1. Ngbanga ti nyen la e peut ti manda ye na mbage ti ambakoro?

 E KUE e bezoin wango ti aidé e ti mû akota desizion. A-ancien nga na aChrétien so akpengba apeut ti aidé e mingi. Tongana ngu ti ala ahon ti e mingi, a yeke nzoni ape ti tene e pensé so awango ti ala alingbi na ngoi ti e ape. Jéhovah aye ti tene e manda ye na mbage ti azo so ngu ti ala ahon ti e. So ala vivre aninga ahon e, ala manda ye mingi nga ala yeke na ndara.—Job 12:12.

2. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

² Ândö, Jéhovah asara kua na ambakoro so ayeke be-ta-zo ti kpengba azo ti lo nga ti fa lege na ala. Gbu li na ndö ti tapande ti Moïse, David nga na bazengele Jean. Ala vivre lani na angoi nde nde nga dutingo ti ala ayeke nde mingi na ti mba. Na ngoi so fini ti ala aga nduru ti hunzi, ala mû awango ti ndara na azo so ayeke maseka na ala. Ambakoro-koli so ayeke be-ta-zo so kue afa so a yeke kota ye mingi ti mä yanga ti Nzapa. Jéhovah abata atënë ti ndara so ala tene na yâ ti Bible ndali ti e laso. Atâa e yeke maseka wala mbakoro, tongana e kiri e bâ awango so ala mû apeut ti aidé e (aRom. 15:4; 2 Tim. 3:16). Na yâ ti article so, e yeke gbu li na ndö ti andangba tënë ti ambakoro-koli ota so nga na aye so e peut ti manda na lege ni.

“MO YEKE NGBÂ ANINGA”

3. Akua wa la Moïse asara lani?

³ Moïse asara lani kua ti Jéhovah na bê ti lo kue. Lo yeke lani prophète, juge, zo so akomande nga zo ti sungo mbaï. Moïse amanda lani ye mingi na lege ti aye so lo vivre ni. Lo  sigi na azo ti Israël na gbe ti ngbâa na Égypte nga lo bâ gbâ ti amiracle so Jéhovah asara. Jéhovah asara lani kua na lo ti sû akozo mbeti oku ti Bible, Psaume 90 nga peut-être Psaume 91. Peut-être lo nga la lo sû mbeti ti Job.

4. Azo wa la Moïse akpengba lani ala? Ngbanga ti nyen?

⁴ Ngoi kete kozo ti tene Moïse akui na ngu 120, lo iri azo ti Israël kue ti dabe ti ala na aye so ala bâ nga ala vivre ni. Angu mingi kozo, ambeni zo ti Israël abâ amiracle so Jéhovah asara nga ala bâ tongana nyen la lo punir azo ti Égypte (Ex. 7:​3, 4). Ala bâ lani Jéhovah akangbi yâ ti Kota Ngu-Bengba use na ala hon na popo ni. Na pekoni, ala bâ Jéhovah afuti Pharaon na aturugu ti lo kue (Ex. 14:​29-31). Jéhovah abata lani ala nga lo bâ lege ti ala na yâ ti benyama (Deut. 8:​3, 4). Azo ti Israël aga nduru ti lï na Sese ti zendo. Tongaso, kozo ti tene Moïse akui, lo ye ti kpengba ala. a

5. Andangba tënë ti Moïse so ayeke na Deutéronome 30:​19, 20 adë bê ti azo ti Israël tongana nyen?

⁵ Moïse atene lani nyen? (Diko Deutéronome 30:​19, 20.) Pendere gigi ti kekereke ayeke ku lani azo ti Israël. Grâce na aide ti Jéhovah, ala peut ti ngbâ aninga na sese so lo mû zendo ni na ala. Sese ni ayeke lani pendere mingi nga ayeke lë gbâ ti alê ti kobe. Moïse atene tënë so na ndö ti kodro ni, lo tene: “Kodro so ayeke na apendere kota gbata so mo la mo leke ni pëpe, ada so asi singo na mara ti anzoni ye nde nde kue so mo la mo sara kua ni pëpe, adû ti ngu so mo la mo zi ni pëpe, ayaka ti vigne na akeke ti olive so mo la mo lu ni pëpe.”—Deut. 6:​10, 11.

6. Ngbanga ti nyen la Nzapa azia lani si ambeni kodro asö benda na ndö ti azo ti Israël?

⁶ Moïse agboto nga lani mê ti azo ti Israël. Ti tene ala ngbâ na yâ ti pendere kodro so, ala doit ti sara ye alingbi na acommandement ti Jéhovah. Moïse awa ala ti “soro fini” na lege so ala mä yanga ti Jéhovah nga ala “ngbâ nduru na lo”. Ye oko, azo ti Israël amä lani yanga ti Jéhovah ape. Tongaso a si na mbeni ngoi, Nzapa azia si azo ti Assyrie nga na pekoni azo ti Babylone asö benda na ndö ti ala nga amû ala ague na ala na kodro-wande.—2 aGbia 17:​6-8, 13, 14; 2 Chron. 36:​15-17, 20.

7. Nyen la e peut ti manda na lege ti atënë ti Moïse? (Bâ nga foto.)

⁷ Nyen la e manda dä? Mango yanga ayeke sö fini ti e. Tongana ti azo ti Israël so ayeke lani nduru ti lï na Sese ti zendo, e nga kue e yeke nduru ti lï na yâ ti fini dunia so Nzapa amû zendo ni. Kâ, e yeke bâ sese aga Paradis (És. 35:1; Luc 23:43). Zabolo na asioni yingo ti lo ayeke duti ande dä ape (Apoc. 20:​2, 3). Abungbi ti vorongo nzapa ti wataka ayeke duti ande dä ape ti fa na azo amvene na ndö ti Jéhovah (Apoc. 17:16). Agouvernement ti azo ayeke duti ande dä encore ape ti sara aye ti ngangu na azo so ayeke na gbe ti ala (Apoc. 19:​19, 20). Na yâ ti Paradis, place ayeke duti dä oko ape ndali ti azo so ayeke ga na kpale (Ps. 37:​10, 11). Azo kue so ayeke na yâ ti Paradis ayeke sara ande ye alingbi na andia ti Jéhovah, tongaso beoko nga na siriri ayeke maï. Azo kue ayeke ye terê nga ayeke sara confiance na mba (És. 11:9). E yeke ku ngoi ni so kungo. Ye so ayeke kota mingi ayeke so tongana e mä yanga ti Jéhovah e peut ti ngbâ na fini lakue lakue na yâ ti Paradis.—Ps. 37:29; Jean 3:16.

8. Zendo ti fini ti lakue lakue a-aidé mbeni missionnaire so aninga na kua ni tongana nyen? (Jude 20, 21).

 ⁸ Tongana e ngbâ ti gbu li na ndö ti zendo ti fini ti lakue lakue so Nzapa amû, a peut ti aidé e ti ngbâ ti mä yanga ti lo atâa kpale wa la e wara. (Diko Jude 20, 21.) Zendo so apeut nga ti aidé e ti tiri na awokongo ti e. Mbeni missionnaire, so aninga na kua ni mingi na Afrika, so atiri na mbeni wokongo aninga atene: “So mbi hinga so tongana mbi mä yanga ti Jéhovah ape mbi peut ti ngbâ na fini lakue lakue na yâ ti Paradis ape, a aidé mbi ti ngbâ ti tiri na wokongo ti mbi ni nga mbi sambela Jéhovah même mingi ndali ni. Grâce na mungo maboko ti lo, mbi wara lege ti hon ndö ni.”

“AYE KUE SO MO SARA AYEKE GA ANDE NZONI”

9. Akpale wa la David awara na yâ ti gigi ti lo?

⁹ David ayeke lani gbia ti azo ti Jéhovah nga lo yeke be-ta-zo na Nzapa. Lo yeke lani zo ti pikango mozoko, zo ti sungo apoème, ngangu turugu nga prophète. Lo wara lani gbâ ti akpale. Teti angu mingi, lo doit lani ti honde terê ti lo ndali ti so Gbia Saül agi ti fâ lo. Na peko ti so David aga gbia, lo doit lani ti kpe si molenge ti lo Absalom, so agi ti mû gbata ti gbia na ngangu, afâ lo ape. Atâa so David awara akpale nga lo sara ambeni kota faute, lo ngbâ be-ta-zo na Nzapa juska lo kui. Jéhovah atene so lo yeke lani “mbeni koli so bê ti [Lo] aye lo.” Biani, a yeke nzoni e mä awango ti David.—Kus. 13:22; 1 aGbia 15:5.

10. Ngbanga ti nyen la David amû lani wango na molenge ti lo Salomon so ayeke ga gbia na peko ti lo?

¹⁰ Na tapande, gbu li na ndö ti wango so David amû lani na molenge ti lo Salomon so ayeke ga gbia na peko ti lo. Jéhovah asoro lani Salomon ti leke mbeni temple tongaso si azo ti Lo apeut ti voro Lo dä (1 Chron. 22:5). Lekengo temple ayeke lani mbeni kota kua nga lo bezoin mungo maboko ti Jéhovah ti fa lege na azo ni. David atene lani nyen na lo? Zia e bâ ni.

11. Wango wa la David amû lani na Salomon na 1 aGbia 2:​2, 3? Na ngoi so Salomon asara ye alingbi na wango so, nyen la apassé? (Bâ nga foto.)

¹¹ David atene lani nyen? (Diko 1 aGbia 2:​2, 3.) David atene na molenge ti lo so tongana lo mä yanga ti Jéhovah, gigi ti lo ayeke ga nzoni. Teti angu mingi, Jéhovah amû na Salomon gbâ ti anzoni ye nga lo aidé lo na yâ ti aye mingi (1 Chron. 29:​23-25). Lo leke lani mbeni pendere temple, lo sû ambeni mbeti ti Bible nga atënë ti lo ayeke na yâ ti ambeni mbeti ti Bible. Ndara nga na mosoro ti lo asara lani si iri ti lo awu mingi (1 aGbia 4:34). Me tongana ti so David atene, gigi ti Salomon ayeke ga nzoni gï tongana lo ngbâ ti mä yanga ti Jéhovah Nzapa. Mawa ni ayeke so na ngoi so Salomon aga mbakoro, lo  komanse ti voro ambeni nzapa nde. Ye so anzere na Jéhovah ape na lo zia ti mû ndara na Salomon ti komande na nzoni bê nga na lege ni.—1 aGbia 11:​9, 10; 12:4.

12. Nyen la e peut ti manda na lege ti atënë ti David?

¹² Nyen la e manda dä? Mango yanga ayeke sara si gigi ti zo aga nzoni (Ps. 1:​1-3). Ti tâ tënë ni, Jéhovah atene ape so lo yeke mû na e mosoro nga na gloire tongana ti Salomon. Me tongana e mä yanga ti Nzapa ti e, lo yeke mû na e ndara so ayeke aidé e ti mû anzoni desizion (aProv. 2:​6, 7; Jacq. 1:5). Amama-ndia ti lo apeut ti aidé e na ngoi so e yeke mû desizion na ndö ti kua, mandango mbeti, nginza nga na angia so e yeke soro ti sara. Tongana e mä awango ti lo, e yeke bata songo ti e na lo nga e yeke wara fini ti lakue lakue (aProv. 2:​10, 11). E peut ti wara anzoni kamarade. Sewa ti e ayeke duti nga na ngia.

13. Nyen la a-aidé Carmen ti tene gigi ti lo aga nzoni ahon ti kozo?

¹³ Carmen, so ayeke na Mozambique, apensé lani so mandango mbeti ayo la ayeke sara si gigi ti zo aga nzoni. Tongaso, lo gue na université na lo manda ye na ndö ti sarango aplan ti da. Lo tene: “Mbi ye lani mingi ye so mbi yeke manda, me a mû ngoi nga na ngangu ti mbi mingi. Mbi yeke gue lani na ekole na 7 h 30 na mbi kiri na 18h. A yeke lani ngangu ti gue na abungbi na songo ti mbi na Jéhovah awoko. Na yâ ti bê ti mbi kâ, mbi hinga so mbi yeke gi ti sara na amaître use la.” (Mat. 6:24). Lo sambela na ndö ti dutingo ti lo ni nga lo sara recherche na yâ ti ambeti e. Lo kiri lo tene: “Na peko ti so mbi wara nzoni wango na mbage ti aita-koli so akpengba nga na mama ti mbi, mbi mû desizion ti quitté université ti sara na Jéhovah na ngoi kue. Mbi bâ so mbi mû nzoni desizion na mbi yeke na ngia mingi.”

14. Kota tënë wa la ayeke na yâ ti atënë ti Moïse na David?

¹⁴ Moïse na David aye lani Jéhovah na ala hinga so a yeke kota ye ti mä yanga ti lo. Tongaso, ala wa amba ti ala ti mû tapande ti ala nga ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah. Ala use kue atene so zo so azia Jéhovah, lo yeke nzere na lê ti lo encore ape nga lo yeke sara tufa na ndö ti lo ape. Wango so abâ nga e laso. Angu  ngbangbo mingi na pekoni, mbeni wakua ti Jéhovah afa nga so a yeke kota ye mingi ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah.

“MBENI YE TI ZIA NGIA NA BÊ TI MBI TI HON SO AYEKE DÄ PËPE”

15. Nyen la asi lani na bazengele Jean?

¹⁵ Jean ayeke lani bazengele so Jésus aye lo mingi (Mat. 10:2; Jean 19:26). Jean ayeke lani na terê ti Jésus na ngoi so lo yeke fa tënë, lo bâ amiracle so lo sara nga lo ngbâ na terê ti lo na angoi ti ngangu. Lo bâ lani Jésus na ngoi so a yeke fâ lo nga lo bâ lo na ngoi so a zingo lo na kuâ. Lo bâ nga lani tongana nyen la congrégation ti aChrétien ague na li ni. Jean angbâ na fini aninga na lo bâ so “a fa [nzoni tënë] na création kue so ayeke na gbe ti yayu.”—aCol. 1:23.

16. Azo wa la abâ nzoni na lege ti alettre ti Jean?

¹⁶ Na ngoi so Jean aga mbakoro mingi, lo wara lani pasa ti sû pendere mbeti ti Apocalypse (Apoc. 1:1). Jean asû nga mbeni Évangile so iri ti lo ayeke na ndö ni. Lo sû nga alettre ota so a iri ni laso kozo, use nga na ota mbeti ti Jean. Lo sû ota lettre ti lo na Gaïus, mbeni Chrétien so ayeke be-ta-zo, so lo bâ lo tongana molenge ti lo so lo ye lo mingi (3 Jean 1). Na ngoi ni so, gbâ ti azo ayeke lani dä so ayeke tongana amolenge ti Jean so lo ye ala mingi. Atënë so mbakoro-koli so asû a-aidé adisciple ti Jésus kue juska na ngoi ti e.

17. Tongana ti so 3 Jean 4 afa, nyen la ayeke ga na zo kota ngia?

¹⁷ Tënë ti nyen la Jean asû lani? (Diko 3 Jean 4.) Jean asara tënë na ndö ti ngia so zo ayeke wara tongana lo mä yanga ti Nzapa. Na ngoi ni so, ambeni zo ayeke fa lani atënë ti mvene nga ala ga na akota kpale na yâ ti congrégation. Me ambeni angbâ ti “tambela na yâ ti tâ tënë.” Ala mä yanga ti Jéhovah nga ala “ngbâ ti tambela alingbi na acommandement ti lo.” (2 Jean 4, 6). A-Chrétien be-ta-zo so azia ngia na bê ti Jean nga na Jéhovah.—aProv. 27:11.

18. Nyen la e peut ti manda na lege ti atënë ti Jean?

¹⁸ Nyen la e manda dä? Dutingo be-ta-zo ayeke ga na ngia (1 Jean 5:3). Na tapande, e yeke na ngia ti hinga so e zia ngia na bê ti Jéhovah. Jéhovah ayeke na ngia mingi tongana lo bâ so e ke ti sara asioni ye nga e mä yanga ti lo (aProv. 23:15). A-ange na yayu ayeke nga na ngia (Luc 15:10). E nga kue e peut ti duti na ngia tongana e bâ amba ti e angbâ be-ta-zo, mbilimbili na ngoi so ala  tingbi na akpale (2 aThes. 1:4). Tongaso, na ngoi so Nzapa afuti dunia ti Satan, e yeke duti ande na ngia so e ngbâ be-ta-zo na Jéhovah.

19. Ita-wali Rachel atene nyen na ndö ti fango tâ tënë na azo? (Bâ nga foto.)

¹⁹ E yeke na ngia mingi na ngoi so e yeke fa tâ tënë na azo. Rachel, so ayeke na République dominicaine, abâ so a yeke mbeni kota pasa ti fa ye na azo na ndö ti Jéhovah, Nzapa ti e. Lo pensé na gbâ ti azo so lo aidé ala ti voro Jéhovah, lo tene: “A yeke ngangu ti fa ngia so mbi yeke na ni na ngoi so mbi bâ azo so mbi fa ye na ala aye Jéhovah mingi, asara confiance na lo nga achangé aye na yâ ti fini ti ala ti zia ngia na bê ti lo. Ngia so ayeke kota mingi ahon a-effort nga na asacrifice kue so mbi sara ti fa ye na ala.”

BÂ NZONI NA LEGE TI ANDANGBA TËNË TI AKOLI SO AYEKE BE-TA-ZO

20. Na yâ ti aye wa la e yeke tongana Moïse, David nga na Jean?

²⁰ Moïse, David na Jean ayeke na fini ândö na angoi nde nde nga gigi ti ala ayeke lani nde mingi na ti e. Me na yâ ti aye mingi e na ala e yeke oko. Ala sara na tâ Nzapa, e nga kue. Legeoko tongana ala e yeke sambela Jéhovah, e zia bê ti e na lo nga e yeke bâ ndo na mbage ti lo ti wara fango lege. Nga, legeoko tongana ti akoli ti ândö so, e yeke na confiance so Jéhovah ayeke sara tufa mingi na ndö ti azo so amä yanga ti lo.

21. Atufa wa la azo so amä wango ti Moïse, ti David na ti Jean, so ayeke ambakoro-koli be-ta-zo, ayeke wara ande?

²¹ Zia e sara ye alingbi na andangba tënë ti ambakoro-koli so na lege so e sara ye alingbi na acommandement ti Jéhovah. Na pekoni, aye kue so e sara ayeke ga nzoni. E “yeke ngbâ aninga”, so ti tene e yeke ngbâ na fini lakue lakue (Deut. 30:20). Nga, e yeke duti na ngia so e zia ngia na bê ti Babâ ti e ti yayu so andoye e, so ayeke sara ye alingbi na azendo kue so lo mû na alege so e peut ti imaginé ni ape.—aÉph. 3:20.