Mbilimbili nda ti tënë ti mä na bê na Nzapa
Mbilimbili nda ti tënë ti mä na bê na Nzapa
BUKU Anda ti tënë 31 so amaseka azia ti gue na église ti kodoro ti Corée atene so ala mingi ake ti gue na église ngbanga ti so ala lingbi pëpe ti wara anzoni kiringo tënë na ahundango tënë ti ala. Na tapande, ala yeke hunda ‘Ngbanga ti nyen azo so amä na bê na Nzapa ayeke bâ pasi?’ nga ‘Ngbanga ti nyen a lingbi e yeda na aye kue so a-église ayeke fa atâa tongana mingi ti afango ye ti ala ayeke polele pëpe na ague nde nde?’
Teti so akiringo tënë ti amokonzi-nzapa ti ala azia vundu na bê ti ala, azo mingi atene na nda ni so a lingbi ti wara kiringo tënë oko pëpe na yâ Bible. Tongana mbeni mokonzi-nzapa afa nda ti mbeni tënë so aluti gi na ndo bango ndo ti lo mveni, fani mingi azo ni ayeke gbu nda ni nzoni pëpe na même ala yeke ke Nzapa nga na Bible.
A yeke lani ye so asi na Abel so akono na yâ église luthérienne na Afrika ti Mbongo. Lo tene: “Église afa so zo oko oko kue so akui, a yeke Nzapa si ‘akamata’ lo. Ye oko mbi hinga pëpe ngbanga ti nyen mbeni Nzapa ti ndoye alingbi ti ‘kamata’ ababâ na mama na tele ti amolenge ti ala. Na kete kodoro ti Afrika so mbi kono lani dä, e lingbi ti fâ go ti mbeni mama ti kondo gi tongana akete molenge ni akono awe. Tongana e bâ so mbeni bagara ti wali ayeke na ngo, e yeke fâ lo pëpe juska lo dü na molenge ni azia ti nyon me. Mbi gi li ti mbi gbä ti hinga ngbanga ti nyen mbeni Nzapa ti ndoye ayeke bi bê ti lo tongaso pëpe na ndo azo.”
Aram, mbeni zo ti Canada, ayeke nga na mara ti kite so. Lo tene: “Babâ ti mbi akui na ngoi so mbi yeke lani na ngu 13. Na ngoi ti salango diskur na ndo kuâ ni, mbeni kota mokonzi-nzapa afa so Nzapa aye si babâ ti mbi akui, si lo lingbi ti duti ndulu na Lo na yayu. Lo kiri lo tene so ‘Nzapa akamata azo ti nzoni teti so Lo ndoye azo ti mbilimbili.’ Mbi gi li ti mbi gbä tongana nyen Nzapa alingbi ti duti zo ti kion tongaso.”
Na nda ni, Abel na Aram atingbi na aTémoin ti Jéhovah so amanda Bible na ala, na ala wara akiringo tënë na aye so ala hunda aninga awe. Ala kono ndoye ti ala na mbage ti Nzapa nga mbeni kpengba mabe na lo. Na nda ni, ala mû tele ti ala na Jéhovah na ala ga awakua be-ta-zo ti lo.
Tâ hingango ye: Kota ye so ahunda ti mä na bê na Nzapa
Ye nyen e lingbi ti manda na lege ti aye so? Aye so afa na e so a yeke kota ye mingi ti duti na tâ hingango ye ti Bible ti mä na bê na Nzapa. Bazengele Paul atene ândö na aChrétien ti ngbele gbata ti Philippes: “Mbi sambela teti tënë so, si ndoye ti i alingbi wu mingi ahon mingi ahon na lege ti hingango ye na ndara.” (aPhilippien 1:9). Ge, Paul afa so ndoye teti Nzapa nga teti amba ti ala aChrétien andu tâ hingango ye ti Nzapa nga na ndo ye so bê ti lo aye.
A yeke na lege ni, teti so kozo ye so ahunda ti zia bê kue na mbeni zo a yeke ti hinga tâ zo ni mbilimbili ahon ti kozo. Legeoko nga, a hunda na mo ti duti na tâ hingango ye ti pusu mo ti mä na bê na Nzapa. Paul atene: “Mabe ayeke ye so asala si e hinga biani fade e wara ye so e yeke ku, a yeke ye so afa na e ye so e bâ pëpe ayeke tâ ye.” (aHébreu 11:1). Ti mä na bê na Nzapa na dutingo na tâ hingango ye ti Bible pëpe ayeke tongana mbeni da so a leke ni na acarte. Tongana mo huru ni gi kete, da ni atuku kue.
Mandango Bible alingbi ti mû maboko na mo ti wara akiringo tënë na mara ti atënë so asala si Abel nga na Aram agi bê ti ala lani, na tapande Ngbanga ti nyen azo ayeke kui? Bible afa so “legeoko tongana siokpari aga na sese so na lege ti zo oko, na kui aga na lege ti siokpari, tongaso kui asi na azo kue, teti azo kue asala siokpari.” (aRomain 5:12). Azo aga mbakoro na akui, pëpe ngbanga ti so Nzapa akamata ala ti duti na tele ti lo, me ngbanga ti so Adam asala siokpari (Genèse 2:16, 17; 3:6, 17-19). Na ndo ni, Bible afa na gigi tâ beku so Jéhovah Nzapa amû ni. Na lege ti Molenge ti lo Jésus Christ, lo mû beku so azo ti siokpari ayeke zingo ande na kuâ.—Jean 5:28, 29; Kusala 24:15.
Ti gbu nda ti tâ tënë na ndo londongo ti azo na kuâ, a yeke wara na yâ Bible tapande ti ambeni zo so Jésus akiri na ala na fini (Luc 7:11-17; 8:40-56; Jean 11:17-45). Tongana mo yeke diko atondo ti Bible so, tara ti bâ ngia wa akamarade nga na fami ti azo so azingo ala giriri awara ni. Bâ nga so a yeke pusu ala ti sepela Nzapa na ti duti na mabe na Jésus.
Tâ hingango ye na ndo Nzapa nga na ndo ye so lo leke na bê ti lo ti sala alingbi ti sala ye ti nzoni tongaso na ndo azo laso. Li ti azo mingi aga lani kirikiri, a zia anengo ye na ndo go ti ala, na même akpengba hundango tënë so ala lingbi pëpe ti wara anzoni kiringo tënë na ni asala si ala pika gere ti ala. Ye oko, na ngoi so ala yeke manda Bible, ala wara akiringo tënë ni, na ye so agbian fini ti ala biaku biaku.
Ndoye teti Nzapa: Kota nda ti tënë ti sala na lo
Atâa so tâ hingango ye ayeke kota ye mingi ti duti na mabe na Nzapa, a hunda ye mingi ahon so ti pusu mbeni zo ti mä yanga na ti sala na Lo. Tongana a hunda lani na lo komandema wa ti Nzapa ahon atanga ni kue, Jésus atene: “A lingbi mo ndoye Seigneur Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue, na bibe ti mo kue, na ngangu ti mo kue!” (Marc 12:30). Tongana mbeni zo andoye Nzapa na lege so Jésus afa, lo yeke duti tâ ndulu ti mä yanga na ti sala na Lo. E lingbi ti tene tongaso na ndo mo?
Rachel, so asala kusala tongana missionnaire na Corée teti angu mingi tongaso, afa nda ti tënë ti mabe ti lo: “Mbi yeke gbu li na ndo bê ti mungo ye ti Jéhovah na mbage ti acréature ti lo, mungo pardon ti lo na yâ salango ye ti lo na awakua ti lo, nga nzara ti bê ti lo ti tene e wara
aye ti nzoni na mungo lege na e ti hinga ye so lo ye na mbage ti e. Aye so kue asala si ndoye ti mbi na mbage ti Nzapa akono, na a sala si mbi ye ti sala na lo.”Martha, ayeke mbeni womua so alango na Zamani. Lo sala na Jéhovah teti angu 48. Lo tene: “Ngbanga ti nyen mbi yeke sala na Jéhovah? A yeke ngbanga ti so mbi ndoye lo. Lakue na lakui mbi yeke sambela Jéhovah ti fa na lo kota ti bê ti kiri singila ti mbi teti amatabisi ti lo kue, mbilimbili teti sandaga ti kota ngele ti Christ.”
Biani, ndoye teti Nzapa asala si e ye ti sala na lo na bê ti e kue. Ye oko, tongana nyen mbeni zo ayeke ga ti lë ndoye so? Tâ bê ti kiri singila teti ndoye so Nzapa afa na mbage ti e ayeke kpengba ye so apusu e ti lë ndoye na mbage ti lo. Bâ dango bê ti Bible so amû wâ na bê: “Zo so ayeke na ndoye pëpe, lo hinga Nzapa pëpe, teti Nzapa ayeke Ndoye. Ndoye ti Nzapa asi na e giriri na lege so: Nzapa ato Molenge ti Lo ngengele oko na sese so, si e lingbi wara fini na lege ti Lo. Na lege so e bâ ndoye: a yeke e so andoye Nzapa giriri pëpe, me a yeke Lo so andoye e, na Lo to Molenge ti Lo ti ga sacrifice-ti-futa teti siokpari ti e.”—1 Jean 4:8-10.
Mo yeke bâ kota ti ndoye so? Tara ti bâ na li so mo yeke nyon ngu ti kui na yâ mbeni bale na mbeni zo azia fini ti lo na gbele kuâ ti gue ti sö mo. Mo yeke girisa lo? Wala mo yeke duti pëpe na kota bê ti kiri singila na lo? Mo yeke duti ndulu pëpe ti sala ye kue so mo lingbi sala teti lo? Mbeni ye oko ti lingbi na ndoye so Nzapa afa na gigi na mungo Molenge ti lo Jésus Christ tongana sandaga ti kota ngele ayeke dä pëpe (Jean 3:16; aRomain 8:38, 39). Tongana ndoye ti Nzapa andu bê ti mo, fade a yeke pusu mo ti ndoye na ti sala na lo na bê ti mo kue.
Adeba nzoni fadeso nga kekereke
Atâa so ndoye ti e na mbage ti Nzapa alingbi ti duti kota nda ti tënë ti sala ye so lo ye, a yeke ye ti dengo bê ti hinga so Nzapa ayeke futa ala so ayeke sala na lo. Bazengele Paul atene: “Tongana mabe ayeke pëpe, zo alingbi ga nzoni na lê ti Nzapa pëpe; teti zo so aga na Nzapa, a yeke ngbanga aHébreu 11:6.
ti lo ti mä na bê so Nzapa ayeke, na Lo yeke Zo ti futa ye na ala so agi Lo.”—Nzapa ayeke deba nzoni biani na ndo ala so andoye na amä yanga ti lo. Azo mingi awara nzoni seni ahon ti kozo na mungo peko ti akpengba-ndia ti Bible (aProverbe 23:20, 21; 2 aCorinthien 7:1). Ti ala so ayeke sala kusala na akpengba-ndia ti Bible na ndo salango ye na lege ni nga na salango kua na wâ, mingi ni, apatron ti ala ayeke zia bê kue na ala na tongaso ala yeke wara nzoni duti na lege ti nginza ahon ti ambeni zo (aColossien 3:23). Na ziango bê ti ala kue na Jéhovah, awakua ti Nzapa ayeke wara siriri ti bibe même na gbe ti atara (aProverbe 28:25; aPhilippien 4:6, 7). Na ndo ni kue, ala yeke ku na beku kue ti wara deba nzoni ti fini ti lakue lakue na ndo sese ti Paradis so ayeke ga.—Psaume 37:11, 29.
Ala so ayeke wara mara ti adeba nzoni ti Jéhovah tongaso ayeke bi bê ti ala na ndo lo tongana nyen? Jacqueline, mbeni Chrétien ti Canada, afa bê ti kiri singila ti lo na Nzapa: “Lo yeke mû lakue na e amatabisi so ayeke pendere mingi, na lo yeke mû na e tâ beku ti fini ti lakue lakue.” Abel, so e mä tënë ti lo na nduzu ge, afa atënë ti bê ti lo tongaso: “Beku ti duti na fini ti lakue lakue na ndo sese ti Paradis ayeke ti lo fini ye na lê ti mbi, na mbi yeke ku ni kungo. Ye oko, même tongana Paradis ayeke dä pëpe, a yeke nzere na mbi ti fa na gigi ndoye ti mbi na mbage ti Nzapa na salango kusala ti lo.”
Mo lingbi nga ti duti na tâ mabe
Bible atene: “L’Eternel Ti Sabaoth, Mo so Mo fâ ngbanga mbilimbili, Mo so Mo tara bê na bibe ti zo”. (Jérémie 11:20). Biani, Jéhovah ayeke bâ ye so a honde ni kâ na gbe ti bê ti e. A yeke nzoni zo oko oko agi ti bâ ye so apusu lo ti mä na bê na Nzapa. Atënë ti mabe nga na abibe so ayeke tâ na lege ni pëpe na ndo Nzapa ague peut-être na ambeni lani ti sala aye ti sioni. Ye oko, tâ hingango ye ti Bible alingbi ti gue na zo ti duti na nzoni songo na Wasalango ye Jéhovah Nzapa.—1 Timothée 2:3, 4.
Na lege ti kapa ti mandango Bible senge senge na azo na yanga-da, aTémoin ti Jéhovah ayeke mû maboko na azo ti wara tâ hingango ye ti Nzapa (Matthieu 28:20). Azo mingi so ayeda na mara ti mungo maboko so aga ti ndoye Nzapa na ti kpengba tâ mabe ti ala na lo. Na lege ti mbeni mandango Bible, ala wara “ndara ti sala kusala nga na ngangu ti gbu li nzoni” so ayeke mû maboko na ala ti ‘tambela na lege ti siriri’ na yâ angoi ti sioni so (aProverbe 3:21-23, NW ). Na ndo ni kue, ala yeke fadeso na beku so ‘ayengi pëpe’ na ndo kekereke (aHébreu 6:19). Mo lingbi nga ti wara tâ mabe na adeba nzoni so.
[Encadré na lembeti 6]
A hunda ti kiri tënë na ahundango tënë so aga na gingo bê
“Na ngoi so mbi ngbâ ti manda lege ti sava azo na yâ ti mbeni hôpital, mbi bâ azo ti nzoni ayeke dema mingi teti akobela nga na aye ti ngangu. Tongana mbeni Nzapa ayeke dä, ngbanga ti nyen aye tongaso asi? Église ayeke gi mbeni lege ti wara siriri ti bibe?”—Mbeni ngbele zo ti Église presbytérienne ti Corée.
“Mbi yeke hunda ka lani tele ti mbi wala babâ ti mbi, mbeni ngbâa ti sämba, ague na enfer wala na yayu. Tënë na ndo kuâ nga na ndo enfer ti wâ azia lani kota mbito mingi na bê ti mbi. Mbi gi li ti mbi gbä na lege so mbeni Nzapa ti ndoye alingbi ti tokua mbeni zo ti hu pono teti lakue lakue na enfer.”—Mbeni ngbele Catholique ti Brésil.
“Ye nyen ayeke si ande na sese nga na azo? Tongana nyen azo alingbi ti duti na fini teti lakue lakue? Tongana nyen azo ayeke wara tâ siriri?”—Mbeni ngbele Catholique ti Zamani.
“Mbi bâ ti mbi so fango ye na ndo kiringo ti âme na yâ mbeni tele nde aluti nzoni pëpe. Anyama ayeke voro Nzapa oko pëpe; ka tongana, teti ambeni nda ti tënë, âme ti mo akiri na yâ ti mbeni nyama ti futa asiokpari so mo sala kozo, tongana nyen mo yeke leke tënë ni na Nzapa si mo ga nzoni?”—Mbeni ngbele Hindou na Afrika ti Mbongo.
“Mbi kono na yâ ti mbeni sewa so asala nzapa ti Confucius. Mbi yeke mû mbage ti mbi lani na matanga ti sala si akotara ti e so akui alango na siriri. Tongana mbi yeke mû mbage ti mbi na ziango table ti salango na sandaga na ti kuku na sese, mbi yeke hunda tele ti mbi wala akotara ti e ni so akui awe ayeke ga ti te kobe ni na ti bâ e na kukungo ni.”—Mbeni ngbele zo ti lege ti vorongo ti Confucius ti Corée.
Azo so kue awara akiringo tënë na ahunda ti ala na ngoi so ala manda Bible na aTémoin ti Jéhovah.