1. Nyen la e doit ti sara ti sö kuâ na lâ ti Jéhovah?

 TONGANA Bible asara tënë ti “lâ ti Jéhovah”, a ye ti sara tënë ti ngoi so Jéhovah ayeke futi awato ti lo nga lo yeke sö awakua ti lo. Ândö, Jéhovah apunir ambeni mara (És. 13:1, 6; Ézéch. 13:5; Soph. 1:8). Ti ngoi ti e, “lâ ti Jéhovah” ayeke komanse na ngoi so abungbi ti poroso ayeke futi Babylone, Ngangu gbata na ayeke si na bira ti Harmaguédon. Ti sö kuâ na ngoi ni so, e doit ti leke terê ti e laso. Jésus afa lani na e so e doit ti duti nduru ndali ti “kota ye ti vundu” nga e “leke terê” ti e ndali ni.—Mat. 24:21; Luc 12:40.

2. Kozo mbeti na aThessalonicien apeut ti aidé e tongana nyen?

² Na yâ ti kozo mbeti ti bazengele Paul na aThessalonicien, lo sara kua na gbâ ti atapande ti aidé aChrétien ti ngbâ ti leke terê ti ala ndali ti kota lâ ti fango ngbanga ti Jéhovah. Paul ahinga lani so lâ ti Jéhovah ayeke si na ngoi ni kâ ape (2 aThes. 2:1-3). Me lo wa aita ti lo ti leke terê ti ala ndali ni mo bâ mo tene a yeke si kekereke, na e nga kue e peut ti sara ye alingbi na awango ti lo. Zia e bâ ye so lo fa na ndö ti atënë so: (1) fason so lâ ti Jéhovah ayeke si na ni, (2) azo wala la ayeke sö kuâ ande ape nga (3) ye so e peut ti sara ti sö kuâ.

3. Tongana nyen la lâ ti Jéhovah ayeke si tongana zo ti nzi na bï? (Bâ nga foto.)

³ “Tongana mbeni zo ti nzi na bï.” (1 aThes. 5:2). So ayeke kozo tapande ti atapande ota so a sara kua na ni ti sara tënë ti singo ti lâ ti Jéhovah. Mingi ni, azo ti nzi ayeke sara ye hio hio  na bï ti nzi ye na ngoi so azo aku terê ti ala na ni ape. Lâ ti Jéhovah ayeke si nga ande tâ gï gbagburu na ngoi so mingi ti azo aku terê ti ala na ni ape. Peut-être li ti atâ Chrétien ayeke kpe même ti bâ tongana nyen la aye ni ayeke si hio. A yeke futi ande asioni zo me a yeke futi e ape.

4. Na lege wa la lâ ti Jéhovah ayeke tongana songo yâ so ayeke gbu mbeni mama ti ngo?

⁴ “Tongana ti so songo yâ ayeke gbu mbeni mama ti ngo”. (1 aThes. 5:3). Mbeni mama ti ngo alingbi pëpe ti hinga mbilimbili lango so yâ ti lo ayeke komanse ti son ti tene lo dü. Me lo hinga biani so a yeke si. A peut ti si gbagburu, a son nga lo peut ti kanga lege na ni ape. Legeoko nga, e hinga pëpe lango nga na l’heure so lâ ti Jéhovah ayeke komanse na ni. Me, e hinga biani so a yeke si, nga Nzapa ayeke fâ ngbanga na ndö ti asioni zo gï gbagburu tongaso na ala peut ti kpe ni ape.

5. Na lege wa la kota ye ti vundu ayeke tongana komansengo ti mbeni fini lango?

⁵ Tongana komansengo ti mbeni fini lango. Na yâ ti ota tapande ti Paul, lo kiri lo sara tënë ti azo ti nzi so ayeke nzi na bï. Me ti so ni so, na bango ni, Paul ahaka lâ ti Jéhovah na ngoi so ndo ayeke han (1 aThes. 5:4). Azo ti nzi so ayeke nzi ye na bï apeut ti hinga ape so ngoi ayeke hon. Ndo apeut ti han sân ti tene ala hinga na a peut ti gbu ala. Legeoko nga, kota ye ti vundu apeut ti gbu azo so, tongana azo ti nzi, angbâ ti sara aye so azia vundu na bê ti Nzapa. Me ti e, e peut ti duti nduru ti ke asarango ye so azia vundu na bê ti Jéhovah na ti ngbâ ti tomba peko ti “mara ti alege nde nde kue ti nzoni bê, alege nde nde kue ti mbilimbili nga na ti tâ tënë.” (aÉph. 5:8-12). Na pekoni, Paul asara kua na atapande use so ague oko na ti so ti sara tënë ti azo so ayeke sö ande kuâ ape.

6. Na lege wa la azo mingi ayeke lango? (1 aThessalonicien 5:6, 7).

⁶ “Azo so ayeke lango”. (Diko 1 aThessalonicien 5:6, 7.) Paul ahaka azo so ayeke sö ande kuâ ape na lâ ti Jéhovah na azo so ayeke lango. Ala hinga ape aye so ayeke passé na terê ti ala wala ngoi so ayeke hon. Tongaso, ala hinga ape ngoi so mbeni kota ye ayeke si nga ala lingbi ti sara mbeni ye ape. Azo mingi laso ayeke tongana azo so ayeke lango (aRom. 11:8). Ala hinga ape so e yeke na “lâ ti nda ni” nga kota ye ti vundu ayeke si fafadeso. Tongana akota changement asi na yâ ti dunia, ambeni zo ayeke sara nzara ti mä tënë ti Royaume so e yeke fa. Me na pekoni, azo mingi ayeke na nzara ni encore ape. Même ambeni zo so ayeda so mbeni lâ ti fango ngbanga ayeke dä apensé so a ngbâ ayo (2 Pi. 3:3, 4). Me lâ na lâ e bâ so a yeke kota ye mingi ti tene lê ti e angbâ na zingo ni.

7. Azo wa la ngonzo ti Nzapa ayeke ga na ndö ti ala tongana azo so asoulé?

⁷ ‘Azo so asoulé’. Bazengele Paul ahaka azo so Nzapa ayeke futi ala na azo so asoulé. Azo so asoulé ayeke sara ka ye hio ape tongana mbeni ye asi, nga ala yeke mû asioni desizion. Legeoko nga, asioni zo ayeke sara sanka ti awango ti Nzapa. Ala soro ti sara aye so ayeke gue na ala na futingo. Me Bible awa aChrétien ti zia li ti ala kpô (1 aThes. 5:6). Mbeni wandara ti Bible atene so zo so azia li ti lo kpô ayeke “duti kpô nga li ti lo ayeke ga kirikiri ape. Lo yeke gbu li ti lo nzoni tongaso si lo mû nzoni desizion.” Ngbanga ti nyen la e doit ti duti kpô nga li ti e aga kirikiri ape? Tongaso si e yôro terê ti e pëpe na yâ ti poroso wala na yâ ti atënë ti azo ti dunia so. Na ngoi so lâ ti Jéhovah ayeke pusu nduru mingi, azo ayeke pusu e mingi ti yôro terê ti e na yâ ti aye ni so. Me, e doit ti gi bê ti e ape na ndö ti ye so e yeke sara. Yingo ti Nzapa apeut ti aidé e ti duti kpô na ti zia si li ti e aga kirikiri ape nga ti mû anzoni desizion.—Luc 12:11, 12.

8. Tongana nyen la 1 aThessalonicien 5:8 afa asarango ye so ayeke aidé e ti tene lê ti e angbâ na zingo ni nga ti ngbâ ti zia li ti e kpô? (Bâ nga foto.)

⁸ ‘Yü na kate ti mo bongo ti wen nga yü casque’. Paul ahaka e na aturugu so lê ti ala akpengba nga so aleke terê ti ala awe ndali ti bira. (Diko 1 aThessalonicien 5:8.) Mbeni turugu adoit ti duti nduru ti tiri na ngoi kue so bira ayeke dä. Ti e nga kue a yeke tongaso. E yeke ngbâ ti duti nduru ndali ti lâ ti Jéhovah tongana e yü na kate ti e bongo ti wen ti mabe na ti ndoye nga e yü casque ti beku. Asarango ye so apeut ti aidé e mingi.

9. Mabe ti e ayeke bata e tongana nyen?

⁹ Bongo ti wen so mbeni turugu ayü na kate ti lo ayeke bata bê ti lo. Mabe na ndoye ayeke bata bê ti e na lege ti fä. A yeke aidé e ti ngbâ ti sara na Nzapa nga ti ngbâ ti mû peko ti Jésus. Mabe asara si e hinga biani so Jéhovah ayeke futa e ndali ti so e gi lo na bê ti e kue (aHéb. 11:6). A yeke pusu e ti ngbâ be-ta-zo na Jésus, so ayeke fa lege na e, même tongana e doit ti gbu ngangu na yâ ti akpale. E peut ti kpengba mabe ti e tongaso si e peut ti gbu ngangu na yâ ti akpale tongana e manda ye na lege ti tapande ti aita ti ngoi ti e so angbâ be-ta-zo, atâa so a sara ye ti ngangu na ala wala ala wara kpale ti nginza. E peut nga ti kpe ndoye ti nginza nga na nzara ti warango gbâ ti aye ti sese tongana e mû tapande ti aita so aduti na ye mingi ape na yâ ti gigi ti ala, tongaso si ala zia Royaume na kozo ndo. b

10. Tongana nyen la yengo so e ye na Nzapa nga na azo ayeke aidé e ti gbu ngangu?

 ¹⁰ Ndoye ayeke nga kota ye so ayeke aidé e ti tene lê ti e angbâ na zingo ni nga e zia li ti e kpô (Mat. 22:37-39). Yengo so e ye na Nzapa ayeke aidé e ti gbu ngangu na fango tënë atâa akpale so e peut ti wara dä (2 Tim. 1:7, 8). So e ye azo so ayeke sara na Jéhovah ape, e yeke ngbâ ti fa tënë nga ti ngbâ ti sara kua na yâ ti territoire ti e atâa na lege ti téléphone wala lettre. E yeke na beku so mbeni lâ azo ayeke changé nga ala yeke komanse ti sara ye na lege ni.—Ézéch. 18:27, 28.

11. Yengo so e ye na aita ti e ayeke aidé e tongana nyen? (1 aThessalonicien 5:11).

¹¹ E ndoye nga amba ti e aChrétien. E yeke ndoye amba ti e na lege so e “dë bê ti mba nga [e] kpengba mba”. (Diko 1 aThessalonicien 5:11.) Tongana ti so aturugu ayeke tiri na terê ti mba, e yeke kpengba amba ti e na popo ti e. Mbeni turugu apeut ti zia kä na terê ti mbeni mba ti lo na yâ ti bira, me lo sara ni na mbana ape. Legeoko nga, e yeke ye lâ oko ape ti son bê ti aita ti e wala ti kiri na ala peko ti sioni so ala sara na e (1 aThes. 5:13, 15). E yeke fa nga ndoye ti e na lege so e ne aita so ayeke mû li ni na yâ ti congrégation (1 aThes. 5:12). Na ngoi so Paul atokua lettre na congrégation ti Thessalonique, congrégation ni asigi ade ti sara ngu oko ape. Peut-être aita so ayeke mû li ni ade ti hinga kua ni nzoni ape nga peut-être ala sara afaute. Me ala lingbi ti tene a ne ala. Na ngoi so kota ye ti vundu ayeke pusu nduru nduru, peut-être e yeke dépend ande mingi na a-ancien ti wara fango lege ahon ti laso. Peut-être e yeke wara ande lege ape ti wara fango lege na mbage ti aita so ayeke na kota ndokua ti e nga na filiale, tongaso, a yeke kota ye ti gi ti ndoye a-ancien nga ti ne ala laso. Atâa nyen la asi, e doit ti zia li ti e kpô, e bâ gï pëpe awokongo ti ala, me e zia li ti e na ndö ti tënë so: Jéhovah ayeke fa lege na akoli be-ta-zo so na lege ti Christ.

12. Beku ti e ayeke bata apensé ti e tongana nyen?

¹² Gï tongana ti so casque ayeke bata li ti mbeni turugu, beku ti salut ti e ayeke bata apensé ti e. So e yeke na kpengba beku,  e hinga so aye so azo ayeke wara na yâ ti dunia so ayeke ye oko ape (aPhil. 3:8). Beku ayeke aidé e ti duti kpô nga ti tene li ti e aga kirikiri ape. A yeke ye so asi na Wallace na Laurinda, so ayeke sara kua ti Jéhovah na Afrika. Na yâ ti yenga ota, mbeni oko aperdre babâ ti lo, mbeni oko aperdre mama ti lo. Ndali ti so COVID-19 ayeke mû ndo, ala wara lani lege ape ti kiri na kodro ti ala ti duti na terê ti afami ti ala. Wallace atene: “Beku ti zingongo ti akuâ a-aidé mbi ti pensé na dutingo ti ala na yâ ti akozo lango ti ala na yâ ti fini dunia, me pëpe na yâ ti andangba lango ti ala na yâ ti dunia so. Beku so adë bê ti mbi na ngoi so vundu asara mbi wala ala manke mbi.”

13. Nyen la e peut ti sara ti wara yingo vulu?

¹³ “Ala mingo wâ ti yingo pëpe.” (1 aThes. 5:19). Paul ahaka yingo vulu na mbeni wâ so ayeke gbi na yâ ti terê ti e. Tongana e yeke na yingo ti Nzapa, e yeke yapu nga e yeke na ngia ti sara ye so ayeke na lege ni nga e yeke na ngangu ti sara kua ti Jéhovah (aRom. 12:11). Nyen la e peut ti sara ti wara yingo vulu? E peut ti sambela ti wara ni, e manda Bible so a sû ni na gbe ti yingo ti Nzapa nga e sara kua legeoko na bungbi ti lo so yingo ti lo afa lege na ni. Sarango tongaso ayeke aidé e ti gi ti duti na “lengo ti yingo”.—aGal. 5:22, 23.

14. Nyen la e doit ti kpe ni tongaso si e ngbâ ti wara yingo ti Nzapa? (Bâ nga foto.)

¹⁴ Na peko ti so Nzapa amû na e yingo vulu ti lo, e doit ti sara hange si e “mingo wâ ti yingo pëpe.” Nzapa ayeke mû yingo ti lo gï na azo so ayeke na anzoni pensé nga na anzoni sarango ye. Lo yeke mû na e yingo vulu ti lo ape tongana e ngbâ ti pensé na asioni ye nga ti sara ni (1 aThes. 4:7, 8). Ti ngbâ ti wara yingo vulu, e doit nga ti “bâ tenengo aprophétie tongana buba ye pëpe.” (1 aThes. 5:20). Na yâ ti versê so, “aprophétie” aye ti sara tënë ti atënë so Jéhovah atene na e na lege ti yingo vulu ti lo. A ndu nga tënë ti lâ ti Jéhovah nga na ngoi ti e so e doit ti sara ye hio. E yeke pensé ape so lâ ti Jéhovah, wala Harmaguédon, ayeke si na ngoi ti e ape. Me, e ye ti tene a si  hio nga e bata ni na li ti e, na lege so e ngbâ ti sara ye na lege ni nga e ngbâ ti duti na aye mingi ti sara na yâ ti “akusala so afa so [e] voro Nzapa na bê ti [e] kue” lâ oko oko.—2 Pi. 3:11, 12.

15. Nyen la e peut ti sara ti tene atënë so ayeke na lege ni ape nga na asabango so alondo na asioni yingo ahanda e ape? (1 aThessalonicien 5:21).

¹⁵ Fafadeso, awato ti Nzapa ayeke tene mbeni tënë so aye ti tene: “Siriri na nzoni duti ayeke dä!” (1 aThes. 5:3). Sabango so alondo na asioni yingo ayeke mû ande ndö ti sese kue, na a yeke handa azo mingi (Apoc. 16:13, 14). Ka e? Tongana e “gi ti bâ wala aye kue ayeke tâ tënë,” a yeke handa e ape. (Diko 1 aThessalonicien 5:21.) A sara lani kua na tënë ti Grec so a kiri peko ni na “gi ti bâ” ti sara tënë ti azo so ayeke tara aye tongana lor nga na argent ti bâ wala a yeke nzoni ni. Tongaso, e doit ti gi ti hinga wala ye so e mä wala ye so e diko ayeke na lege ni. A yeke lani kota ye ti tene azo ti Thessalonique asara tongaso, na a yeke duti ande nga kota ye mingi na e ti sara tongaso na ngoi so kota ye ti vundu ayeke ga nduru. E yeke yeda na atënë kue so azo atene ape, me e yeke sara kua na ngangu ti gbungo li ti e ti haka aye so e diko wala e mä na aye so Bible nga na bungbi ti Jéhovah atene. Tongana e sara tongaso, sabango ti asioni yingo ayeke handa e ape.—aProv. 14:15; 1 Tim. 4:1.

16. Nyen la e yeke biani na beku na ni? A pusu e ti sara nyen?

¹⁶ E hinga so awakua ti Jéhovah ayeke sö kuâ ande na ngoi ti kota ye ti vundu. Me e hinga ape ye so ayeke si kekereke (Jacq. 4:14). Ye oko, atâa e sö kuâ na ngoi ti kota ye ti vundu wala e kui kozo na ni, Jéhovah ayeke futa ande e na lege so lo mû na e fini ti lakue lakue tongana e ngbâ be-ta-zo na lo. A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke duti ande na terê ti Christ na yayu. Ambeni taba ayeke duti ande na yâ ti Paradis na ndö ti sese. Zia e kue e zia li ti e na ndö ti pendere beku ti e so nga e ngbâ ti duti nduru ndali ti lâ ti Jéhovah.