nzoni ape ti tene bê ti e aduti use use. Imaginé mbeni bungbi ti pikango ballon so azo ni amä terê ape. Ambeni aye ti tene gï ala la awara gloire, mbeni kete wungo ti ala aye pëpe ti sara ye alingbi na andia ti pikango ballon ni nga ambeni ane pëpe zo so ayeke fa pikango ballon ni na ala. A yeke ngangu ti tene mara ti bungbi tongaso asö benda. Me mbeni bungbi so ayeke beoko alingbi ti sö benda. Bê ti mo alingbi ti duti tongana mbeni bungbi so asö benda tongana apensé ti mo, anzara ti bê ti mo nga na atënë ti bê ti mo kue apusu mo ti sara na Jéhovah. Girisa ape so a nzere na Satan ti sara si bê ti mo aduti use use. Lo ye ti tene apensé ti mo, anzara ti bê ti mo nga na atënë ti bê ti mo ague nde na aye so Jéhovah ahunda. Ye oko, a lingbi mo sara si bê ti mo aduti oko ti sara na Jéhovah (Mat. 22:36-38). Zia lege lâ oko ape na Satan ti sara si bê ti mo aduti use use.

18. Ti gue oko na atënë so ayeke na Michée 4:5, nyen la mo leke na bê ti mo ti ngbâ ti sara?

¹⁸ Sambela Jéhovah tongana David so asambela, atene: “Sara si bê ti mbi aduti oko ti kpe mbeto ti iri ti mo.” Zia na gbele mo ti sara ye alingbi na sambela so. Lâ na lâ, leke na bê ti mo ti tene adesizion ti mo, atâa akete ni wala akota ni, afa so mo ne mingi iri ti Jéhovah so ayeke nzoni-kue. So mo yeke Témoin ti Jéhovah, tongana mo sara tongaso, mo yeke mû gloire na iri so (aProv. 27:11). E nga kue e yeke wara lege ti tene oko tënë so prophète Michée atene lani, lo tene: “E yeke tambela ande na iri ti Jéhovah Nzapa ti e lakue lakue nga kpu na kpu.”—Mi. 4:5.