ARTICLE TI MANDANGO NI 44
BIA 33 Bi nengo kungba ti mo na ndö ti Jah
Aye ti sara ti gbu ngangu tongana a sara ye na mo na lege ni ape
“Zia si sioni ahon mo na ngangu pëpe, me ngbâ ti hon ndö ti sioni na lege ti ye ti nzoni.”—AROM. 12:21.
KOTA TËNË TI ARTICLE NI
Nyen la mo peut ti sara tongana a sara ye na mo na lege ni ape? Nyen la mo peut ti sara ti tene kpale ni akiri aga ngangu ape?
1-2. Ambeni ye wa la a peut ti sara na e so ayeke na lege ni ape?
JÉSUS atene lani mbeni toli so na yâ ni lo sara tënë ti mbeni wali-mua so angbâ ti hunda mbeni juge ti aidé lo ndali ti so mbeni zo asara ye na lo na lege ni ape. Kite ayeke dä ape so adisciple ti Jésus mingi acomprendre tënë ti bê ti wali so ndali ti so na ngoi ni so, fani mingi a sara ye na azo na lege ni ape (Luc 18:1-5). E nga kue e peut ti comprendre tënë ti bê ti lo ndali ti so na ambeni ngoi a yeke sara ye na e na lege ni ape.
2 Laso na yâ ti dunia, azo mingi ayeke ke amba ti ala ndali ti mara ti ala wala ndali ti mbeni ye nde, ala yeke sara ye na nzoni bê ape nga ala yeke azo ti kota bê. Ndani la e hinga so a peut ti sara ye na e na lege ni ape (Zo-ti. 5:8). Me vundu apeut ti sara e mingi tongana mbeni ita asara ye na e na nzoni bê ape. Ti vrai ni, aita ti e ayeke awato ti tâ tënë ape. Ala yeke mbilimbili-kue ape. E peut ti manda ye mingi na lege ti sarango ye ti Jésus na ngoi so asioni wato asara ye na lo na lege ni ape. Tongana e peut ti kanga bê na ngoi so awato asara ye na e na lege ni ape, e doit ti kanga bê mingi na aita ti e. Tongana azo wala aita ti congrégation asara ye na e na lege ni ape ayeke sara Jéhovah tongana nyen? Eskê aye so asi na e agbu bê ti lo?
3. E hinga tongana nyen so tongana a sara ye na awakua ti Jéhovah na lege ni ape asara lo nzoni ape?
3 Jéhovah aye ti tene a sara ye na e nzoni nga tongana a sara ye na e na lege ni ape, lo yeke bâ ni. “Jéhovah aye fango ngbanga ti mbilimbili.” (Ps. 37:28). Jésus atene so Jéhovah ayeke “sara si hio, a fâ ngbanga nzoni” tâ na ngoi ni (Luc 18:7, 8). Fafadeso, lo yeke zi apasi kue nga lo yeke zia pëpe si a kiri a sara ye na e na lege ni ape.—Ps. 72:1, 2.
4. Jéhovah ayeke aidé e laso tongana nyen?
4 Na ngoi so e yeke ku ti tene mbilimbili amû ndo, Jéhovah ayeke aidé e ti gbu ngangu tongana a sara ye na e na lege ni ape (2 Pi. 3:13). Lo yeke fa na e tongana nyen ti sara ye na ndara na ngoi so a sara ye na e na lege ni ape. Mbeni lege so lo yeke sara ni ayeke so, na lege ti Bible, lo fa na e tongana nyen la Molenge ti lo asara ye na ngoi so a sara ye na lo na lege ni ape. Jéhovah amû nga na e wango na lege ti Bible na ndö ti aye so e peut ti sara tongana a sara ye na e na lege ni ape.
SARA YE NA NDARA TONGANA A SARA YE NA MO NZONI APE
5. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni e sara ye na ndara tongana a sara ye na e na lege ni ape?
5 Tongana a sara ye na e nzoni ape apeut ti son e mingi (Zo-ti. 7:7). A yeke ye so asi lani na Job nga na Habakuk so ayeke awakua be-ta-zo ti Jéhovah (Job 6:2, 3; Hab. 1:1-3). Atâa so a yeke na lege ni ti tene bê ti e ason, e doit ti sara hange si e sara mbeni ye ti buba ape.
6. Tapande ti Absalom afa na e nyen? (Bâ nga foto.)
6 Tongana mbeni zo asara ye na lege ni ape na e wala na mbeni zo so e ye lo, bê ti e apeut ti pusu e ti sara na lo mara ni. Me sarango tongaso apeut ti sara si kpale ni aga ngangu mingi. Gbu li na ndö ti tapande ti Absalom, molenge ti Gbia David. Bê ti lo ason lani mingi na ngoi so Amnon alango na ita ti lo Tamar na ngangu. Ndia ti Moïse afa so ye so Amnon asara alingbi na kuâ (Lév. 20:17). A yeke lani na lege ni so bê ti Absalom ason, me lo yeke na droit ape ti fâ Amnon.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.
Na ngoi so a lango na Tamar ita ti Absalom na ngangu, ngonzo ahon ndö ti Absalom (Bâ paragraphe 6)
7. Na ngoi so mbeni zo ti sungo psaume abâ mbeni ye so ayeke na lege ni ape, a sara lo tongana nyen?
7 Tongana, na bango ni, a punir pëpe azo so asara ye na lege ni ape, e peut ti hunda terê ti e wala a yeke nzoni ti sara ye na lege ni. Mbeni wakua ti Jéhovah abâ lani so asioni zo asara ye na anzoni zo na lege ni ape, me gigi anzere na asioni zo ni. Lo tene: “Ti azo ti sioni ayeke tongaso, gigi awoko na ala lakue.” (Ps. 73:12). Aye so ayeke na lege ni ape so lo bâ asara si bê ti lo ason mingi nga lo pensé so ti sara na Jéhovah aga na nzoni ye oko ape. Lo tene: “Na ngoi so mbi gi ti mä yâ ti ye ni nzoni, a ga na mbi gingo bê mingi.” (Ps. 73:14, 16). Lo tene nga lo tene: “Âdu ti mbi, a ngbâ kete gere ti mbi amû mbeni lege nde, a ngbâ kete gere ti mbi aglissé.” (Ps. 73:2). Mara ti ye tongaso asi lani na mbeni ita-koli so e iri lo Alberto.
8. Na ngoi so a sara ye na lege ni ape na mbeni ita-koli asara lo tongana nyen?
8 A bi lani tënë na li ti Alberto a tene lo nzi nginza ti congrégation. A sara si lo perdre akua so lo yeke sara na yâ ti congrégation nga aita mingi so ahinga tënë ni ane lo encore ape. Lo dabe ti lo, lo tene: “ Ngonzo nga na vundu asara lani mbi.” Lo zia si ngonzo nga na vundu so asara lo abuba songo ti lo na Jéhovah na lo zia ti ga na bungbi nga ti fa tënë na yâ ti ngu oku. Ye so asi so afa ye so apeut ti si tongana e zia si bê ti e ason ngangu ndali ti mbeni ye so a sara na e na lege ni ape.
MÛ TAPANDE TI JÉSUS TONGANA A SARA YE NA MO NZONI APE
9. Aye wa la a sara na Jésus so ayeke na lege ni ape? (Bâ nga foto.)
9 Jésus azia na e nzoni tapande ti gbungo ngangu na ngoi so a sara ye na e na lege ni ape. Azo mingi asara ye lani na lo na lege ni ape, même azo ti sewa ti lo. Afami ti lo so ayeke aChrétien ape atene so ye asara li ti lo, akota zo ti nzapa ti aJuif atene so lo na asioni yingo ayeke sara kua maboko na maboko nga aturugu ti Rome ahe lo, apika lo na nda ni afâ lo (Marc 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37). Me, Jésus agbu ngangu na yâ ti akpale so kue sân ti kiri peko ni na ala. Nyen la e peut ti manda na lege ti tapande ti lo?
Jésus azia na e nzoni tapande ti gbungo ngangu na ngoi so a sara ye na e na lege ni ape (Bâ paragraphe 9-10)
10. Nyen la Jésus asara ti gbu ngangu na ngoi so a sara ye na lo na lege ni ape? (1 Pierre 2:21-23).
10 Diko 1 Pierre 2:21-23. a Jésus azia na e tâ nzoni tapande ti mû peko ni na ngoi so a sara ye na e na lege ni ape. Lo hinga lani ngoi ti duti kpô nga na ngoi ti sara tënë (Mat. 26:62-64). Na ambeni ngoi, tongana azo atene amvene na ndö ti lo, lo zi yanga oko ape (Mat. 11:19). Me na ngoi so Jésus asara tënë, lo zonga awato ti lo ape wala lo tene na ala ape so lo yeke sara sioni na ala. Jésus akanga bê ti lo ndali ti so lo “ngbâ ti zia tënë ti lo kue na maboko ti Lo so ayeke fâ ngbanga mbilimbili.” Jésus ahinga lani so, so a yeke sara ye na lo na lege ni ape Jéhovah abâ ni. Lo yeke lani na confiance so Jéhovah ayeke zi aye so a sara na lo na lege ni ape na tâ ngoi ni.
11. Na ambeni lege wa la e peut ti sara hange na tënë ti yanga ti e? (Bâ nga afoto.)
11 E peut ti mû tapande ti Jésus na lege so e sara hange na tënë ti yanga ti e na ngoi so a sara ye na e na lege ni ape. Ambeni ye so a sara na e so ayeke na lege ni ape ayeke akete kete ye, na e peut ti kanga lê na ndö ni. Wala e peut ti duti kpô tongaso si e tene ape mbeni tënë so apeut ti sara si tënë ni aga ngangu (Zo-ti. 3:7; Jacq. 1:19, 20). Me na ambeni ngoi, tongana e bâ so a yeke sara ye na mbeni zo na lege ni ape wala e bezoin ti gbu koko ti tâ tënë, peut-être e bezoin ti zi yanga (Kus. 6:1, 2). Tongana e sara ni, a yeke nzoni e sara kue ti sara tënë yeke nga na nengo zo.—1 Pi. 3:15. b
Na ngoi so a sara ye na e na lege ni ape, e peut ti sara ye tongana Jésus na lege so e yeke bâ ngoi wa la e yeke sara tënë nga tongana nyen la e yeke sara ni (Bâ paragraphe 11-12)
12. Tongana nyen la e yeke zia tënë ti e kue na maboko ti “Lo so ayeke fâ ngbanga mbilimbili”?
12 E peut nga ti mû tapande ti Jésus na lege so e zia tënë ti e kue na maboko ti “Lo so ayeke fâ ngbanga mbilimbili.” Tongana azo afâ ngbanga na ndö ti e na lege ni ape wala ala sara ye na e na lege ni ape, e hinga so Jéhovah la ahinga ye so asi. So e hinga so na nda ni Jéhovah ayeke leke atënë kue, a aidé e ti gbu ngangu tongana a sara ye na e na lege ni ape. Tongana e sara confiance na Jéhovah nga e ku lo ti leke akpale kue, e yeke ngbâ ti sara ngonzo ape wala e yeke bata zo na bê ape. Ngonzo nga na batango zo na bê apeut ti sara si e sara ye ahon ndö ni, e buba ngia ti e nga na songo ti e na Jéhovah.—Ps. 37:8.
13. Nyen la apeut ti aidé e ti ngbâ ti gbu ngangu tongana a sara ye na e na lege ni ape?
13 Ti vrai ni, lâ oko e peut ti sara ye tâ gï tongana Jésus ape. Na ambeni ngoi, e peut ti sara ambeni ye wala ti tene mbeni tënë so e regretté na pekoni (Jacq. 3:2). Nga, ambeni ye so a sara na e na lege ni ape apeut ti zia vundu na bê ti e nga ason e aninga. Tongana a yeke ye so asi na mo, duti sûr so Jéhovah ahinga ye so mo yeke vivre ni. Jésus ahinga pasi ti mo ndali ti so lo nga kue a sara ye na lo na lege ni ape (aHéb. 4:15, 16). Na ndö ti so Jéhovah asara si Jésus azia na e tâ nzoni tapande, lo mû nga na e awango so ayeke aidé e ti gbu ngangu tongana a sara ye na e na lege ni ape. Zia e bâ aversê use na yâ ti mbeti na aRomain so apeut ti aidé e.
“ZIA LEGE NA NGONZO TI NZAPA”
14. Ti “zia lege na ngonzo ti Nzapa” aye ti tene nyen? (aRomain 12:19).
14 Diko aRomain 12:19. Bazengele Paul awa aChrétien ti “zia lege na ngonzo ti Nzapa”. E yeke zia lege na ngonzo ti Jéhovah na lege so e zia lo la lo fa ngoi nga na fason so lo yeke fâ ngbanga mbilimbili. Na peko ti so a sara ye na Ita John na lege ni ape, lo tene: “Mbi bezoin lani ti kanga ngonzo ti mbi si mbi sara mbeni sioni ye ape, me a yeke lani kete ye ape. A-Romain 12:19 a-aidé lani mbi ti ku Jéhovah.”
15. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni mingi ti ku Jéhovah ti leke mbeni kpale?
15 Tongana e ku Jéhovah ti leke mbeni kpale e yeke bâ nzoni dä. Tongana e sara ni, e peut ti kpe gingo bê nga na vundu so mingi ni zo ayeke wara tongana lo gi ti leke mbeni kpale lo wani. Jéhovah aye ti aidé e. Lo tene na e ti ku lo na lo mû zendo ti leke aye so a sara na e na lege ni ape. Tongana e mä na bê na zendo so Jéhovah amû ti kiri na azo peko ti sioni so ala sara na e, e bezoin ape ti ngbâ ti sara ngonzo ndali ti so e hinga so lo yeke sara ye so ayeke na lege ni. A yeke ye so a-aidé lani John, so e sara tënë ti lo fade. Lo tene: “Tongana mbi ku Jéhovah ti leke kpale ti mbi, lo yeke leke ni nzoni mingi ahon ti so mbi peut ti sara.”
“NGBÂ TI HON NDÖ TI SIONI NA LEGE TI YE TI NZONI”
16-17. Tongana nyen la sambela apeut ti aidé e ti “ngbâ ti hon ndö ti sioni na lege ti ye ti nzoni”? (aRomain 12:21).
16 Diko aRomain 12:21. Paul awa nga aChrétien ti “ngbâ ti hon ndö ti sioni na lege ti ye ti nzoni.” Na yâ ti Fango tënë ti Jésus na ndö ti Hoto, lo tene: “Ala ngbâ ti ndoye awato ti ala na ti sambela ndali ti azo so asara ye ti ngangu na ala.” (Mat. 5:44). A yeke tâ gï ye so lo sara lani. Peut-être e gbu li awe na ndö ti pasi so Jésus abâ na ngoi so aturugu ti Rome apika lo na pointe na ndö ti keke. A sara lani ye na Jésus tâ sioni mingi nga lo gbu ngangu atâa so ye ni ason lo ngangu. E peut ti comprendre kue ape pasi so lo bâ.
17 Jésus angbâ lani ti ye Jéhovah nga ti duti be-ta-zo na lo atâa so lo bâ pasi mingi. Ahon ti tene lo deba aturugu so, lo sambela ndali ti ala, lo tene: “Babâ, mo pardonné ala, ndali ti so ala hinga pëpe ye so ala yeke sara so.” (Luc 23:34). Tongana e sambela Jéhovah ti aidé azo so a sara sioni na e, a yeke aidé e ti duti kpô nga ti sara ngonzo mingi ape. A peut nga même ti aidé e ti changé bango ndo ti e na ndö ti ala.
18. Tongana nyen la sambela a-aidé lani Alberto na John ti gbu ngangu na ngoi so a sara ye na ala na lege ni ape?
18 Sambela a-aidé lani aita-koli use so e sara tënë ti ala na yâ ti article so ti gbu ngangu na ngoi so a sara ye na ala na lege ni ape. Alberto atene: “Mbi sambela lani ndali ti aita so asara ye na mbi na lege ni ape. Mbi hunda Jéhovah fani mingi ti aidé mbi ti girisa ye so ala sara na mbi.” Nzoni ye ni ayeke so Alberto akiri ayeke sara na Jéhovah be-ta-zo. John atene: “Fani mingi, mbi sambela ndali ti ita so ason bê ti mbi. Mara ti asambela so a-aidé mbi ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti lo nga ti zia ti fâ ngbanga na ndö ti lo. Asambela so a-aidé nga mbi ti duti na siriri ti bê.”
19. Nyen la e doit ti sara juska na nda ti aye ti ngoi so? (1 Pierre 3:8, 9).
19 So e yeke na yâ ti sioni dunia so, a peut ti sara ye na e na lege ni ape. Atâa aye wa la e doit ti gbu ngangu dä, a lingbi e zia lâ oko ape ti sambela Jéhovah ti aidé e. E doit nga ti sara ye tongana Jésus na ngoi so azo asara ye na e na lege ni ape nga ti ngbâ ti sara ye alingbi na amama-ndia ti Bible. Tongana e sara ni, e peut ti duti sûr so Jéhovah ayeke sara tufa na ndö ti e.—Diko 1 Pierre 3:8, 9.
BIA 38 Fade lo mû ngangu na mo
a Na 1 Pierre chapitre 2 na 3, Pierre asara tënë ti awa ti aChrétien so ason na ndö ti ala nga na akoli ti awali-Chrétien so ayeke aChrétien ape so asara lani aye na aChrétien na lege ni ape.—1 Pi. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
