Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

ARTICLE TI MANDANGO NI 2

BIA 132 Fadeso e yeke oko

Akoli ti wali, ala ne awali ti ala

Akoli ti wali, ala ne awali ti ala

‘Akoli, ala ne awali ti ala.’1 PI. 3:7.

KOTA TËNË TI ARTICLE NI

Article so ayeke fa tongana nyen la mbeni koli apeut ti ne wali ti lo na lege ti atënë ti yanga ti lo nga na sarango ye ti lo.

1. Mbeni raison so ndali ni Jéhovah aleke ti tene azo asara mariage ayeke so wa?

 JÉHOVAH ayeke “Nzapa so ayeke na ngia,” na lo ye si e kue e duti na ngia (1 Tim. 1:11). Lo mû na e gbâ ti acadeau so asara si e duti na ngia (Jacq. 1:17). Mbeni cadeau ni ayeke mariage. Na ngoi so mbeni koli na wali asara mariage, ala mû zendo ti ye mba nga ti ne mba. Tongana mbeni koli na wali aye terê mingi, ala peut ti duti na ngia.—aProv. 5:18.

2. Nyen la ayeke si na yâ ti amariage mingi laso?

2 Mawa ni ayeke so acouple mingi laso agirisa zendo so ala mû na lango ti mariage ti ala. A sara si ala yeke na ngia ape. Azo so ayeke gi nda ti aye atene so akoli mingi ayeke pika awali ti ala, ala yeke tene sioni tënë na ala wala ala yeke sara ambeni ye ti sioni na ala. Mbeni koli so ayeke sara mara ti ye tongaso na wali ti lo apeut ti fa na lê ti azo so lo yeke nzoni koli. Akoli mingi ayeke bâ porno na asara si awali ti ala abâ so ala ye ala ape nga ala yeke na ngia ape.

3. Aye wa la apeut ti sara si mbeni koli asara sioni ye na wali ti lo?

3 Aye wa la apeut ti sara si mbeni koli asara sioni ye na wali ti lo? Peut-être babâ ti lo asara lani ye ti ngangu na mama ti lo, tongaso lo pensé so a yeke sioni ape ti sara ye ti ngangu na wali ti lo. Ti ambeni, ngobo ti kodro ti ala asara ngangu na ndö ti ala, a sara si ala bâ so zo so ayeke “vrai koli” adoit ti sara ye ti ngangu na wali ti lo ti fa na lo so lo la lo yeke na ngangu. A fa nga na ambeni ape ti kanga bê ti ala, na tapande, ti hon ndö ti ngonzo ti ala. Ambeni koli ayeke na nzoni bango ndo ape na ndö ti awali wala na ndö ti bungbingo koli na wali ndali ti so ala yeke bâ porno lakue. Na ndö ni, awandara mingi abâ so na ngoi ti COVID-19, akoli mingi akomanse ti sara ye ti ngangu na awali ti ala. Me ti vrai ni, aye so kue amû raison na mbeni koli ape ti sara ye ti ngangu na wali ti lo.

4. Nyen la akoli ti wali so ayeke aChrétien adoit ti sara hange na ni? Ngbanga ti nyen?

4 Akoli Chrétien so ayeke akoli ti wali adoit ti sara hange si ala duti pëpe na sioni bango ndo na ndö ti awali tongana ti azo ti dunia so. a Ngbanga ti nyen? Mbeni raison ni ayeke so fani mingi ye so ayeke na li ti zo ayeke sigi na yâ ti sarango ye ti lo. Bazengele Paul awa aChrétien ti Rome so a soro ala ti gue na yayu ti “zia ti mû lege na aye ti ngoi so ti changé sarango ye ti ala”. (aRom. 12:​1, 2). Na ngoi so Paul atokua lettre ti lo na aChrétien ti Rome, na bango ni congrégation ni abâ gigi aninga awe. Me, atënë ti Paul afa so angobo nga na fason ti pensé ti azo ti dunia angbâ lani ti sara ngangu na ndö ti aita ni. Ndani la lo wa ala ti changé fason ti pensé ti ala nga na sarango ye ti ala. Kite ayeke dä ape so wango so abâ nga akoli Chrétien so laso ayeke akoli ti wali. Mawa ni ayeke so pensé ti dunia so asara ngangu na ndö ti ambeni na asara si ala yeke sara ye ti ngangu na awali ti ala. b Jéhovah ahunda ti tene mbeni koli asara ye na wali ti lo tongana nyen? Kiringo tënë ni asigi na yâ ti versê so ayeke mama-tene ti article so.

5. Ti gue oko na 1 Pierre 3:​7, koli adoit ti sara ye na wali ti lo tongana nyen?

5 Diko 1 Pierre 3:7. Jéhovah amû yanga na akoli ti ne awali ti ala. Mbeni koli so ane wali ti lo ayeke sara ye na lo na nzoni bê nga na ndoye. Na yâ ti article so, e yeke bâ tongana nyen la mbeni koli apeut ti fa so lo ne wali ti lo. Me kozoni, e yeke sara tënë na ndö ti asarango ye so afa so lo ne wali ti lo ape.

KE ASIONI YE SO ANE WALI TI MO APE

6. Jéhovah abâ koli so ayeke pika wali ti lo tongana nyen? (aColossien 3:19).

6 Pikango wali. Jéhovah ake zo so ayeke sara ye ti ngangu na zo (Ps. 11:5). Tongana mbeni koli ayeke pika wali ti lo ayeke son bê ti Jéhovah mingi. (Mal. 2:16; diko aColossien 3:19.) Ti gue oko na 1 Pierre 3:​7, so ayeke versê so ayeke mama-tene ti article so, tongana mbeni koli asara ye na wali ti lo na lege ni ape ayeke buba songo ti lo na Nzapa. A peut même ti sara si Jéhovah amä asambela ti lo ape.

7. Ti gue oko na aÉphésien 4:​31, 32, mara ti atënë wa la akoli adoit ti kpe ti tene ni? (Bâ nga “Nda ti mbeni tënë.”)

7 Tenengo asioni tënë. Ambeni koli ayeke sara tënë na awali ti ala na lê ti ngonzo nga ala yeke tene atënë so ason bê ti ala mingi. Me Jéhovah ake “ngonzo, dengo kongo na ndö ti zo na zonga”. c (Diko aÉphésien 4:​31, 32.) Jéhovah ayeke mä ye kue. Fason so mbeni koli ayeke sara tënë na wali ti lo, même tongana mbeni zo ayeke dä ape, ayeke kota ye na lê ti Jéhovah. Mbeni koli so ayeke tene asioni tënë na wali ti lo ayeke buba mariage ti lo nga na songo ti lo ti kamarade na Nzapa.—Jacq. 1:26.

8. Jéhovah abâ bango porno tongana nyen? Ngbanga ti nyen?

8 Bango porno. Jéhovah abâ ti lo bango porno tongana nyen? Lo ke ni. Tongaso, mbeni koli so ayeke bâ asioni image ayeke buba songo ti lo na Jéhovah nga lo yeke bi nengo ti wali ti lo na sese. d Jéhovah aku ti tene mbeni koli angbâ be-ta-zo na wali ti lo. Mbeni koli so ayeke be-ta-zo na wali ti lo ayeke sara lango-sioni ape nga lo yeke pensé même ti sara ni ape. Jésus atene so tongana mbeni koli ayeke bâ mbeni wali nde na nzara ni, andâ lo gi lo na wali “na yâ ti bê ti lo awe.” eMat. 5:​28, 29.

9. Ngbanga ti nyen la Jéhovah ake ti tene mbeni koli aforcé wali ti lo ti sara mbeni ye so lo ye ape na ngoi so ala yeke bungbi koli na wali?

9 Koli adoit pëpe ti forcé wali ti lo ti sara mbeni ye so lo ye ape na ngoi so ala yeke bungbi koli na wali. Ambeni koli ayeke forcé wali ti ala ti sara ambeni ye so wali ni aye ape so asara si lo bâ so koli ni ane lo ape wala lo ye lo ape na ngoi so ala yeke bungbi koli na wali. Jéhovah ake sarango ye so afa so zo apensé gï na lo wani me lo pensé na mba ti lo ape. Lo ye ti tene koli aye wali ti lo, lo sara ye na lo na nzoni bê nga lo ne conscience ti lo (aÉph. 5:​28, 29). Ka tongana mbeni koli so ayeke Chrétien ayeke ne wali ti lo ape wala lo yeke sara ye na lo na ngangu wala lo yeke bâ porno? Tongana nyen la lo peut ti changé pensé ti lo nga na asarango ye ti lo?

TONGANA NYEN LA MBENI KOLI APEUT TI ZIA LEGE TI ASIONI SARANGO YE?

10. Tongana nyen la akoli ti wali apeut ti bâ nzoni na lege ti tapande ti Jésus?

10 Nyen la apeut ti aidé mbeni koli ti zia ti sara ye ti ngangu na wali ti lo nga na aye so asara si lo bâ so lo ne lo ape? Lo peut ti gi ti mû tapande ti Jésus. Atâa so Jésus asara mariage lâ oko ape, fason so lo sara ye na adisciple ti lo ayeke mbeni tapande so afa na akoli tongana nyen la ala doit ti sara ye na wali ti ala (aÉph. 5:25). Na tapande, bâ ye so akoli ti wali apeut ti manda na lege ti fason so Jésus asara ye lani na adisciple ti lo nga na lege so lo sara tënë na ala.

11. Tongana nyen la Jésus asara ye lani na abazengele ti lo?

11 Jésus asara ye lani na abazengele ti lo na nzoni bê nga lo ne ala. Lo sara ye na ala na ngangu lâ oko ape. Atâa so Jésus ayeke lani Seigneur nga Maître ti ala, lo sara kua na ngangu ti lo ape ti sara si ala bâ so ala yeke na ngangu ape wala ti zia mbeto na yâ ti ala. Me lo sara terê ti lo kete lo sara kua na ala (Jean 13:​12-17). Lo tene na adisciple ti lo, lo tene: “Ala manda ye na mbage ti mbi, ndali ti so mbi yeke sara ye na ngangu pëpe nga mbi sara terê ti mbi kete, na ala yeke wara dengo bê ndali ti ala wani.” (Mat. 11:​28-30). Bâ so Jésus asara lani ye na ngangu ape. Zo so asara ye na ngangu ape ayeke dogbo zo ape. Me lo yeke na ngangu ti kanga bê ti lo. Tongana a gi yanga ti lo, lo yeke duti kpô nga lo kanga bê ti lo.

12. Jésus asara lani tënë na azo tongana nyen?

12 Atënë ti Jésus adë lani bê ti azo nga akpengba ala. Lo sara tënë na ngangu na adisciple ti lo ape (Luc 8:​47, 48). Même na ngoi so awato ti lo azonga lo nga agi yanga ti lo, “lo kiri peko ti zonga ni pëpe.” (1 Pi. 2:​21-23). Na ambeni ngoi, Jésus asoro ti zi même yanga ape ahon ti kiri tënë na ngangu (Mat. 27:​12-14). So pendere tapande la Jésus azia ni na akoli ti wali.

13. Tongana ti so Matthieu 19:​4-6 afa, tongana nyen la mbeni koli apeut ti ‘ngbâ na terê ti wali ti lo’? (Bâ nga foto.)

13 Jésus ahunda na akoli ti ngbâ be-ta-zo na wali ti ala. Lo kiri na ndö ti tënë so Babâ ti lo atene lani so lo tene a yeke nzoni mbeni koli ‘angbâ na terê ti wali ti lo’. (Diko Matthieu 19:​4-6.) Tënë ti Grec “ngbâ na terê ti” so a sara kua na ni na yâ ti versê so aye ti tene “ti collé na terê ti.” Tongaso, ndoye so abungbi mbeni koli na wali na yâ ti mariage adoit ti kpengba mingi mo bâ mo tene a “collé” ala na terê ti mba. Tongana mbeni oko asara mbeni ye so ason bê ti mba ti lo, ala use kue ayeke bâ pasi. Koli so aye wali ti lo mingi ayeke ke alege nde nde kue ti bango porno. Hio lo yeke ‘zi lê ti lo na terê ti ye so ayeke senge senge’. (Ps. 119:37). Lo te mbele na lê ti lo ti bâ pëpe mbeni wali so ayeke wali ti lo ape na nzara ni.—Job 31:1.

Mbeni koli so ayeke be-ta-zo ake ti bâ porno (Bâ paragraphe 13) g


14. Aye wa la a yeke nzoni mbeni koli so asara ye na ngangu na wali ti lo asara ti leke songo ti lo na Jéhovah nga na wali ni?

14 Mbeni koli so ayeke pika wali ti lo wala ayeke tene asioni tënë na lo adoit ti sara ambeni ye ti leke songo ti lo na Jéhovah nga na wali ti lo. Aye wa? Kozoni, lo doit ti yeda so lo yeke na mbeni ngangu kpale. Ye oko ahonde na lê ti Jéhovah ape (Ps. 44:21; Zo-ti. 12:14; aHéb. 4:13). Use ni, lo yeke zia ti sara ye ti ngangu na wali ti lo nga lo yeke changé sarango ye ti lo (aProv. 28:13). Ota ni, lo yeke hunda pardon na wali ti lo nga na Jéhovah (Kus. 3:19). Lo doit nga ti voro yanga na Jéhovah ti mû na lo nzara ti changé nga ti mû na lo ngangu ti pensé, ti sara tënë nga ti sara ye tongana ti so Jéhovah aye (Ps. 51:​10-12; 2 aCor. 10:5; aPhil. 2:13). Osio ni, lo yeke sara ye alingbi na asambela ti lo na lege so lo ke alege kue ti sarango ye ti ngangu nga na tenengo asioni tënë (Ps. 97:10). Oku ni, hio lo yeke gi mungo maboko ti a-ancien ti congrégation (Jacq. 5:​14-16). Omene ni, lo yeke leke mbeni ye ti sara so ayeke aidé lo ti ke asioni ye so kue na yâ ti angoi so ayeke ga. Mbeni koli ti wali so ayeke bâ porno adoit nga ti sara tongaso. Jéhovah ayeke sara tufa na ndö ti ngangu so lo yeke sara ti changé (Ps. 37:5). Me mbeni koli ti wali adoit ti ke asioni sarango ye nga lo doit ti manda ti ne wali ti lo. Lo peut ti sara ni tongana nyen?

LEGE TI FA SO MO NE WALI TI MO

15. Tongana nyen la mbeni koli apeut ti fa so lo ye wali ti lo?

15 Fa na wali ti mo so mo ye lo. Ambeni ita-koli so ala na awali ti ala ayeke na ngia mingi na yâ ti mariage ti ala ayeke sara mbeni ye lâ oko oko ti fa na awali ti ala so ala ye ala mingi (1 Jean 3:18). Mbeni koli apeut ti sara akete kete ye ti fa na wali ti lo so lo ye lo, na tapande lo peut ti gbu maboko ti lo wala ti gbu lo na kate ti lo. Lo peut ti tokua na lo mbeni message ti tene na lo “Mo manke mbi” wala ti hunda lo “Mo yeke nzoni?” Ngoi na ngoi, lo peut ti sû mbeni kete mbeti na lo ti tene na lo so lo ye lo mingi. Tongana mbeni koli asara tongaso, lo fa so lo ne wali ti lo nga mariage ti ala ayeke kpengba.

16. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni ti tene koli agonda wali ti lo?

16 Fa na lo so mo bâ lo na nene ni. Koli so ane wali ti lo ayeke fa na lo ndani so lo ye lo nga lo yeke sara si lo bâ so lo yeke nzoni zo. Mbeni lege so lo yeke sara na ni ayeke ti girisa ape ti kiri singila na lo ndali ti aye kue so lo sara ti aidé lo (aCol. 3:15). Tongana mbeni koli agonda wali ti lo na bê ti lo kue ayeke ndu bê ti lo mingi. Lo yeke bâ so lo yeke nzoni, lo ye lo nga lo ne lo.—aProv. 31:28.

17. Tongana nyen la mbeni koli apeut ti fa so lo ne wali ti lo?

17 Sara ye na lo na nzoni bê nga ne lo. Mbeni koli so aye wali ti lo ayeke bâ lo na nene ni mingi. Lo bâ lo tongana mbeni pendere cadeau so Jéhovah amû na lo (aProv. 18:22; 31:10). A sara si lo yeke sara ye na lo na nzoni bê nga lo yeke ne lo, même na ngoi so ala yeke bungbi koli na wali. Lo yeke forcé wali ti lo ape ti sara ambeni ye so lo ye ape so asara si lo bâ so koli ni ane lo ape wala so asara conscience ti lo nzoni ape na ngoi so ala yeke bungbi koli na wali. f Koli ni nga kue ayeke gi ti ngbâ ti duti na nzoni conscience na devant ti Jéhovah.—Kus. 24:16.

18. Nyen la a yeke nzoni akoli ti wali aleke na bê ti ala ti ngbâ ti sara? (Bâ nga encadré “ Aye osio so mbeni koli ayeke sara ti ne wali ti lo.”)

18 Akoli ti wali, ala peut ti duti sûr so Jéhovah ayeke na ngia tongana lo bâ so ala yeke sara kue ti ne wali ti ala na lege ti atënë ti yanga ti ala nga na sarango ye ti ala. Ala leke na bê ti ala ti ngbâ ti ne awali ti ala na lege so ala sara pëpe mbeni ye so asara sioni na ala, ala sara ye na ala na nzoni bê nga ala fa na ala so ala ye ala. Tongana ala sara ni, ala yeke fa na ala so ala ye ala nga ala bâ ala na nene ni. Tongana ala ne wali ti ala, ala yeke bata ye so ayeke kota mingi: songo ti ala ti kamarade na Jéhovah.—Ps. 25:14.

BIA 131 “Ye so Nzapa abungbi ni”

a Akoli ti wali ayeke bâ nzoni tongana ala diko article “Eskê mo yeke sara ye na awali tongana ti Jéhovah?” na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti janvier 2024.

b Tongana koli wala wali ti mo asara ye ti ngangu na mo, mo peut ti bâ nzoni tongana mo diko article “De l’aide pour les victimes de violences conjugales” na gbe ti molongo ti a-article “Divers” na ndö ti jw.org nga na JW Library®.

c NDA TI MBENI TËNË: Ti “zonga” zo aye ti tene ti tene na lo atënë so ayeke bi nengo ti lo na sese nga na atënë so asara si lo bâ so lo yeke ye oko ape. A ye nga ti tene ti fa na zo lakue aye so mo ye na mbage ti lo ape. Tënë kue so mbeni koli atene na wali ti lo ti son bê ti lo ayeke zonga.

d Bâ na ndö ti jw.org nga na JW Library article “Porno apeut ti buba yâ ti mariage ti mo.”

e Mbeni wali so koli ti lo ayeke bâ porno ayeke bâ nzoni na lege ti article “Nyen la mo peut ti sara tongana koli wala wali ti mo ayeke bâ porno?” na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti août 2023.

f Bible afa pëpe anzene nzene tënë na ndö ti sarango ye so ayeke na lege ni wala ayeke na lege ni ape na ngoi so mbeni koli na wali ti lo ayeke bungbi. A yeke na mbeni couple ti mû adesizion so afa so ala ye ti ne Jéhovah, ti nzere na mba nga ti duti na nzoni conscience. Mingi ni, mbeni couple ayeke sara lisoro pëpe na ambeni zo na ndö ti mbage ti fini ti ala so.

g NDA TI FOTO: Ambeni mba ti mbeni ita-koli ti place ti kua so ayeke aTémoin ape agi ti pusu lo ti bâ mbeti ti porno.