1-2. Aye wa la e yeke bâ na yâ ti article so?

LASO aye mingi ayeke dä so afa so e si na hunzingo ti lâ ti nda ni ti aye ti ngoi so awe. Fafadeso, Jéhovah na Jésus Christ ayeke futi agouvernement kue so ake Royaume ti lo. Me kozo si ye so asi, gbia ti nord na gbia ti sud ayeke ngbâ ti tiri na popo ti ala nga na azo ti Nzapa.

² Na yâ ti article so, e yeke bâ prophétie so ayeke na Daniel 11:40–12:1. E yeke bâ zo wa la ayeke gbia ti nord laso nga ndani so e lingbi ti sara mbeto ape ti akpale so ayeke ku e.

3-4. Zo wa la ayeke gbia ti nord laso? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

³ Na peko ti so Union soviétique atï na ngu 1991, azo ti Nzapa so ayeke lani na gbe ti komandema ti lo awara liberté teti mbeni ngoi. Daniel afa liberté so tongana ‘kete mungo maboko’ so ala wara (Dan. 11:34). Ye so asara si ala wara lege ti fa tënë polele, nga kete na pekoni wungo ti awafango tënë na ngbene Union soviétique aga saki na saki. Yeke yeke, Russie na akodro so amû maboko na lo aga gbia ti nord. Tongana ti so article so ahon afa, ti tene mbeni gouvernement aga gbia ti nord wala gbia ti sud, a lingbi lo sara aye ota: (1) lo sara ngangu na ndö ti azo ti Nzapa, (2) lo fa na lege ti asarango ye ti lo so lo yeke wato ti Jéhovah nga na azo ti lo nga (3) lo gi ti hon ndö ti mba ti lo gbia so ayeke wato ti lo.

 ⁴ Bâ ndani so e tene so Russie na akodro so amû maboko na lo la ayeke gbia ti nord laso. (1) Ala sara ngangu na ndö ti azo ti Nzapa, ala kanga lege na kua ti ala ti fango tënë nga ala sara aye ti ngangu na aita saki mingi so ayeke na yâ ti akodro so ala yeke komande na ndö ni. (2) Aye so ala sara so afa so ala ke Jéhovah nga na azo ti lo. (3) Ala yeke gi ti hon ndö ti gbia ti sud, Komandema ti Grande-Bretagne na États-Unis. Zia e bâ tongana nyen la Russie na akodro so amû maboko na lo aga gbia ti nord.

5. Ngoi wa la Daniel 11:40-43 asara tënë ni? Nyen la asi na ngoi ni so?

⁵ Diko Daniel 11:40-43. Mbage ti prophétie so asara nduru tënë na ndö ti ngoi ti nda ni. Aversê so agboto lê na ndö ti kengo terê so ayeke na popo ti gbia ti nord na gbia ti sud. Tongana ti so Daniel afa kozo awe, na ngoi ti nda ni, gbia ti sud ayeke londo na terê ti gbia ti nord na “ala yeke pusu mba ti tiri”, wala “adidi ti ala ayeke gbu terê.”—Dan. 11:40; kete tënë na gbe ni.

6. Aye wa la afa so gbia ti nord na gbia ti sud ayeke pusu mba ti tiri?

⁶ Gbia ti nord na gbia ti sud ayeke ngbâ ti gi ti komande dunia. Na tapande, gbu li na ndö ti aye so asi na peko ti Use bira so amû sese kue, na ngoi so Union soviétique nga na akodro so ayeke mû maboko na lo akomanse ti komande na ndö ti mbeni kota mbage ti Europe. Asarango ye ti gbia ti nord apusu gbia ti sud ti mä terê na ambeni kodro ti bungbi aturugu ti ala ti tiri na gbia ti nord. A iri bungbi ni so OTAN. Gbia ti nord na gbia ti sud ayeke mû nginza mingi ti leke na aye ti bira so ayeke ngangu mingi. Ala tiri nga na mba na lege so ala mû maboko na awato ti mba na yâ ti abira so a sara na Afrika, Asie nga na Amérique latine. Na yâ ti angu so ahon ade ti ninga ape, Russie nga na akodro so amû maboko na lo akomande na ndö ti ambeni kodro encore mingi. Ala yeke tiri nga na gbia ti sud na lege so ala gi ti lï na yâ ti a-ordinateur ti lo ti buba kua ti lo. Ala yeke bi tënë na li ti mba atene mba ti ala ni la ayeke lï na yâ ti a-ordinateur ti ala ti sara si ala perdre nginza mingi nga ti sara si poroso ti kodro ti ala atï. Nga, tongana ti so Daniel afa kozo awe, gbia ti nord angbâ ti sara aye ti ngangu na azo ti Nzapa.—Dan. 11:41.

7. “Ndo so a iri ni Pendere ndo” ayeke nyen?

⁷ Daniel 11:41 atene so gbia ti nord ayeke lï na “ndo so a iri ni Pendere ndo”. Ndo ni so ayeke nyen? Ândö, a bâ sese ti Israël tongana “kodro so ayeke pendere ahon tanga ti akodro kue.” (Ézéch. 20:6). Me ye so asara si sese ni ayeke pendere mingi ayeke so azo ayeke voro Jéhovah dä. Ngbene ye na Pentecôte ti ngu 33, “sese” ni ayeke pëpe mbeni tâ ndo tongaso, ndali ti so azo ti Jéhovah ayeke na ndö ti sese kue. Me laso “ndo so a iri ni Pendere ndo” aye ti sara tënë ti fason so awakua ti Jéhovah ayeke vivre na ni. A ndu aye tongana vorongo so ala yeke voro na Jéhovah na ngoi ti abungbi nga na kua ti fango tënë.

8. Na lege wa la gbia ti nord alï na “ndo so a iri ni Pendere ndo”?

⁸ Na lâ ti nda ni so, fani mingi gbia ti nord alï na “ndo so a iri ni Pendere ndo”. Na tapande, na ngoi so Allemagne ti ngoi ti aNazi  aga lani gbia ti nord, mbilimbili na ngoi ti Use bira so amû sese kue, lo lï na “ndo so a iri ni Pendere ndo” na lege so lo sara pasi na azo ti Nzapa nga lo fâ ala. Na peko ti Use bira so amû sese kue na ngoi so Union soviétique aga gbia ti nord, lo lï na “ndo so a iri ni Pendere ndo” na lege so lo sara pasi na azo ti Nzapa nga lo gbu ala lo tokua ala na kodro-wande.

9. Na yâ ti angu so ahon, tongana nyen la Russie nga na akodro so amû maboko na lo alï na “ndo so a iri ni Pendere ndo”?

⁹ Na yâ ti angu so ahon ade ti ninga ape, Russie nga na akodro so amû maboko na lo alï nga na “ndo so a iri ni Pendere ndo”. Na lege wa? Na ngu 2017, lo kanga lege na kua ti azo ti Jéhovah nga lo bï ambeni ita na kanga. Lo kanga nga lege na ambeti ti e, so na popo ni a yeke wara Mbeti ti Nzapa ti fini dunia. Na ndö ni, lo mû na ngangu filiale ti e na Russie, ambeni Da ti Royaume nga na aDa ti assemblée. Na pekoni na ngu 2018, Bebungbi atene so Russie nga na akodro so amû maboko na lo la ayeke gbia ti nord. Ye oko, même tongana a sara aye ti ngangu mingi na azo ti Jéhovah, ala yeke gi pëpe ti sara mbeni ye ti kinda mbeni gouvernement ti azo wala ti changé ni. Me ala yeke sara ye alingbi na wango ti Bible so ahunda ti sambela ndali ti “azo kue so ayeke na kota ndo,” mbilimbili tongana ala yeke mû adesizion so alingbi ti ndu liberté so zo ayeke na ni ti voro Nzapa.—1 Tim. 2:1, 2.

10. Eskê gbia ti nord ayeke hon ndö ti gbia ti sud? Fa ndani so mo tene tongaso.

¹⁰ Prophétie so ayeke na Daniel 11:40-45 aluti mingi na ndö ti kua ti gbia ti nord. So aye ti tene so lo yeke hon ndö ti gbia ti sud? Ên-ën. Gbia ti sud ayeke ngbâ na “fini” na ngoi so Jéhovah na Jésus ayeke futi agouvernement kue na ngoi ti bira ti Harmaguédon (Apoc. 19:20). Nyen la afa biani so a yeke tongaso? Bâ ye so prophétie ti Daniel nga na ti Apocalypse afa na ndö ni.

11. Prophétie ti Daniel 2:43-45 afa nyen? (Bâ foto ti couverture ni.)

¹¹ Diko Daniel 2:43-45. Prophète Daniel asara tënë ti molongo ti agouvernement ti azo nga na aye so ala sara na ndö ti azo ti Nzapa. A fa ala tongana ambage nde nde ti mbeni kota statue ti wen. A fa ndangba gouvernement ti azo ti yâ ti molongo ni so tongana agere ti statue ni so a sara ni na wen nga na popoto ti sarango na ta. Agere ni aye ti sara tënë ti Komandema ti Grande-Bretagne na États-Unis. Prophétie ni afa so Grande-Bretagne na États-Unis ayeke ngbâ ti komande na ngoi so Royaume ti Nzapa ayeke futi agouvernement kue ti azo.

12. Mbasambala li ti nyama ti ngonda ni aye ti sara tënë ti nyen? Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti hinga ni?

¹² Bazengele Jean asara nga tënë ti molongo ti akodro so akomande dunia kue so asara ngangu na ndö ti azo ti Jéhovah. Jean afa agouvernement so tongana mbeni nyama ti ngonda so ayeke na li mbasambala. Mbasambala li ti nyama ti ngonda ni aye ti sara tënë ti Komandema ti Grande-Bretagne na États-Unis. A yeke kota ye ndali ti so mbeni li ayeke kiri ti sigi na peko ti li ni so ape. Mbasambala li ti nyama ni ayeke ngbâ lakue ti komande na ngoi so Christ nga na aturugu ti lo ti yayu ayeke futi li ni so nga na nyama ni kue. *—Apoc. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Zo wa la ayeke “Gog, zo ti sese ti Magog”? Peut-être nyen la ayeke pusu lo ti sara bira na azo ti Nzapa?

¹³ Prophétie ti Ézéchiel afa ambeni ye so alingbi ti si kozo si a futi gbia ti nord na gbia ti sud. Tongana e bâ aprophétie ti Ézéchiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; nga na Apocalypse 16:13-16, 21 so asara tënë na ndö ti oko ngoi nga na aye so ayeke si, na bango ni, e lingbi ti ku ti tene aye so a fa na gbe ni ge asi.

¹⁴ Na mbeni ngoi na peko ti so kota ye ti vundu ato nda ni, “agbia ti sese kue so azo ayeke dä” ayeke sigi na mbeni bungbi ti amara (Apoc. 16:13, 14; 19:19). Bible airi bungbi ni so “Gog, zo ti sese ti Magog”. (Ézéch. 38:2). Bungbi ti amara so ayeke sara ndangba bira na azo ti Nzapa ti gi ti futi ala biani biani. Nyen la ayeke sara si ala londo na bira so? Bazengele Jean asara tënë ti ngoi ni so lo tene so lo bâ gbâ ti akota glason so atï tongana ngu-nzapa na ndö ti awato ti Nzapa. Peut-être akota glason so aye ti sara tënë ti mbeni kpengba tënë ti ngbanga so awakua ti Jéhovah ayeke fa ni. Peut-être a yeke atënë ni so la ayeke pusu Gog ti Magog ti londo na bira na terê ti azo ti Nzapa ti futi ala kue biani biani.—Apoc. 16:21.

15-16. (a) Daniel 11:44, 45 aye peut-être ti sara tënë ti nyen? (b) Nyen la ayeke si na gbia ti nord nga na tanga ti amara so abungbi aga Gog ti Magog?

¹⁵ Kpengba tënë ti ngbanga so nga na ndangba bira so awato ti Nzapa ayeke ga na ni ayeke peut-être a-oko ye so a sara tënë ni na Daniel 11:44, 45. (Diko ni.) Na yâ ti aversê so, Daniel atene so “atënë so alondo na mbage ti est nga na mbage ti nord” ayeke yengi gbia ti nord, na lo hon na “ngonzo na bê” ti lo. Gbia ti nord aleke ti “ti fâ azo mingi.” Na bango ni, “azo mingi”aye ti sara tënë ti azo ti Jéhovah. * Ge, peut-être Daniel ayeke sara tënë ti ndangba bira so a yeke sara na azo ti Nzapa ti gi ti futi ala biani biani.

¹⁶ Na ngoi so gbia ti nord nga na tanga ti agouvernement ti dunia ayeke sara bira na  azo ti Nzapa, ala yeke gi yanga ti Nzapa so ngangu ti lo ahon angangu kue, na bira ti Harmaguédon ayeke to nda ni (Apoc. 16:14, 16). Na ngoi ni so, gbia ti nord, nga na tanga ti amara so abungbi aga Gog ti Magog, ayeke gue ti si na futingo, na “zo ti mungo maboko na lo ayeke duti ande dä pëpe.”—Dan. 11:45.

17. Zo wa la ayeke Michel, “kota mokonzi”, so a sara tënë ti lo na Daniel 12:1? Nyen la lo sara?

¹⁷ Kozo versê ti Daniel chapitre 12 afa anzene nzene tënë na ndö ti lege so gbia ti nord nga na akodro so amû maboko na lo ayeke gue ti si na futingo nga tongana nyen la a yeke sö e ande. (Diko Daniel 12:1.) Versê so aye ti tene nyen? Michel ayeke mbeni iri ti gbia ti e Christ Jésus so ayeke komande. Ngbene ye na ngu 1914 na ngoi so a zia gere ti Royaume na yayu, lo ‘yeke luti ndali ti’ azo ti Nzapa. Fafadeso, lo yeke ‘londo ti luti’, wala ti sara mbeni kpengba ye, na ngoi ti bira ti Harmaguédon. Bira so ayeke duti ande ndangba mbage ti ye so Daniel airi ni “ngoi ti kota vundu” so ade mara ni asi ape. Prophétie ti Jean so ayeke na Apocalypse asara tënë ti ngoi so ayeke gue ti si na bira so; lo iri ngoi so “kota ye ti vundu”.—Apoc. 6:2; 7:14.

18. Ngbanga ti nyen la e lingbi ti duti na mbeto pëpe na ndö ti gigi ti kekereke?

¹⁸ E lingbi ti duti na mbeto pëpe na ndö ti gigi ti kekereke ndali ti so Daniel na Jean afa so azo so asara na Jéhovah nga na Jésus ayeke sö kuâ ande na ngoi ti kota vundu so ade mara ni asi ape. Daniel atene so azo so ayeke sö kuâ ande ayeke azo so a ‘sara iri ti ala na mbeti.’ (Dan. 12:1). Nyen la e lingbi ti sara ti tene a sara iri ti e na mbeti? A lingbi e fa polele so e mä na bê na Jésus, Kete taba ti Nzapa (Jean 1:29). A lingbi e mû terê ti e na Nzapa na e fa ni na lege ti batême (1 Pi. 3:21). Nga, a lingbi e fa so e mû maboko na Royaume ti Nzapa na lege so e mû maboko na azo ti hinga ye na ndö ti Jéhovah.

19. Nyen la a lingbi e sara laso? Ngbanga ti nyen?

¹⁹ Ngoi ti tene e mä na bê ngangu na Jéhovah nga na bungbi ti lo la. Ngoi ti tene e mû maboko na Royaume ti Nzapa la. Tongana e sara ni, a yeke sö ande e na ngoi so Royaume ti Nzapa ayeke futi gbia ti nord na gbia ti sud.