Salango Ye na Lege ti Bible Ayeke Nzoni Ahon?

“ALINGBI bungbi ti azo awara ambeni gere ti alege ti salango ye so ayeke bata ala nzoni na a yeke fa lege na ala.” So ayeke tene so mbeni wasungo-mbeti ti Zamani so ahinga ye mingi na so ayeke mbeni kota zo ti singa-le atene. Biani, tene so ayeke na lege ni. Ti tene bungbi ti azo aluti mbilimbili na amaï nzoni, a lingbi ala duti na mbeni gunda ti asalango ye so azo mingi ayeda na ni, so aluti ngangu na so ayeke fa polele ye so ayeke na lege ni wala pepe, ye so ayeke nzoni wala sioni. Hundango tene ni ayeke so: Asalango ye wa ayeke lege ti nzoni ahon, teti bungbi ti azo nga teti azo oko oko na yâ ni?

Tongana anzoni salango ye so aluti na ndo Bible ayeke aye so zo akamata ni, a lingbi a mu maboko na azo ti duti na fini so aluti mbilimbili na so amu tâ ngia. Ye so ayeke sala nga si bungbi ti azo so ayeke bata alege ti salango ye so ayeke wara ngia mingi ahon na ayeke luti mbilimbili ahon. A yeke tongaso? Zia e ba ye so Bible alingbi ti tene na ndo ambeni kota tene use: dutingo be-ta-zo na yâ mariage na salango ye na lege ni na yâ fini ti lâ oko oko.

Duti Ndulu na Zo so Mo Mu na Mariage

Wasalango e aleke Adam na pekoni lo leke Ève ti duti wali ti lo. Bungbingo ti ala ayeke lâ ni kozo mariage ti mbaï ti azo, na a lingbi a duti mbeni songo so angbâ lakue. Nzapa atene: “Fade koli azia babâ na mama ti lo na a lingbi lo duti ndulu na wali ti lo na ala ga mitele oko.” Ndulu na angu 4 000 na pekoni, Jésus Christ akiri afa peko ti ndia ti mariage so teti adisciple ti lo kue. Na ndo ni, lo fâ ngbanga na ndo ti bungbingo ti koli na wali na gigi ti mariage.​—Genèse 1:27, 28; 2:24; Matthieu 5:27-30; 19:5.

Na lege ti Bible, akpengba kelele use ti mariage so amu ngia ayeke ndoye na yekiango tele na popo ti koli na wali. A lingbi koli, so ayeke beli ti da ni, afa ndoye so kion ayeke dä pepe na gingo aye so ayeke ga na nzoni mingi ahon na wali ti lo. A lingbi lo duti na wali ti lo “na lege ti ndara,” na a lingbi  lo “duti na kota ngonzo” na mbage ti wali ti lo pepe. A lingbi wali “ayekia koli ti lo.” Tongana azo kue so asala mariage abata akpengba-ndia so, ala lingbi ti kpe mingi ti akpale ti mariage wala ti hon ndo ni. Koli ayeke ye ande ti duti ndulu na wali ti lo, na wali nga ayeke ye ande ti duti ndulu na koli ti lo.​—1 Pierre 3:1-7; aColossien 3:18, 19, NW; aEphésien 5:22-33.

Ndia ti Bible ti dutingo ndulu nga be-ta-zo na wali wala koli so zo amu na mariage ayeke mu lege ti leke mariage so amu ngia? Biani, ba ye so aga na peko ti mbeni gingo nda ti ye so a sala na Zamani. A hunda na azo ti fa aye wa ayeke kota mingi teti mbeni nzoni mariage. Na li ti molongo ti aye so ala fa, a yeke wara dutingo be-ta-zo na popo ti azo so asala mariage. Mo yeke yeda pepe so azo so asala mariage ayeke wara ngia mingi ahon tongana ala hinga so zo so ala mu na mariage ayeke be-ta-zo?

Ka Tongana Akpale Alondo?

Ye oko, a lingbi ti sala nyen tongana mbeni koli na wali amä tele pepe na popo ti ala? A lingbi ti sala nyen tongana ndoye ti ala adë? Na yâ mara ti aye tongaso, a yeke lege ti nzoni ahon ti mu desizion ti kangbi mariage ni? Wala ndia so Bible amu ti duti ndulu nga be-ta-zo na koli wala wali so zo amu na mariage angbâ lakue ti sala nzoni kusala?

Awasungo Bible ayeda so azo kue so asala mariage ayeke wara ande akpale teti dutingo mbilimbili-kue pepe ti zo. (1 aCorinthien 7:28) Ye oko, akoli na wali so abata andia ti Bible na ndo salango ye ti zo ayeke tara ti mu pardon na popo ti ala na ti leke akpale ti ala legeoko. Biani, ambeni ye ayeke dä so alingbi ti si, na tapande lango-sioni wala salango ngangu na ndo zo, so mbeni Chrétien alingbi na lege ni ti hunda peut-être kangbingo tele wala surungo mbeti ti mariage. (Matthieu 5:32; 19:9) Me ti fâ yâ ti mariage hio so tâ gunda ni ayeke dä pepe wala ti mu mbeni wali wala koli nde ayeke fa na gigi sioni bingo bê na lege ti kion teti ambeni zo. Biani, a yeke sala pepe si fini ti zo aluti nzoni wala aduti na tâ ngia. Zia e mu mbeni tapande.

Pierre abi bê ti lo so mariage ti lo aglisa wâ so lo yeke na ni kozo. * Tongaso, lo zia wali ti lo na lo gue na peko ti Monika, so azia nga koli ti lo. Ye ni atambela tongana nyen na pekoni? Gi na yâ ti anze kete, Pierre ayeda so dutingo na Monika ayeke “ngangu ahon ye so mbi bi bê fade dä kozoni.” Ngbanga ti nyen? Awokongo ti zo asigigi polele na yâ fini songo ti lo ni legeoko tongana ti so a sigigi la ni na yâ ngbele ni. Ti sala si ye ni aga ngangu mingi ahon, mungo desizion ti lo hio nga na lege ti kion aga na lo akota kpale mingi na lege ti mosoro. Na ndo ni, kota gbiango ye so asi na yâ dutingo ti sewa ti Monika asala si amolenge ti lo awara kota vundu mingi na lege ti bibe.

Tongana ti so tapande so afa, tongana mbeni mariage atingbi na ngoi ti ngangu, fani mingi, ti kangbi mariage ayeke pepe nzoni lege ti leke kpale ni. Nde na so, na gbele mbeni kota pupu ti ngangu, salango ye alingbi na andia ti ngele ngangu ti Tene ti Nzapa, Bible, alingbi fani mingi ti bata mbeni mariage nzoni na ti ga na ni na mbeni ngoi so pupu ni akaï. A yeke ye so asi na Thomas na Doris.

Thomas na Doris asala mariage a ninga ngu 30 na ndo ni awe tongana Thomas ato nda ti nyon samba ahon ndo ni. Doris atï na yâ kota suingo bê, na ala use kue asala tene ti suru mbeti ti mariage. Doris afa tene ti bê ti lo na mbeni oko ti aTémoin ti Jéhovah. Témoin ni afa na Doris ye so Bible atene na ndo mariage, na lo wa lo ti gue hio pepe na kangbingo tele me ti gi ti leke kpale so legeoko na koli ti lo. A yeke ye so Doris asala. Gi na yâ anze kete, ala zia tene ti surungo mbeti ti mariage. Thomas na Doris atara ti leke akpale ti ala legeoko. Batango awango ti Bible akpengba mariage ti ala na a mu na ala ngoi ti leke aye na lege ni.

Salango Ye na Lege ni na Yâ Ye Kue

Ti duti ndulu nga be-ta-zo na zo so mo mu lo na mariage ahunda ngangu ti bibe na ndoye teti akpengba-ndia ti mbilimbili. A hunda nga ti duti na a-oko lengo so ti sala ye na lege ni na yâ sese so asala ye na lege ni pepe. Bible ayeke na tene mingi ti tene na ndo salango ye na lege ni. Bazengele Paul asû mbeti na aChrétien ti kozo siècle ti Judée: “E ye ti tambela na lege so alingbi na yâ ye kue.” (aHébreu 13:18) So aye ti tene nyen?

Zo so asala ye na lege ni ayeke tene tâ tene, na lo yeke sala ye na mayele pepe. Lo yeke sala ye gi na lege ni na yâ asongo ti lo na amba ti lo, lo yeke sala ye mbilimbili, na yekiango ndo, me pepe na mayele wala handa. Na ndo ni, zo so asala ye na lege ni ayeke zo ti be-biani so ayeke nzi afon lo pepe. Azo so ayeke sala ye na lege ni ayeke maï dutingo so afa na gigi ziango bê na zo na so ayeke gue na zo ti duti na nzoni bango ndo nga so ayeke maï kpengbango songo na popo ti azo.

 Azo so ayeke sala ye na lege ni ayeke na ngia? Biani, na a yeke senge pepe. Atä so petengo goro na nzi amu ndo kue, wala peut-être ngbanga ni, azo mingi ayeke yekia ala so ayeke sala ye na lege ni. Mbeni gingo nda ti ye so asala ni na popo ti apendere afa so salango ye na lege ni ayeke mbeni lengo so azo 70 ti ala so akiri tene na popo ti 100 aba ni na nene ni mingi. Na ndo ni, atä ngu ti e ayeke oke, salango ye na lege ni ayeke kozo ye so ayeke kota mingi teti azo so e ba ala tongana akamarade ti e.

A fa na Christine ti nzi ye a to nda ni na ngoi so lo yeke na ngu 12. Tongana angoi ayeke hon, lo ga mbeni kota zo ti nzi. Lo tene: “Ambeni lango ayeke dä so mbi yeke ga na yanga-da na 5 000 [ndulu na 1 540 000 CFA] ti nginza ti kodoro ti Zamani.” Me a gbu Christine fani mingi, na lo duti lakue na yâ gingo bê ti tene atokua lo na da-ti-kanga. Tongana aTémoin ti Jéhovah afa na lo ye so Bible atene na ndo salango ye na lege ni, Christine awara ngia na yâ alege ti salango ye so aluti na ndo Bible. Lo manda ti sala ye alingbi na wango-tene so: “Zia wanzi asala nzi mbeni pepe.”​—aÉphésien 4:28, NW.

Na ngoi so Christine awara batême tongana Témoin ti Jéhovah, lo ngbâ zo ti nzi pepe. Lo yeke sala ngangu ti sala ye na lege ni na yâ ye kue, teti so aTémoin agboto lê mingi na ndo salango ye na lege ni nga na ambeni lengo nde ti Chrétien. Mbeti-sango Lausitzer Rundschau afa tene so: “Amara ti tene so andu salango ye ti zo tongana salango ye na lege ni, salango mbeni ye alingbi na ni, na ndoye teti azo so ayeke ndulu na ala ayeke kota ye mingi na yâ mabe ti aTémoin.” Tongana nyen Christine aba gbiango ye so asi na yâ fini ti lo? “Mbi yeke na ngia mingi ahon teti so mbi zia lege ti nzi. Mbi ba tele ti mbi so mbi yeke mbeni zo so a lingbi ti ne lo na popo ti azo.”

Azo Kue Ayeke Wara Nzoni Dä

Azo so aduti be-ta-zo na yâ mariage na so ayeke sala ye na lege ni ayeke wara gi pepe ngia mingi ahon ala mveni, me nga ala yeke sala nzoni na azo kue. Ala so ayeke mu zo na kua aye azo ti kua so anzi pepe. E kue e ye si azo so ayeke ndulu na e ayeke ala so alingbi ti zia bê na ndo ala, na e ye ti vo ye na yâ amagazin so nzoni zo si ayeke mu li ni. E yeke yekia pepe azo ti poroso, azo ti polisi, na awafango ngbanga so ake tene ti petengo goro? Azo ayeke wara nzoni dä mingi ahon tongana afon ala ayeke sala ye na lege ni a lingbi na akpengba-ndia, na gi pepe na ngoi so a yeke nzoni teti ala ti sala tongaso.

Na ndo ni, azo so aduti be-ta-zo na yâ mariage ayeke gunda ti asewa so aluti nzoni. Na mingi ti azo ayeke yeda na tene so mbeni zo ti poroso ti Poto atene: “Na ngoi ti laso nga, sewa [so ahinga ni aninga awe] angbâ lakue ndo ti batango tele ti kota ahon teti nzoni dutingo ti azo na ye so ala leke ti sala.” A yeke na yâ asewa so abungbi na siriri si ababâ na mama nga amolenge ni awara tâ pendere lege ti ba so ala duti nzoni na lege ti bibe. Tongaso, ala so ayeke be-ta-zo na yâ mariage ayeke mu maboko ti leke bungbi ti azo so gere ni aluti nzoni.

Gbu li kete na ndo ye ti nzoni mingi so zo oko oko ayeke wara fade tongana a wara pepe azo so koli wala wali ti ala azia ala, atene ti fango ngbanga ti surungo mbeti ti mariage, wala atene ti ngbanga na ndo batango amolenge. Na ye ni ayeke duti tongana nyen tongana a wara mbeni pepe azo ti nzingo bozo ti nginza, azo ti nzingo ye na yâ amagazin, azo ti nzingo kota nginza, akota zo so aye petengo goro, wala awasenda-ye so ayeke sala ye na handa? Ye so akpa gi bango li senge? Pepe, teti ala so ayeke na tâ bingo bê na ndo Bible na ye so lo tene na ndo kekereke ti e. Tene ti Nzapa amu zendo so Royaume ti Jéhovah na gbe ti Messie ayeke ndulu ti mu komandema na ndo azo kue na sese. Na gbe ti Royaume so, fade a yeke fa na azo kue so ayeda na ni ti sala ye alingbi na asalango ye na lege ti Bible. Na ngoi ni so, fade “sese ni aga ye ti héritier ti azo ti mbilimbili, na fade ala duti dä lakue.”​—Psaume 37:29.

Salango Ye so Aluti na ndo Bible Ayeke Salango Ye ti Nzoni Ahon

Azo kutu mingi so amanda Mbeti ti Nzoni-kue aga ti ba so awango ti Bible aluti na ndo ndara ti Nzapa, so ayeke kota mingi ahon ndara ti zo. Mara ti azo tongaso ayeke ba Bible tongana ye so alingbi na ziango bê na alingbi ti sala kusala nzoni na fini ti zo na ngoi ti e. Ala hinga so a yeke teti nzoni ti ala ti bata wango ti Tene ti Nzapa.

Ni la, mara ti azo tongaso azia na bê ti ala wango ti Bible so: “Zia bê ti mo kue na Jéhovah na luti pepe na ndo hingango ndo ti mo mveni. Na yâ ti alege ti mo kue mo bi bê na lo, na fade lo sala si alege ti mo aga mbilimbili.” (aProverbe 3:5, 6) Na salango tongaso, ala yeke sala si fini ti ala mveni aga nzoni mingi ahon na ala yeke sala nzoni na azo so angoro ala. Na ala yeke lë kpengba ziango bê na yâ “fini so ayeke ga,” ngoi so azo kue ti sese ayeke sala ande ye alingbi na asalango ye so aluti na ndo Bible.​—1 Timothée 4:8.

[Kete Tene na Gbe Ni]