Mo Lingbi ti Bata Tambela ti Mo na Sioni Oko Pepe
Mo Lingbi ti Bata Tambela ti Mo na Sioni Oko Pepe
“Nda ti ndoye ti Nzapa aye ti tene e bata akomandema ti lo.”—1 JEAN 5:3, NW.
1. Kangbi wa a ba na popo ti tambela ti azo laso?
ANINGA awe, a sa yingo ti nzoni-kue na ndo prophète Malaki ti sala tene ti mbeni ngoi so fade tambela ti azo ti Nzapa ayeke duti nde mingi na ti azo so asala na Nzapa pepe. Prophète ni asû na mbeti: “Fade i kiri i ba zo ti mbilimbili nde na zo ti sioni nde, lo so asala kusala ti Nzapa nde na lo so asala kusala ti Lo pepe nde.” (Malachie 3:18) Prophétie so ayeke ga tâ tene laso. Batango akomandema ti Nzapa, so na popo ni ayeke wara ala so ahunda ti bata tambela na sioni oko pepe, ayeke lege ti fini so ayeke ti ndara na so alingbi. Ye oko, fani mingi a yeke ngangu ti duti na fini tongaso. Na lege ni, Jésus atene a lingbi aChrétien asala ngangu ala mveni ti wara salut.—Luc 13:23, 24.
2. Aye wa so angoro zo asala si a yeke ngangu na ambeni zo ti duti na nzoni tambela?
2 Ngbanga ti nyen a yeke ngangu ti bata nzoni tambela? Mbeni nda ti tene ni oko ayeke so aye so angoro zo ayeke sala ngangu na ndo lo. Ndokua so aleke aye ti mu ngia na zo afa bungbingo koli na wali na lege so ake ndia tongana mbeni ngia so ayeke pendere mingi, a nzere na tele, na a yeke ti abiazo, na ngoi so akanga lê mingi na ndo asioni ye ti pekoni ni. (aEphésien 4:17-19) Mingi ti asongo ti ndoye so afa ni ayeke na popo ti akoli na wali so asala mariage pepe. Lege mingi alimon na akua-singa ti singale afa akoli wala awali so abungbi tele na mbeni zo so ala hinga lo gi tongaso. Mingi ni, wâ nga na yekiango tele na popo ti azo ni ayeke dä pepe. A zia mara ti asango tongaso na gbele ambeni zo mingi ngbele ye na ngoi so ala de molenge. Na ndo ni, akamarade ayeke sala ngangu mingi ti pusu zo ti mu peko ti tambela so azi lege na ye kue laso, na mingi ni, a he na ngia wala a sala sioni tene ti azo so asala ni pepe.—1 Pierre 4:4.
3. Ambeni nda ti tene so ngbanga ni azo mingi ti gigi ayeke bi tele na yâ ye ti pitan ayeke so wa?
3 Ambeni ngangu so alondo nga na yâ tele ti zo mveni asala si a yeke kete ye pepe ti bata nzoni tambela. Jéhovah asala azo na nzala ti bungbi koli na wali, na anzala so alingbi ti duti ngangu mingi. Kota kamba ayeke na popo ti anzala nga na ye so e bi bê dä, na ye ti pitan ague legeoko na bingo bê so ague nde na abibe ti Jéhovah. (Jacques 1:14, 15) Na tapande, na lege ti mbeni gingo nda ti ye so asigigi na yâ mbeni mbeti-sango (British Medical Journal) ade ti ninga pepe, mingi ti azo so abi tele teti kozo ngoi na yâ bungbingo koli na wali aye gi ti hinga wala bungbingo tele ayeke tongana nyen. Ambeni zo atene teti so mingi ti azo so ngu ti ala ayeke legeoko na ti ala ayeke bungbi koli na wali, tongaso ala nga aye ti hinga koli wala wali. Ti ambeni nde, ala tene a yeke anzala ti tele ti ala si ahon na ala wala “samba asala ala na ngoi ni so.” Tongana e ye ti nzere na lê ti Nzapa, a lingbi e bi bê na mbeni lege nde. Mara ti bibe wa ayeke mu ande maboko na e ti bata tambela ti e na sioni oko pepe?
Gi ti Kpengba Tene so Mo Mä na Bê Dä
4. Ti bata nzoni tambela, a lingbi e sala nyen?
4 Ti bata nzoni tambela ti e, a lingbi e yeda so mungo lege ti fini tongaso ayeke biani ye ti nzoni. A gue legeoko na ye so bazengele Paul asû na aChrétien na Rome: “I . . . hinga ye so Nzapa aye, ye so ayeke nzoni, ye so alingbi na lê ti Lo, na ye so alingbi kue.” (aRomain 12:2) Ti yeda so batango nzoni tambela ayeke ye ti nzoni andu ye mingi ahon gi ti hinga so Tene ti Nzapa ake ye ti pitan. A ndu hingango mbilimbili nda ti atene so ndali ni a fâ ngbanga na ndo ye ti pitan na tongana nyen e yeke wara ye ti nzoni tongana e kpe ni. A ba ambeni nda ti tene so awe na yâ article so ahon.
5. Kozoni kue, ngbanga ti nyen aChrétien aye ti bata tambela ti ala na sioni oko pepe?
5 Ye oko, ti aChrétien, atâ kpengba nda ti tene so ala yeke na ni ti ke ye ti pitan alondo biani na yâ songo ti e na Nzapa. E manda awe so lo hinga ye so ayeke nzoni ahon teti e. Fade ndoye ti e na mbage ti lo ayeke mu maboko na e ti ke ye so ayeke sioni. (Psaume 97:10) Nzapa ayeke Wamungo “matabisi kue ti nzoni na matabisi kue so alingbi kue.” (Jacques 1:17) Lo ndoye e. Na mango yanga ti lo, e fa so e ndoye lo na e ba na nene ni ye kue so lo sala teti e. (1 Jean 5:3) Zia e sala lâ oko pepe si bê ti Jéhovah anze na aso teti e ke akomandema ti lo ti mbilimbili. (Psaume 78:41) E ye pepe ti sala ye na mbeni lege so fade apusu azo ti sala sioni tene ti lege ti vorongo ti lo so ayeke nzoni-kue na mbilimbili. (Tite 2:5; 2 Pierre 2:2) Na batango nzoni tambela ti e, e yeke mu ngia na Lo ti Kota Ahon Kue.—aProverbe 27:11.
6. Tongana nyen fango na ambeni zo anzoni lege ti tambela ti e alingbi ti mu maboko?
6 Tongana e leke na bê ti e awe ti bata nzoni tambela ti e, mbeni ye nde so e lingbi ti sala ti bata tele ayeke ti fa na ambeni zo tene so e mä na bê kue dä. Zia azo ahinga so mo yeke wakua ti Jéhovah Nzapa na so mo leke awe na bê ti mo ti bata asalango ye ti lo so ayeke na nduzu mingi. A yeke fini ti mo, tele ti mo, ye so mo soro. Tene ni andu nyen? Asongo ti mo ti kota ngele na Babâ ti mo ti yayu. Tongaso, fa polele so batango nzoni tambela ti mo ayeke pepe mbeni ye so alingbi ti pika patara na ndo ni. Pika kate ti duti watokua ti Nzapa na mungo mbage ti akpengba-ndia ti lo. (Psaume 64:11 [64:10, NW]) Zia si kamela agbu mo lâ oko pepe ti sala lisoro na ambeni zo na ndo atene so mo mä na bê dä so andu nzoni tambela. Ti sala tene ni polele alingbi ti kpengba mo, ti bata mo, na ti wa ambeni zo ti mu tapande ti mo.—1 Timothée 4:12.
7. Tongana nyen e lingbi ti bata lekengo na bê ti e kue ti ngbâ ti duti na nzoni tambela?
7 Na pekoni, tongana e leke na bê ti e awe ti bata lege ti tambela so ayeke na sioni oko pepe, nga tongana e fa dutingo ti e awe na ambeni zo, a lingbi e leke aye ti bata ngangu ye so e leke ti sala. Mbeni oko lege ti sala ni ayeke ti duti na donzi na ngoi ti sorongo akamarade. Bible atene: “Zo so atambela na awandara, fade lo ga zo ti ndara.” Sala songo na azo so ayeda na kota ngele ti alege ti tambela ti mo; ala yeke kpengba mo ande. Versê so atene nga: “Me lo so asala songo na awabuba, fade ye ti vundu asi na lo.” (aProverbe 13:20, NW) Na lege kue so mo lingbi ti sala ni, kpe azo so alingbi ti woko ye so mo leke na bê ti mo ti sala.—1 aCorinthien 15:33.
8. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e yôro aye ti nzoni na yâ bibe ti e? (b) A lingbi e kpe ye wa?
8 Nga, a lingbi e sala si li ti e asi na abibe so ayeke biani, ye ti voro, ye ti mbilimbili, ye so ayeke na sioni kete pepe, ye so ayeke nzoni, tene so ayeke tene ti nzoni, nzoye, na tene ti singila. (aPhilippien 4:8) E yeke sala ni na sorongo ye so e yeke ba na e yeke diko, nga mozoko so e yeke mä. Ti tene ambeti so asala tene ti bungbingo koli na wali ayeke buba pepe bibe ti zo ayeke legeoko na tenengo so ambeti so asala tene ti tambela so ayeke mbilimbili asala pepe nzoni ngangu na ndo zo. Dabe mo, a yeke ngangu oko pepe na azo so ayeke mbilimbili-kue pepe ti tï na yâ ye ti pitan. Tongaso abuku, ambeti, alimon, na mozoko so apusu zo ti wara bibe ti bungbingo koli na wali ayeke gue na mo ti wara anzala ti sioni, nga na nda ni, anzala so alingbi ti gue na mo ti sala siokpari. Ti bata tambela ti e na sioni oko pepe, a lingbi e sala si yâ ti li ti e asi na ndara ti Nzapa.—Jacques 3:17.
Aye so Ague na Zo na Ye ti Pitan
9-11. Tongana ti so Salomon afa pekoni, aye wa ague yeke yeke na mbeni pendere-koli ti tï na yâ ye ti pitan?
9 Mingi ni, a lingbi ti hinga aye so ague na zo na ye ti pitan. Tongana a hon kapa oko oko na peko ti tele awe, a sala si a ga ngangu mingi ahon ti kiri na peko. Ba tongana nyen afa pekoni na aProverbe 7:6-23. Salomon aba “mbeni pendere koli so ahinga ye pepe [“bê atia lo,” NW],” wala so ayeke na anzoni bibe pepe. Pendere koli ayeke “hon na lege ndulu na tele ti da ti wali [ti pitan] so, na lo mu lege ti gue na da ti wali ni. Na lakui, tongana lâ aye ti li.” Na ndo so ge ayeke kozo glisango lege ti lo. Na angbonga ti lakui, “bê” ti lo afa na lo ti gue, pepe gi na mbeni oko ti alege so ayeke dä, me na ndo so lo hinga fani mingi a lingbi ti wara mbeni wali ti pitan dä.
10 Na pekoni e diko: “Ba, mbeni wali ate lo na lege, wali so ayü bongo ti wali ti pitan, na bê ti lo asi na handa.” Fadeso lo ba wali ni! Lo lingbi ti vi peko na ti kiri na kodoro, me so ayeke ngangu mingi ahon ti kozo, mbilimbili tongana ngangu ti bata tambela ti lo na sioni oko pepe awoko. Lo gbu pendere koli so na lo hunu yanga ti lo. Tongana lo yeda ti tene a hunu yanga ti lo awe, lo dengi mê fadeso na atene ti handa ti wali ni. Wali ni atene: “Laso ayeke lâ ti mbi ti mu offrande ti siriri, laso mbi futa ye ti zendo ti mbi awe.” Offrande ti siriri andu nyama, fuku, mafuta, na vin. (Lévitique 19:5, 6; 22:21; Nombre 15:8-10) Na fango aye so, peut-être lo ye ti fa so lo woko pepe na lege ti yingo nga, na oko ngoi ni, lo ye ti tene molenge-koli so ahinga so anzoni ye mingi ti te na ti nyon ayeke na da ti lo. Lo voro yanga: “Ga, zia e ndoye tele juska na ndapelele. Zia e wara ngia na lege ti ndoye.”
11 A yeke ngangu pepe ti hinga ye so asi na nda ni. “Na lege ti tene ti handa ti lo, lo sala si koli so ayeda na lo.” Lo mu peko ti lo juska na da “tongana bagara so azo ague na lo na ndo ti fâ lo” na “tongana ndeke so akpe ti lï na son.” Salomon ahunzi na atene so asala si zo agbu li: “Na lo hinga pepe, fade lo glisa fini ti lo.” Tene ni andu âme ti lo, wala fini ti lo, teti “fade Nzapa afâ ngbanga na li ti azo ti pitan na azo so asala lango sioni.” (aHébreu 13:4) So tâ mbeni kpengba ye ti manda teti akoli nga na awali! A lingbi e kpe même ti to nda ti akozo kapa ti lege so ayeke sala ande si Nzapa ake e.
12. (a) Nda ti tene “ahinga ye pepe,” wala “bê atia,” ayeke so wa? (b) Tongana nyen e lingbi ti duti na bibe so akpengba na ndo nzoni lege ti tambela?
12 Ba so pendere-koli so a sala tene ti lo na yâ mbaï ni “ahinga ye pepe [wala “bê atia lo,” NW].” Tene so afa na e so abibe, anzala, aye so agbu bê, atene ti bê, nga na aye so lo ye ti wara na yâ fini ague legeoko pepe na ye so Nzapa aye. Nzoni bibe ti tambela ti lo so awoko ague na lo na aye ti sioni na nda ni. Na “lâ ti nda ni” ti kpale so, a hunda ti sala ngangu mingi ti duti na bibe so akpengba na ndo nzoni lege ti tambela. (2 Timothée 3:1) Nzapa aleke ye ti mu maboko na e. Lo mu abungbi ti kongrégation ti aChrétien ti wa e na ndo nzoni lege na ti sala si e tingbi lakue na ambeni zo so ayeke tomba peko ti oko ye so e zia na gbele e ti sala. (aHébreu 10:24, 25) A-ancien ti kongrégation ayeke dä so abata e na afa na e alege ti mbilimbili. (aEphésien 4:11, 12) E yeke na Tene ti Nzapa, Bible, ti fa lege na e. (2 Timothée 3:16) Nga na ngoi kue, lege azi na e ti sambela ti hunda yingo ti Nzapa ti mu maboko na e.—Matthieu 26:41.
Mandango Ye na Lege ti Asiokpari ti David
13, 14. Tongana nyen Gbia David atï na yâ kota siokpari?
13 Ye oko, mawa ni ayeke so atä akpengba wakua ti Nzapa atï na yâ ye ti pitan. Gbia David, so asala na Jéhovah na dutingo be-ta-zo teti angu mingi, ayeke mara ti zo tongaso. Kite oko ayeke dä pepe so lo ndoye Nzapa mingi. Ye oko, lo tï na yâ siokpari. Tongana ti pendere-koli so Salomon afa, ambeni ye ayeke dä so ague na David ti sala siokpari nga ti sala si a ga sioni ahon na pekoni.
14 David ade la ni ti ga kangba pepe, peut-être lo wara ngu 50 wala ahon so kete. Na ndo da ti lo, lo ba pendere Bath-Shéba so ayeke sukula ngu. Lo hunda ti hinga wali ni ayeke zo wa na a fa na lo. Lo manda so koli ti wali ni, Ouriya, ayeke na popo ti azo so ase kando na tele ti Rabba, mbeni gbata ti azo ti Ammôn. David asala si aga na wali ni na yangbo ti gbia na lo bungbi na lo. Na pekoni, aye ni akiri aga ngangu: lo ba so lo yeke na ngo ti David. David ahunda na ngangu ti tene Ouriya azia bira ni lo kiri, na dutingo na beku so fade lo yeke lango na tele ti wali ti lo na bï ni. Tongaso, a lingbi ti ba so Ouriya ayeke babâ ti molenge ti Bath-Shéba. Me Ouriya ague na da ti lo pepe. Na salango ye kue ti honde siokpari ti lo, David akiri ato Ouriya na Rabba na mbeni mbeti ti mu na mokonzi ti aturugu ni, na hundango ti tene a zia Ouriya na mbeni ndo so a lingbi ti fâ lo. Tongaso Ouriya akui, na David asala mariage na womua ni kozo si azo ahinga so lo yeke na ngo.—2 Samuel 11:1-27.
15. (a) Tongana nyen a fa siokpari ti David na gigi? (b) David asala ye tongana nyen na ngoi so Nathân azingo na lo na lege ti kode?
15 A ba so, ye so David aleke na mayele ti honde siokpari ti lo atambela nzoni. Anze ahon. A dü molenge ni, mbeni molenge ti koli. Tongana David ayeke na tene so na li na ngoi so lo leke Psaume 32, a lingbi ti tene so yingo-ti-hinga ti lo agi lo biani. (Psaume 32:3-5) Ye oko, a honde siokpari ni na Nzapa pepe. Bible atene: “Ye so David asala ayeke sioni na lê ti L’Eternel.” (2 Samuel 11:27) Jéhovah ato prophète Nathân, so na lege ti kode, azia David na gbele ye so lo sala. Fade fade, David afa siokpari ti lo na gigi na lo hunda mingi ti wara pardon ti Jéhovah. Tâ gbiango bê ti lo aga na lo ti kiri ti wara nzoni songo na Nzapa. (2 Samuel 12:1-13) David abata pepe tene na bê teti so azingo na lo. Nde na so, lo fa na gigi bibe so afa pekoni na Psaume 141:5: “Zia zo ti mbilimbili apika mbi, fade a ga ye ti nzoni na mbi; na zia lo zingo na mbi, fade a ga mafuta na ndo li ti mbi; zia li ti mbi ake ye so pepe.”
16. Gbotongo mê nga wango wa Salomon amu na ndo akengo-ndia?
16 Peut-être Salomon, so ayeke use molenge ti David na Bath-Shéba, agbu li na ndo sioni ye so asi na yâ fini ti babâ ti lo. Na pekoni lo sû na mbeti: “Zo so ahonde kengo-ndia ti lo, ye ti lo aga nzoni pepe, me zo so afa tene ti kengo-ndia ti lo na gigi na lo zia lege ni, fade lo wara be-nzoni.” (aProverbe 28:13) Tongana e tï na yâ mbeni kota siokpari, a lingbi e bata wango so asû na gbe ti yingo ti nzoni-kue, so ayeke mbeni gbotongo mê nga tene ti wango. A lingbi e fa tene ni na gigi na Jéhovah na e gue ndulu na a-ancien ti kongrégation ti gi mungo maboko. Mbeni kota kungba ti a-ancien ayeke ti mu maboko ti kiri ti leke ala so atï na yâ siokpari.—Jacques 5:14, 15.
Gbungo Ngangu na Gbele Asioni Ye so Aga na Peko ti Siokpari
17. Atä so Jéhovah amu pardon na asiokpari, lo yeke bata e pepe yongoro na ye wa?
17 Jéhovah amu pardon na David. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so David ayeke la ni be-biani, teti lo sala be-nzoni na ambeni zo, na teti so gbiango bê ti lo alondo la ni na bê. Ye oko, a bata pepe David yongoro na asioni ye so aga na pekoni. (2 Samuel 12:9-14) A yeke nga tâ tene laso. Atä so Jéhovah aga pepe na ye ti sioni na ndo ti azo so agbian bê ti ala, lo yeke pusu ala yamba pepe na atâ ye so aga na peko ti akusala ti ala ti sioni. (aGalate 6:7) Na popo ti aye so aga na peko ti ye ti pitan a lingbi ti wara surungo mbeti ti mariage, ngo so aye tene ni pepe, kobela ti koli na wali, nga so azo azia bê kue nga ayekia zo ni mbeni pepe.
18. (a) Tongana nyen Paul atene na kongrégation ti Corinthe ti sala ye na gbele kota siokpari so andu sioni bungbingo koli na wali? (b) Na lege wa Jéhovah afa ndoye na be-nzoni na mbage ti awasiokpari?
18 Tongana e mveni si e hon yongoro mingi, a yeke ngangu pepe ti tene bê ti e anze na ngoi so e yeke hu pono teti aye so aga na peko ti aglisango lege ti e. Ye oko, a lingbi e zi lege na ye oko pepe ti kanga lege na e ti gbian bê na ti kiri ti sala songo na Nzapa. Na kozo siècle, Paul asû mbeti na azo ti Corinthe, lo tene a lingbi ala lungula na yâ ti kongrégation mbeni koli so ayeke sala pitan na bungbingo na zo ti sewa ti lo. (1 aCorinthien 5:1, 13) Na peko ti so koli ni agbian bê ti lo biani, Paul afa na kongrégation ni: “I mu pardon na lo na i wa lo si bê ti lo aga nzoni.” (2 aCorinthien 2:5-8) Na yâ ti wango so amu na gbe ti yingo ti nzoni-kue, e yeke ba ndoye na be-nzoni ti Jéhovah na mbage ti awasiokpari so agbian bê ti ala. A-ange na yayu asala ngia tongana mbeni wasiokpari agbian bê ti lo.—Luc 15:10.
19. Tongana ye ti sioni so e sala amu biani vundu na e, a lingbi ti gue na aye ti nzoni wa?
19 Atä so kota vundu agbu e teti sioni lege so e mu, tene so aso e na pekoni alingbi ti mu maboko na e ti ‘bata si e kiri e gue na peko ti sioye pepe.’ (Job 36:21) Biani, asioni ye so aga na peko ti siokpari alingbi ti kanga lege na e ti kpe ti kiri ti sala sioni. Nga, David asala kusala na ye ti vundu so lo wara na lege ti salango siokpari ti lo ti mu wango na ambeni zo. Lo tene: “Mbi ye ti fa alege ti mo na awakengo-ndia, ti tene awasiokpari akiri na mbage ti mo.”—Psaume 51:13, NW.
Ngia Aga na Lege ti Salango na Jéhovah
20. Aye ti nzoni wa aga na peko ti batango ambilimbili ye so Nzapa ahunda na e?
20 Jésus atene: “Ngia ayeke mingi ahon na ala so amä Tene ti Nzapa na ala bata.” (Luc 11:28) Batango ambilimbili ye so Nzapa ahunda na e aga na ngia fadeso nga teti ngoi ti kekereke so nda ni ayeke dä pepe. Tongana e bata nzoni tambela ti e awe, zia e ngbâ lakue ti sala ni na warango aye ti nzoni na lege ti aye kue so Jéhovah aleke ti mu maboko na e. Tongana e tï na yâ ye ti pitan awe, zia e duti na kpengbango bê ti ba so Jéhovah ayeke ndulu ti mu pardon na ala so agbian bê ti ala biani, na zia e leke na bê ti e kue ti kiri lâ oko pepe ti sala siokpari so.—Esaïe 55:7.
21. Batango gbotongo mê wa ti bazengele Pierre alingbi ti mu maboko na e ti bata tambela ti e na sioni oko pepe?
21 Na yâ ngoi kete fade sese ti kirikiri so ayeke hon, legeoko na abango ndo nga na asalango ye ti lo so ayeke sioni. Na batango nzoni tambela ti e na sioni oko pepe, fade e wara ye ti nzoni fadeso nga teti lakue lakue. Bazengele Pierre asû na mbeti: “I so andoye i mingi, teti i yeke ku aye so, i sala kue ti tene lo wara i na nda ni na sioni wala sioye oko pepe nga na yâ siriri. . . . teti i hinga kozoni awe, i duti na donzi, si azo so ake ndia ahon na i pepe na lege ti glisango lege ti ala si i glisa pepe lutingo ngangu ti e.”—2 Pierre 3:14, 17, NW.
Mo Lingbi ti Fa Nda Ni?
• Ngbanga ti nyen a lingbi ti duti ngangu mingi ti bata tambela so ayeke na sioni oko pepe?
• Ambeni lege so amu maboko ti bata lekengo na bê ti e kue ti mu peko ti anzoni lege ti tambela ayeke so wa?
• Aye wa e lingbi ti manda na lege ti asiokpari ti pendere-koli so Salomon asala tene ti lo?
• Ye nyen tapande ti David afa na e na ndo gbiango bê?
[Ahundango Tene ti Manda na Ye]
[Foto na lembeti 25]
Ti fa na ambeni zo lutingo ti e na ndo tene ti tambela so ayeke na sioni oko pepe ayeke batango tele
[Afoto na lembeti 28, 29]
Teti so David agbian bê ti lo biani, Jéhovah amu pardon na lo