1. Akpale wa la akozo Chrétien atingbi lani na ni?

NA MBENI ngoi na popo ti ngu 62 na ngu 64, bazengele Pierre atokua mbeti na “azo so aga ti sara kodro ti ninga pëpe, so akangbi kirikiri na sese ti Pont, ti Galatie, ti Cappadoce, na yâ ti kodro-komanda ti Asie, na sese ti Bithynie”. (1 Pi. 1:1). Aita so alondo na ando nde nde. Ala wara “akpale so ayeke tongana wâ”, wala a sara ye ti ngangu na ala, na ala bezoin ti tene a kpengba ala nga a fa lege na ala. Ala yeke lani na yâ ti mbeni ngoi so a yeke ngangu mingi. Pierre atene: “Nda ti aye kue aga nduru awe.” A sara ngu bale-oko ape na pekoni, a futi lani Jérusalem. Nyen la alingbi ti mû maboko na aChrétien na ndo kue ti gbu ngangu na yâ ti angoi ti vundu so?​—1 Pi. 4:4, 7, 12.

2, 3. Ngbanga ti nyen la Pierre awa aita ti lo ti yamba terê? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

² Mbeni ye so Pierre awa aita ti sara ayeke ti “yamba terê nzoni na popo ti ala”. (1 Pi. 4:9). Tënë ti Grec so a kiri peko ni na “yamba terê” aye ti tene “ti ndoye awande”, “wala ti sara nzoni na” ala. Me bâ so Pierre awa nga aita ti lo aChrétien ti yamba terê “na popo ti ala”,  même azo so ala na ala ahinga terê awe nga so ala yeke bungbi ndo oko. Yambango terê ayeke mû maboko na ala tongana nyen?

³ A yeke sara si ala duti nduru mingi na mba. Gbu li ti mo na ndö ti mo wani. Mo dabe ti mo na mbeni pendere ngoi so mbeni zo atisa mo na ndo ti lo? Kite ayeke dä ape so mo yeke dabe ti mo na ambeni nzoni ye ti ngoi ni so. Nga tongana mo tisa mbeni zo na ndo ti mo, a yeke sara si ala ga nduru mingi na mba. Mbeni nzoni lege ti hinga terê nzoni na aita ti e, a yeke ti tisa ala na ndo ti e. A-Chrétien so ayeke lani na ngoi ti Pierre ayeke lani na bezoin ti ga nduru mingi na mba na ngoi so akpale aga ngangu. Na “lâ ti nda ni” so, e yeke nga na bezoin ti sara tongaso.​—2 Tim. 3:1.

4. Ahundango ndo wa la e yeke kiri tënë na ni na yâ ti article so?

⁴ Na angoi wa la e lingbi ti yamba terê “na popo” ti e? Tongana nyen la e lingbi ti hon ndö ti aye so alingbi ti kanga lege na e ti yamba azo? Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti duti anzoni gene?

5. E lingbi ti yamba azo na ngoi ti abungbi ti e tongana nyen?

⁵ Na ngoi ti abungbi: Jéhovah na bungbi ti lo atisa e na abungbi. E ye ti tene azo kue so aga na bungbi abâ so a yamba ala nzoni, mbilimbili azo so aga fini fini (aRom. 15:7). Ala yeke nga azo so Jéhovah atisa ala, tongaso e bezoin ti sara si ala duti nzoni atâa ala yeke tongana nyen wala ala yü bongo tongana nyen (Jacq. 2:1-4). Tongana mo bâ so mbeni fini zo so aga aduti gï lo oko, mo lingbi ti tene na lo ti duti na terê ti mo. A lingbi ti nzere na lo mingi tongana mo mû maboko na lo ti mä yâ ti atënë so a yeke tene na ngoi ti bungbi ni wala ti wara aversê so a yeke diko ni. So ayeke mbeni nzoni lege ‘ti gi lakue ti yamba agene.’​—aRom. 12:13.

6. Azo wa la a yeke nzoni e tisa ala kozo na ndo ti e?

⁶ Tisa azo ti te mbeni kete ye: Na ngoi ti ândö, tongana mbeni zo ayamba azo na ndo ti lo, lo yeke mû na ala kobe (Gen. 18:1-8; aJu. 13:15; Luc 24:28-30). Tongana mbeni zo atisa mbeni zo na ndo ti lo lani ti te ye, a ye ti fa so lo ye ti tene ala ga akamarade nga ala duti na siriri. Azo wa la a yeke nzoni e tisa ala kozo? Azo so e yeke wara terê na ala lakue, so ti tene aita ti congrégation. Nga na ngoi ti aye ti ngangu, e yeke na bezoin ti amba ti e. E yeke na bezoin ti akamarade so ayeke be-ta-zo nga e ye ti duti na siriri na ala kue. Na ngu 2011, Bebungbi achangé ngbonga ti mandango Tour ti Ba Ndo ti sewa ti Béthel ti États-Unis. Kozo a yeke sara ni na ngbonga omene na penze-ngbonga 45 ti lakui, me a kiri na ni na ngbonga omene na penze-ngbonga 15 ti lakui. Ngbanga ti nyen? A tene na yâ ti tokua ni a tene so tongana bungbi ni ahunzi hio ayeke mû lege peut-être na aBéthelite mingi ti yamba terê na popo ti ala. Ambeni filiale asara nga tongaso. Changement so asara si aita ti Béthel aga nduru mingi na mba ahon ti kozo.

7, 8. Tongana nyen la e lingbi ti yamba aita so aga ti mû diskur na congrégation ti e?

⁷ Na ambeni ngoi ambeni ita ti ambeni congrégation, asurveillant ti circonscription wala aita so aga na iri ti Béthel ayeke mû diskur na congrégation ti e. E lingbi ti mû ngoi ni so ti yamba ala. (Diko 3 Jean 5-8.) Mbeni lege so e lingbi ti sara na ni ayeke ti tisa ala na ndo ti e ti nyon mbeni ye wala ti te mbeni ye.

⁸ Mbeni ita-wali na États-Unis adabe ti lo, lo tene: “Na yâ ti angu mingi, lege azi na mbi na koli ti mbi ti yamba aita mingi so aga ti mû diskur nga na awali ti ala na ndo ti e.” Lo bâ so angoi kue so ala tisa azo akpengba mabe ti ala nga na oko ngoi ni anzere na ala mingi. Lo tene: “E regretté ni lâ oko ape.”

9, 10. (a) Azo wa la peut-être ayeke na bezoin ti ngbâ na ndo ti e aninga? (b) Même azo so da ti ala akono ape alingbi ti tisa azo ti lango na ndo ti ala? Fa mbeni tapande.

⁹ Agene so angbâ aninga: Na ngoi ti giriri, mingi ni a yeke mû ndo ti lango na azo so aga  gango (Job 31:32; Phm. 22). Na ngoi ti e nga, bezoin ni so ayeke dä. Na ngoi so asurveillant ti circonscription ayeke sara vizite na acongrégation, mingi ni ala yeke na bezoin ti ndo ti lango. Peut-être a-élève ti ekole ti bungbi ti Jéhovah nga na avolontaire ti construction ayeke na bezoin ti ndo ti lango. Aye tongana ngu so asuku amû ndo, sese so ayengi alingbi ti buba da ti ambeni ita na ala yeke na bezoin ti mbeni ndo ti lango juska ti tene a kiri a leke da ti ala ni. A lingbi e tene ape so gï aita so ayeke na akota da la alingbi ti mû maboko na ala. Peut-être ala sara ni fani mingi awe. Eskê mo lingbi ti tisa mbeni zo ti lango na ndo ti mo même tongana da ti mo akono ape?

¹⁰ Mbeni ita-koli na Corée du Sud adabe ti lo na ngoi so ambeni élève ti bungbi ti Jéhovah alango na ndö ti lo. Lo tene: “Na tongo nda ni mbi gi bê ti mbi lani ndali ti so e sara mariage ade ti ninga ape nga da ti e akono ape. Me so a-élève ni alango na ndo ti e anzere na e mingi. So e sara mariage fini fini, e wara lege ti bâ tongana nyen la koli na wali ayeke duti na ngia tongana ala yeke sara na Jéhovah nga ala zia na gbele ala ti sara aye ti yingo legeoko.”

11. Ngbanga ti nyen la afini zo so aga na yâ ti congrégation ti mo ayeke peut-être na bezoin ti tene a yamba ala?

¹¹ Aita so aga fini fini na yâ ti mbeni congrégation: Ambeni ita wala ambeni sewa alingbi ti quitté ndo so ala yeke dä na ala ga na ndo so mo yeke dä. Peut-être ambeni aga ti mû maboko na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi. Peut-être a tokua ambeni pionnier ti mû maboko na yâ ti congrégation ti mo. So ayeke ambeni kota changement na ala. A lingbi ala sara achangement ti lingbi na fini ndo, fini congrégation nga peut-être ti manda fini yanga ti kodro wala fini ngobo ti sarango ye. Tongana mo tisa ala ti te mbeni ye wala ti tene mo na ala afono, a yeke mû maboko na ala ti wara afini kamarade nga ti sara achangement ti lingbi na fini dutingo ti ala.

12. Mbeni ye wa la asi so afa so ti yamba azo abezoin gbâ ti ye ape?

¹² Zo abezoin pëpe gbâ ti ye si lo yamba azo. (Diko Luc 10:41, 42.) Mbeni ita-koli adabe ti lo na mbeni ye so asi na ngoi so lo na wali ti lo akomanse kua ti missionnaire, lo tene: “E yeke lani amaseka, e hinga ye mingi ape nga nzara ti kodro ti e asara e mingi. Na mbeni lakui, nzara ti kodro ti e ahon ndö ti wali ti mbi, mbi mû maboko na lo gbä. A si na ngbonga mbasambala na ndambo ti lakui tongaso, mbeni zo apika yanga-da ti e. A yeke mbeni wali so ayeke manda Bible, lo ga na a-orange ota na maboko ti lo. Lo ga ti yamba afini missionnaire. E tene na lo ti lï nga e mû na lo dede ngu. Na pekoni, e sara na lo thé nga na wâ ti chocolat. Ade lani e hinga Swahili ape, lo kue lo hinga nga Anglais ape. Ye so asi so ayeke tongo nda ti kota ngia so e wara na ngoi so e yeke gi ti sara kamarade na aita ti ndo ni.”

13. Yambango terê aga na anzoni ye wa?

¹³ Mo yeke sara mbeto ti yamba amba ti mo? Tongana a yeke tongaso, mo yeke perdre pasa ti dutingo na ngia na terê ti aita nga ti warango akamarade so ayeke ngbâ lakue lakue. Yambango terê ayeke tâ nzoni ye so ayeke sara si zo abâ so lo yeke gï lo oko ape. Me ngbanga ti nyen la ambeni zo ayeke sara mbeto ti yamba amba ti ala? Ambeni raison ayeke dä so ndali ni ala sara mbeto.

14. Nyen la e lingbi ti sara tongana e yeke na ngoi nga na ngangu mingi ape ti yamba amba ti e wala ti tene ala yamba e?

¹⁴ Ngoi nga na ngangu: Awakua ti Jéhovah ayeke na kua mingi nga mingi ni ala yeke na akua nde nde ti sara. Ambeni zo abâ so ala yeke na ngoi mingi ape nga ala yeke na ngangu ape ti yamba amba ti ala. Tongana mo bâ tongaso, peut-être mo bezoin ti bâ yâ ti kapa ti akua ti mo. Eskê mo lingbi ti changé ambeni ye na yâ ti kapa ti mo tongaso si mo lingbi ti wara ngoi nga na ngangu ti yamba amba ti mo wala  ti tene ala yamba mo? Bible awa aChrétien ti yamba azo (aHéb. 13:2). A yeke sioni ape ti wara ngoi ndali ni, a yeke biani nzoni ye ti sarango ni. Me ti sara ni, a lingbi mo mû ngoi mingi ape ti sara aye so ayeke nga akota ye ape.

15. Ngbanga ti nyen la ambeni zo apensé so ala lingbi ape ti yamba azo?

¹⁵ Pensé so mo yeke na ni na ndö ti mo wani: Mo ye ti yamba azo me mo pensé so mo lingbi ti sara ni ape? Ambeni zo ayeke sara kamene nga ala yeke sara mbeto ala pensé so gene ti ala ni ayeke duti ande nzoni ape. Ambeni ayeke na aye mingi ape na ala sara mbeto so ala lingbi ape ti mû na gene ni ye so ambeni ita alingbi ti mû na lo. Me girisa ape so a bezoin kota da ape. Gene ti mo ayeke duti na ngia tongana ndo ti mo ayeke nzoni, ayeke propre nga tongana mo yeke zo so aye ti sara kamarade.

16, 17. Nyen la mo lingbi ti sara tongana mo gi bê ti mo na ndö ti yambango azo?

¹⁶ Tongana mo yeke na gingo bê na ndö ti yambango azo, a yeke gï mo oko ape. Mbeni ita, so ayeke ancien na Grande-Bretagne, atene: “Na ngoi so mo yeke leke ti yamba azo mo lingbi ti gi bê ti mo. Me na yâ ti ye kue so zo ayeke sara ti voro na Jéhovah, anzoni ye ti peko ni ayeke mingi ahon agingo bê kue. Ti duti gï na terê ti agene ti mbi ti tene e na ala e nyon café nga e sara lisoro anzere na mbi mingi.” A yeke lakue nzoni mingi ti bi bê na agene ti mo (aPhil. 2:4). Mingi ti azo aye ti sara tënë na ndö ti aye so asi na ala. Nzoni ngoi ti tene e hunda na azo ti fa aye so asi na ala ayeke angoi so e na ala e duti ndo oko. Mbeni ancien atene: “So mbi tisa akamarade ti mbi ti congrégation na ndo ti mbi asara si mbi comprendre ala nzoni nga asara si mbi hinga ala nzoni, mbilimbili tongana nyen la ala ga na yâ ti tâ tënë.” Tongana mo sara lisoro na agene ti mo, kite ayeke dä ape so a yeke nzere na ala.

¹⁷ Mbeni ita-wali pionnier, so ayamba a-élève so ague na a-ekole nde nde ti bungbi ti Jéhovah na ndo ti lo, atene: “Na tongo nda ni mbi gi bê ti mbi lani ndali ti so ndo ti mbi akono ape nga aye so ayeke dä ayeke aye so a sara kua na ni awe la a mû na mbi. Wali ti mbeni oko ti aita so ayeke fa ye na a-ekole ni asara si mbi gi bê ti mbi ape. Lo tene so na ngoi so lo na koli ti lo ayeke gue na ando nde nde, pendere ngoi ti ayenga so ala sara ayeke ti so ala duti na terê ti mbeni zo ti yingo so peut-être ayeke na aye mingi ape me so lo na ala azia li ti ala na ndö ti a-oko ye: sarango na Jéhovah nga dutingo na aye mingi ape. Tënë ti lo so adabe ti mbi na tënë so mama ti mbi ayeke tene lani na e na ngoi so e ngbâ molenge, so lo tene: ‘A yeke nzoni ti te kugbe ti kasa na ndo so ndoye ayeke dä.’” (aProv. 15:17). Zia si ndoye apusu mo ti yamba azo, mo bezoin ti gi bê ti mo ape.

18, 19. Tongana nyen la ti yamba azo ayeke mû maboko na e ti hon ndö ti asioni bango ndo so e yeke na ni na ndö ti amba ti e?

¹⁸ Bango ndo ti mo na ndö ti azo: Mbeni zo na yâ ti congrégation ti mo ayeke na asarango ye so ayeke son bê ti mo? Peut-être bango ndo so mo yeke na ni na ndö ti lo na tongo nda ni ayeke na lege ni ape. Tongana mo gi ti sara mbeni ye ti changé bango ndo ni so ape, a yeke ngbâ a ninga. Peut-être mo yeke ke ti tisa na ndo ti mo mbeni zo so mo ye asarango ye ti lo ape. Wala peut-être mbeni zo ason bê ti mo lani na a yeke ngangu na mo ti girisa ni.

¹⁹ Bible atene so e lingbi ti sara si songo ti e na azo, même na awato ti e, aga nzoni tongana e yeke yamba azo. (Diko aProverbe 25:21, 22.) Tongana mo tisa mbeni zo na ndo ti mo, a yeke mû maboko na mo ti hon ndö ti sioni bango ndo so mo yeke na ni na ndö ti lo nga ti duti na nzoni songo na lo. Mo lingbi ti komanse ti bâ apendere sarango ye ti lo so Jéhovah abâ ni lani na ngoi so lo gboto lo na yâ ti tâ tënë (Jean 6:44). Tongana ndoye apusu mo ti tisa mbeni zo so aku terê ti lo na ni ape, ala yeke komanse ti duti na mbeni nzoni songo ti kamarade. Tongana nyen la mo lingbi ti hinga so ndoye la apusu mo so? Mbeni lege ti hinga ni ayeke ti sara ye alingbi na wango so ayeke na aPhilippien 2:3, so atene: “Ala sara terê ti  ala kete na ala bâ amba ti ala tongana azo so ayeke kota ahon ala.” A lingbi e gbu li ti e na ndö ti lege so aita ti e ayeke kota ahon e. E lingbi ti manda ye na lege ti mabe ti ala, gbungo ngangu ti ala wala ambeni sarango ye ti aChrétien so ala yeke na ni. Tongana e gbu li na ndö ti anzoni sarango ye ti ala, a yeke sara si e yeke ye ala mingi nga a yeke duti ngangu na e ape ti yamba ala.

20. Ngbanga ti nyen la a lingbi e sara ye alingbi na tënë ti yanga ti e tongana e yeda na mbeni tisango ndo? E yeke sara ni tongana nyen?

²⁰ David, mbeni wasungo psaume, ahunda ndo, atene: “Jéhovah, zo wa la mo yeke yamba lo na yâ ti tente ti mo?” (Ps. 15:1). Na peko ti hunda so, lo sara tënë ti anzoni sarango ye so Nzapa ayeke gi na mbage ti agene ti lo. Mbeni sarango ye ni ayeke ti sara ye alingbi na tënë ti yanga ti e. Lo tene: “Tongana lo mû zendo, lo yeke kiri na peko pëpe, atâa a ga na lo kpale.” (Ps. 15:4). Tongana e yeda na mbeni tisango ndo, e yeke ke ti gue senge senge ape. Peut-être zo so atisa e aleke aye nzoni mingi ti ku na e; me tongana na pekoni e tene na lo so e yeke gue ape, ngangu so lo sara ayeke ngbâ senge (Mat. 5:37). Ambeni zo ayeda na mbeni kozo tisango ndo me na pekoni ala tene na zo ni so ala yeke gue ape tongaso si ala gue na mbeni tisango ndo ni so a tisa ala na peko so ala bâ so ayeke nzoni mingi. So sarango ye na ndoye nga na nengo zo la? A lingbi e kiri singila na zo so atisa e ndali ti ye kue so lo mû na e (Luc 10:7). Tongana mbeni ye so ayeke ngangu akanga lege na e ti gue na mbeni tisango ndo, ndoye nga na nengo zo ayeke pusu e ti tene ni na zo ni hio.

21. Tongana nyen la ti sara ye alingbi na ngobo ti ndo so e yeke dä ayeke mû maboko na e ti duti nzoni gene?

²¹ A yeke nga kota ye ti ne angobo ti sarango ye ti ndo ni. Na ambeni ndo, tongana a tisa mbeni zo ape si lo ga a yeke yamba lo. Me na ambeni ndo, a yeke nzoni ti mä terê kozo si. Na ambeni ndo, azo so ayamba azo ayeke mû na agene ti ala anzoni kobe ni kozo awe si ala bâ lege ti asewa ti ala na peko; ti ambeni, ala kue ayeke te ye legeoko. Na ambeni ndo, a yeke na lege ni ti tene azo so a tisa ala aga nga na mbeni ye ndali ti ngoi ni so. Ti ambeni ndo, azo so atisa agene ni aye ti tene agene ni aga na mbeni ye ape. Nga na ambeni ndo, na nengo zo, azo so atisa ala ayeke ke kozo wala use tisango ndo so a tisa ala. Me ti ambeni a yeke na lege ni ape ti ke kozo tisango ndo. Zia e sara ye kue so e peut ti sara ti zia ngia na bê ti zo so atisa e.

22. Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti tene ‘e yamba terê nzoni na popo e ti e’?

²² Pierre atene: “Nda ti aye kue aga nduru awe.” (1 Pi. 4:7). Laso, nda ti aye aga nduru mingi awe ahon ti kozo. Kota ye ti vundu so mara ni ade ti si lâ oko ape ayeke ga. Na ngoi so aye ti ngoi so ayeke ga sioni mingi, e yeke na bezoin ti ye aita ti e mingi. E bezoin ti sara ye alingbi na wango ti Pierre so mingi ahon ti kozo. Lo tene: “Ala yamba terê nzoni na popo ti ala.” (1 Pi. 4:9). Biani, yambango azo ayeke pendere ye so e bezoin ni laso nga teti lakue lakue.