1, 2. (a) Zo wa la mariage ti lo ayeke sara si tere ti azo ayeke nzere mingi na yayu? (b) Ahundango ndo wa la e yeke sara tënë na ndo ni?

TI LEKE tere ndali ti mariage ayeke mû ka lakue ngoi mingi. Me e yeke sara tënë na ndo ti mbeni mariage so ayeke nde mingi. A yeke mariage ti mbeni gbia. Gbu li ti mo kete! A sara ngu 2000 tongaso awe la a yeke leke tere ndali ti mariage so. Ngoi ti tene Gbia ni asara mariage na wali ti lo aga nduru mingi awe. Na yâ ti ngoi kete, a yeke mä apendere mozoko na yâ ti da ti Gbia ni nga gbâ ti azo ayeke he bia na yayu atene: “Ala sepela Jah, ngbanga ti so Jéhovah Nzapa ti e, Lo ti ngangu ahon kue, ato nda ti komande tongana gbia awe. Zia e duti na ngia na tere ti e anzere mingi; zia e mû gloire na lo, ngbanga ti so mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni asi awe na wali ti lo aleke tere ti lo awe.”—Apoc. 19:6, 7.

² “Molenge ti ngasangbaga ni” so mariage ti lo ayeke sara si tere ti azo ayeke nzere mingi na yayu, a yeke Jésus Christ me mbeni zo nde ape (Jean 1:29). Lo yü bongo tongana nyen ti sara na mariage ni? Wali ti lo ni ayeke zo wa? Wali ni aleke tere ti lo tongana nyen ndali ti mariage ni? A yeke sara mariage ni lawa? Mariage ni ayeke sara si tere ti azo so ayeke na yayu anzere. Ka ti azo so ayeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na sese tere ti ala nga kue ayeke nzere? E ye mingi ti wara kiringo tënë na ahundango ndo so. Tongaso,  zia e bâ tanga ti aversê ti Psaume 45 so e bâ ambeni versê ni na yâ ti article so ahon.

3, 4. (a) Tënë wa la wasungo psaume atene na ndo ti bongo ti mariage ti koli so aye ti mû wali fini fini? Nyen la asara si tere ti lo akiri anzere mingi? (b) Azo wa la ayeke “amolenge-wali ti agbia” nga na “Gbia-wali” so tere ti ala nga kue anzere tongana ti koli so aye ti mû wali fini fini?

³ Diko Psaume 45:9, 10. Jésus Christ, koli so aye ti mû wali fini fini, ayü bongo ti lo ti mariage ti gbia. Bongo ti lo afun mbeni pendere yombo tongana ti “épice ti nzoni mingi”. Na tapande yombo ti myrrhe nga na casse so a zia ni lani na yâ ti mafuta so ayeke nzoni-kue so azo ti Israël ayeke tuku na li ti zo ti soro lo.—Ex. 30:23-25.

⁴ Pendere mozoko so atoto na yayu na yâ ti da ti koli so aye ti mû wali fini fini asara si tere ti lo akiri anzere mingi teti so lo hinga so ngoi ti mariage ti lo aga nduru mingi awe. Tere ti “gbia-wali” ni nga kue anzere tongana ti lo. “Gbia-wali” ni aye ti sara tënë ti mbage ti bungbi ti Jéhovah so ayeke na yayu so na yâ ni a yeke wara “amolenge-wali ti agbia” so ti tene a-ange so ayeke nzoni-kue. A nzere mingi ti mä go ti azo so asara tënë na yayu atene: “Zia e duti na ngia na tere ti e anzere mingi . . . ngbanga ti so mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni asi awe.”

5. “Wali ti Molenge ti ngasangbaga ni” ayeke zo wa?

⁵ Diko Psaume 45:11, 12. E hinga awe koli so aye ti mû wali fini fini, me wali ti lo ni ayeke zo wa? Wali ti lo ni ayeke aChrétien 144000 so a soro ala ti gue na yayu so Jésus Christ ayeke li ti ala. (Diko aÉphésien 5:23, 24.) Ala yeke komande ande legeoko na Christ na yâ ti Royaume ti Nzapa na yayu (Luc 12:32). A-Chrétien 144000 so “angbâ gi ti mû peko ti Molenge ti ngasangbaga ni atâa lo gue na ndo wa.” (Apoc. 14:1-4). Ala ga “wali ti Molenge ti ngasangbaga ni” nga ala duti na tere ti lo na yayu.—Apoc. 21:9; Jean 14:2, 3.

6. Ngbanga ti nyen a iri aChrétien so a soro ala ti gue na yayu “molenge-wali ti gbia”? Ngbanga ti nyen a tene na ala ti ‘girisa azo ti ala’?

⁶ A iri wali so aye ti mû koli fini fini “molenge-wali” me a iri nga lo “molenge-wali ti gbia”. (Ps. 45:14). “Gbia” ni ayeke zo wa? A yeke Jéhovah. Lo mû aChrétien so a soro ala ti gue na yayu na yâ ti sewa ti lo tongana “amolenge” ti lo (aRom. 8:15-17). Teti so aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke ga ande wali so aye ti mû koli fini fini na yayu, a tene na ala atene: “Mo girisa azo ti mo, na da ti babâ ti mo nga.” A lingbi ala zia li ti ala “angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu, me na ndo ti aye so ayeke na sese pëpe.”—aCol. 3:1-4.

7. (a) Tongana nyen la Christ aleke wali ti lo so lo ye ti sara mariage na lo? (b) Wali ni abâ koli ti lo so lo ye ti sara mariage na lo so tongana nyen?

⁷ A sara angu mingi awe la Christ ayeke leke wali ti lo teti mariage so ala yeke sara ni na yayu. Bazengele Paul atene so Christ “andoye congrégation na lo kä tere ti lo na kuâ ndali ti congrégation ni, si lo lingbi ti sara si congrégation ni aga nzoni-kue, lo sukula ni na ngu na lege ti tënë ti Nzapa, si lo fa congrégation ni pendere na lê ti lo wani, na mbeni saleté na tere ti lo pëpe wala na mbeni tere so anokpo nokpongo pëpe wala mbeni mara ti ye tongaso pëpe, si congrégation ni alingbi ti duti nzoni-kue na sioni oko pëpe na tere ti lo.” (aÉph. 5:25-27). Paul atene na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu na Corinthe ti giriri, lo tene: “Mbi sara mbanda ti ala tongana ti Nzapa, teti mbi wani mbi mû zendo ti mû ala na mbeni koli oko, so ayeke Christ. Na mbi ye ti mû ala na lo tongana mbeni maseka-wali so ade ti hinga koli pëpe na so ayeke na sioni oko pëpe.” (2 aCor. 11:2). Teti so wali ni avoro Nzapa na lege ni nga Nzapa ayeda na ni, a sara si lo yeke pendere mingi na lê ti Gbia Jésus Christ. Wali ni ayeda so lo yeke “seigneur” ti lo nga lo “yekia lo” tongana koli ti lo.

8. Ngbanga ti nyen a tene wali ni ayeke “pendere mingi”?

⁸ Diko Psaume 45:14, 15a. Wali ni “asara pendere na tere ti lo ti ku na koli ti lo ni” nga lo yeke “pendere mingi” ndali ti mariage ti Gbia. Na Apocalypse 21:2, a haka wali ni na mbeni gbata, Fini Jérusalem. Gbata ti yayu so aza na “gloire ti Nzapa” nga zango ni ayeke “tongana ti mbeni tênë ti kota ngere, tongana tênë ti jaspe so aza si zo alingbi ti bâ ndo na yâ ni kue.” (Apoc. 21:10, 11). A sara tënë ti pendere ti Fini Jérusalem nzoni mingi na mbeti ti Apocalypse (Apoc. 21:18-21). A yeke biani na lege ni so wasungo psaume atene so wali ni ayeke “pendere mingi”. A yeke na lege ni ndali ti so Gbia ni ayeke sara mariage ni na yayu.

9. Zo wa la ayeke “gbia”so a yeke gue na wali so aye ti mû koli fini fini na lo? Wali ni ayü bongo tongana nyen?

⁹ A yeke gue na wali so aye ti mû koli fini fini na koli ni, Gbia ti Royaume ti Nzapa. Koli so aye ti mû wali fini fini aleke wali ti lo nga lo ‘sukula lo na ngu na lege ti tënë ti Nzapa’. Wali ni ayeke ‘nzoni-kue na sioni oko ayeke na tere ti lo pëpe.’ (aÉph. 5:26, 27). A lingbi wali ni ayü bongo nzoni ndali ti mariage ni. A yeke ye so wali ni asara la. “A leke bongo ti lo na lor” nga “fade a gue na lo na gbele gbia na lo yü bongo ti pendere mingi”. Ndali ti mariage ti Molenge ti ngasangbaga, “a mû lege na lo ti yü pendere bongo ti lin so aza zango, so saleté ayeke dä pëpe, teti pendere lin ni aduti fä ti akusala ti mbilimbili so azo so ayeke nzoni-kue asara ni.”—Apoc. 19:8.

10. A yeke sara mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni lawa?

¹⁰ Diko Apocalypse 19:7. A yeke sara mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni lawa? Atâa so na yâ ti Apocalypse 19:7 a tene so “wali ti lo aleke tere ti lo awe” ndali ti mariage ni, aversê so aga na pekoni asara pëpe tënë na ndo ti mariage ni. Me aversê ni asara tënë polele na ndo ti ndangba mbage ti kota ye ti vundu (Apoc. 19:11-21). So aye ti tene so Gbia ni ayeke sara ande mariage ni kozo ti tene lo hunzi songo benda ti lo? Ên-ën. Aye so a sû ni na Apocalypse, a sû ni pëpe gi tongana ti so aye ni ayeke si na ni na peko ti tere. Na Psaume 45, a tene so Gbia Jésus Christ ayeke kanga épée ti lo na tere ti lo nga lo yeke “hon” awato ti lo “na ngangu” kozoni awe si na pekoni a yeke sara mariage ti Gbia ni.—Ps. 45:4, 5.

11. Aye wa la ayeke si ande na peko ti tere ti si na ngoi so Christ ayeke hunzi songo benda ti lo?

¹¹ E lingbi ti tene na nda ni so aye ni ayeke si na peko ti tere tongaso: Kozoni, a yeke futi “kota wali-ndumba”, Babylone, Ngangu gbata, so ti tene, bungbi ti vorongo nzapa ti wataka kue (Apoc. 17:1, 5, 16, 17; 19:1, 2). Na pekoni, Christ ayeke futi tanga ti aye ti dunia ti Satan na Harmaguédon, “bira ti kota lango ti Nzapa, Lo ti ngangu ahon kue.” (Apoc. 16:14-16; 19:19-21). Na nda ni, Gbia ni ayeke hunzi songo benda ti lo na lege so lo yeke bi Satan na asioni yingo ti lo na yâ ti kota dû so alï mingi na ala yeke wara lege ti sara sioni na zo pëpe. A yeke duti ande mo bâ mo tene ala kui awe.—Apoc. 20:1-3.

12, 13. (a) A yeke sara ande mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni lawa? (b) Na yayu, azo wa la ayeke duti ande na ngia ndali ti mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni?

¹² A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu so agbu ngangu juska na kuâ, a yeke zingo ala ti wara fini na yayu. Ambeni ngoi na peko ti so a yeke futi Babylone, Ngangu gbata, me kozo na Harmaguédon, Jésus ayeke bungbi aChrétien 144000 so a soro ala ti gue na yayu kue ti duti legeoko na lo na yayu (1 aThes. 4:16, 17). Na pekoni, na peko ti bira ti Harmaguédon, a yeke sara ande mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni. Ngoi ti mariage so ayeke duti ande mbeni pendere ngoi mingi. Apocalypse 19:9 atene: “Ngia ayeke na ala so a tisa ala na matanga ti mariage ti Molenge ti ngasangbaga.” Wali so aye ti mû koli fini fini ayeke  duti ande biani na ngia. Gbia ni nga kue ayeke duti na ngia mingi ndali ti so lo wara aChrétien kue so a soro ala ti gue na yayu na tere ti lo (Luc 22:18, 28-30). Me, a yeke gi pëpe koli so aye ti mû wali fini fini na wali ti lo la ayeke duti ande na ngia.

¹³ Tongana ti so e bâ fade, a-ange ayeke he bia atene: “Zia e duti na ngia na tere ti e anzere mingi; zia e mû gloire na lo, ngbanga ti so mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni asi awe na wali ti lo aleke tere ti lo awe.” (Apoc. 19:6, 7). Ka ti awakua ti Jéhovah so ayeke na sese, ala nga kue ayeke duti ande na ngia?

14. Tongana ti so Psaume 45 afa, azo wa la ayeke “amasia” ti wali so aye ti mû koli fini fini so?

¹⁴ Diko Psaume 45:13, 15b, 16. Prophète Zacharie atene kozo awe so na alango ti nda ni, azo ti amara ayeke duti ande na ngia ti sara na Jéhovah legeoko na tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu. Lo tene: “Na lâ ni kâ, fade azo bale-oko ti yanga nde nde kue ti amara, ala gbu sakatumbo ti zo so ayeke Juif, ala tene, Fade e gue na mo, teti e mä so Nzapa ayeke na i.” (Zach. 8:23). Na Psaume 45:13, “azo bale-oko” so aye ti sara tënë ti “molenge-wali ti Tyr” nga na “azo ti mosoro na popo ti azo”. Ala yeke sara kua maboko na maboko na tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu nga aChrétien ni ayeke mû maboko na ala ti sara na Jéhovah. Ngbene ye na ngu 1935 ti ga na ni, tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu asara si azo kutu mingi “aga mbilimbili”. (Dan. 12:3). “Azo bale-oko” so ayeke be-ta-zo na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu nga ala zi asioni sarango ye kue ti vorongo nzapa ti wataka na yâ ti fini ti ala. A yeke ndali ni la a iri ala “amasia”. Ala mû tere ti ala na Jéhovah nga ala yeke awakua so ayeke be-ta-zo na Gbia Jésus Christ.

15. Tongana nyen la “amasia” asara kua legeoko na tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu?

 ¹⁵ Tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu akiri singila mingi na “amasia” so ndali ti so ala mû maboko na bê ti ala kue ti fa “nzoni tënë ti royaume so na ndo ti sese kue so azo ayeke dä”. (Mat. 24:14). “Yingo na wali so amû koli fini fini angbâ ti tene: ‘Ga!’” na azo so ayeke mä tënë so ala nga kue ayeke tene: “Ga!” (Apoc. 22:17). Ye so aye ti fa so “ambeni ngasangbaga” amä aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke tene “Ga!” nga ala bungbi oko na ala ti tene na azo ti dunia kue “Ga!”—Jean 10:16.

16. Pasa wa la Jéhovah amû na ambeni ngasangbaga?

¹⁶ A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu aye ambeni ngasangbaga. Ala yeke na ngia ndali ti so Jéhovah amû na ambeni ngasangbaga pasa ti tene ala nga kue aduti na ngia na ngoi ti mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni. A tene kozo awe so “amasia” so a yeke “gue na ala, ala yeke na ngia na ala sara ngia”. Sewa ti Jéhovah so ayeke na ndo ti sese, so ti tene ambeni ngasangbaga so ayeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na ndo ti sese, ayeke sara ande ngia legeoko na sewa ti Jéhovah so ayeke na yayu na ngoi so a yeke sara mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni na yayu. Mbeti ti Apocalypse asara tënë ti “azo mingi mingi” atene so “ala yeke luti na dawa ti trône ni nga na dawa ti Molenge ti ngasangbaga”. Ala yeke sara kusala so ayeke nzoni-kue na Jéhovah na yâ ti gbagba ti temple ti lo ti yingo so ayeke na sese.—Apoc. 7:9, 15.

17, 18. Tongana nyen la azo so ayeke duti ande na yâ ti fini dunia ayeke bâ nzoni na peko ti mariage ti Molenge ti ngasangbaga ni? Azo wa la Christ ayeke ga ande babâ ti ala na ngoi ti Komandema ti lo ti Ngu Saki Oko?

¹⁷ Diko Psaume 45:17. “Amasia” ti wali so Christ aye ti mû lo ayeke kiri ande ti duti na ngia mingi tongana ala bâ aye ti nzoni ti peko ti mariage ni na yâ ti fini dunia. Gbia Jésus Christ ayeke zingo ande “ababâ”, wala akotara ti lo Jésus ni na kuâ na ala yeke ga “amolenge” ti lo so ayeke na sese (Jean 5:25-29; aHéb. 11:35). Lo yeke soro ambeni na popo ti ala ti ga “amokonzi ti sese kue.” Kite ayeke pëpe so Christ ayeke soro nga ambeni ancien so laso ayeke be-ta-zo ti mû li ni na yâ ti fini dunia.—És. 32:1.

¹⁸ Na ngoi ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Christ, lo yeke ga nga babâ ti ambeni zo. Na lege wa? Azo kue so afa so ala yeke na mabe na yâ ti sandaga ti Jésus ayeke wara ande fini ti lakue lakue na ndo ti sese (Jean 3:16). Tongaso, Christ ayeke ga ‘Babâ ti ala Ti Lakue Lakue’.—És. 9:5, 6.

19, 20. Aye so e yeke ku ni kungo so a sara tënë ni na Psaume 45 apusu e atâ Chrétien kue laso ti sara nyen?

¹⁹ Diko Psaume 45:2, 18. Biani, aye so a sara tënë ni na Psaume 45 abâ aChrétien kue. Tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so angbâ na sese ayeke na ngia ti hinga so na yâ ti ngoi kete a yeke bungbi ala oko na aita ti ala so ayeke na yayu nga na Jésus Christ, Koli so aye ti mû wali fini fini. Aye so a sara tënë ni na Psaume 45 apusu ambeni ngasangbaga ti ngbâ lakue ti woko tere ti ala na gbe ti Gbia ti ala so ayeke na gloire. Ala yeke nga na ngia ti sara kua legeoko na tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke na sese. Na peko ti mariage ti Christ na wali ti lo, ala yeke iri tënë nzoni mingi na ndo ti azo so ayeke na ndo ti sese.—Apoc. 7:17; 21:1-4.

²⁰ Na ngoi so e yeke ku kungo ti tene aprophétie so asara tënë ti Gbia ti Royaume ti Nzapa aga tâ tënë, a pusu e biani ti sara si azo ahinga iri ti lo. Zia si e gonda Gbia ni “lakue lakue.”