1. Tongana nyen la awakua ti Jéhovah afa so ala ye terê?

AWAKUA ti Jéhovah na ndö ti sese kue ayeke amembre ti mbeni sewa. Ala yeke tongana aita so aye terê (1 Jean 4:16, 21). Na ambeni ngoi, ala yeke sara akota sacrifice ndali ti aita ti ala, me mingi ni ala yeke fa so ala ye terê na lege ti gbâ ti akete kete ye so ala sara ndali ti aita ti ala. Na ngoi so e sara ye na amba ti e na nzoni bê, e “ga azo so asara ye tongana ti Nzapa, ndali ti so [e] yeke amolenge so lo ndoye [e] mingi”.—aÉph. 5:1.

2. Jésus amû tapande ti ndoye ti Babâ ti lo tongana nyen?

² Jésus amû tapande ti Babâ ti lo tâ nzoni mingi. Jésus atene: “Ala ga na mbi, ala kue so asara ngangu kua na kungba ane ala, na mbi yeke dë bê ti ala. . . , ndali ti so mbi yeke sara ye na ngangu pëpe nga mbi sara terê ti mbi kete.” (Mat. 11:28, 29). Tongana e sara ye tongana Christ na lege so e ‘sara nzoni bê na zo ti mawa’, Jéhovah ayeke duti na ngia na e nga kue e yeke duti na ngia mingi (Ps. 41:1). Zia e bâ tongana nyen la e lingbi ti sara nzoni bê na azo ti sewa ti e, na aita ti congrégation nga na azo so e fa tënë na ala.

3. Tongana nyen la mbeni koli alingbi ti sara ye na nzoni bê na wali ti lo? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

³ A lingbi akoli ti awali amû li ni ti sara nzoni bê na azo ti sewa ti ala (aÉph. 5:25; 6:4). Na tapande, Bible awa ala ti duti na awali ti ala “na lege ti hingango ye”, a lingbi nga ti kiri peko ti tënë so na tënë “ti comprendre awali ti ala.” (1 Pi. 3:7, kete tënë na gbe ni). Ti comprendre zo nga ti sara nzoni bê na zo ague oko. Na tapande, mbeni koli so acomprendre wali ti lo ahinga so wali ti lo ni, so alingbi na lo, ayeke nde na lo na yâ ti aye mingi me lo yeke kota ahon wali ti lo ape (Gen. 2:18). Ndani la lo yeke fa so lo bâ atënë ti bê ti wali ti lo na nene ni nga lo yeke ne lo. Mbeni wali na Canada atene na ndö ti koli ti lo, atene: “Lo bâ atënë ti bê ti mbi tongana senge ye lâ oko ape wala lo tene ape: ‘A lingbi mo pensé tongaso ape.’ Lo yeke mä nga mbi nzoni. Tongana lo yeke mû maboko na mbi ti leke bango ndo ti mbi na ndö ti mbeni ye, lo yeke sara ni na nzoni bê.”

4. Tongana nyen la mbeni koli alingbi ti fa so lo bâ na nene ni atënë ti bê ti wali ti lo na yâ ti sarango ye ti lo na mbage ti ambeni wali?

⁴ Mbeni koli so ayeke sara ye na nzoni bê ayeke bâ na nene ni atënë ti bê ti wali ti lo na ngoi so lo yeke sara ye na mbage ti ambeni wali nde. Lo yeke gi lâ oko ape ti zia nzara ti lo na yâ ti ambeni wali nde wala ti fa na ambeni wali nde so lo sara nzara ti ala; lo yeke sara nga ni pëpe na lege ti aréseau sociaux wala na lege ti ambeni site ti Internet (Job 31:1). Biani, lo yeke ngbâ be-ta-zo na wali ti lo, pëpe gï ndali ti so lo ye lo me nga ndali ti so lo ye Nzapa na lo ke aye ti sioni.—Diko Psaume 19:14; 97:10.

5. Tongana nyen la mbeni wali alingbi ti sara ye na nzoni bê na koli ti lo?

⁵ Tongana mbeni koli ayeke sara ye tongana mokonzi ti lo, Jésus Christ so asara ye na ndoye, a yeke ngangu ape na wali ti lo ti ‘ne lo mingi.’ (aÉph. 5:22-25, 33). Nga tongana wali ni ane koli ti lo, wali ni ayeke gi ti comprendre lo na ti sara ye na lo na nzoni bê na ngoi so lo yeke na aye mingi ti sara ndali ti congrégation wala lo yeke gi ti hon ndö ti akpale. Mbeni koli ti wali na Grande-Bretagne atene: “Ngoi na ngoi, tongana wali ti mbi abâ so sarango ye ti mbi achangé, lo yeke hinga so mbeni ye asara si mbi yeke nzoni ape. Na pekoni, lo yeke sara ye alingbi na mama-ndia so ayeke na aProverbe 20:5, même tongana a lingbi lo ku nzoni ngoi ti tene lo ‘gboto na gigi’ apensé ti mbi na ndö ti mbeni tënë so mbi lingbi ti sara lisoro na lo na ndö ni.”

6. Tongana nyen la e kue e lingbi ti wa amolenge ti sara ye na nzoni bê na azo? Amolenge ayeke bâ nzoni dä tongana nyen?

⁶ Tongana ababâ na amama asara ye na mba na nzoni bê, ala yeke zia nzoni tapande na amolenge ti ala. Biani, mingi ni a yeke ababâ na amama la adoit ti fa na amolenge ti ala ti sara ye na azo na nzoni bê. Na tapande, ababâ na amama alingbi ti fa na amolenge ti ala ti mû loro pëpe na yâ ti Da ti Royaume. Na ngoi so aita abungbi ti sara ngia, ababâ na amama alingbi ti tene na amolenge ti ala ti zia akota zo ahon kozo na ala ti mû kobe na ngoi so ala sara rang ti mû kobe. Biani, azo kue na yâ ti congrégation alingbi ti mû maboko na ababâ na amama. Na tapande, tongana mbeni molenge asara mbeni nzoni ye ndali ti e, peut-être lo zi porte na e, e lingbi ti gonda lo ndali ni. Ye so ayeke sara nzoni na molenge ni nga ayeke mû maboko na lo ti hinga so “mungo ye na zo aga na ngia mingi ahon warango ye na tïtî zo.”—Kus. 20:35.

7. Jésus asara nzoni bê na mbeni koli so mê ti lo akanga tongana nyen? Nyen la e lingbi ti manda dä?

⁷ Mbeni lâ na ngoi so Jésus ayeke na Décapole, azo aga na lo “mbeni koli so mê ti lo akanga nga so lo yeke na kpale ti sarango tënë.” (Marc 7:31-35). Jésus asava lo na lê ti azo ape, lo mû lo, “lo gue na lo yongoro kete” na lo sava lo. Ndali ti nyen? Ndali ti so mê ti koli ni akanga, peut-être lo yeke duti nzoni ape na popo  ti gbâ ti azo. Jésus acomprendre lo, na lo mû lo, lo gue na lo na mbeni ndo so azo ayeke dä ape na lo sava lo. Biani, e lingbi pëpe ti sara miracle ti sava azo, me a lingbi e pensé na bezoin ti aita ti e aChrétien nga na atënë ti bê ti ala nga e sara nzoni bê na ala. Bazengele Paul atene: “Zia e bi lê na ndö ti mba ti pusu mba ti duti na ndoye na ti sara anzoni kusala.” (aHéb. 10:24). Jésus acomprendre lani tënë ti bê ti zo ti kangango mê ni nga lo sara ye na lo na nzoni bê. So tâ nzoni tapande la lo zia na e so.

8, 9. Na alege wa la e lingbi ti sara ye na nzoni bê na ambakoro nga na azo so mbeni kpale ti seni akanga lege na ala ti sara ambeni ye? (Fa ambeni tapande ni.)

⁸ Sara ye na nzoni bê na ambakoro nga na azo so mbeni kpale ti seni akanga lege na ala ti sara ambeni ye. A hinga congrégation ti aChrétien gï pëpe na sarango ye tâ na lege ni nga hio, me a hinga ni nga na ndoye (Jean 13:34, 35). Ndoye so apusu e ti sara ye kue so e lingbi ti sara ti tene aita ti e so ayeke ambakoro wala so mbeni kpale ti seni akanga lege na ala ti sara ambeni ye awara lege ti gue na abungbi nga ti fa tënë. E yeke mû maboko na ala même tongana ala lingbi ti sara aye mingi ape (Mat. 13:23). Michael, so ayeke gï na yâ ti pousse ti azo ti bubango gere, abâ na nene ni mingi mungo maboko so afami ti lo nga na aita ti groupe ti fango tënë ti lo ayeke mû na lo. Lo tene: “Ndali ti mungo maboko ti ala kue, mbi lingbi ti gue na mingi ti abungbi nga ti fa tënë lakue. Mbi ye mingi ti fa tënë mbilimbili na ando so azo ayeke hon dä mingi.”

⁹ Na yâ ti aBéthel mingi, a yeke wara aita be-ta-zo so ayeke ambakoro wala so mbeni kpale ti seni akanga lege na ala ti sara ambeni ye. Asurveillant so ayeke na Béthel asara ye na aita be-ta-zo so na nzoni bê na lege so ala leke ti tene ala fa tënë na lege ti alettre nga na téléphone. Bill, so ayeke na ngu 86 na so ayeke tokua alettre na azo na ando so ayo, atene: “E bâ na nene ni pasa so e yeke na ni ti sû alettre ti tokua na azo.” Nancy, so ayeke nduru ti wara ngu 90, atene: “Mbi bâ tokuango alettre pëpe gï tongana senge ziango mbeti na yâ ti a-enveloppe. A yeke fango tënë la. Azo ayeke na bezoin ti hinga tâ tënë!” Ethel, so a dü lo na ngu 1921, atene: “Mango songo ti ye ayeke mbeni mbage ti fini ti mbi. Na ambeni lango gï ti yü bongo ayeke ngangu na mbi.” Atâa so kue, a nzere na lo ti fa tënë na téléphone na lo yeke na ambeni pendere vizite. Barbara, so ayeke na ngu 85, atene: “Ndali ti so mbi yeke na nzoni seni ape, a yeke ngangu na mbi mingi ti sigi na fango tënë lakue. Me fango tënë na téléphone amû lege na mbi ti sara tënë na azo. Merci Jéhovah!” Na yâ ti mbeni ngoi so asara ngu oko ape, na yâ ti mbeni Béthel, ambeni mbakoro so a ye ala mingi afa tënë l’heure 1 228, ala sû alettre 6 265, ala iri ndo 2 000 na téléphone nga ala mû ambeti 6 315 na azo. Kite ayeke dä ape so ngangu so ala sara so azia ngia na bê ti Jéhovah.—aProv. 27:11.

10. Tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na aita ti e ti wara aye ti nzoni mingi na lege ti abungbi?

¹⁰ Sara ye na nzoni bê na ngoi ti abungbi. E ye ti tene aita ti e abâ nzoni mingi na lege ti abungbi. Sarango ye ti e na nzoni bê alingbi ti mû maboko na ala ti wara aye ti nzoni mingi dä. Tongana nyen? Mbeni lege ni ayeke ti tene e si na l’heure tongaso si e gboto lê ti azo senge senge ape. Tâ tënë, ambeni ye so e ku terê ti e na ni ape alingbi ti sara si e si na retard na ambeni ngoi. Me tongana e yeke ga fani mingi na retard, a lingbi e gbu li ti e na ndö ti aye so e lingbi ti sara ti fa so e sara ye na nzoni bê mingi na aita ti e. Girisa nga ape so azo so atisa e ayeke Jéhovah na Molenge ti lo (Mat. 18:20). Ala lingbi biani ti tene e ne ala mingi.

11. Ngbanga ti nyen la a lingbi aita so ayeke sara ambage ti abungbi asara ye alingbi na wango so ayeke na 1 aCorinthien 14:40?

¹¹ Ti sara ye na nzoni bê na aita ti e aye nga ti tene ti sara ye alingbi na wango ti Bible so: “Zia si ye kue atambela na lege ni nga na yâ ti wusuwusu pëpe.” (1 aCor. 14:40). Aita so ayeke sara ambage ti abungbi ayeke sara ye alingbi na wango so na lege so ala yeke hon pëpe ngoi so a mû na ala. Sarango tongaso afa so ala sara  ye na nzoni bê gï pëpe na ita so ayeke ga na peko ti ala me nga na congrégation. Peut-être ndo ti ambeni ita ayo na bungbi. Peut-être ambeni adoit gï ti mû taxi wala bus. Nga peut-être koli wala wali ti ambeni so ayeke Témoin ape ayeke ku ti tene ala kiri hio.

12. Ngbanga ti nyen la a-ancien alingbi ti tene e ne ala nga e ye ala? (Bâ encadré “ Sara ye na nzoni bê na aita so ayeke mû li ni.”)

¹² A-ancien ayeke sara kua ngangu na yâ ti congrégation nga na fango tënë, tongaso ala lingbi ti tene e ne ala nga e ye ala. (Diko 1 aThessalonicien 5:12, 13.) Kite ayeke dä ape so mo kiri singila mingi ndali ti angangu so a-ancien ayeke sara ndali ti mo. Mo lingbi ti fa so mo kiri singila na ala na lege so mo mä yanga ti ala na bê ti mo kue nga mo mû maboko na ala ndali ti so ‘ala yeke bâ ndo na ndö ti mo tongana azo so ayeke na tënë ti kiri na ni na Nzapa.’—aHéb. 13:7, 17.

13. Nyen la e lingbi ti manda na lege ti fason so Jésus asara ye na azo?

¹³ Ésaïe atene lani na ndö ti Jésus, atene: “Sosongo so aba awe, lo yeke kungbi ni pëpe, na mèche so wâ ni ayeke gue ti mingo, lo yeke mingo ni pëpe.” (És. 42:3). Ndoye so Jésus ayeke na ni na mbage ti azo asara si lo zia terê ti lo na place ti ala. Lo comprendre atënë ti bê ti azo so ayeke tongana sosongo so aba awe wala mèche ti mbeni lampe so wâ ni ayeke gue ti mingo. Ye ti peko ni ayeke so lo yeke bâ lani mawa ti ala, lo sara nzoni na ala nga lo kanga bê na ala. Même amolenge aye lani mingi ti duti na terê ti lo (Marc 10:14). Biani, e yeke pëpe na mara ndara nga na kode ti fango ye so Jésus ayeke na ni. Me e lingbi ti sara ye na nzoni bê na azo ti territoire ti e na a lingbi e sara ni. Ye so andu fason so e yeke  sara tënë na ala, ngoi so e yeke sara tënë na ala nga e yeke sara tënë na ala teti ngoi oke.

14. Ngbanga ti nyen la a lingbi e sara hange mingi na fason so e yeke sara na tënë na azo?

¹⁴ A lingbi e sara tënë na azo tongana nyen? Laso, akota zo ti dengo buze, ti poroso nga ti abungbi ti vorongo nzapa ti dunia so, so aye petengo goro nga so ayeke sioni mingi, asara si azo kutu mingi “akangbi kirikiri tongana ataba so ayeke na berger pëpe.” (Mat. 9:36). Ye ti peko ni ayeke so azo mingi ayeke na confiance na amba ti ala ape nga ala yeke na beku ape. Tongaso, a yeke kota ye mingi ti tene atënë so e tene nga na fason so e yeke tene na tënë ni afa so e bâ mawa ti zo nga e sara nzoni na zo. Azo mingi aye ti mä tënë ti e gï pëpe ndali ti so e sara kua nzoni na Bible me nga ndali ti so e fa so na bê ti e kue e pensé na ala nga e ne ala.

15. Ambeni nzoni lege wa la e lingbi ti sara ye na nzoni bê na azo so e yeke fa tënë na ala?

¹⁵ Alege ayeke mingi so e lingbi ti fa so e sara ye na nzoni bê na azo ti territoire ti e. Na tapande, ahundango ndo ayeke anzoni ye ti fango na ye. A lingbi e hunda atënë na mbeni lege so ayeke nzoni nga ane zo. Mbeni ita-koli so ayeke pionnier, so gbâ ti azo so aye ti sara lisoro na azo ape nga so ayeke kamene mingi ayeke na yâ ti territoire ti lo, amanda ti hunda atënë so alingbi pëpe ti sara azo kamene. A yeke ahundango ndo so alingbi ti duti ngangu na zo ti kiri tënë na ni wala so zo alingbi ti kiri tënë na ni nzoni ape. Na tapande, lo kpe ti hunda atënë tongana: ‘Mo hinga iri ti Nzapa?’ wala ‘Royaume ti Nzapa ayeke nyen?’ A hon ti hunda atënë so, lo yeke tene: “Mbi manda na yâ ti Bible so Nzapa ayeke na iri. Mbi lingbi ti fa ni na mo?” Biani, angobo ti azo ayeke nde nde, tongaso e bezoin ti lu andia na ndö ni ape. Ye oko, a lingbi e sara ye lakue na nzoni bê nga e ne azo, ye so andu nga ti gi ti hinga azo nzoni.

16, 17. Tongana nyen la e lingbi ti sara ye na nzoni bê na azo na ngoi so e yeke mû desizion (a) na ndö ti l’heure so e yeke gue na da ti azo? (b) na ndö ti ngoi so e yeke mû ti sara lisoro na mbeni zo?

¹⁶ A lingbi e sara vizite na azo na l’heure ti nyen? Na ngoi so e yeke gue da na da, e yeke agene. Tongaso a yeke kota ye mingi ti gue na da ti azo na l’heure so ayeke ngangu na ala ape ti sara lisoro na e (Mat. 7:12). Na tapande, eskê na yâ ti territoire ti mo azo ayeke zingo hio ape na week-end? Tongana a yeke tongaso, mo lingbi ti komanse fango tënë na ndö ti lege, na ando so azo ayeke hon dä mingi, wala ti sara vizite na azo so mo hinga so ala lingbi ti sara lisoro na mo.

¹⁷ A lingbi e ninga ngoi oke? Azo mingi ayeke na aye mingi ti sarango ni, tongaso peut-être a yeke na lege ni ti tene na ngoi so mo ga ti kozo ni mo sara vizite ni nduru. A yeke nzoni mingi ti hunzi lisoro ni hio ahon ti ngbâ aninga mingi (1 aCor. 9:20-23). Tongana azo abâ so e hinga dutingo ti ala wala e hinga so ala yeke na aye mingi ti sara, peut-être ala yeke ye ti tene e kiri e ga encore. Tongana e yeke na asarango ye so yingo ti Nzapa amû lege na e ti duti na ni, e yeke ga biani azo so “e na Nzapa e sara kua oko.” Peut-être Jéhovah ayeke sara kua même na e ti mû maboko na mbeni zo ti manda tâ tënë.—1 aCor. 3:6, 7, 9.

18. Tongana e sara ye na nzoni bê na amba ti e, aye ti nzoni wa la e lingbi ti duti na beku ti wara ni?

¹⁸ Tongaso, zia e sara ye kue so e lingbi ti sara ti sara ye na nzoni bê na azo ti sewa ti e, aita ti congrégation nga na azo so e wara ala na fango tënë. Tongana e sara tongaso, e yeke wara tufa mingi laso nga na yâ ti angoi so ayeke ga. Psaume 41:1, 2 atene: “Ngia ayeke na zo so asara nzoni bê na zo ti mawa; Jéhovah ayeke sö lo na ngoi ti ye ti vundu. . . . Azo ti sese ayeke tene so lo yeke na ngia.”