1. Tongana nyen la e hinga so Jéhovah aye ti ga nduru na e?

 JÉHOVAH atisa e ti ga nduru na lo (Jacq. 4:8). Lo ye ti duti Nzapa ti e, Babâ ti e nga Kamarade ti e. Lo yeke kiri tënë na asambela ti e nga lo yeke aidé e na angoi ti ngangu. Nga lo sara kua na bungbi ti lo ti fa ye na e nga ti bata e. Me nyen la e doit ti sara ti ga nduru na Jéhovah?

2. Tongana nyen la e peut ti ga nduru na Jéhovah?

² E peut ti ga nduru na Jéhovah tongana e sambela lo, e diko Bible nga e gbu li na ndö ni. Tongana e sara ni, e yeke ye lo nga e yeke kiri singila na lo mingi. A yeke pusu e ti mä yanga ti lo nga ti mû na lo gonda so lo lingbi na ni (Apoc. 4:11). Tongana e hinga Jéhovah nzoni mingi, e yeke sara confiance mingi na lo nga na bungbi ti lo so lo sara kua na ni ti mû maboko na e.

3. Tongana nyen la Zabolo ayeke gi ti kangbi e na Jéhovah? Nyen la ayeke aidé e ti ke Nzapa nga na bungbi ti lo lâ oko ape? (Psaume 31:13, 14).

³ Me Zabolo ayeke gi ti kangbi e na Jéhovah, mbilimbili na ngoi so e yeke na akpale. Lo yeke sara ni tongana nyen? Yeke yeke lo yeke gi ti sara si e yeke na confiance na Jéhovah nga na bungbi ti lo encore ape. Me e peut ti dö sese na lo. Tongana e yeke na kpengba mabe nga e yeke na confiance mingi na Jéhovah, e yeke ke ande Jéhovah nga na bungbi ti lo ape.—Diko Psaume 31:13, 14.

4. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

⁴ Na yâ ti article so, e yeke bâ akpale ota so apeut ti londo na gigi ti congrégation; akpale ni oko na oko apeut ti buba yâ  ti confiance so e yeke na ni na Jéhovah nga na bungbi ti lo. Akpale so apeut ti kangbi e na Jéhovah tongana nyen? Nyen la e peut ti sara ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah nga na bungbi ti lo?

5. Tongana nyen la akpale apeut ti buba yâ ti confiance so e yeke na ni na Jéhovah nga na bungbi ti lo?

⁵ Na ambeni ngoi, e yeke na akpale, na tapande, azo ti sewa ti e apeut ti kanga lege na e ti voro Jéhovah wala e peut ti perdre kua ti e. Tongana nyen la mara ti akpale tongaso apeut ti buba yâ ti confiance so e yeke na ni na bungbi ti Jéhovah nga ti kangbi e na lo? Tongana akpale so e wara aninga, e peut ti bâ so mbeni beku ayeke dä ape nga e découragé. Na angoi ni so, Satan ayeke sara si e pensé so Jéhovah aye e ape. Zabolo aye ti tene e pensé so Jéhovah wala bungbi ti lo la asara si e bâ pasi. Mara ti ye tongaso asi lani na ambeni zo ti Israël so ayeke na Égypte. Na tongo nda ni, ala yeda so Jéhovah amû na Moïse na Aaron kua ti zingo ala na ngbâa (Ex. 4:29-31). Me na pekoni, na ngoi so Pharaon asara si gigi akpengba na ala mingi, azo ni abi tënë ni na li ti Moïse na Aaron, ala tene na ala: “Ala sara si Pharaon na azo ti kua ti lo abâ e na sioni lê. Ala zia épée na maboko ti ala ti tene ala fâ e na ni.” (Ex. 5:19-21). Ala bi tënë na li ti awakua be-ta-zo ti Nzapa so. So ye ti mawa! Tongana mo yeke gbu ngangu na yâ ti akpale aninga, mo peut ti ngbâ ti sara confiance mingi na Jéhovah nga na bungbi ti lo tongana nyen?

6. Nyen la tapande ti prophète Habakuk afa na e na ndö ti tongana nyen ti gbu ngangu na yâ ti akpale? (Habakuk 3:17-19).

⁶ Zi bê ti mo na Jéhovah na yâ ti sambela, nga bâ ndo na mbage ti lo ti wara mungo maboko. Prophète Habakuk awara lani akpale mingi. Na bango ni, na mbeni ngoi lo yeke sûr ape wala Jéhovah ayeke pensé na lo. Ni la lo sambela Jéhovah lo fa na lo atënë ti bê ti lo. Lo tene: “Jéhovah, juska lawa la mbi yeke toto na mo ti mû maboko na mbi, me mo yeke mä mbi ape? . . . Ngbanga ti nyen la mo kanga lê ti mo na ndö ti pasi so azo ayeke sara na amba ti ala?” (Hab. 1:2, 3). Jéhovah akiri tënë na sambela ti wakua be-ta-zo ti lo so, so lo tene ni na bê kue (Hab. 2:2, 3). Na peko ti so Habakuk agbu li nzoni na ndö ti aye so Jéhovah asara ti sö azo ti lo, lo kiri lo duti na ngia. Lo hinga biani so Jéhovah apensé na lo, na lo yeke aidé lo ti gbu ngangu na yâ ti akpale kue so lo peut ti wara. (Diko Habakuk 3:17-19.) Nyen la e manda dä? Tongana mo wara akpale, sambela Jéhovah na fa na lo atënë ti bê ti mo. Na pekoni, bâ ndo na mbage ti lo ti wara mungo maboko. Tongana mo sara ni, duti sûr so Jéhovah ayeke mû na mo ngangu so mo bezoin ni ti gbu ngangu. Tongana mo hinga so Jéhovah ayeke aidé mo, mabe ti mo ayeke kpengba mingi.

7. Nyen la afami ti Shirley agi ti pusu lo ti yeda na ni? Nyen la lo sara ti ngbâ ti duti na mabe na Jéhovah?

⁷ Ngbâ ti sara aye so ayeke aidé mo ti ngbâ nduru na Jéhovah. A yeke ye so a-aidé Shirley, mbeni ita-wali so ayeke na Papouasie-Nouvelle-Guinée, na ngoi so lo yeke lani na yâ ti akpale. b Azo ti sewa ti Shirley ayeke lani awayere, nga na ambeni ngoi, a yeke ngangu na ala ti wara kobe so alingbi na ala. Mbeni fami ni agi ti buba yâ ti confiance ti lo na Jéhovah. Lo tene: “Mo tene so yingo vulu ti Nzapa ayeke mû maboko na mo, me mungo maboko ni ayeke na ndo wa? Sewa ti e angbâ na yâ ti yere. Mo yeke buba ngoi ti mo ti fa  tënë.” Shirley atene: “Mbi hunda terê ti mbi, mbi tene: ‘Eskê Nzapa ayeke pensé na e wala pëpe?’ Hio mbi sambela Jéhovah mbi fa na lo aye kue so ayeke na yâ ti bê ti mbi. Mbi zia pëpe ti diko Bible nga na ambeti ti e, nga mbi ngbâ ti fa tënë nga ti gue na abungbi.” A ninga na pekoni ape, lo komanse ti bâ so Jéhovah ayeke bâ lege ti sewa ti lo. Sewa ti lo awara kobe, nga ala yeke lani na ngia. Shirley atene: “Mbi bâ so Jéhovah akiri tënë na asambela ti mbi.” (1 Tim. 6:6-8). Mo nga kue, tongana mo ngbâ ti sara aye so ayeke aidé mo ti ngbâ nduru na Jéhovah, mo yeke zia pëpe si akpale wala akite akangbi mo na Jéhovah.

8. Nyen la apeut ti si na aita so amû li ni na yâ ti bungbi ti Jéhovah?

⁸ Awato ti e ayeke sara kua na aye tongana télé, radio wala ambeti-sango nga na aréseau sociaux ti kangbi amvene na ndö ti aita so amû li ni na yâ ti bungbi ti Jéhovah (Ps. 31:13). A gbu ambeni ita-koli nga a bi tënë na li ti ala atene ala yeke azo so ake ndia. Akozo Chrétien awara mara ti kpale so na ngoi so a bi tënë na li ti bazengele Paul ndali ti mbeni ye so lo sara ape na a gbu lo. A-Chrétien so asara lani ye tongana nyen?

9. Na ngoi so a kanga lani bazengele Paul, ambeni kozo Chrétien asara lani ye tongana nyen?

⁹ Ambeni kozo Chrétien azia ti aidé bazengele Paul na ngoi so lo yeke na kanga na Rome (2 Tim. 1:8, 15). Ngbanga ti nyen? Eskê ala sara kamene ti Paul ndali ti so azo abâ lo tongana sioni zo? (2 Tim. 2:8, 9). Wala eskê mbeto ti tene a sara nga aye ti ngangu na ala asara ala? Atâa raison ni ayeke so wa, imaginé ye so sarango ye ti ala asara na ndö ti Paul. Lo doit lani ti gbu ngangu na yâ ti akpale mingi nga lo zia même fini ti lo na lê ti kuâ ndali ti ala (Kus. 20:18-21; 2 aCor. 1:8). Zia e sara ye lâ oko ape tongana azo so a-aidé Paul ape na ngoi so lo bezoin ti tene ala aidé lo. Nyen la a yeke nzoni e girisa ape na ngoi so a sara ye ti ngangu na aita so amû li ni?

10. Nyen la a yeke nzoni e girisa ape na ngoi so a sara ye ti ngangu na aita so amû li ni? Ngbanga ti nyen?

 ¹⁰ Girisa ape ndani so a yeke sara aye ti ngangu na e nga zo so ayeke na pekoni. Use mbeti na Timothée 3:12 atene: “Azo kue so aye ti voro Nzapa na bê ti ala kue na yâ ti gigi ti ala na dutingo beoko na Christ Jésus, a yeke sara ande aye ti ngangu na ala nga.” Tongaso, a lingbi li ti e akpe ape tongana Satan ayeke sara bira na aita so ayeke mû li ni. Lo ye ti tene aita-koli so aduti be-ta-zo na Jéhovah ape nga lo ye ti zia mbeto na yâ ti e.—1 Pi. 5:8.

11. Nyen la e manda na lege ti tapande ti Onésiphore? (2 Timothée 1:16-18).

¹¹ Ngbâ ti mû maboko na aita ti mo nga hule na terê ti ala. (Diko 2 Timothée 1:16-18.) Mbeni kozo Chrétien, so iri ti lo Onésiphore, asara ti lo lani ye nde na ngoi so a kanga Paul. “Lo sara kamene ti achaîne so [Paul ayeke] na yâ ni so pëpe.” Me Onésiphore agi lani peko ti Paul, na ngoi so lo wara lo, lo gi ti aidé lo ti wara aye so lo bezoin ni. So Onésiphore asara tongaso, lo zia lani fini ti lo na lê ti kpale. Nyen la e manda dä? E doit ti zia pëpe si mbeto ti zo asara e wala akanga lege na e ti mû maboko na aita so a yeke sara aye ti ngangu na ala. Me, zia e gbu koko ti ala nga e aidé ala (aProv. 17:17). Ala bezoin ti tene e ye ala nga e mû maboko na ala.

12. Nyen la e manda na lege ti tapande ti aita ti e na Russie?

¹² Bâ tongana nyen la aita ti e na Russie a-aidé amba ti ala aChrétien so a kanga ala. Na ngoi so a yeke fâ ngbanga na ndö ti ambeni, aita mingi aga ti kpengba ala. Nyen la e manda dä? Na ngoi so a tene asioni mvene na ndö ti aita so amû li ni, a gbu ala wala a sara aye ti ngangu na ala, zia si mbeto asara mo ape. Sambela ndali ti ala, bâ lege ti azo ti sewa ti ala nga gi ambeni lege ti mû maboko na ala.—Kus. 12:5; 2 aCor. 1:10, 11.

13. Tongana nyen la hengo ndo apeut ti buba yâ ti confiance so e yeke na ni na Jéhovah nga na bungbi ti lo?

¹³ Afami ti e so ayeke aTémoin ape, amba ti e ti place ti kua wala amba ti e ti ekole apeut ti he e ndali ti so e yeke fa tënë nga e yeke sara ye alingbi na andia ti Jéhovah (1 Pi. 4:4). Ala peut ti tene: “Mbi ye mo, me andia ti vorongo Nzapa ti mo akpengba mingi nga aga ngbene ye awe.” Ambeni apeut ti kasa e ndali ti sarango ye ti e na mbage ti azo so a bi ala na gigi ti bungbi, ala tene: “Tongana nyen la ala peut ti tene ala ye amba ti ala?” Mara ti atënë tongaso apeut ti sara si e hunda terê ti e wala andia ti Jéhovah ayeke na lege ni. E peut ti komanse ti hunda terê ti e: ‘Eskê aye so Jéhovah ahunda na mbi ahon ndö ni? Eskê bungbi ti lo akanga lege na zo mingi?’ Tongana mo tingbi na mara ti ye tongaso, tongana nyen la mo peut ti ngbâ nduru na Jéhovah nga na bungbi ti lo?

14. Nyen la a yeke nzoni e sara tongana azo ahe e ndali ti so e yeke sara ye alingbi na andia ti Jéhovah? (Psaume 119:50-52).

¹⁴ Leke na bê ti mo ti ngbâ ti sara ye alingbi na andia ti Jéhovah. Job ayeke lani mbeni koli so asara ye alingbi na andia ti Jéhovah atâa so azo ahe lo. Mbeni koli so lo tene lo yeke mbeni kamarade ti Job agi même ti pusu Job ti yeda so atâa Job asara ye alingbi na andia ti Nzapa wala pëpe, a yeke kota ye na lê ti Nzapa ape (Job 4:17, 18; 22:3). Me Job ake ti yeda na mara ti amvene so. Lo hinga lani so andia ti Jéhovah na ndö ti ye so ayeke nzoni nga na ye so ayeke sioni ayeke na lege ni, nga lo leke na bê ti lo ti ngbâ ti sara ye alingbi na ni. Lo zia pëpe si azo asara si lo zia ti duti be-ta-zo (Job 27:5, 6). Nyen  la e manda dä? Zia pëpe si hengo ndo asara si mo yeke na kite na ndö ti andia ti Jéhovah. Gbu li na ndö ti aye so mo vivre ni. Peut-être fani mingi mo bâ so gigi ti mo aga nzoni ahon ti kozo na ngoi so mo sara ye so Jéhovah atene ayeke na lege ni. Leke na bê ti mo ti ngbâ na yâ ti bungbi so azo ti yâ ni ayeke sara ye na lege ni. Tongaso, atâa azo ahe e tongana nyen, ala yeke kangbi e na Jéhovah lâ oko ape.—Diko Psaume 119:50-52.

15. A he lani Brizit ngbanga ti nyen?

¹⁵ Bâ ye so asi na Brizit, mbeni ita-wali na Inde. Azo ti sewa ti lo ahe lo ndali ti mabe ti lo. Kete na peko ti batême ti lo na ngu 1997, koli ti lo so ayeke Témoin ape aperdre kua ti lo. Tongaso, lo mû desizion ti tene lo, Brizit nga na amolenge ti ala ti wali ague alango na ndo ti babâ na mama ti lo so ayeke na mbeni gbata nde. Me Brizit awara lani akpale so ayeke même ngangu mingi. So koli ti lo asara lani kua ape, lo doit ti sara kua l’heure mingi ti bâ lege ti sewa ni. Na ndö ni, ndo so congrégation ayeke dä ayo na ala kilomètre 350. Mawa ni ayeke so afami ti koli ti lo akanga lege na lo ndali ti mabe ti lo. Ala kanga lege na Brizit mingi asara si lo na sewa ni adoit ti quitté da ni. Na pekoni, gï hio tongaso koli ti lo akui. Ambeni ngoi na pekoni, molenge ti lo ti wali ti ngu 12 akui na cancer. Ye ni akiri aga sioni mingi na ngoi so afami ti Brizit abi tënë ti aye so asi so na li ti lo. Ala tene so tongana fade lo ga Témoin ti Jéhovah ape, aye ti vundu so kue apeut ti si ape. Atâa so kue, lo ngbâ ti sara confiance na Jéhovah nga lo ngbâ nduru na bungbi ti lo.

16. Tongana nyen la Brizit awara aye ti nzoni ndali ti so lo ngbâ nduru na Jéhovah nga na bungbi ti lo?

¹⁶ Atâa so Brizit alango ayo na congrégation ni, mbeni surveillant ti circonscription awa lo ti fa tënë na azo na ndo so lo yeke dä nga ti sara abungbi na yanga-da ti lo. Na tongo nda ni, lo bâ so a yeke ngangu mingi na lo ti sara ni. Me lo sara ye alingbi na wango so surveillant ni amû na lo. Lo fa nzoni tënë na azo, lo sara abungbi na yanga-da ti lo nga lo zia mbeni ngoi nde ti tene lo na amolenge ti lo ti wali avoro Nzapa na yâ ti sewa. Ye ti peko  ni ayeke nyen? Brizit akomanse ti manda Bible na azo mingi, na mingi ti ala awara batême. Na ngu 2005, lo ga pionnier permanent. So lo sara confiance na Jéhovah nga lo ngbâ be-ta-zo na bungbi ti lo, lo wara futa. Amolenge ti lo ayeke sara na Jéhovah be-ta-zo, nga fadeso, acongrégation use ayeke na ndo so ala yeke dä. Brizit ahinga biani so Jéhovah amû na lo ngangu ti gbu ngangu na ngoi so lo yeke na akpale nga afami ti lo ahe lo.

17. Nyen la a yeke nzoni e leke na bê ti e ti ngbâ ti sara?

¹⁷ Satan aye ti tene e pensé so Jéhovah ayeke dö e azia na ngoi so e wara akpale nga tongana e ngbâ na yâ ti bungbi ti lo, gigi ayeke kpengba na e mingi. Satan aye ti tene mbeto asara e na ngoi so a bi atënë ti mvene na li ti aita so amû li ni, a sara aye ti ngangu na ala wala a kanga ala. Nga lo yeke sara kua na hengo ndo ti buba yâ ti confiance so e yeke na ni na andia ti Jéhovah nga na bungbi ti lo. Me, e hinga nzoni mingi asioni kode so lo yeke sara kua na ni, na lo yeke handa e ape (2 aCor. 2:11). Leke na bê ti mo ti ngbâ ti ke amvene ti Satan nga ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah nga na bungbi ti lo. Girisa ape so Jéhovah ayeke zia e lâ oko ape (Ps. 28:7). Tongaso, zia ye oko akangbi mo na Jéhovah ape.—aRom. 8:35-39.

18. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article ti peko?

¹⁸ Na yâ ti article so, e sara tënë fade na ndö ti akpale so e peut ti wara so alondo na gigi ti congrégation. Me akpale so e wara na yâ ti congrégation apeut nga ti sara si e yeke na confiance na Jéhovah nga na bungbi ti lo encore ape. Tongana nyen la e peut ti hon ndö ti mara ti akpale so? E yeke sara tënë na ndö ni na yâ ti article ti peko.