Manne ayeke kobe so azo ti Israël ate ni mingi na yâ ti ngu 40 so ala sara na yâ ti benyama (Ex. 16:35). Jéhovah amû nga lani na ala adodoro fani use (Ex. 16:​12, 13; Nom. 11:31). Me, azo ti Israël ayeke nga lani na ambeni ye nde ti tengo ni.

Na tapande, na ambeni ngoi Jéhovah ague na azo ti lo na “mbeni ndo ti tene ala wu terê ti ala”, kâ ala wara ngu na ye ti tengo ni (Nom. 10:33). Mbeni ndo ni ayeke lani Élim, “ndo so ali ti ngu 12 nga na akeke ti mbûrü 70 ayeke dä.” Kite ayeke dä ape so akeke ti mbûrü so ayeke lani datte (Ex. 15:27). Mbeni mbeti (Plants of the Bible) atene so datte so “ayeke sigi na ando mingi, a yeke wara ni mingi na yâ ti désert. Grâce na ni, azo kutu mingi ayeke wara ye ti tengo, mafuta nga ndo ti lango.”

Peut-être azo ti Israël aluti nga lani na mbeni kota ndo so laso a hinga ni na iri ti Feiran, so ayeke mbage ti Popo-hoto ti Feiran. a Mbeni buku (Discovering the World of the Bible) atene: “Popo-hoto so ayo kilomètre 130, nga a yeke mbeni oko ti apopo-hoto so ayo mingi, ayeke pendere mingi nga so azo ahinga ni mingi na Sinaï.” Buku ni akiri atene: “Na kilomètre 45 na yanga ti popo-hoto so, mo yeke wara Feiran, mbeni pendere ndo so ayo kilomètre 4 na ndö ni, so gbâ ti akeke ti mbûrü ayeke dä, so ayo mètre 610 na ndö ti ngu-ingo. A yeke yaka ti Éden ti Sinaï. Akeke ti datte saki mingi so ayeke kâ asara si teti angu saki mingi azo ayeke gue kâ.”

Na ngoi so azo ti Israël ayeke quitté lani Égypte, ala mû mengo farine ti ala, aye so ala yeke sara ka amapa ti ala na yâ ni nga peut-être ala mû ambeni lê ti kobe nga na mafuta. Ti vrai ni, aye ni so apeut lani ti ngbâ ngbii ape. Azo ni amû nga lani “ataba nga na abagara; anyama ayeke gbani.” (Ex. 12:​34-39). Me, ndali ti so aye ayeke lani ngangu mingi na yâ ti benyama, gbâ ti anyama ni akui. Peut-être ala te ambeni, ala mû ambeni na sandaga na Nzapa, wala même na anzapa ti wataka (Kus. 7:​39-43). b Me azo ti Israël angbâ lani na ambeni nyama. E peut ti hinga ni na lege ti tënë so Jéhovah atene na awakua ti lo  na ngoi so ala ke yanga, lo tene: “Amolenge ti ala ayeke ga ande aberger na yâ ti benyama na yâ ti ngu 40.” (Nom. 14:33). Tongaso, lege ayeke lani dä ti tene anyama ti ala asara si ala wara lait nga na nyama ti tengo ni na ambeni ngoi me alingbi ape na wungo ti ala so asi kutu ota tongaso na yâ ti ngu 40. c

Anyama ni awara lani kobe na ngu na ndo wa? d Na ngoi ni so, peut-être ngu-nzapa apika lani mingi nga apere asigi gbani na yâ ti benyama. Buku Étude perspicace des Écritures, Volume 1, atene so a sara ngu 3500 awe, “ngu ayeke lani na ndo ni so mingi na ngoi ti azo ti Israël ahon ti laso. E hinga ni ndali ti so gbâ ti apopo-hoto ayeke lani dä so alï nga so ahule so afa so angu asua lani dä.” Atâa so kue, yâ ti benyama angbâ lani gï senge nga amû mbeto na zo (Deut. 8:​14-16). Tongana Jéhovah asara lani miracle ti mû ngu na azo ti Israël nga na anyama ti ala ape, ala kue ayeke kui.—Ex. 15:​22-25; 17:​1-6; Nom. 20:​2, 11.

Moïse atene lani na azo ti Israël so Jéhovah amû na ala manne “si [ala] hinga so zo ayeke ngbâ na fini gï na lege ti mapa pëpe, me zo ayeke ngbâ na fini na lege ti tënë kue so asigi na yanga ti Jéhovah.”—Deut. 8:3.