Mbeni lâ, mbeni koli so aga gango ahunda molenge-koli ni, lo tene: “Mo hinga so ngere ti nginza ti lor so ahon ngere ti nginza ti argent so fani use ape?” Molenge-koli ni ahe ngia kete, lo tene: “En, mbi hinga.” Koli ni ahunda lo, atene: “Ka ngbanga ti nyen la mo mû nginza ti argent ni? Tongana mo mû nginza ti lor so, mo yeke wara na yâ ni ti argent so fani use.” Molenge-koli ni atene: “Me tongana mbi mû nginza ti lor so, azo ni ayeke zia lege ti sarango ngia na mbi. Mo hinga wungo ti anginza ti argent so mbi wara?” Kete molenge-koli ti yâ ti tere so ayeke na mbeni sarango ye so akota zo alingbi ti wara ye ti nzoni dä: tâ ndara.

Bible atene: “Bata tâ ndara na mo bi bê ti mo na lege ni, mo zia ye so akpe na lê ti mo pëpe. Tongaso fade mo tambela na lege ti mo na siriri, na fade mo pika gere ti mo pëpe.” (aProv. 3:21, 23). Tongaso, ti hinga “tâ ndara” nga tongana nyen ti sara ye na ni ayeke bata e biani. Ye so ayeke mû maboko na e ti tï pëpe na lege ti yingo, a yeke sara si “gere” ti e aluti nzoni.

Tâ ndara ayeke nde na hingango ye nga na hingango ndo. Zo so ayeke na hingango ye awara asango wala lo hinga ambeni ye. Zo so ahinga ndo alingbi ti bâ tongana nyen la ambeni ye ague oko. Zo so ayeke na ndara alingbi ti sara kua na hingango ye nga na hingango ndo nzoni.

Na tapande, a yeke tâ tënë so mbeni zo alingbi ti diko buku Bible afa nyen biani? gi na yâ ti kete ngoi nga lo mä yâ ni. Lo lingbi ti kiri tënë na lege ni na ngoi ti étude ti lo. Lo lingbi ti komanse ti gue na abungbi nga même ti mû anzoni commentaire. Aye so kue alingbi ti fa so lo yeke gue na li ni. Me eskê a ye ti tene so lo wara ndara awe la? A doit ti duti gi tongaso ape. Peut-être lo yeke zo so ayeke manda ye hio hio. Me, tongana lo sara ye alingbi na tâ tënë, na lege so lo sara kua na hingango ye nga na hingango ndo na lege ni, lo yeke ga zo ti ndara. Tongana lo gbu li ti lo nzoni kozo si lo mû adesizion so aga na aye ti nzoni, a yeke polele so lo yeke na tâ ndara.

Matthieu 7:24-27 asara tënë na ndo ti tapande ti Jésus na ndo ti akoli use, so zo oko oko aleke da ti lo. A tene so mbeni oko ayeke tongana zo so asara ye na “ndara”. Koli so agbu li ti lo kozo na ndo ti ye so alingbi ti si, lo leke da ti lo na ndo ti tênë. Lo yeke lani zo so abâ ndo ayo nga lo sara ye na ndara. Lo tene lani pëpe so a yeke hunda nginza mingi ape wala da ti lo ni ayeke hunzi hio tongana lo leke ni na ndo ti mbutu. Na ndara, lo gbu li ti lo na ndo ti aye so ayeke si ande na peko ti aye so lo yeke sara. Tongaso na ngoi so mbeni kota ngu-nzapa apika na pupu, da ti lo ni aluti ngangu. Hunda ni fadeso ayeke so: Tongana nyen la e lingbi ti wara pendere sarango ye so ayeke tâ ndara so nga ti bata ni?

Kozo ni, bâ so Michée 6:9 atene: ‘Azo ti ndara akpe mbeto ti iri ti Nzapa.’ Ti kpe mbeto ti iri ti Jéhovah andu nengo lo. A ye ti tene ti bâ na nene ni asarango ye ti lo nga ti kpe andia ti lo. Ti ne mbeni zo, mo bezoin ti hinga fason so lo yeke pensé na ni. Tongaso, mo lingbi ti zia bê ti mo na lo, ti manda ye na mbage ti lo nga ti mû tapande ti anzoni ye so lo sara. Tongana e yeke gi bê ti e na ndo ti aye ti peko ti asarango ye ti e na ndo ti songo ti e na Jéhovah nga tongana e mû adesizion alingbi na andia ti lo, e yeke wara tâ ndara.

Use ni aProverbe 18:1 atene: “Zo so akangbi tere ti lo na mbeni zo, lo gi ye so bê ti lo aye, na lo yeke na ngonzo na tere ti ye kue so ayeke na lege ti tâ ndara.” Tongana e sara hange ape, e lingbi ti zi tere ti e na Jéhovah nga na azo ti lo. Ti tene e zi tere ti e ape, e bezoin ti mû ngoi ti duti na tere ti azo so akpe mbeto ti iri ti Nzapa nga abata andia ti lo. E bezoin ti sara kue ti gue na Da ti Royaume ti bungbi lakue na aita. Na ngoi ti abungbi, a lingbi e zi bibe ti e na e zia si ye so a fa ni andu bê ti e.

Na ndo ni, tongana e zi bê ti e na Jéhovah na yâ ti sambela e yeke ga nduru mingi na lo (aProv. 3:5, 6). Tongana e zi bibe ti e nga na bê ti e na ngoi so e yeke diko Bible nga na ambeti so bungbi ti Jéhovah asigigi na ni, e yeke bâ kete yanga ti ye so ayeke ga na peko ti asarango ye ti e na e yeke sara ye alingbi na ni. E bezoin nga ti zi bê ti e ti mä wango so aita so ayeke biazo amû na e (aProv. 19:20). Tongaso, ahon ti tene e ‘ke tâ ndara kue’ so ayeke  mbeni sarango ye so ayeke kota mingi so, e yeke maï ni.

Tâ ndara alingbi ti bata asewa. Na tapande, Bible ahunda na mbeni wali ti ‘ne koli ti lo mingi.’ (aÉph. 5:33). Mbeni koli alingbi ti sara nyen ti tene wali ti lo ane lo mingi? Tongana lo forcé wali ti lo ti ne lo, ye ti peko ni ayeke ninga ape. Ti tene papa alondo ape, wali ti mara ti koli tongaso alingbi ti ne koli ni na yâ ti ambeni ye tongana koli ni ayeke dä. Me, tongana koli ni ayeke dä ape eskê wali ni ayeke yeda ti ne lo? Kite ayeke dä ape so lo yeke ne lo ape. Koli ni abezoin ti gbu li ti lo na ndo ti ye so alingbi ti ga na aye ti nzoni so aninga. Tongana lo lë lengo ti yingo, tongana ndoye nga na sarango nzoni na zo, wali ti lo ayeke ne lo mingi. Biani, a lingbi mbeni wali Chrétien ane koli ti lo atâa koli ni alingbi na ni wala pëpe.—aGal. 5:22, 23.

Bible atene nga so a lingbi koli andoye wali ti lo (aÉph. 5:28, 33). Na ngoi so mbeni wali ayeke sara kue ti tene koli ti lo angbâ ti ye lo, lo lingbi ti tene so a yeke nzoni mingi ti honde na koli ni aye so ayeke na lege ni ape so koli ni ayeke na droit ti hinga ni. Me, so ayeke biani sarango ye na tâ ndara la? Na pekoni, tongana lo hinga ye so wali ni ahonde so, ye ti peko ni ayeke duti ande nyen? Lo yeke ye wali ni mingi? A lingbi ti duti ngangu na lo ti sara tongaso. Ye oko, tongana wali ni awara nzoni ngoi lo fa na koli ni yeke aye so ayeke na lege ni ape, koli ni ayeke bâ na nene ni sarango ye ti wali ti lo na lege ni. Na pekoni, lo yeke ye wali ni mingi.

A lingbi amolenge amä yanga ti ababâ na amama ti ala nga a lingbi a se ala alingbi na andia ti Jéhovah (aÉph. 6:1, 4). So aye ti tene so a lingbi ababâ na amama asigigi na yongoro molongo ti andia ti tene mbeni molenge asara ye alingbi na ni? A hunda aye mingi ahon gi hingango andia ti yanga-da wala sengo ndo ndali ti sarango ye so ayeke na lege ni ape. Mbeni babâ na mama so ayeke na tâ ndara ayeke mû maboko na molenge ti ala ti hinga ndani so a lingbi lo mä yanga.

Na tapande, tara ti bâ so mbeni molenge atene mbeni tënë so ane babâ wala mama ti lo ape. Ti son na li ti lo wala ti punir lo na lê ti ngonzo ayeke sara si li ti molenge ni aga kirikiri nga lo yeke zi yanga ape. Me, lo lingbi ti bata tënë ni na bê ti lo, na a yeke gue na lo yongoro na babâ na mama ti lo.

Ababâ na amama so ayeke maï tâ ndara ayeke gbu li ti ala na ndo ti fason so ala yeke se na amolenge ti ala nga na ye so sengo ndo ni ayeke sara na amolenge ni kekereke. A lingbi ababâ na amama asara ye gi hio ape ndali ti so ala bâ so kamene asara ala. Peut-être na ngoi so zo ayeke dä ape, ala lingbi ti sara tënë na molenge ti ala yeke nga na ndoye, ala fa na lo so Jéhovah aye ti tene lo ne babâ na mama ti lo si lo wara fini ti lakue lakue. Na pekoni, tongana molenge ni afa so lo ne babâ na mama ti lo, lo yeke hinga so lo yeke ne nga Jéhovah la (aÉph. 6:2, 3). Sarango ye tongaso alingbi ti ndu bê ti molenge ni mingi. Lo yeke hinga so babâ na mama ti lo ayeke bâ biani lege ti lo nga lo yeke ne ala mingi. Ye so ayeke zi lege na molenge ni ti hunda mungo maboko tongana lo tingbi mbeni lâ na akota kpale.

Ambeni babâ na mama abâ so a sara ala nzoni ape ti son bê ti molenge ti ala, tongaso ala se molenge ni ape. Me nyen la ayeke passé tongana molenge ni akono? Lo yeke kpe mbeto ti Nzapa na lo yeke hinga so a yeke lege ti ndara ti yeda na andia ti Nzapa? Lo yeke ye ande ti zi bê ti lo nga na bibe ti lo na Jéhovah? Wala lo yeke zi tere ti lo na aita?—aProv. 13:1; 29:21.

Mbeni nzoni zo so ayeke mû keke, ndô wala sese ti leke na mbeni ye ayeke gbu li ti lo kozo na ndo ti ye so lo ye ti leke. Lo yeke londo gi tongaso lo fa keke wala sese ni na lo leke na mbeni pendere ye ape. Ababâ na amama so ayeke na tâ ndara ayeke mû ngoi ti manda andia ti Jéhovah nga ala yeke sara ye alingbi na ni tongaso si ala kpe mbeto ti iri ti lo. Me tongana ala ngbâ nduru na Jéhovah nga na bungbi ti lo, ala yeke wara tâ ndara ti sara na kua ti kpengba sewa ti ala.

Lâ na lâ, e yeke mû adesizion so ayeke ndu fini ti e na yâ ti angoi so ayeke ga. Ti mû desizion na lê ti ngonzo ape a lingbi e gbu li ti e si. Gbu li ti mo nzoni na ndo ti aye so ayeke ga ande na peko ti desizion ni. Gi fango lege ti Jéhovah nga sara ye alingbi na ndara ti Nzapa. Na pekoni, e yeke bata tâ ndara, na a yeke mû na e fini.—aProv. 3:21, 22.