Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

GIGI TI AMBENI ZO

Jéhovah akpengba e na ngoi ti bira nga na ti siriri

Jéhovah akpengba e na ngoi ti bira nga na ti siriri

Paul: Na novembre ti ngu 1985, e yeke gue na Libéria na Afrique de l’ouest ti komanse kua ti e ti missionnaire, na terê ti e anzere lani mingi. Avion ni atï na Sénégal. Anne atene: “A ngbâ l’heure oko ti tene e si na Libéria.” Na pekoni, e mä mbeni tokua so a tene: “Azo so ayeke gue na Libéria adoit ti descend. A sara coup d’état na kodro ni kâ, tongaso e peut ti gue kâ ape.” Teti alango bale-oko, e ngbâ na terê ti amissionnaire na Sénégal, e mä na sango a tene a fâ azo mingi na Libéria nga gouvernement ahunda ti tene azo angbâ na yanga-da na lakui tongaso ape a yeke fâ ala.

Anne: E yeke azo so e sara hange mingi. Ti tâ tënë ni, depuis kete ti mbi, a hinga mbi tongana Annie so ayeke mbeto mingi. Même ti fâ lege, mbeto ayeke sara mbi. Me e leke na bê ti e ti gue na Libéria.

Paul: Mbi na Anne e kono na ando so ayo na mba ape, na ouest ti Angleterre. E use kue e komanse kua ti pionnier na peko ti so e hunzi ekole na lycée. Babâ na mama ti mbi nga na mama ti Anne la awa e ti ga apionnier. A nzere na ala mingi so e ye ti sara kua ti ngoi kue na yâ ti gigi ti e. Mbi wara pasa ti lï na Béthel na ngu 19 na Anne alï na peko ti mbi na peko ti mariage ti e na ngu 1982.

Mungo diplôme ti Ekole ti Galaad, na lango 8 ti septembre 1985

Anne: E ye lani Béthel mingi, me e ye lakue ti sara kua na ndo so a bezoin awafango tënë mingi dä. So e sara kua na terê ti angbene missionnaire so ayeke na Béthel, a sara si e yeke na nzara mingi ti sara kua ti missionnaire. Lakue na lakui na yâ ti ngu ota e yeke sambela ndali ni; tongaso a nzere na e mingi so na ngu 1985, e wara tisango ndo ti sara klase 79 ti Ekole ti Galaad. A tokua e na Libéria, na Afrique de l’ouest.

NDOYE TI AITA AKPENGBA E

Paul: E monté kozo avion so ayeke gue na Libéria. Na ngoi so e si kâ, e bâ so mbeto ahon ndö ti azo nga a hunda ti tene azo angbâ na yanga-da na lakui. Tongana mbeni oto asara mbeni bruit so akpa totongo ti ngombe, azo so ayeke na yâ ti gara ayeke kpe kirikiri. Ti tene bê ti e adë, e yeke diko apsaume lakue na bï. Me ti vrai ni, e ye lani kua ti e. Anne ayeke fa tënë, na mbi yeke sara kua na Béthel, mbi na John Charuk. a Mbi manda ye mingi na terê ti lo ndali ti so lo ninga na Libéria nga lo hinga akpale nga na dutingo ti aita ni nzoni.

Anne: Ngbanga ti nyen la e ye Libéria hio tongaso? Ndali ti aita ti e. Ala fa na e so ala ye e mingi nga ala yeke be-ta-zo. Songo ti e na ala akpengba, ala ga fini sewa ti e. Ala mû na e anzoni wango mingi nga ala kpengba e. Fango tënë ayeke tâ pendere mingi. A yeke nzere na azo ni ape tongana mo fa tënë gï kete na ala. Azo ayeke sara lisoro na ndö ti Bible na ndo kue. A yeke lani ngangu ape ti lï na yâ ti lisoro ti ala. Azo so e manda Bible na ala ayeke mingi, a sara si a yeke lani ngangu ti sara étude na ala kue. Territoire ni ayeke lani pendere mingi.

JÉHOVAH AKPENGBA E ATÂA SO MBETO ASARA E

Bango lege ti aréfugié na Béthel ti Libéria na ngu 1990

Paul: Teti ngu osio kodro ni adë kete, me na ngu 1989 bira akiri alondo sioni, aye kue achangé. Aturugu-kpale amû ndo so ayeke nduru na Béthel na lango 2 ti juillet, ngu 1990. Teti nze ota, e peut ti sara lisoro na azo so ayeke na kodro-wande ape, même afami ti e nga na aita ti kota ndokua ti e. Sarango ye ti ngangu ahon ndö ni, kobe ayeke mingi ape nga a yeke lango na awali na ngangu. Akpale so aninga ngu 14 na andu kodro ni kue.

Anne: Ambeni zo ti yâ ti mbeni mara ayeke tiri lani nga ala yeke fâ azo ti ambeni mara nde. Na ndo kue na ndö ti alege, aturugu ayeke dä. Ala yeke na aye ti bira gbani gbani nga ala yü bongo kirikiri na ala lï na yâ ti da oko oko ti mû aye so ala ye. Ambeni na popo ti ala abâ fango zo tongana “fango kondo.” Na ando so ala zia abarrière dä, ala fâ gbâ ti azo ala zia akuâ ni na ndö ti terê, même nduru na Béthel. A fâ ambeni Témoin be-ta-zo so amissionnaire use ayeke na popo ni.

A-Témoin azia fini ti ala na lê ti kuâ, ala honde aita so ayeke ti amara so a yeke gi ala ti fâ ala. Amissionnaire nga aita ti Béthel asara nga tongaso. E na ambeni Témoin so akpe aga lani na Béthel e lango na étage, ambeni alango na gbe ni. E na mbeni sewa so azo ti yâ ni ayeke mbasambala la e lango na yâ ti chambre ti e.

Paul: Lâ na lâ, aturugu-kpale ni ayeke ga na Béthel ti bâ wala e honde ambeni zo. Lakue tongana ala ga, aita use ayeke sigi na yanga ti gbagba ti Béthel ti sara lisoro na ala na ambeni use ayeke bâ ye so ayeke passé na lê ti fenêtre. Tongana aita so ayeke na yanga ti gbagba azia maboko ti ala na devant, a ye ti fa so kpale ayeke dä ape. Me tongana ala zia maboko ti ala na peko ti ala, a ye ti fa so aturugu-kpale ni asara ye na ngonzo; tongaso aita so ayeke bâ ndo na fenêtre ayeke gue hio ti honde aita so aga.

Anne: Na peko ti ayenga mingi, mbeni groupe ti aturugu ni so ngonzo ahon ndö ti ala aga alï na ngangu na Béthel. Mbi na mbeni ita-wali e kanga porte ti douche na ndö ti e, na yâ ni mbeni kete ndo so zo apeut ti honde terê ti lo dä ayeke dä. Ita-wali ni alï kâ ahonde terê ti lo. Aturugu ni amonté na nduzu, ala yeke na angombe. Na ngonzo, ala pika yanga-da ti e. Paul agi ti kanga lege na ala ti lï, ni la lo tene: “Wali ti mbi ague na douche.” Na ngoi so mbi yeke kanga ye na ndö ti ndo so ita-wali ni ahonde terê ti lo dä, a sara bruit. Na pekoni, mbi doit ti kiri na aye kue na place ni na a mû ngoi; tongaso, terê ti mbi kue akomanse ti dö na mbeto. Mbi peut ti zi porte ni tongana nyen? Mbi sambela Jéhovah na bê ti mbi, mbi toto na lo ti aidé mbi. Na pekoni, mbi zi porte ni na mbi bara ala sân mbeto. Mbeni turugu ni apusu mbi na lo gue droit na ndo so mbi leke aye fade dä so. Lo pusu aye kue so ayeke na ndö ni. Li ti lo akpe so lo wara ye oko ape. Na pekoni, lo na amba ti lo agi yâ ti ambeni chambre nga na yâ ti plafond. Me ala wara nga ye oko ape.

TÂ TËNË ANGBÂ LANI TI ZA

Paul: Teti anze mingi, e yeke lani na ye mingi ti tengo ni ape. Me kobe ti yingo la akpengba e. Vorongo Nzapa na ndapre la ayeke “kobe ti e ti ndapre” na e kue e bâ so e wara ngangu na lege ni.

E hinga so tongana e gue ti gi kobe nga na ngu, e yeke wara lege ti bata aita so e honde ala so ape na a peut ti fâ ala. Mingi ni, Jéhovah ayeke mû na e ye so e bezoin ni na tâ ngoi ni nga na mbeni lege so apika bê. Jéhovah abâ lege ti e nga lo aidé e ti hon ndö ti mbeto so asara e.

Aye aga gï sioni sioni na yâ ti kodro ni, me tâ tënë akpengba e. Mingi ti aita adoit ti kpe ti bata fini ti ala fani mingi, me mabe ti ala angbâ lani ti kpengba nga li ti ala aga kirikiri ape atâa akpale kue so ala wara. Ambeni ita atene so, so ala gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu so asi lani “aleke ala ndali ti kota ye ti vundu.” Sân mbeto, a-ancien nga na aita-koli so ade maseka asara ye kue so ala peut ti sara ti aidé aita ti ala. Aita so akpe ague na ambeni ndo a-aidé amba ti ala nga ala komanse ti fa tënë na ando ni. Ala sara kua na aye so ala wara na yâ ti gbako ti leke aDa ti Royaume nga ti sara abungbi. Na angoi ti ngangu tongaso, ti gue na abungbi nga ti fa tënë amû beku na aita nga akpengba ala mingi. Na ngoi so a yeke kangbi kobe, bongo nga na ambeni ye na aita, mingi ti ala ahunda bozo ti fango tënë ahon ti hunda bongo; ye so akpengba e mingi. Azo mingi so abâ nga avivre asioni ye na ngoi ti bira ni aye ti mä nzoni tënë. Li ti ala akpe ti bâ so aTémoin ayeke na ngia mingi nga ala yeke na nzoni bango ndo; ala su tongana lumière na yâ ti bingo (Mat. 5:​14-16). So aita ayapu na fango tënë asara si même ambeni turugu aga aita ti e.

JÉHOVAH AKPENGBA E LANI NA NGOI SO E DOIT TI QUITTÉ

Paul: E doit lani ti quitté Libéria na ambeni ngoi. Fani ota, e doit ti quitté teti mbeni kete ngoi na fani use e quitté asara ngu oko. Mbeni ita-wali so ayeke missionnaire afa na nduru tënë vrai tënë ti bê ti e, lo tene: “Na Galaad, a fa na e ti ye aita ti ndo so a tokua e dä na bê ti e kue, ye so e sara la. Tongaso, ti quitté aita na ngoi ti ye ti ngangu so asara e vundu mingi.” Merci na Jéhovah so e peut ti aidé aita ti Libéria ti fa tënë depuis na akodro so a tokua e dä so ayo ape.

E yeke na ngia ti kiri na Libéria na ngu 1997

Anne: Na mai ti ngu 1996, e osio e quitté Béthel na yâ ti mbeni oto ti Béthel, e mû gbâ ti adossier so na yâ ni a sara tënë na ndö ti kua ti fango tënë na Libéria. E ye ti gue na mbeni mbage ti gbata ni, so ayo kilomètre 16, so kpale ayeke dä ape. Gï so e hon, kpale alondo na ndo so e yeke dä. Aturugu-kpale so ngonzo ahon ndö ti ala apika ngombe na lê ti nduzu, ala tene na e ti luti; ala gboto e ota na yâ ti oto ni na gigi na ala mû oto ni ahon na ni, Paul angbâ dä. Li ti e aga kirikiri. Mo ye ti bâ, Paul ayeke ga na terê ti e, mênë ayeke yuru na li ti lo. Kozoni, e pensé so a fâ lo awe, me na pekoni e comprendre so tongana a fâ lo, lo peut ti ga ape. Mbeni turugu so ayeke na yâ ti oto ni apika lo na apusu lo na gigi. Merci na Jéhovah so lo wara gï kete kä.

Nduru na e, mbeni oto ti aturugu ayo gbâ ti azo so mbeto ahon ndö ti ala. E mû desizion ti monté na yâ ni, me so place ayeke dä ape e doit ti luti ti gbu terê ti oto ni. Chauffeur ni akpe na oto ni na loro a sara si a ngbâ kete e tï. E voro yanga na lo ti luti, me lo sara mbeto ti luti. E sara kue ti tï ape, me na ngoi so lo luti, e fatigué kue na terê ti e kue ayeke dö na mbeto.

Paul: E bâ mba, e bâ so bongo ti e ayeke saleté nga asuru na li ti e akpe kue so e ngbâ na fini. E lango na yâ ti mbeni yaka na terê ti mbeni hélicoptère so gbâ ti adû ti balle ayeke dä, hélicoptère ni ague na e na ndade ni na Sierra Leone. E kiri merci na Jéhovah so e ngbâ na fini, me e gi bê ti e ndali ti aita ti e.

JÉHOVAH AKPENGBA E TI GBU NGANGU NA YÂ TI AMBENI KPALE

Anne: E si nzoni na Béthel ti Freetown, kâ aita abâ lege ti e nzoni. Me aye so e vivre ni akomanse ti kiri na li ti mbi. Lâ oko oko, mbeto ti tene mbeni ye ti sioni asi ayeke sara mbi, na mbi peut ti gbu li ti mbi nzoni ape. Ye kue so ayeke na terê ti mbi akpa vrai ye ape. Na bï, mbi yeke zingo mbi dö dongo nga ngangu gbiki ayeke sigi na terê ti mbi, mbi pensé so mbeni ye ti sioni ayeke si. A yeke ngangu na mbi ti wu pupu. Paul agbu mbi na yâ ti maboko ti lo na lo sambela na mbi. E he abia ti Royaume juska dongo terê ti mbi ni akaï. Mbi pensé so fou ayeke sara mbi na so mbi peut encore ti sara kua ti missionnaire ape.

Mbi yeke girisa lâ oko ape ye so asi na pekoni. Gï na yenga ni so, e wara apériodique use. Zingo na lango! ti lango 8 ti juin 1996 na Français. Na yâ ni, a yeke wara article “Comment venir à bout des crises de panique.” So e diko article ni, mbi comprendre ye so asi na mbi. Use ni ayeke Tour ti Ba Ndo ti lango 15 ti mai 1996 so na yâ ni a yeke wara article “Où puisent-ils leur force ?” Foto ti mbeni papillon so mbage ti kpangbi ti lo afâ ayeke na yâ ti Tour ti Ba Ndo ni. Article ni ahaka e na mbeni papillon so apeut ti ngbâ ti huru na ngoi so lo yeke na kpale na akpangbi ti lo. A fa so même tongana e bâ so e woko ndali ti angangu kpale so asi na e, Jéhovah apeut ti aidé e ti ngbâ ti mû maboko na amba ti e. Na lege ti a-article so, Jéhovah amû na mbi ye so mbi yeke na bezoin ni na tâ ngoi ni (Mat. 24:45). Ti sara recherche nga ti bungbi a-article tongaso ndo oko a-aidé mbi. Tongana ngoi ayeke hon, asioni ye ni so akiri na li ti mbi mingi ape.

JÉHOVAH AMÛ NA E NGANGU TI SARA KOTA CHANGEMENT

Paul: Lakue tongana e kiri na Libéria, terê ti e anzere mingi. Na hunzingo ti ngu 2004 e sara nduru na ngu 20 kâ. Bira ni ahunzi. A leke ti leke Béthel. Me gï hio tongaso, a mû na e mbeni fini kua.

A yeke lani mbeni kota tara. So aita ayeke tongana afami ti e, e ye ti zia ala ape. Me e bâ lani kozo tongana nyen la Jéhovah a-aidé e na ngoi so e quitté azo ti sewa ti e ti gue na Galaad. Tongaso, e yeda na fini kua ni. A tokua e na Ghana, mbeni kodro so ayeke nduru na Libéria.

Anne: E toto mingi na ngoi so e quitté Libéria. Li ti e akpe na ngoi so Frank, mbeni ita-koli so ayeke mbakoro so ayeke na ndara, atene na e, lo tene: “Ala doit ti girisa na ndö ti e.” Na pekoni lo fa ndani, lo tene: “Mbi hinga so ala yeke girisa e ande ape, me ala doit ti zia bê ti ala kue na yâ ti fini kua ti ala. Jéhovah la amû na ala kua so, tongaso ala bâ lege ti aita ti ala kâ nzoni.” Atënë ti lo a-aidé e ti duti nduru ti wara afini kamarade na yâ ti mbeni kodro so azo ahinga e mingi ape na so aye kue ayeke fini ye na e.

Paul: Me hio aita ti Ghana aga fini sewa ti e. A-Témoin ayeke kâ mingi. E manda ye mingi na lege ti dutingo be-ta-zo nga na kpengba mabe ti afini kamarade ti e. Na peko ti so e sara ngu 13 na Ghana, mbeni ye so e ku terê ti e na ni ape akiri asi. A tokua e na Kenya ti sara kua na filiale ti Afrique de l’est. Atâa so akamarade ti e na yâ ti akodro so e sara kua dä kozo amanke e mingi, hio e sara kamarade na aita ti Kenya. E ngbâ ti sara kua na yâ ti kota territoire so, so bezoin ayeke dä mingi so.

E na afini kamarade ti e na Kenya na ngu 2023

YE SO E MANDA NA ANDO NDE NDE SO A TOKUA E DÄ

Anne: Mbi wara angangu kpale mingi na yâ ti fini ti mbi, na ambeni ngoi terê ti mbi adö na mbeto. Tongana e vivre na mbeni ndo so kpale ayeke dä nga e hon na yâ ti angoi ti ngangu, terê ti e apeut ti son nga mbeto apeut ti hon ndö ti e. E peut ti ku ape ti tene Jéhovah asara mbeni miracle ti bata e. Même laso, tongana mbi mä totongo ti angombe, yâ ti mbi ayeke tourné nga maboko ti mbi akui. Me mbi manda ti zia bê ti mbi na ndö ti aye kue so Jéhovah asara ti kpengba e, na tapande aita ti e so akpengba e. Nga mbi bâ so tongana e ngbâ ti manda ye, ti sambela, ti gue na abungbi nga ti fa tënë, Jéhovah apeut ti aidé e ti ngbâ ti sara kua so lo mû na e.

Paul: Ambeni zo ayeke hunda e, atene: “Eskê ala ye kua ti ala?” Mbeni kodro apeut ti duti pendere, me a peut nga ti ga ndo so angangu kpale ayeke dä. Tongaso, nyen la e ye ni ahon kodro ni? Aita la e ye ala mingi, ala yeke azo ti sewa ti e. Atâa so e londo na ando nde nde, pensé ti e ayeke gï oko. E pensé so a tokua e ti kpengba aita, me ti vrai ni ala la akpengba e.

Sewa ti e ti aita ayeke mbeni miracle so alondo na Jéhovah. E yeke na afami na ndo kue. Na ngoi so e yeke na yâ ti congrégation, e yeke na mbeni sewa nga e bâ so e yeke na ndo ti e. E hinga na bê ti e kue so tongana e ngbâ ti zia bê ti e na Jéhovah, lo yeke kpengba e ti gbu ngangu na yâ ti aye kue so asi.—aPhil. 4:13.

a Diko article “Je suis reconnaissant à Dieu et au Christ” na ndö ti mbaï ti fini ti John Charuk so ayeke na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti juillet 1973 na Français.