GIGI TI MBENI ZO
Mbi wara ngia mingi na yâ ti kua ti Jéhovah
NA NGU 1951, mbi si na Rouyn, mbeni kete gbata ti Québec, na Canada. Mbi pika yanga ti mbeni da so a mû na mbi adresse ni. Marcel Filteau, a so ayeke mbeni missionnaire so asara Ekole ti Galaad, la asigi. Lo yeke lani na ngu 23 nga lo yo; mbi yeke lani na ngu 16 na lo yo lo hon mbi. Mbi fa na lo lettre so a fa so a tokua mbi pionnier. Lo diko lettre ni, lo bâ mbi na lo hunda mbi, lo tene: “Eskê mama ti mo ahinga so mo yeke ge?”
BABÂ NA MAMA TI MBI ASARA ABUNGBI TI NZAPA NDE NDE
A dü mbi na ngu 1934. Babâ na mama ti mbi alondo na Suisse aga na Timmins, mbeni kete gbata so a yeke gi amosoro ti gbe ti sese dä na Ontario, na Canada. Na ngu 1939 tongaso, mama ti mbi akomanse ti diko Tour ti Ba Ndo na ti gue na abungbi ti aTémoin ti Jéhovah. Lo yeke gue ka na mbi na aita ti mbi omene na bungbi ni. Kete na pekoni, lo ga Témoin ti Jéhovah.
So lo ga Témoin anzere na Babâ ape, me Mama aye lani tâ tënë mingi na lo leke na bê ti lo ti zia ni ape. Lo ngbâ na yâ ti tâ tënë même na ngoi so na yâ ti angu 1940 a kanga lege na kua ti aTémoin ti Jéhovah na Canada. Lo sara ye na Babâ lakue na nzoni bê nga lo ne lo, atâa so lo yeke tene asioni tënë na lo. Nzoni tapande ti lo a-aidé mbi na aita ti mbi kue ti yeda na tâ tënë. E yeke lani na ngia mingi na ngoi so Babâ achangé bango ndo ti lo nga lo komanse ti sara ye na e na nzoni bê.
MBI KOMANSE KUA TI NGOI KUE
Na nze ti août ti ngu 1950, mbi gue na Kota bungbi Bungbi ti Jéhovah ague na li ni na New York. Na peko ti so mbi wara terê na aita ti akodro nde nde nga mbi mä apendere interview so a sara na aita so ague lani na Ekole ti Galaad, a pusu mbi ti sara kua ti Jéhovah mingi. Mbi ye encore mingi ti sara kua ti ngoi kue. Gï so mbi kiri na kodro, mbi sû demande ti ga pionnier permanent. Aita ti filiale ti Canada atokua lettre na mbi na ala wa mbi ti wara batême kozo si. Mbi wara batême na lango 1 ti octobre, ngu 1950. Nze oko na pekoni, mbi ga pionnier permanent na a tokua mbi na Kapuskasing. Gbata so ayo mingi na ndo so mbi lango dä.
Na popo ti nze ti mars na mai ti ngu 1951, filiale ahunda na aTémoin so apeut ti tene
Français ti gue na ndo so a yeke tene Français dä na Québec. A bezoin lani awafango tënë mingi kâ. Mbi yeke tene lani Français na Anglais, tongaso mbi yeda ti gue na a tokua mbi na Rouyn. Mbi hinga lani zo oko kâ ape. Ye so mbi hinga ayeke gï mbeni adresse, so mbi sara tënë ni fade. Me ye kue atambela lani nzoni. Mbi na Marcel e ga anzoni kamarade, nga a nzere na mbi ti fa tënë na Québec na yâ ti angu osio so aga na pekoni, na nda ni mbi ga pionnier spécial.MBI GUE NA GALAAD NGA AYE SO MBI KU NI ASI HIO APE
Na ngoi so mbi yeke na Québec, a nzere na mbi lani mingi so a tisa mbi ti gue na klase 26 ni ti Ekole ti Galaad na South Lansing, na New York. Mbi wara diplôme ni na lango 12 ti février, ngu 1956, na a tokua mbi na kodro so laso a iri ni Ghana, b na Afrique de l’ouest. Me kozo ti tene mbi gue, mbi doit lani ti kiri na Canada teti “ambeni yenga” juska ambeti so ayeke mû lege na mbi ti voyagé asigi si.
Mbi ku lani nze mbasambala na Toronto ti wara ambeti so. Na ngoi ni so, mbi lango na ndo ti aCripps, ge la mbi hinga Sheila, molenge ti ala ti wali. E tï mba. Na ngoi so mbi ye ti hunda na lo ti tene e sara mariage, mbi wara visa ti mbi. Mbi na Sheila e sambela na e mû desizion ti tene mbi gue na ndo so a tokua mbi dä. E mû nga desizion ti ngbâ ti tokua mbeti na mba ti bâ wala e peut ti sara mariage nga lawa la e peut ti sara ni. A yeke lani kete desizion ape, me e ga ti bâ so nzoni desizion la e mû so.
Na peko ti so mbi voyagé nze oko na train, bateau nga na avion, mbi si na Accra, na Ghana. Kâ, a mû na mbi kua ti surveillant ti district. Tongaso, mbi doit ti voyagé na yâ ti Ghana nga na yâ ti akodro so ayeke na terê ni tongana Côte d’Ivoire nga na Togo. Mingi ni, mbi voyagé gï mbi oko na oto ti filiale. A nzere na mbi lani mingi ti voyagé ti sara vizite na aita.
Na anda-yenga, mbi yeke sara lani akua ti akota bungbi ti circonscription. E yeke lani na
aDa ti Assemblée ape. Tongaso, aita ayeke leke mbeni ndo ti tene a sara akota bungbi ni dä, ala yeke sara ni na ngala nga ala yeke zia amaboko ti mbûrü na li ni ti tene lâ asu azo ape. So frigo ayeke dä ape na ndo so a yeke tö kobe dä ndali ti akota bungbi, aita ayeke bata anyama na fini lê ti ala, na ala yeke fâ ni na ngoi so bezoin ni ayeke dä.Ambeni ye so asara zo ngia asi na ngoi ti akota bungbi so. Mbeni lâ na ngoi so Herb Jennings, c so ayeke missionnaire, ayeke mû diskur, mbeni bagara afâ kamba na ndo so a yeke tö kobe dä. Lo mû loro na popo ti pupitre nga na azo so aga na kota bungbi ni. Herb azia ti sara tënë, na bango ni, li ti nyama ni aga kirikiri. Me aita-koli osio so ayeke na ngangu aga agbu nyama ni na akiri na lo na place ti tongo kobe ni, azo so aga na kota bungbi ni adekongo na ngia.
Na asenge lango, mbi fa film Bungbi ti Jéhovah angbâ ti sara kua, na Anglais, na akete kodro so ayeke na terê ti ndo so a sara kota bungbi ni dä. Ti sara ni, mbi yeke kanga mbeni vuru drap na terê ti akeke use na mbi yeke fa film ni na lê ni. Azo ti akete kodro ni aye ni lani mingi. Ti mingi ti ala, kozo ti tene ala bâ mbeni film la. Tongana ala bâ azo so a yeke batize ala, ala yeke pika maboko ngangu. Film so a-aidé biani azo so abâ ni ti hinga so aTémoin ti Jéhovah ayeke beoko na yâ ti dunia kue.
Na peko ti so mbi sara ngu use na Afrika, a nzere lani na mbi mingi ti gue na mbeni assemblée internationale na New York na ngu 1958. Mbi yeke lani na ngia mingi ti bâ Sheila, so alondo na Québec, ndo so lo yeke sara kua ti pionnier spécial dä. Lani e yeke tokua lettre na mba, me so e kiri e wara terê, mbi hunda lo ti tene e sara mariage na lo yeda. Mbi sû lani mbeti na Ita Knorr, d mbi hunda wala Sheila apeut ti gue na Ekole ti Galaad na ti ga ti tene mbi na lo e sara kua na Afrika. Lo yeda. Na nda ni, Sheila asi na Ghana. E sara lani mariage na Accra, na lango 3 ti octobre, ngu 1959. E bâ so Jéhovah asara tufa mingi na ndö ti e ndali ti so e zia lo kozo na yâ ti gigi ti e.
E SARA KUA TI JÉHOVAH NA CAMEROUN
Na ngu 1961 a tokua e na Cameroun. So a hunda lani na mbi ti aidé ti sigi na mbeni fini filiale,
mbi yeke na akua mingi. So a mû na mbi kua ti serviteur ti filiale fini fini, mbi yeke lani na gbâ ti aye ti manda. Na pekoni, na ngu 1965 Sheila amû ngo. Ti vrai ni, a yeke lani ngangu na e ti imaginé so e yeke ga babâ na mama. Me na ngoi so terê ti e ayeke nzere ndali ti fini kua so e wara nga e leke ti kiri na Canada, mbeni ye so amû na e vundu mingi asi.Ngo ti Sheila atï. Docteur ni atene na e so bébé ni ayeke koli. Ye so ahon ngu 50 awe, me e girisa ni lâ oko ape. Atâa so vundu asara e mingi, e ngbâ lani ti sara kua ti Jéhovah na kodro-wande, kua so e ye ni mingi.
Na Cameroun, a sara aye ti ngangu na aita fani mingi ndali ti so ala yôro terê ti ala na yâ ti poroso ape. Ye ni ayeke lani ngangu mingi, mbilimbili na ngoi ti sorongo gbia ti kodro. Ye so e sara mbeto ni mingi asi na lango 13 ti mai ngu 1970, na ngoi so a kanga lege na kua ti aTémoin ti Jéhovah. Gouvernement amû lani fini Béthel ti e so e kiri na yâ ni a sara gï nze oku. Na yâ ti yenga oko, a tomba amissionnaire kue, so mbi na Sheila e yeke na popo ni, na yâ ti kodro ni. A yeke lani ngangu na e ti zia aita ti hon ndali ti so e ye ala mingi nga e gi bê ti e na ndö ti ye so ayeke si na ala na peko ti e.
E sara lani nze omene na Béthel ti France. Kâ, mbi ngbâ ti sara ye kue so mbi peut ti sara ti bâ lege ti abezoin ti aita ti e na Cameroun. Na décembre ti ngu ni so, a tokua e na Béthel ti Nigeria so akomanse ti bâ lege ti kua ti e na Cameroun. Aita ti Nigeria ayamba e na ngia nga a nzere na e ti sara kua kâ teti angu mingi.
MBENI DESIZION SO A YEKE NGANGU TI MÛ NI
Na ngu 1973, e yeke lani na mbeni desizion so ayeke ngangu mingi ti mû ni. Sheila ayeke lani na ambeni ngangu kpale ti seni. Na ngoi so e yeke lani na New York ndali ti mbeni kota bungbi, na ngu ti lê na lê, lo tene na mbi, lo tene: “Mbi peut ti ngbâ ti sara kua so mbi yeke sara so ape. Mbi yeke gï fatigué nga terê ti mbi ayeke son gï songo.” Mbi na lo e sara kua ti Jéhovah na Afrique de l’ouest ahon ngu 14 awe. Mbi yeke na ngia mingi so lo sara na Jéhovah be-ta-zo, me e bezoin lani ti sara ambeni changement. Na peko ti so e sara lisoro na ndö ti dutingo ti e nga e sambela mingi ndali ni, e bâ so a yeke nzoni e kiri na Canada, kâ a peut ti soigné lo nzoni. Ti quitté ndo so a tokua e dä tongana amissionnaire nga na kua ti ngoi kue ayeke lani desizion so e mû so ayeke ngangu mingi na e nga so amû na e vundu mingi.
Na peko ti so e si na Canada, mbeni zo so mbi na lo e yeke akamarade aninga so ayeke kä a-oto na nord ti gbata ti Toronto amû na mbi mbeni kua. E loué mbeni da, e vo akungba ti da so mbeni zo asara kua na ni awe na e komanse mbeni fini gigi sân ti sara bon. E ye lani ti duti na aye mingi ape na yâ ti gigi ti e, tongaso si mbeni lâ e peut ti kiri na yâ ti kua ti ngoi kue. Li ti e akpe so e wara lege ti sara ni hio ahon ti so e pensé.
Mbi komanse lani ti sara kua ti volontaire na asamedi na ndo so a yeke leke fini Da ti
Assemblée dä, na Norval, na Ontario. A si na mbeni ngoi, a zia mbi surveillant ti Da ti Assemblée ni. Seni ti Sheila akomanse ti ga nzoni na e bâ so lo peut ti sara fini kua so a mû na e so. Tongaso, e quitté e gue na Da ti Assemblée ni na juin ngu 1974. A nzere na e mingi so e kiri encore na yâ ti kua ti ngoi kue.Merci mingi so seni ti Sheila angbâ ti ga nzoni. Ngu use na pekoni, e yeda ti sara kua ti circonscription. Circonscription ni ayeke lani na Manitoba, mbeni ndo na Canada so dë ayeke sara dä mingi. Me aita ni aye zo mingi. E ga ti bâ so ndo so e yeke sara na Jéhovah dä ayeke kota ye ape, me kota ye ni ayeke ti ngbâ ti sara na Jéhovah na ndo kue so e yeke dä.
MBI MANDA MBENI KPENGBA YE
Na peko ti so e sara kua ti circonscription teti angu mingi, na ngu 1978, a tisa e ti sara kua na Béthel ti Canada. Kete na pekoni, mbi manda mbeni ye so ayeke ngangu me so ayeke kota ye. A mû lani na mbi mbeni diskur na Français ti ngbonga oko na ndambo na ngoi ti mbeni bungbi so ayeke nde na Montréal. Mawa ni ayeke so a yeke lani ngangu na azo so ayeke mä mbi ti ngbâ ti dengi mê na diskur ti mbi ni, na mbeni ita ti Ndokua ti kusala amû na mbi wango na ndö ni. Ti vrai ni, mbi doit ti hinga lani, tongana ti so mbi hinga laso, so mbi yeke nzoni zo ti mungo diskur ape. Me wango ni anzere lani na mbi kue ape. Lisoro ti e ni atambela lani nzoni ape nga bê ti mbi ason ndali ti so mbi pensé so lo luti gï na ndö ti ye so mbi sara na lege ni ape, me lo gonda mbi ape ndali ti nzoni ye so mbi sara. Faute so mbi sara lani ayeke so mbi luti gï na ndö ti fason so a mû na mbi wango ni nga na zo so a mû wango ni na mbi.
Ambeni lango na pekoni, mbeni membre ti Komite ti filiale asara lisoro na mbi na ndö ti tënë ni. Mbi yeda so mbi sara lani ye nzoni ape na ngoi so ita ni amû na mbi wango ni nga mbi hunda pardon. Na pekoni, mbi sara lisoro na ita so a mû na mbi wango ni. Na nzoni bê lo pardonné mbi. Ye so asi so afa na mbi so a yeke kota ye ti sara terê ti mbi kete, na mbi yeke girisa ni lâ oko ape (aProv. 16:18). Mbi sambela Jéhovah fani mingi ndali ni nga mbi leke na bê ti mbi ti bâ wango na sioni lê encore ape.
Laso a hon ngu 40 awe la mbi yeke na Béthel ti Canada nga ngbene ye na ngu 1985 ti ga na ni, mbi yeke mbeni membre ti Komite ti filiale. Na février ngu 2021 wali ti mbi Sheila so mbi ye lo mingi akui. Lo manke mbi mingi nga mbi yeke na akpale ti seni. Me kua ti Jéhovah asara si mbi yeke na aye mingi ti sara nga mbi yeke na ngia mingi asara si ‘a yeke ngangu ti tene mbi bâ tongana nyen alango ayeke hon’. (Zo-ti. 5:20). Atâa so mbi wara ambeni kpale na yâ ti gigi ti mbi, ngia so mbi wara ayeke mingi ahon ni. So mbi zia Jéhovah kozo na yâ ti gigi ti mbi nga mbi sara ngu 70 na yâ ti kua ti ngoi kue, mbi wara ngia mingi dä. Mbi sambela ti tene aita so ade maseka angbâ nga ti zia Jéhovah kozo na yâ ti gigi ti ala ndali ti so mbi hinga biani so gigi ayeke nzere na ala mingi gï tongana ala sara na Jéhovah.
a Bâ mbaï ti fini ti Marcel Filteau, “Jéhovah est mon refuge et ma force,” so ayeke na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti février 2000 na Français.
b Juska na ngu 1957, mbage ti Afrika so ayeke lani na gbe ti Grande-Bretagne, a iri ni lani Côte-de-l’Or.
c Bâ mbaï ti fini ti Herbert Jennings, “Vous ne savez pas ce que votre vie sera demain” so ayeke na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti décembre 2000 na Français.
d Na ngoi ni so, Nathan Knorr la ayeke mû lani li ni na yâ ti kua ti e.