1. A lingbi e bâ mabe ti e aChrétien tongana nyen?

MABE ayeke mbeni pendere sarango ye ti aChrétien. Me azo kue la ayeke na ni pëpe (2 aThes. 3:2). Ye oko, Jéhovah amû na awakua ti lo “konongo ti mabe” so alingbi na zo oko oko (aRom. 12:3; aGal. 5:22). A lingbi azo kue so ayeke na mabe akiri singila mingi na Jéhovah.

2, 3. (a) Aye ti nzoni wa la mbeni zo so amä na bê ayeke wara ni? (b) Ahundango ndo wa la e yeke bâ ni fadeso?

² Jésus Christ atene lani so Babâ ti lo ti yayu ayeke gboto azo na mbage ti lo na lege ti Molenge ti lo (Jean 6:44, 65). Tongana mbeni zo amä na bê na Jésus a yeke pardonné asiokpari ti lo. Na pekoni, ye so ayeke zi lege na lo ti duti na kpengba songo na Jéhovah teti lakue lakue (aRom. 6:23). Nyen la e sara ti lingbi na mara ti pendere ye so? So siokpari ayeke na tere ti e, e lingbi tâ gi na kuâ (Ps. 103:10). Me Jéhovah abâ so e lingbi ti sara anzoni ye. Na lege ti kota nzobe ti lo, lo zi bê ti e ti yeda na nzoni tënë. Tongaso e komanse ti mä na bê na Jésus  ti wara fini ti lakue lakue.​—Diko 1 Jean 4:9, 10.

³ Me mabe ayeke gi nyen mbilimbili? Eskê a yeke gi senge hingango na li aye ti nzoni so Jéhovah abata ni ndali ti e? Kota ye ni ayeke so, na yâ ti aye wa a lingbi e fa mabe ti e?

4. Tongana e yeke na mabe ayeke pusu e ti sara nyen?

⁴ Mabe andu aye mingi ahon gi senge hingango na li aye so Nzapa aleke ti sara. A yeke mbeni ngangu so ayeke pusu mbeni zo ti sara ye alingbi na ye so Nzapa aye. Mabe na ye so Nzapa aleke ti sö na azo ayeke pusu mbeni zo so amä na bê ti fa nzoni tënë na amba ti lo. Bazengele Paul atene: “Tongana mo fa na lê ti azo dandara ‘tënë ni so ayeke na yanga ti mo’, so Jésus ayeke Seigneur, nga na yâ ti bê ti mo, mo mä na bê so Nzapa azingo lo na kuâ, fade a yeke sö mo. Teti a yeke na bê si mbeni zo ayeke mä na bê ti ga mbilimbili, me a yeke na yanga ti lo si mbeni zo ayeke fa tënë na lê ti azo dandara ti wara salut.”—aRom. 10:9, 10; 2 aCor. 4:13.

5. Ngbanga ti nyen mabe ayeke kota ye mingi? Fa na lege ti mbeni tapande, tongana nyen la e lingbi ti ngbâ ti kpengba mabe ti e.

⁵ A yeke polele so, ti tene e wara fini ti lakue lakue na yâ ti fini dunia ti Nzapa a lingbi e duti na mabe nga e ngbâ lakue ti kpengba ni. Mabe ayeke tongana mbeni keke. E bezoin ti ngbâ ti tuku ngu dä tongaso si angbâ nzoni nga angbâ ti maï. Me tongana e tuku ngu dä mingi ape ayeke hule na ayeke kui. Mabe ti e ayeke nga tongaso. Tongana e bâ lege ni nzoni ape, a yeke hule na a yeke kui (Luc 22:32; aHéb. 3:12). Me tongana e bâ lege ti mabe ti e nzoni, a yeke ngbâ na fini nga a yeke ngbâ “gi ti kono” nga e yeke “duti nzoni na yâ ti mabe”.—2 aThes. 1:3; Tite 2:2.

6. A-Hébreu 11:1 afa nda ti mabe na lege ti aye use wa?

⁶ Na aHébreu 11:1, Bible afa nda ti mabe. (Diko ni.) (1) Mabe ayeke “hingango biani so aye so mo yeke ku ni kungo ayeke si biani.” Mo yeke wara na yâ ti aye so e yeke “ku ni kungo” aye so Nzapa amû zendo ni ndali ti kekereke. Na tapande, e hinga biani so aye ti sioni kue ayeke hunzi nga fini dunia ayeke duti ande dä. (2) Mabe ayeke “fango polele na gigi ye so afa atene aye so mo bâ ni pëpe ayeke dä biani.” E hinga so Jéhovah Nzapa, Jésus, a-ange nga na Royaume ayeke dä na yayu atâa so e lingbi ti bâ ala ape (aHéb. 11:3). Tongana nyen la e lingbi ti fa so e mä na bê biani na azendo ti Nzapa nga na aye so e lingbi ti bâ ape? E yeke fa ni na lege ti ye so e yeke sara na yâ ti fini ti e, na lege ti atënë ti yanga ti e nga na asarango ye ti e.

7. Tapande ti Noé amû maboko na e tongana nyen ti hinga ye so mabe aye ti tene? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

⁷ A-Hébreu 11:7 asara tënë ti mabe ti Noé so “[a]kpe mbeto ti Nzapa na lo leke mbeni arche ti sö azo ti da ti lo; lo sara tongaso na peko ti so Nzapa awa lo na ndo ti aye so ade ti bâ ni pëpe”. Noé afa mabe na lekengo kota arche. Kite ayeke dä ape so avoizin ti lo adoit ti hunda lo lani ngbanga ti nyen la lo yeke leke mara ti kota ye tongaso. Noé aduti lani kpô wala lo tene lani na ala ti sara gi akua ti ala? Ên-ën. Mabe ti lo apusu lo ti fa tënë na mbeto pëpe nga ti sara tënë ti fango ngbanga ti Nzapa so ayeke ga na azo ti ngoi ti lo. Peut-être Noé afa lani na azo gi atënë so Nzapa atene na lo: “Nda ti mi kue aga na gbele Mbi, teti sese asi na  sioye ti ngangu na lege ti ala . . . Fade Mbi sara si moa ti angu asi na ndo sese ti fâ mi kue na gbe yayu so mbö ti fini ayeke na yâ ala; fade ye kue so ayeke na sese akui.” Nga, kite ayeke dä ape so Noé afa lani na azo oko ye so ala lingbi ti sara ti sö kuâ na lege so lo kiri na ndo ti commandement ti Nzapa so atene: “Mo ga na yâ arche.” Tongaso, mbeni lege so Noé afa mabe ti lo ayeke so lo yeke lani mbeni “wafango tënë ti ye so ayeke mbilimbili”.—Gen. 6:13, 17, 18; 2 Pi. 2:5.

8. Nyen la Jacques atene lani na ndo ti mabe?

⁸ Peut-être Jacques asû lani mbeti ti lo kete na peko ti so bazengele Paul afa nda ti mabe. Legeoko tongana Paul, Jacques afa so mabe ayeke senge yengo dä na mbeni ye ape me andu nga sarango mbeni ye. Jacques atene: “Fa na mbi mabe ti mo sân akusala ni, na fade mbi fa nga na mo mabe ti mbi na lege ti akusala ti mbi.” (Jacq. 2:18). Na pekoni, Jacques afa polele kangbi so ayeke na popo ti senge yengo dä na mbeni ye nga na fango mabe na gigi. Asioni yingo amä na bê so Nzapa ayeke dä, me ala yeke na tâ mabe ape. Ala sara kue ti kanga lege si aye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë ape (Jacq. 2:19, 20). Me Jacques asara tënë ti mbeni koli ti giriri so ayeke na mabe, lo tene: “A diko lani babâ ti e  Abraham tongana zo ti mbilimbili ndali ti akusala ti lo na peko ti so lo mû Isaac na sandaga na ndo ti gbalaka so pëpe? Mo bâ, mabe ti lo ague oko na akusala ti lo nga akusala ti lo la asara si mabe ti lo alingbi kue.” Na pekoni, ti fa polele so a lingbi a fa mabe na lege ti akusala ni, Jacques atene: “Legeoko tongana tere so yingo ayeke dä pëpe akui awe, mabe so ayeke na akusala pëpe akui awe.”​—Jacq. 2:21-23, 26.

9, 10. Tongana nyen la bazengele Jean amû maboko na e ti hinga so a yeke kota ye ti fa mabe na gigi?

⁹ Ahon ngu 30 tongaso na pekoni, bazengele Jean asû Évangile ti lo nga na alettre ota. Aye so ambeni wasungo Bible asû na gbe ti yingo ti Nzapa ti fa nda ti atënë so andu tâ mabe ti aChrétien, lo mä yâ ni nzoni? Fani mingi na yâ ti ambeti so Jean asû lo sara kua na tënë ti Grec so a kiri peko ni na ambeni ngoi na “mä na bê.”

¹⁰ Na tapande, Jean atene: “Zo so amä na bê na Molenge ni, lo yeke na fini ti lakue lakue. Me zo so ake yanga ti Molenge ni ayeke wara ande fini pëpe, me ngonzo ti Nzapa angbâ na ndo ti lo.” (Jean 3:36). Ti mä na bê na Molenge ni, a lingbi e mä yanga ti Jésus. Biani, na lege ti atënë so Jean asû, e bâ so mingi ni Jésus atene so ti wara fini ti lakue lakue a lingbi e mä na bê na lo nga na Babâ ti lo.—Jean 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Tongana nyen la e lingbi ti fa so e kiri singila na Jéhovah ndali ti so e hinga tâ tënë?

¹¹ A lingbi e kiri singila mingi na Jéhovah so, na lege ti yingo vulu ti lo, lo mû maboko na e ti hinga tâ tënë na ndo ti lo na Molenge ti lo nga lo mû maboko na e ti mä na bê na ala. (Diko Luc 10:21.) A lingbi e zia lâ oko ape lege ti kiringo singila na Jéhovah ndali ti so lo gboto e na mbage ti lo na lege ti Molenge ti lo, “Kota Mokonzi ti mabe ti e na Lo so asara si mabe ti e alingbi kue.” (aHéb. 12:2). Ti kiri singila ndali ti kota nzobe so, a lingbi e ngbâ ti kpengba mabe ti e na lege ti sambela nga na mandango Bible.​—aÉph. 6:18; 1 Pi. 2:2.

12. Na yâ ti aye wa a lingbi e fa mabe ti e na gigi?

¹² A lingbi e ngbâ ti fa so e yeke na mabe na azendo ti Jéhovah. A lingbi e fa ni na yâ ti aye so ayeke polele na lê ti amba ti e. Na tapande, e yeke ngbâ ti fa tënë ti Royaume ti Nzapa nga e yeke ngbâ ti sara si azo aga adisciple. E yeke ngbâ nga ti “sara ye ti nzoni na azo kue, me mbilimbili na ala so ayeke aita ti e na yâ ti mabe.” (aGal. 6:10). Nga e yeke sara ngangu ti “zi ngbene zo nga na asarango ye ti tere ti lo kue” ndali ti so e ye pëpe si mbeni ye abuba songo ti e na Jéhovah.​—aCol. 3:5, 8-10.

13. Ngbanga ti nyen “mango na bê na Nzapa” ayeke kota mingi? Bible afa ni tongana nyen? Ngbanga ti nyen?

¹³ Bible atene: “Tongana mabe ayeke dä pëpe zo alingbi ti nzere na lê ti Nzapa pëpe, teti zo so aga nduru na Nzapa a lingbi lo mä na bê so Nzapa ayeke dä na lo ga zo ti futango azo so ayeke gi lo ngangu.” (aHéb. 11:6). Bible afa so “mango na bê na Nzapa” ayeke mbage ti “gere” ti ye so zo abezoin ni ti ngbâ tâ Chrétien (aHéb. 6:1). Na ndo ti gere ni so a lingbi aChrétien “[a]zia na ndo ti mabe ti ala” ambeni kpengba sarango ye tongaso si ala “ngbâ na yâ ti ndoye ti Nzapa”.​—Diko 2 Pierre 1:5-7; Jude 20, 21.

14, 15. Ngbanga ti nyen a lingbi e duti na ndoye me gi mabe pëpe?

 ¹⁴ Azo so asû Bible asara tënë ti mabe mingi ahon ambeni sarango ye ti aChrétien. So aye ti fa so mabe ayeke kpengba sarango ye so ahon atanga ni kue so a lingbi aChrétien aduti na ni?

¹⁵ Paul ahaka mabe na ndoye, lo tene: “Tongana mbi yeke na mabe kue ti zi ahoto ti zia na mbeni ndo nde, me mbi yeke na ndoye pëpe, mbi yeke ye oko pëpe.” (1 aCor. 13:2). Jésus agboto lani lê na ndo ti ndoye ti Nzapa so ayeke kpengba sarango ye so ahon atanga ni kue na ngoi so lo kiri tënë na hundango ndo so: “Commandement wa si ayeke kota ahon atanga ni kue na yâ ti Ndia?” (Mat. 22:35-40). Ndoye amû maboko na e ti duti na ambeni sarango ye so anzere na Nzapa, so mabe ayeke na popo ni. Bible atene so ndoye “amä na bê na aye kue”. Tongaso, ndoye ayeke mû maboko na e ti mä na bê na aye kue so Nzapa atene na e na yâ ti Bible.—1 aCor. 13:4, 7.

16, 17. Bible atene nyen na ndo ti mabe nga na ndoye? Na popo ti mabe na ndoye so wa la ayeke kota mingi? Ngbanga ti nyen?

¹⁶ Ndoye na mabe ayeke akpengba sarango ye mingi, ni la aChrétien so asû Bible ândö asara tënë ti ndoye na mabe mingi ni place oko na yâ ti atënë ti ala. Paul awa aita ti lo ti “yü na kate ti [ala] bongo ti wen ti mabe na ti ndoye”. (1 aThes. 5:8). Pierre atene: “Atâa so ala bâ [Jésus] lâ oko pëpe, ala ndoye lo. Atâa so ala yeke bâ lo fadeso pëpe, ala mä na bê na lo.” (1 Pi. 1:8). Jacques ahunda aita ti lo so a soro ala ti gue na yayu, lo tene: “A yeke Nzapa si asoro ala so dunia so abâ ala tongana awayere ti ga azo ti mosoro na lege ti mabe nga ti ga ahéritier ti royaume so lo mû zendo ni na ala so andoye lo, ni la pëpe?” (Jacq. 2:5). Jean atene: “Commandement ti [Nzapa] ayeke so: e mä na bê na iri ti Molenge ti lo Jésus Christ na e ndoye tere na popo ti e.”—1 Jean 3:23.

¹⁷ Atâa so mabe ayeke mbeni kpengba ye, e yeke duti ande pëpe na bezoin ni tongana azendo ti Nzapa aga tâ tënë nga e wara aye so e zia beku ti e na ndo ni. Me ndoye ti e na mbage ti Nzapa nga na amba ti e ayeke hunzi lâ oko ape. Ni la Paul atene: “Ye oko, fadeso, aye ota so, mabe, beku na ndoye angbâ. Me ye so ayeke kota mingi na popo ti aye ota so ayeke ndoye.”​—1 aCor. 13:13.

18, 19. So awakua ti Nzapa ayeke na mabe laso nyen la aga na pekoni? Zo wa la a lingbi a gonda lo ndali ni?

¹⁸ Laso na ngoi ti e, awakua ti Jéhovah afa so ala yeke na mabe na Royaume ti Nzapa. Ye ti peko ni ayeke so na yâ ti dunia kue mbeni paradis ti yingo abâ gigi, wungo ti azo so ayeke na yâ ni ahon kutu miombe. A yeke ndo so asi singo na lengo ti yingo ti Nzapa (aGal. 5:22, 23). So ayeke biani fango na gigi asarango ye ti e ti atâ Chrétien so ayeke mabe na ndoye.

¹⁹ Zo oko alingbi na gonda ni pëpe ndali ti so a yeke Nzapa la amû maboko na e. Pendere kua so “aga ye ti yango-iri ti L’Éternel teti fä ti lakue lakue so alingbi ti hon pëpe.” (És. 55:13). Biani, “matabisi so Nzapa amû na e” ayeke ti tene “a sö [e] na lege ti mabe”. (aÉph. 2:8). Paradis ti e ti yingo so ayeke ngbâ ti kono nga ti ga pendere mingi juska na ngoi so sese kue ayeke si singo na azo so ayeke nzoni-kue, azo ti mbilimbili nga na azo so ayeke na ngia ti gonda iri ti Jéhovah teti lakue lakue. Zia e ngbâ lakue ti fa so e yeke na mabe na azendo ti Jéhovah.