Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

Atënë so azo ahunda

Atënë so azo ahunda

Ngbanga ti nyen la aTémoin ti Jéhovah afa bazengele Paul tongana li-mbombo wala zo so kuä ti li ti lo ayeke mingi ape?

Ti tâ tënë ni, laso zo oko ahinga mbilimbili pëpe wala Paul ayeke lani tongana nyen. Adessin nga na afoto ti Paul so ayeke na yâ ti ambeti ti e a sara ni sarango, a yeke pëpe a-image so aluti na ndö ti aye so awandara awara na gbe ti sese.

Ye oko, ambeni ye amû lege na e ti hinga wala Paul ayeke lani tongana nyen. Na tapande, Le Phare de la Tour de Sion ti lango 1 ti mars ti ngu 1902 afa mbeni ye ni, atene: “Ti fa wala Paul ayeke tongana nyen: . . . Na yâ ti mbeti Acts of Paul and Thecla [Akusala ti Paul na ti Thecla], so a sû ni na ngu 150 tongaso, afa Paul na peut-être so la ayeke tâ nzoni ni nga tâ ye so azo ayeda na ni teti angu mingi. Na yâ ti mbeti ni, a fa lo tongana zo so ‘lo yeke nduru, lo yeke li-mbombo, yâ ti gere ti lo aba bango, lo kpengba, kuä ti lê ti lo atingbi terê nga hôn ti lo ayo yongo.’”

Mbeni mbeti (The Oxford Dictionary of the Christian Church ti ngu 1997) atene tënë so na ndö ti ngbene mbeti so: “Lege ayeke dä ti tene ambeni mbaï so ayeke na yâ ti mbeti so aduti tâ ye.” Na peko ti angu gbangbo mingi ape so a sû lani mbeti so (The Acts of Paul and Thecla), azo abâ ni na nene ni mingi. Ye so afa ni ayeke so a yeke wara amanuscrit ni 80 na Grec nga a kiri peko ni na ambeni yanga ti kodro nde. Tongaso, dessin ti Paul so e sara ague oko na ye so a fa ni na yâ ti ambeni ngbene mbeti so afa lo dä.

Me girisa ape so ambeni ye ayeke dä so ayeke kota ahon terê ti Paul. Même na ngoi so Paul ayeke sara kua ti lo ti fango tënë, ambeni zo so ayeke na pensé ti mitele ayeke kasa lo atene so ‘tongana lo yeke na terê ti ala lani lo yeke na ngangu pëpe nga lo yeke tene mbeni sörö tënë pëpe.’ (2 aCor. 10:10). Me a lingbi e girisa ape so lo ga Chrétien na lege ti mbeni miracle so na yâ ni Jésus asi na lo. E lingbi nga ti gbu li ti e na ndö ti aye so Paul asara so lo yeke “mbeni ta so [Christ a]soro [lo] awe ti mû iri ti [Jésus] ti fa na amara”. (Kus. 9:3-5, 15; 22:6-8). Gbu nga li ti mo na ndö ti gbâ ti aye so e lingbi ti wara na lege ti ambeti ti Bible so Paul asû ni na gbe ti yingo ti Jéhovah.

Paul apika lani kate ti lo pëpe ndali ti aye so lo sara kozo ti ga Chrétien, lo sara nga tënë na ndö ti terê ti lo ape (Kus. 26:4, 5; aPhil. 3:4-6). Lo tene: “Mbi yeke zo so ayeke kete mingi na popo ti abazengele ni kue, mbi lingbi ti tene a iri mbi bazengele pëpe.” (1 aCor. 15:9). Lo kiri lo tene: “Mbi so mbi yeke tâ kete ahon lo so ayeke tanga ti azo ti be-vulu kue, a mû na mbi kota nzobe ti Nzapa so, si mbi fa na azo ti amara nde nzoni tënë ti amosoro ti Christ so zo alingbi ti gbu ndani kue pëpe.” (aÉph. 3:8). Tënë so ayeke kota mingi ahon agingo bê kue na ndö ti terê ti Paul.