NA MILIEU ti angu 1930, babâ na mama ti mbi, James na Jessie Sinclair, ague na Bronx, mbeni vaka ti New York. Mbeni fini zo so ala na lo ahinga terê ayeke Willie Sneddon so alondo na Écosse tongana ala. Gï so ala wara terê, ala komanse ti sara tënë na ndö ti sewa ti ala. Ye so asi angu mingi ape kozo ti tene a dü mbi.

Mama atene na Willie so ngoi kete kozo ti tene Kozo Bira so Amû Sese Kue akomanse, babâ ti lo nga na yaya ti lo ti koli akui na yâ ti ngu na ngoi so bateau ti ala so ala yeke gi na asusu apika mbeni mine na yâ ti Kota ngu-ingo ti Nord. Willie atene na lo, atene: “Babâ ti mo ayeke na yâ ti enfer.” Willie ayeke lani Témoin ti Jéhovah. A yeke tongaso la mama ti mbi amä tâ tënë ti Bible ti kozoni.

Tënë so Willie atene so ason mama ti mbi ndali ti so lo hinga so babâ ti lo ayeke lani mbeni nzoni zo. Me Willie akiri atene: “Bê ti mo ayeke dë tongana mbi tene na mo so Jésus ague lani na enfer?” Mama adabe ti lo na sambela so lani lo manda na eglize so atene Jésus adescend lani na enfer na a zingo lo lango ota na pekoni. Tongaso lo hunda terê ti lo: ‘Tongana enfer ayeke mbeni ndo ti wâ so asioni zo ayeke bâ pasi dä, Jésus ague kâ ngbanga ti nyen?’ A yeke tongaso la mama ti mbi akomanse ti ye tâ tënë. Lo komanse ti gue na abungbi na congrégation ti Bronx na lo wara batême na ngu 1940.

Na ngoi ni so, a mû lani pëpe mbeni mbilimbili wango na ababâ na amama so ayeke aChrétien ti manda Bible na amolenge ti ala. Na ngoi so mbi komanse ti tambela, babâ ti mbi ayeke bâ lege ti mbi na ngoi so mama ti mbi ague na abungbi wala na fango tënë na anda-yenga. Ambeni ngu na pekoni, lo komanse ti gue na abungbi legeoko na mama ti mbi, na ala mû mbi na terê ti ala. Mama ayeke fa nzoni tënë lani mingi nga lo yeke manda Bible na azo mingi so aye tënë ti Nzapa. Na ambeni ngoi, lo bungbi ambeni zo ni kue ndo oko si lo manda Bible na ala ndali ti so azo ni alango nduru na mba. Na ngoi ti vacance, mbi na mama ti mbi e yeke gue na fango tënë. A yeke tongaso la mbi manda aye mingi na ndö ti Bible nga mbi manda tongana nyen ti fa ye na azo.

Mawa ni ayeke so na ngoi so mbi de lani kete, tâ tënë agbu bê ti mbi kue ape. Mbi bâ ni lani tongana senge ye. Ye oko, na ngoi so mbi  yeke na ngu 12 tongaso, mbi ga wafango tënë ti Royaume nga mbi yeke fa tënë lakue. Na ngu 16, mbi mû terê ti mbi na Jéhovah, na mbi wara batême na lango 24 ti juillet ngu 1954 na ngoi ti kota bungbi so a sara na Toronto, na Canada.

Ambeni ita-koli ti congrégation ti e ayeke lani aBéthelite nga ambeni ayeke lani angbene Béthelite. Sarango ye ti ala asara lani ye mingi na ndö ti mbi. Akode so ala yeke na ni ti sara tënë na ti fa nda ti atâ tënë ti Bible andu bê ti mbi mingi. Atâa so azo so ayeke fa mbeti na mbi aye lani ti tene mbi gue na dasendagi, mbi leke na bê ti mbi ti sara kua na Béthel. Tongaso, na ngoi ti kota bungbi so a sara na Toronto so, mbi remplir demande ti guengo na Béthel. Mbi kiri mbi remplir demande ni na ngu 1955 na ngoi ti kota bungbi so a sara na Yankee Stadium, na New York. A ninga mingi na pekoni ape, na ngoi so mbi yeke na ngu 17, a iri mbi ti sara kua na Béthel ti Brooklyn na lango 19 ti septembre ngu 1955. Na use lango so mbi komanse ti sara kua na Béthel, mbi komanse ti sara kua na ndo so a yeke tingbi ambeti dä ti fü ni, na 117 Adams Street. Kete na pekoni, mbi sara kua na mbeni masini so ayeke bungbi alembeti ti abuku bale-ota na use bale-ota na use ti tene aduti nduru ti tene mbeni masini afü ni.

Na peko ti so mbi sara kua nze oko na ndo so a yeke tingbi ambeti dä ti fü ni, a tokua mbi na Ndokua ti apériodique ndali ti so mbi hinga lani ti pika mbeti na masini. Na ngoi ni so, aita asara adresse ti afini zo so asara abonema ti Tour ti Ba Ndo na Réveillez-vous ! na lê ti mbeni kete wen si ala pete ni na masini na lê ti mbeti. Ambeni nze na pekoni, mbi sara kua na Ndokua so ayeke zia ambeti na yâ ti acarton na ayeke tokua ni na acongrégation. Klaus Jensen, surveillant ti ndokua ni, ahunda mbi wala mbi yeke yeda ti duti na terê ti chauffeur so ayeke gue na acarton ti ambeti  na ndo so abateau ayeke luti dä ti tene a tokua ni na yâ ti dunia mobimba. A doit nga lani ti gue na asac ti apériodique na poste ti tene a tokua ni na acongrégation so ayeke na États-Unis. Ita Jensen atene so lo pensé so kua ni so ayeke sara nzoni na mbi. Mbi yeke lani sepele mingi na mbi ne gï kilo 57. Guengo na ando ni so amû lani maboko na mbi ti kpengba koli. Ita Jensen ahinga lani tâ ye so ayeke nzoni ndali ti mbi.

Ndokua ti apériodique ayeke zia nga na yâ ti acarton apériodique so acongrégation ahunda ti tokua ni na ala. Kâ la mbi hinga ayanga ti kodro so a yeke pete na apériodique ti e na Brooklyn ti tokua ni na yâ ti dunia. Mbi hinga tënë ti gbâ ti ayanga ti kodro so lâ oko ape, me a nzere na mbi ti hinga so a yeke tokua apériodique saki mingi na ando so ayo mingi. Atâa so mbi hinga ape so mbeni la mbi yeke si na ambeni ndo ni so, ambeni ngoi na pekoni, mbi wara pasa ti gue ti bâ mingi ti ando ni so.

Na ngu 1961, a hunda na mbi ti sara kua na Bureau so abâ lege ti nginza so Grant Suiter la ayeke bâ ndo na ndö ni. Ambeni ngu na pekoni, a hunda na mbi ti sara kua na bureau ti Nathan Knorr, so ayeke bâ lani ndo na ndö ti kua ti e na yâ ti dunia kue. Lo tene na mbi so mbeni oko ti aita so ayeke sara kua na yâ ti bureau ti lo ague ti sara Ekole ti Kusala ti Royaume nze oko, na pekoni, ita ni ayeke sara kua na Bureau ti service. A hunda ti tene mbi na Don Adams e sara kua na place ti ita ni so. Gï tongana mbeni ye so asi gï tongaso, Don la ayeda lani na demande ti mbi ti lingo na Béthel na kota bungbi so a sara na ngu 1955. Aita-koli use, Robert Wallen nga na Charles Molohan, ayeke sara kua na yâ ti oko bureau ni so. E osio kue e sara kua ndo oko ahon ngu 50. Mbi yeke lani na ngia mingi ti sara kua maboko na maboko na akoli so, so ayeke na kpengba songo na Jéhovah.​—Ps. 133:1.

 A komanse na ngu 1970, lakue na yâ ti ngu oko wala use a yeke hunda na mbi ti voyagé na yâ ti ambeni yenga ti bâ ambeni filiale ti Société Watch Tower, ti sara ye so a iri ni lani vizite ti zone. Na ngoi ti voyage ni, mbi yeke bâ asewa ti Béthel nga na amissionnaire so ayeke na yâ ti dunia nga mbi yeke bâ adossier ti afiliale. A nzere na mbi ti wara terê na aita so asara lani akozo klase ti Ekole ti Galaad na so angbâ be-ta-zo na yâ ti akua so ala yeke sara na kodro-wande. A yeke mbeni pasa nga a nzere na mbi mingi ti sara vizite na akodro ahon 90 na ngoi ti vizite ti zone.

A tokua lani amembre ti sewa ti Béthel ti Brooklyn kue na yâ ti acongrégation so ayeke na New York. A tokua mbi na mbeni congrégation so ayeke na Bronx. Kozo congrégation so ayeke na yâ ti vaka so amaï na a kangbi yâ ti congrégation ni. Kozo congrégation ni aga congrégation ti Upper Bronx, na a yeke congrégation so a tokua mbi dä.

Na milieu ti angu 1960, mbeni sewa ti aTémoin ti Jéhovah so ayeke ti kodro ti Lettonie, so awara tâ tënë na ngoi so ala yeke na sud ti Bronx, aga na yâ ti congrégation ni. Kozo molenge ti ala ti wali, Livija, aga pionnier permanent hio na peko ti so lo hunzi ekole. Ambeni nze na pekoni, lo gue na Massachusetts ti fa tënë na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi. Mbi komanse ti tokua lettre na lo ti fa na lo tënë na ndö ti congrégation, lo nga lo yeke tokua lettre na mbi ti fa na mbi anzoni ye so lo wara na fango tënë na gbata ti Boston.

Ambeni ngu na pekoni, Livija aga pionnier spécial. Lo ye lani ti sara kua ti Jéhovah mingi, ni la lo sû demande ti lingo na Béthel, na a yeda na lo ti sara kua na Béthel na ngu 1971. A yeke lani mo bâ mo tene Jéhovah ayeke tene na mbi ti sara mariage na lo. E sara mariage na lango 27 ti octobre, ngu 1973 na e yeke lani na pasa ti tene Ita Knorr la amû diskur ti mariage ti e. A-Proverbe 18:22 atene: “Zo so awara nzoni wali awara mbeni ye so ayeke nzoni, na Jéhovah ayeke bâ lo na nzoni lê.” Mbi na Livija e sara kua na Béthel ahon ngu 40. Nga, e ngbâ na yâ ti mbeni congrégation so ayeke na yâ ti oko vaka ti Bronx.

A nzere na mbi mingi ti sara kua lani na terê ti Ita Knorr. Lo woko lâ oko ape ti sara akua so asara si tâ tënë amû ndo, na lo bâ na nene ni mingi kua ti amissionnaire na yâ ti dunia kue. Mingi ti amissionnaire ayeke lani akozo Témoin na yâ ti akodro so a tokua ala dä. A sara mbi vundu mingi ti bâ Ita Knorr so ayeke bâ pasi na kobela ti cancer na ngu 1976. Mbeni lâ, na ngoi so lo yeke gï na gbogbo, lo hunda mbi ti diko na lo mbeni mbeti so a yeke leke ni ti tene a pete ni. Lo hunda mbi ti iri Frederick Franz ti ga ti tene lo nga lo mä tënë ni na ngoi so mbi yeke diko ni. Na pekoni, mbi ga ti hinga so Ita Franz ayeke bâ ndo nzoni encore ape, na Ita Knorr ayeke mû lani ngoi mingi ti diko ambeti na lo.

Ita Knorr akui na ngu 1977, me bê ti azo so ahinga lo nga aye lo adë ndali ti so lo hunzi  kua ti lo na sese be-ta-zo (Apoc. 2:10). Tongaso, Ita Franz ayeke bâ ndo na ndö ti kua ti e na peko ti lo.

Na ngoi ni so, mbi yeke lani secrétaire ti Milton Henschel so lo na Ita Knorr asara kua teti angu mingi. Ita Henschel atene na mbi so mingi ti kua ti mbi na Béthel ayeke fadeso ti mû maboko na Ita Franz na yâ ti aye kue so lo yeke na bezoin ni. Mbi yeke diko na lo lakue ambeti kozo si a pete ni. Ita Franz ayeke bata lani ye na li ti lo mingi nga lo yeke na ngangu ti zia li ti lo kue na ndö ti ye so a yeke diko ni na lo. A nzere lani na mbi mingi ti mû maboko na lo juska lo hunzi kua ti lo na sese na décembre, ngu 1992.

Angu 61 so mbi sara na Béthel ahon gï hio tongaso. Babâ na mama ti mbi akui be-ta-zo na Jéhovah, na mbi yeke ku kungo ti yamba ala na yâ ti mbeni dunia so ayeke duti tâ nzoni mingi (Jean 5:28, 29). Na yâ ti dunia so, mbeni nzoni ye so a lingbi ti haka ni na pendere pasa ti sarango kua maboko na maboko na azo so ayeke be-ta-zo ndali ti azo ti Jéhovah na yâ ti dunia ayeke dä ape. Mbi na Livija e lingbi biani ti tene so na yâ ti angu so e sara na yâ ti kua ti ngoi kue, “ngia so alondo na Jéhovah la ayeke ngangu gbagba so ayeke bata [e].”​—Néh. 8:10.

Zo oko alingbi ti tene ape so sân ni bungbi ti Jéhovah alingbi pëpe ti sara kua nzoni nga tâ tënë ti Royaume angbâ ti mû ndo. A nzere na mbi mingi nga a yeke mbeni pasa ti sara kua na terê ti aita so ayeke sara kua ti ala na bê ti ala kue teti angu mingi. Mingi ti azo so a soro ala ti gue na yayu so mbi na ala e sara kua lani ayeke encore na sese ge ape. Me mbi kiri singila mingi so mbi na aita be-ta-zo so e sara kua ti Jéhovah lani.