Atënë so azo ahunda
Azo wa la lani ayeke aturugu ti temple ti aJuif? Akua ti nyen la ala yeke sara lani?
Azo ti mara ti Lévi so ayeke aprêtre ape ayeke sara lani ambeni gbâ ti kua. Ambeni ayeke sara lani kua tongana aturugu ti lapolice. Ala yeke sara ni lani na gbe ti mokonzi ti temple. Philon, mbeni wasungo mbeti so ayeke Juif, afa kua so aturugu so ayeke sara, lo tene: “A zia ambeni [Lévite] ni tâ gï na devant ti aporte ti ayanga ti gbagba ni ti bata ni, ambeni ayeke luti na yâ ti [gbagba ti temple ni] na devant ti ndo so ayeke nzoni-kue ti kanga lege na azo kue so a mû lege na ala ape ti lï kâ, atâa na mbana wala na mbana ape. Bï na lâ ambeni ayeke tambela na terê ti temple ni tour na tour ti bâ ndo na ndö ni.”
Azo ti Sanhédrin alingbi ti hunda na aturugu so ti mû maboko na ala. A yeke gï groupe ti aturugu ti aJuif so la gouvernement ti Rome amû lege na ala lani ti duti na aye ti bira.
Joachim Jeremias, mbeni wandara ti Bible, atene: “Jésus atene lani na ngoi so aturugu aga ti gbu lo, lo tene lâ na lâ lo yeke fa ye na yâ ti temple me ala gbu lo lani pëpe”, a yeke duti ngangu ape ti mä yâ ti atënë ti lo so nzoni “tongana a yeke lani aturugu ti temple so la aga lani ti gbu lo.” (Mat. 26:55). Oko wandara so apensé so azo so kozo a tokua ala ti gbu Jésus ayeke nga lani aturugu ti temple (Jean 7:32, 45, 46). Na pekoni, a tokua aturugu na mokonzi ti ala ti gbu adisciple ti ga na ala na gbele Sanhédrin, peut-être ala la agboto nga lani Paul na gigi ti temple.—Kus. 4:1-3; 5:17-27; 21:27-30.