1-2. Mbeni raison wa la ndali ni a yeke nzoni e duti na nzara ti hinga aye so ayeke na yâ ti mbeti ti Apocalypse?

 ESKÊ mbeni zo amû na mo album ti afoto ti lo ti tene mo bâ ni awe? Na ngoi so mo yeke bâ afoto ni, mo bâ gbâ ti azo so mo hinga ala ape. Ye oko, mbeni foto ni oko agboto lê ti mo. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so mo yeke na yâ ti foto ni. Na ngoi so mo yeke bâ ni, mo yeke gi ti dabe ti mo lawa la ala sara foto ni nga ala sara ni na ndo wa. Mo yeke gi nga ti hinga azo kue so ayeke na yâ ti foto ni. Foto so agbu bê ti mo mingi.

² Mbeti ti Apocalypse ayeke tongana foto so. Ndali ti nyen? Ndali ti araison use. Kozo ni, a sû mbeti ti Apocalypse ndali ti e. Kozo versê ti mbeti ni atene: “Tënë ti aye so Jésus Christ afa, so Nzapa amû na lo ti fa na angbâa ti lo aye so aga nduru ti si awe.” (Apoc. 1:1). Tongaso, aye so a sû na yâ ti mbeti so ayeke ndali ti azo kue ape, me a yeke ndali ti e awakua ti Nzapa so e mû terê ti e na lo. So e yeke awakua ti Nzapa, a yeke nzoni li ti e akpe ape ti hinga so e nga kue e yeke sara si aprophétie so ayeke na yâ ti pendere mbeti so ayeke ga tâ tënë. So ti tene, e bâ terê ti e “na yâ ti foto ni.”

3-4. Mbeti ti Apocalypse atene aprophétie so ayeke na yâ ni ayeke ga tâ tënë lawa? A yeke nzoni a pusu e ti sara nyen?

³ Use raison ni andu ngoi so aprophétie ni ayeke ga tâ tënë. Bazengele Jean, so aga mbakoro awe, afa lawa la aprophétie so ayeke ga tâ tënë tongana lo tene: “Na lege ti ngangu ti yingo, mbi bâ so mbi yeke na lâ ti Seigneur.” (Apoc. 1:10). Na  ngoi so Jean asû atënë so na ngu 96 tongaso, “lâ ti Seigneur” angbâ lani ayo (Mat. 25:14, 19; Luc 19:12). Me aprophétie ti Bible afa so lango ni so akomanse na ngu 1914 na ngoi so Jésus aga Gbia na yayu. Ti londo na ngu ni so ti ga na ni, aprophétie so ayeke na yâ ti mbeti ti Apocalypse, so abâ awakua ti Nzapa, akomanse ti ga tâ tënë. Laso, e yeke na “lâ ti Seigneur.”

⁴ So e yeke na ngoi so akpengba ye ayeke passé, e la e doit ti dengi mê nzoni na wango so ayeke na Apocalypse 1:3, so a mû na e na ndoye, so atene: “Ngia ayeke na zo so adiko atënë ti prophétie so na kota go, ala so amä ni nga so asara ye alingbi na aye so a sû na yâ ni, ndali ti so ngoi so a fa ni aga nduru ti si awe.” Biani, e doit ti ‘diko prophétie so na kota go,’ ti ‘mä atënë ni’ nga ti ‘sara ye alingbi na ni’. Ambeni tënë so e doit ti sara ye alingbi na ni ayeke so wa?

5. Tongana nyen la mbeti ti Apocalypse afa so a yeke kota ye ti sara kue ti tene Jéhovah ayeda na vorongo ti e?

⁵ A komanse na kozo chapitre ti Apocalypse, e hinga so Jésus ahinga aye kue so ayeke passé na yâ ti acongrégation ti azo ti lo (Apoc. 1:12-16, 20; 2:1). Jésus afa ni na lege ti atënë so lo tene ti tene a tene na acongrégation mbasambala so ayeke na Asie Mineure. Na yâ ti atënë so lo tene, lo fa mbilimbili ye so ayeke aidé akozo Chrétien ti sara kue ti tene Jéhovah ayeda na vorongo ti ala. Atënë so lo tene abâ nga awakua ti Nzapa kue laso. Nyen la e peut ti manda dä? Tongana e yeke na nzoni songo na Jéhovah, Mokonzi ti e Christ Jésus ayeke hinga ni nzoni mingi. Lo yeke fa lege na e, lo yeke bata e nga lo bâ aye kue. Lo hinga ye so e doit ti sara ti ngbâ ti zia ngia na bê ti Jéhovah. Wango wa la lo mû so e doit ti sara ye alingbi na ni laso?

6. (a) Tongana ti so a fa na Apocalypse 2:3, 4, kpale wa la ayeke lani na yâ ti congrégation ti Éphèse? (b) Nyen la e manda dä?

⁶ Diko Apocalypse 2:3, 4. Kozo ndoye so e yeke na ni ndali ti Jéhovah, e doit ti zia ni ape. Atënë so Jésus atene na aita ti congrégation ti Éphèse afa so ala gbu lani ngangu nga ala ngbâ ti sara na Jéhovah atâa akpale nde nde so ala wara. Atâa so kue, ala perdre kozo ndoye ti ala. Tongana ala kiri ala wara kozo ndoye ti ala ape, Jéhovah ayeke yeda na vorongo ti ala ape. Legeoko nga laso, e bezoin ti gbu ngangu me a ngbâ gï ge ape. A lingbi e gbu ngangu ndali ti anzoni raison. Aye so e sara agbu bê ti Nzapa ti e, me ndani so e sara aye ni agbu nga bê ti lo. Ye so apusu e ti sara ye ayeke kota ye na lê ti lo, ndali ti so lo ye ti tene e voro lo ndali ti so e ye lo mingi nga e ye ti kiri singila na lo.—aProv. 16:2; Marc 12:29, 30.

7. (a) Tongana ti so Apocalypse 3:1-3 afa, kpale wa la Jésus abâ lani na yâ ti congrégation ti Sardes? (b) Nyen la e bezoin ti sara?

⁷ Diko Apocalypse 3:1-3. A lingbi e lango ape. Kpale ti aita ti congrégation ti Sardes ayeke lani nde. Atâa so ala sara kua ti Jéhovah mingi na yâ ti angoi so ahon, ala sara ni tongana ti kozo encore ape. Ni la Jésus atene na ala ti “zingo na lango”. Nyen la e peut ti manda dä? Ti tâ tënë ni, Jéhovah ayeke girisa ape akua so e sara (aHéb. 6:10). Me, a lingbi e pensé ape so akua so e sara ndali ti Jéhovah ândö alingbi awe. Atâa so e peut ti sara aye mingi tongana ti kozo ape, e bezoin ti ngbâ ti sara aye mingi na yâ ti “kusala ti Seigneur” na lege so lê ti e angbâ na zingo ni juska na nda ni.—1 aCor. 15:58; Mat. 24:13; Marc 13:33.

8. Tongana ti so Apocalypse 3:15-17 afa, nyen la e manda na lege ti atënë so Jésus atene na aita ti Laodicée?

 ⁸ Diko Apocalypse 3:15-17. A lingbi e yapu na vorongo Jéhovah nga e sara ni na bê ti e kue. Tënë so Jésus atene na aita ti Laodicée afa so kpale ti ala ayeke nde. Na vorongo Jéhovah, ala yeke “wâ gï kete”. So ala yeke voro Nzapa gï tongaso, Jésus atene na ala so ‘pasi ti ala ahon ndö ni, nga mawa ti ala ayeke mingi’. Ala doit lani ti yapu mingi ti sara na Jéhovah nga ti voro lo (Apoc. 3:19). Nyen la e manda dä? Tongana e yapu na kua ti Jéhovah tongana ti kozo encore ape, a lingbi e gi ti kiri singila mingi ndali ti anzoni ye kue so Jéhovah nga na bungbi ti lo asara ndali ti e (Apoc. 3:18). A yeke nzoni e zia lâ oko ape si gingo ti duti nzoni na yâ ti gigi ti e aga kota ye mingi na lê ti e ahon vorongo Jéhovah.

9. Tongana ti so atënë so Jésus atene na aChrétien ti Pergame nga na ti Thyatire afa, nyen la a lingbi e ke ni?

⁹ A lingbi e ke afango ye ti a-apostat. Jésus asuku lani na ambeni ita ti Pergame ndali ti so ala yeke maï atënë ti kangbi nga na atënë ti secte (Apoc. 2:14-16). Lo gonda aChrétien ti Thyatire ndali ti so ala ke “aye ti Satan so ndani alï mingi” nga lo wa ala ti “gbu” tâ tënë “ngangu”. (Apoc. 2:24-26). A-Chrétien ti kâ so azia lani si afango ye ti wataka ahanda ala abezoin lani ti changé bê ti ala. Ka ti e laso? E doit ti ke afango ye kue so ague nde na apensé ti Jéhovah. A-apostat apeut ti “sara ye mo bâ mo tene ala voro Nzapa na bê ti ala kue, me ala ke ngangu so vorongo Nzapa na bê kue ayeke sara na ndö ti zo”. (2 Tim. 3:5). Tongana e yeke manda Bible nzoni, a yeke duti ngangu na e ape ti hinga afango ye ti wataka na ti ke ni.—2 Tim. 3:14-17; Jude 3, 4.

10. Mbeni ye nde wa la e peut ti manda na lege ti atënë so Jésus atene na acongrégation ti Pergame nga na ti Thyatire?

¹⁰ A lingbi e ke asioni sarango ye kue. Aita ti Pergame nga na ti Thyatire ayeke nga lani na mbeni kpale nde. Jésus asuku lani na ambeni ita ti acongrégation so ndali ti so ala ke asioni sarango ye ape (Apoc. 2:14, 20). Nyen la e manda dä? A lingbi e pensé ape so Jéhovah ayeke kanga lê na ndö ti asioni ye so e sara, atâa tongana e sara na lo angu mingi nga na ndembe so e yeke sara gbâ ti akua na yâ ti bungbi ti lo (1 Sam. 15:22; 1 Pi. 2:16). Lo hunda ti tene e ngbâ ti sara ye alingbi na andia ti lo na ndö ti nzoni sarango ye so  ayeke na nduzu mingi, atâa sarango ye ti azo ti dunia so ayeke ga gï sioni sioni.—aÉph. 6:11-13.

11. Juska ti si ge, nyen la e manda? (Bâ nga encadré “ Aye ti manda ndali ti e laso.”)

¹¹ Juska ti si ge, nyen la e manda? A lingbi e sara kue ti tene Jéhovah ayeda na vorongo ti e. Tongana e yeke sara mbeni ye so apeut ti sara si Jéhovah ayeda na vorongo ti e ape, a lingbi e sara ye hio ti changé ni (Apoc. 2:5, 16; 3:3, 16). Ye oko, Jésus asara tënë ti mbeni ye nde na yâ ti atënë so lo tene na acongrégation ni. Nyen la lo sara tënë ni?

12. Nyen la e peut ti manda na lege ti atënë so Jésus atene na aita ti Smyrne na ti Philadelphie? (Apocalypse 2:10).

¹² Zia e gbu li na ndö ti atënë so Jésus atene na congrégation ti Smyrne nga na ti Philadelphie. Lo tene na aChrétien so ayeke kâ ti sara pëpe mbeto ti aye ti ngangu so a yeke sara na ala, ndali ti so a yeke futa ala tongana ala ngbâ be-ta-zo. (Diko Apocalypse 2:10; 3:10.) Nyen la e peut ti manda dä laso? A lingbi e ku ti tene a sara aye ti ngangu na e nga e duti nduru ti gbu ngangu (Mat. 24:9, 13; 2 aCor. 12:10). Ngbanga ti nyen la dango bê so ayeke kota mingi?

13-14. Nyen la asi na awakua ti Nzapa na peko ti so atënë so ayeke na Apocalypse chapitre 12 aga tâ tënë?

¹³ Mbeti ti Apocalypse afa na e so a yeke sara aye ti ngangu na awakua ti Nzapa na ngoi ti e, so ti tene, na “lâ ti Seigneur”. Apocalypse chapitre 12 afa so bira alondo na yayu hio na peko ti so a dü Royaume ti Nzapa. Michel, so ti tene Jésus Christ so awara gloire, na aturugu ti lo atiri na Satan nga na asioni yingo ti lo (Apoc. 12:7, 8). Ye ti peko ni ayeke so a sö benda na ndö ti awato ti Nzapa so, a tomba ala na yayu na a bi ala na sese; ye so aga na pasi so mara ni ayeke dä ape na ndö ti sese nga na azo so ayeke na ndö ni (Apoc 12:9, 12). Me nyen la asi na awakua ti Nzapa na pekoni?

¹⁴ Na pekoni, mbeti ti Apocalypse afa na e ye so Satan asara. So lo peut ti gue na yayu encore ape, lo tourné ngonzo ti lo na terê ti tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke sara kua na iri ti Royaume ti Nzapa na ndö ti sese ge na so “ayeke na kusala ti fango tënë na ndö ti Jésus.” (Apoc. 12:17; 2 aCor. 5:20; aÉph. 6:19, 20). Prophétie so aga tâ tënë tongana nyen?

15. ‘Atémoin use’ so a sara tënë ti ala na Apocalypse chapitre 11 aye ti sara tënë ti azo wa? Nyen la asi na ala?

¹⁵ Satan aga na bira na terê ti aita so a soro ala ti gue na yayu so ayeke mû li ni na yâ ti kua ti fango tënë ti Royaume. ‘Atémoin use’ so a fâ ala aye ti sara tënë ti aita so (Apoc. 11: 3, 7-11). * Na ngu 1918, a gbu aita miombe so ayeke mû li ni ndali ti atënë ti mvene so a bi na li ti ala, na a dë ngbanga ti kanga ti ngu mingi na li ti ala. Azo mingi apensé so kua ti aChrétien so asoro ala ti gue na yayu aluti awe.

16. Nyen la asi na ngu 1919 so ahon gbungo li ti zo? Nyen la Satan angbâ ti sara depuis na ngoi ni so ti ga na ni?

¹⁶ Prophétie so ayeke na Apocalypse chapitre 11 atene nga so a yeke kiri na ‘atémoin use’ so na fini ngoi kete na peko ti so a fâ ala. A sara ngu oko ape na peko ti so a kanga aita so, prophétie ni aga tâ tënë na mbeni lege so ahon gbungo li ti zo. Na mars ngu 1919, a zi aita so a soro ala ti gue na yayu so na kanga, na pekoni a zi atënë so a bi na li ti ala. Hio aita so akiri na terê ti kua: kua ti Royaume. Me a kanga lege na Satan ape ti sara bira na awakua ti Nzapa. Ngbene ye na ngoi ni so ti ga na ni, Satan aga na aye ti ngangu so ayeke tongana “kota ngu so asua” na terê ti awakua ti Nzapa kue (Apoc. 12:15). Ndani la “si a hunda na [e oko oko kue] ti gbu ngangu nga ti duti na mabe.”—Apoc. 13:10.

17. Mungo maboko wa la awakua ti Nzapa awara so ala ku terê ti ala na ni ape, atâa so Satan ayeke gi ti sara bira na ala?

¹⁷ Na pekoni, Apocalypse chapitre 12 afa so awakua ti Nzapa ayeke wara mungo maboko na mbeni ndo so ala ku terê ti ala na ni ape. A yeke mo bâ mo tene “sese” azi yanga ti lo na lo mene aye ti ngangu so a yeke sara na ala, so ayeke tongana “kota ngu”. (Apoc. 12:16). Na a yeke tâ gï ye so asi. Na ambeni ngoi, ambeni zo ti dunia ti Satan so, na tapande azo ti fango ngbanga, amû maboko na awakua ti Nzapa. Fani mingi, awakua ti Jéhovah asö benda na yâ ti angbanga so ala gue na ni na gbele ada-ngbanga, na a mû lege na ala ti wara kamême liberté. Ala sara kua na liberté so tongana nyen? Ala sara kua na ni na lege ti ndara ti sara na kua so Jéhovah amû na ala (1 aCor. 16:9). Kua ni so ayeke kua wa?

18. Kota kua ti e na lâ ti nda ni so ayeke nyen?

¹⁸ Jésus atene lani so azo ti lo ayeke fa “nzoni tënë ti Royaume [ti Nzapa]” na ndö ti sese kue kozo si nda ni aga (Mat. 24:14). Na ngoi so ala yeke fa tënë, ala yeke wara mungo maboko ti mbeni ange, wala ti mbeni groupe  ti a-ange, so ayeke na “nzoni tënë ti lakue lakue ti fa ni na azo so asara kodro na ndö ti sese, na amara kue, akete mara kue, azo ti ayanga ti kodro kue nga na azo ti kodro kue.”—Apoc. 14:6.

19. Mbeni tënë nde wa la azo so aye Jéhovah adoit ti fa?

¹⁹ Nzoni tënë ti Royaume ayeke gï pëpe oko tënë so awakua ti Nzapa adoit ti fa. Ala doit nga ti mû maboko na kua ti a-ange so a sara tënë ti ala na Apocalypse chapitre 8 ti si na chapitre 10. A-ange so afa tënë ti aye ti mawa so ayeke si na azo so ake Royaume ti Nzapa. Tongaso, aTémoin ti Jéhovah ayeke fa mbeni tënë ti ngbanga, so a haka ni na “angbongboro glason na wâ”, so afa angbanga so Nzapa adë na ndö ti ambage nde nde ti sioni dunia ti Satan so (Apoc. 8:7, 13). Azo abezoin ti hinga so nda ni aga nduru awe, tongaso si ala peut ti sara akota changement na yâ ti gigi ti ala na ti sö kuâ na lâ ti ngonzo ti Jéhovah (Soph. 2:2, 3). Me azo mingi aye ti mä tënë so ape. A lingbi e sara ye na mbeto ape si e fa ni. Na ngoi ti kota ye ti vundu, ndangba tënë ti ngbanga so e yeke fa ni ayeke son ande bê ti azo mingi.—Apoc. 16:21.

20. Nyen la e yeke bâ na yâ ti a-article use ti peko?

²⁰ E bezoin biani ti sara ye alingbi na “atënë ti prophétie so” ndali ti so gango tâ tënë ti aye so e diko na mbeti ti Apocalypse abâ nga e (Apoc. 1:3). Me tongana nyen la e peut ti ngbâ be-ta-zo tongana a sara aye ti ngangu na e nga ti ngbâ ti fa atënë so na mbeto ape? Aye use ayeke kpengba e: kozo ni, aye so mbeti ti Apocalypse afa na ndö ti awato ti Nzapa nga, use ni, atufa so e yeke wara na yâ ti angoi so ayeke ga tongana e ngbâ be-ta-zo. E yeke sara tënë na ndö ti aye so na yâ ti a-article use ti peko.