1. Ngbanga ti nyen la laso li ti e akpe ape so azo mingi abâ so ala peut ti sara confiance na zo oko ape?

 NA YÂ ti dunia ti Satan so, azo ahinga ape zo wa la ala peut ti sara confiance na lo. Lakue sarango ye ti azo ti dengo buze, ti azo ti poroso nga na ti akota zo ti nzapa azia vundu na bê ti ala. Azo mingi abâ nga so ala peut ti sara confiance ape na akamarade ti ala, avoizin ti ala nga même na azo ti sewa ti ala. A yeke nzoni li ti e akpe ape. Bible atene kozo awe, atene: “Na lâ ti nda ni . . . , azo ayeke duti ande . . . azo so ayeke abe-ta-zo pëpe, . . . azo ti pango amba ti ala, . . . azo ti kango amba ti ala”. So aye ti tene, sarango ye ti azo ayeke duti tongana ti nzapa ti aye ti ngoi so, so zo apeut ti sara confiance na lo oko ape.—2 Tim. 3:1-4; 2 aCor. 4:4.

2. (a) Azo wa la e peut biani ti zia bê ti e kue na ala? (b) Tënë wa la ambeni zo apeut ti hunda terê ti ala na ni?

² Me so e yeke aChrétien, e hinga so e peut ti zia bê ti e kue na Jéhovah (Jér. 17:7, 8). E hinga biani so lo ye e nga lo yeke “zia lâ oko pëpe” akamarade ti lo (Ps. 9:10). E peut nga ti zia bê ti e na Christ Jésus ndali ti so lo mû fini ti lo ndali ti e (1 Pi. 3:18). E wani e hinga nga so afango lege so ayeke na yâ ti Bible, zo apeut ti zia bê dä (2 Tim. 3:16, 17). E yeke sûr so e peut ti zia bê ti e na Jéhovah, Jésus nga na Bible. Me ambeni zo apeut ti hunda terê ti ala wala ala peut lakue ti zia bê ti ala na aita ti congrégation. Tongana kiringo tënë ni ayeke en, ngbanga ti nyen la e peut ti zia bê ti e na ala?

3. Kota pasa wa la e yeke na ni? (Marc 10:29, 30).

³ Jéhovah asoro e ti duti na yâ ti sewa ti awakua ti lo so ayeke na yâ ti dunia kue. Gbu li na ndö ti pasa so nga na anzoni ye so aga na pekoni. (Diko Marc 10:29, 30.) Na yâ ti dunia kue,  e yeke na aita so aye Jéhovah tongana ti so e ye lo nga ala yeke sara kue ti sara aye so lo hunda. Yanga ti kodro ti e, ngobo ti e nga na yungo bongo ti e apeut ti duti nde na ti ala, me e ye ala, même tongana e wara terê na ala ti kozoni. E ye mingi ti duti na terê ti ala ti gonda Babâ ti e ti yayu so aye e nga ti voro lo.—Ps. 133:1.

4. Ngbanga ti nyen la e bezoin aita ti e?

⁴ E bezoin laso ti duti beoko mingi na aita ti e ahon ti kozo. Na ambeni ngoi, ala yeke aidé e ti yô aye so ane e (aRom. 15:1; aGal. 6:2). Ala yeke wa nga e ti ngbâ ti sara kua ti Jéhovah nga ti ngbâ ti duti akamarade ti lo (1 aThes. 5:11; aHéb. 10:23-25). Imaginé a yeke sara e tongana nyen tongana aita ti congrégation a-aidé e ape ti ngbâ ti dö sese na awato ti e, so ti tene, Satan nga na sioni dunia ti lo. Fafadeso, Satan nga na azo so lo komande ala ayeke ga na bira na terê ti awakua ti Nzapa. Me na ngoi ni so, e yeke kiri ande singila mingi na aita ndali ti so ala aidé e.

5. Ngbanga ti nyen la a peut ti duti ngangu na ambeni zo ti zia bê ti ala na aita ti ala?

⁵ Me a yeke ngangu na ambeni zo ti zia bê ti ala na aita ti ala, peut-être ndali ti so mbeni ita abuba yâ ti confiance ti ala wala ita ni asara ye alingbi na mbeni zendo so lo mû ape. Wala peut-être mbeni zo na yâ ti congrégation atene mbeni tënë wala asara mbeni ye so ason ala ngangu. Tongana a si tongaso, a peut ti duti ngangu na e ti zia bê ti e na amba ti e. Tongaso, nyen la apeut ti aidé e ti zia bê ti e na aita ti e?

6. Tongana nyen la ndoye apeut ti aidé e ti zia bê ti e na aita? (1 aCorinthien 13:4-8).

⁶ Ndoye la ayeke pusu e ti zia bê ti e na aita. Na 1 aCorinthien chapitre 13, a fa gbâ ti  ambage ti sarango ye na ndoye so apeut ti aidé e ti sara confiance na amba ti e wala ti kiri ti sara confiance na ala. (Diko 1 aCorinthien 13:4-8.) Na tapande, versê 4 atene so “ndoye ahinga ti kanga bê ti ku nga lo sara nzoni na zo.” Jéhovah ayeke kanga bê na e même tongana e sara siokpari na terê ti lo. Tongaso, e doit ti kanga bê na aita ti e tongana ala tene mbeni tënë wala ala sara aye so ason e. Versê 5 atene: “[Ndoye ayeke] sara ngonzo hio hio pëpe. Lo yeke diko pëpe sioni so a sara na lo.” E yeke ‘diko pëpe sioni so a sara na e’, so ti tene, e yeke ngbâ pëpe ti bata na li aye so aita asara na e so ason e. Zo-ti-fa-tene 7:9 atene so a yeke nzoni “bê ti [e] ason hio hio pëpe”. A yeke tâ nzoni mingi ti sara ye alingbi na aÉphésien 4:26, so atene: “Ala zia lâ akui na ndö ti ala na ngonzo na bê pëpe.”

7. Tongana nyen la amama-ndia so ayeke Matthieu 7:1-5 ayeke aidé e ti sara confiance na azo?

⁷ Mbeni ye so apeut ti aidé e ti sara confiance na aita ti e ayeke ti bâ ala tongana ti so Jéhovah abâ ala. Nzapa aye ala nga lo yeke diko pëpe asiokpari so ala sara. A yeke nzoni e sara tongaso (Ps. 130:3). Ahon ti bâ gï afaute ti ala, a yeke nzoni e sara ngangu ti bâ anzoni sarango ye ti ala nga na anzoni ye so ala peut ti sara. (Diko Matthieu 7:1-5.) E yeke sara confiance na ala ndali ti so ndoye ‘amä na bê na aye kue’. (1 aCor. 13:7). Tënë so aye ti tene ape so Jéhovah ahunda na e ti sara confiance na ala gï tongaso, me lo hunda ti tene e sara confiance na ala ndali ti so ala fa so ala yeke azo ti confiance. *

8. Tongana nyen la mo peut ti manda ti sara confiance na aita ti mo?

⁸ Tongana ti so sarango ye ti zo la ayeke sara si azo ayeke ne lo, sarango ye ti zo la ayeke sara si azo asara confiance na lo, na a yeke mû ngoi. Tongana nyen la mo peut ti manda ti sara confiance na aita ti mo? Gi ti hinga ala nzoni. Sara lisoro na ala na ngoi ti abungbi. Leke ti fa tënë legeoko na ala. Kanga bê na ala, mû lege na ala ti fa so ala yeke azo ti confiance. Na tongo nda ni, peut-être mo yeke tene atënë ti bê ti mo kue ape na mbeni zo so ade mo hinga lo nzoni ape. Tongana mo hinga lo nzoni, peut-être mo yeke ye mingi ti tene na lo atënë ti bê ti mo (Luc 16:10). Me ka tongana mbeni ita abuba yâ ti confiance so mo sara na lo, nyen la mo peut ti sara? Fâ yâ ti songo ti mo na lo hio ape, me zia ngoi ahon. Zia pëpe si sarango ye ti ambeni ita adécouragé mo ti sara confiance na aita ti mo. Ti sara ni, e yeke bâ tapande ti ambeni wakua be-ta-zo ti Jéhovah so, atâa so ambeni zo azia vundu na bê ti ala, ala ngbâ ti sara confiance na amba ti ala.

9. (a) Tongana nyen la Hannah angbâ ti sara confiance na azo so Jéhovah asoro ala ti mû li ni, atâa so ambeni asara afaute? (b) Ye so asi na Hannah afa na mo nyen na ndö ti sarango confiance na azo so Jéhovah asoro ala ti mû li ni? (Bâ foto ni.)

⁹ A si na mo awe so mbeni ita so ayeke mû li ni azia vundu na bê ti mo? Tongana a yeke tongaso, tongana mo gbu li na ndö ti tapande ti Hannah, a peut ti aidé mo. Na ngoi ni so, Kota prêtre Éli la ayeke mû li ni na vorongo Jéhovah na Israël. Me azo ti sewa ti lo azia nzoni tapande ape. Amolenge ti lo ti koli, so ayeke sara kua ti prêtre, ayeke sara lakue aye ti kamene nga na asioni ye, me lo sara nga sörö ye ti suku na ala ape. Jéhovah azi lani Éli na kua  ti kota prêtre na lê ni lê ni ape. Me Hannah ake ti voro Jéhovah na tabernacle ape na ngoi so Éli ayeke kota prêtre. Na ngoi so Éli abâ Hannah so vundu ahon ndö ti lo si lo yeke sambela, lo pensé ti lo so lo soulé. Sân ti gi ti hinga ye nzoni na ndö ni, lo suku na wali so vundu ahon ndö ti lo so (1 Sam. 1:12-16). Hannah amû fade zendo, lo tene tongana lo dü molenge-koli, lo yeke mû lo na Jéhovah. Lo yeke nduru ti sara ye alingbi na zendo ti lo, atâa so Éli la ayeke bâ lege ti lo na tabernacle (1 Sam. 1:11). Eskê a bezoin lani ti punir amolenge ti Éli ndali ti aye so ala sara? En, na nda ni Jéhovah apunir ala (1 Sam. 4:17). Me kozo na ni, Nzapa afuta Hannah na lege so lo dü molenge-koli, Samuel.—1 Sam. 1:17-20.

10. Tongana nyen la Gbia David angbâ lani ti sara confiance na amba ti lo atâa so ambeni zo akä lo?

¹⁰ Eskê a si awe so mo bâ so mbeni kota kamarade ti mo akä mo? Tongana a yeke tongaso, bâ ye so asi na Gbia David. Mbeni kamarade ti lo ayeke lani Ahitophel. Me na ngoi so Absalom, molenge ti David, agi ti ga gbia, Ahitophel amû peko ti lo. Tongana molenge ti David nga na mbeni koli so lo bâ lo tongana kamarade a-aidé lo encore ape, a doit ti son bê ti lo mingi. Ye oko, atâa so azo so akä lo, a kanga lege na lo ape ti sara confiance na azo. Lo ngbâ lani ti sara confiance na Hushaï, mbeni kamarade ti lo so ayeke be-ta-zo, so ake ti mû peko ti azo ti kpengbango-li ni. David ayeke na anzoni raison ti sara confiance na Hushaï. Hushaï afa so lo yeke mbeni nzoni kamarade, lo zia fini ti lo même na lê ti kuâ ti mû maboko na David.—2 Sam. 17:1-16.

11. Nyen la mbeni zo ti kua ti Nabal asara so afa so lo sara confiance na Abigaïl?

¹¹ Bâ nga tapande ti mbeni zo ti kua ti Nabal. Na nzoni bê, David na azo ti lo abata azo ti kua ti mbeni zo ti Israël so iri ti lo Nabal. Ambeni ngoi na pekoni, David ahunda Nabal, so ayeke zo ti mosoro, ti mû kobe na azo ti lo; lo hunda na lo ti mû ye so lo peut. Tongana Nabal ake ti mû na David ye so lo hunda, so lo peut fade ti mû ni na lo, ngonzo asara David mingi na lo mû desizion ti fâ akoli kue ti da ti Nabal. Mbeni zo ti kua ti Nabal asara tënë ni na wali ti lo, Abigaïl. So lo yeke lango na ndö ti Nabal, lo hinga so Abigaïl apeut ti sö fini ti lo. Ahon ti tene lo kpe, lo yeke na confiance  so Abigaïl apeut ti leke kpale ni. Lo yeke na confiance ndali ti so azo kue ahinga so Abigaïl ayeke wali so asara ye na ndara. Aye so asi na pekoni afa so lo yeke na anzoni raison ti sara confiance na Abigaïl. Sân mbeto, Abigaïl asara si David azia lege ti ye so lo leke ti sara (1 Sam. 25:2-35). Lo yeke lani na confiance so David ayeke sara ye na lege ni.

12. Tongana nyen la Jésus afa so lo sara confiance na adisciple ti lo atâa awokongo ti ala?

¹² Jésus asara lani confiance na adisciple ti lo atâa awokongo ti ala (Jean 15:15, 16). Na ngoi so Jacques na Jean ahunda Jésus ti mû na ala mbeni kota ndo na yâ ti Royaume, lo tene ape so ala yeke sara na Jéhovah gï ti wara aye na pekoni wala lo ke ape ti tene ala duti abazengele ti lo (Marc 10:35-40). Ambeni ngoi na pekoni, adisciple ti Jésus kue adö lo azia na bï so a gbu lo (Mat. 26:56). Me Jésus angbâ lakue ti sara confiance na ala. Lo hinga nzoni awokongo ti ala, me lo ‘ndoye ala juska na nda ni.’ (Jean 13:1). Na peko ti so a zingo Jésus na kuâ, lo mû même na abazengele ti lo 11 so ayeke be-ta-zo kota kua ti mû li ni na yâ ti kua ti sarango adisciple nga ti bâ lege ti ataba ti lo so lo bâ ala na nene ni mingi (Mat. 28:19, 20; Jean 21:15-17). Lo yeke lani na anzoni raison ti sara confiance na akoli so ayeke mbilimbili-kue ape so. Ala kue asara na Nzapa be-ta-zo juska fini ti ala na sese ahunzi. Kite ayeke dä ape so Hannah, David, zo ti kua ti Nabal, Abigaïl nga na Jésus azia nzoni tapande na ndö ti sarango confiance na azo so ayeke mbilimbili-kue ape.

13. Nyen la apeut ti sara si a yeke ngangu na e ti sara confiance na amba ti e?

¹³ A si na mo awe so mo tene na mbeni ita tënë so zo adoit ti mä ni kirikiri ape me na pekoni mo mä ni na yanga ti mbeni zo? Tongana a si tongaso, bê ti mo apeut ti son. Mbeni la, mbeni ita-wali asara tënë ti mbeni ye so abâ gï lo na mbeni ancien. Na ndade ni, wali ti ancien ni airi ita-wali ni ti kpengba lo, ye so afa polele so lo hinga tënë so ita-wali ni atene na ancien ni. Ita-wali ni abâ so a yeke ngangu na lo ti sara confiance na ancien ni, na lo yeke na raison. Me ita-wali ni asara ye so ayeke na lege ni nga lo hunda mungo maboko. Lo sara lisoro na mbeni ancien nde, na lo aidé lo ti kiri ti sara confiance na a-ancien.

14. Nyen la a-aidé mbeni ita-koli ti kiri ti sara confiance na azo?

¹⁴ Bê ti mbeni ita-koli ason aninga na terê ti a-ancien use so lo bâ so lo peut ti sara confiance na ala ape. Ye oko, lo komanse ti gbu li na ndö ti mbeni nduru kota tënë so mbeni ita so lo ne lo mingi atene. Ita ni atene: “Satan la ayeke wato ti e me aita ti e ape.” Ita-koli ni agbu li nzoni na ndö ti tënë so, lo sambela nga na nda ni lo na a-ancien ni aleke tënë ni.

15. Ngbanga ti nyen la ti kiri ti sara confiance na azo apeut ti mû ngoi? Mû mbeni tapande ti fa ni.

¹⁵ A si na mo awe so mo perdre mbeni kua na yâ ti congrégation? Tongana a si tongaso, bê ti mo apeut ti son. Grete na mama ti lo ayeke lani aTémoin so ayeke be-ta-zo na Allemagne na ngoi ti aNazi na yâ ti angu 1930 na ngoi so a kanga lege na kua ti e. A nzere lani na Grete mingi ti pika acopie ti Tour ti Ba Ndo na machine ndali ti amba ti lo aChrétien. Me na ngoi so aita amä so babâ ti lo aye tâ tënë ape, ala zi kua ni na maboko ti lo ndali ti so mbeto asara ala ti tene babâ ti lo akä aita ti congrégation na awato. Grete awara nga ambeni kpale nde. Na ngoi ti Use bira so amû sese kue, aita amû na Grete na mama ti lo ape acopie ti apériodique nga tongana ala wara ala na ndö ti lege ala yeke sara tënë na ala ape. Ye so ason ala mingi. Ye so azia kota kä na bê ti Grete, na lo tene so  a mû ngoi mingi ti tene lo pardonné aita so nga lo kiri lo sara confiance na ala. Me ambeni ngoi na pekoni, lo hinga so Jéhovah adoit ti pardonné ala awe, tongaso a yeke nzoni lo nga kue lo pardonné ala. *

16. Ngbanga ti nyen la e doit ti sara ngangu ti manda ti sara confiance na aita ti e?

¹⁶ Tongana mara ti ye ti songo bê tongaso asi na mo awe, sara ngangu ti kiri ti sara confiance na azo. Peut-être mo bezoin ngoi, me a-effort so mo sara ayeke ngbâ senge ape. Na tapande, tongana e te mbeni kobe si asara e nzoni ape, peut-être e yeke sara hange mingi na aye so e yeke te. Ye oko, e yeke ke ti te ye ape ndali ti so e te lani mbeni sioni kobe. Legeoko nga, a yeke nzoni e zia pëpe si mbeni kpale so asi asara si e sara confiance ape na aita ti e kue, so e hinga so ala yeke mbilimbili-kue ape. Tongana e kiri e sara confiance na amba ti e, e yeke duti na ngia mingi nga e yeke hinga ye so e peut ti sara ti tene confiance aduti na yâ ti congrégation.

17. Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti sara confiance na amba ti e? Nyen la e yeke bâ na yâ ti article ti peko?

¹⁷ Na yâ ti dunia ti Satan so, a yeke ngangu ti tene azo asara confiance na mba. Me, e yeke na confiance na aita ti e ndali ti so e ye ala nga ala ye e. Mara ti confiance so asara si e yeke na ngia nga e yeke beoko laso nga a yeke bata e ande na ngoi so e yeke tingbi na angangu kpale. Nyen la a yeke nzoni mo sara tongana mbeni ita azia vundu na bê ti mo na mo yeke na confiance na lo encore ape? Gi ti bâ ye ni tongana ti so Jéhovah abâ, sara ye alingbi na amama-ndia ti Bible, gi ti ye aita mingi nga manda ye na lege ti tapande ti azo so Bible asara tënë ti ala. E peut ti hon ndö ti songo bê nga ti kiri ti sara confiance na amba ti e. Tongana e sara ni, e yeke wara gbâ ti akamarade “so aye zo ahon ita ti zo ni.” (aProv. 18:24). Me gï ti sara confiance na azo alingbi ape, ala nga adoit ti hinga so ala peut ti sara confiance na e. Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ tongana nyen la e peut ti fa na aita so e yeke azo ti confiance.