1, 2. Changement wa la Jéhovah asara na Pentecôte ti ngu 33? Azo wa la aga azo so ayeke na yâ ti fini mara ti Jéhovah? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

LANGO ti Pentecôte ti ngu 33 ayeke lani mbeni kota lango na yâ ti mbaï ti awakua ti Jéhovah na ndo ti sese. Na lango ni so, Jéhovah asara mbeni kota changement. Na lege ti yingo ti lo, lo sara si mbeni fini mara abâ gigi: Israël ti yingo, wala “Israël ti Nzapa.” (aGal. 6:16). Ngbene ye na ngoi ti Abraham, awakua ti Nzapa ayeke fâ lani ganza ti tene a hinga na ala. Na ngoi so fini mara so abâ gigi, ala yeke na bezoin mbeni pëpe ti fâ ganza. Me Paul asara tënë na ndo ti azo oko oko kue so ayeke na yâ ti fini mara so, lo tene: “Fango ganza ti [ala] ayeke fango ganza ti bê na lege ti yingo.”—aRom. 2:29.

² Akozo zo so ayeke na yâ ti fini mara ti Nzapa, a yeke abazengele nga na ambeni disciple ti Christ so wungo ti ala ahon ngbangbo oko so abungbi lani na yâ ti mbeni da na nduzu na Jérusalem (Kus. 1:12-15). Nzapa atuku yingo vulu ti lo na ndo ti ala, na ala ga amolenge ti Nzapa ti yingo (aRom. 8:15, 16; 2 aCor. 1:21). Ye so afa so Jéhovah ayeda na sandaga ti Christ nga fini mbele amû place ti mbele ti Ndia. (Luc 22:20; diko aHébreu 9:15.) Adisciple so aga azo so ayeke na yâ ti fini mara ti Jéhovah. A-Juif nga na aprosélyte alondo na akodoro so ayeke na gbe ti  kodoro-togbia ti Rome aga na Jérusalem ti sara Matanga ti Ayenga, wala matanga ti Pentecôte. Yingo vulu amû lege na adisciple so ti fa tënë na ayanga ti kodoro nde nde so azo ni ayeke tene. Adisciple afa tënë na azo ni na yanga ti kodoro ti azo ni na ndo ti “apendere ye so Nzapa asara” na azo ni amä ni nga ala mä yâ ni.—Kus. 2:1-11.

3-5. (a) Nyen la Pierre atene lani na aJuif na lango ti Pentecôte? (b) Tongana nyen la wungo ti azo so ayeke na yâ ti fini mara ti Jéhovah ague na li ni na ngoi so mara so abâ gigi?

³ Jéhovah asara kua na bazengele Pierre ti tene na aJuif nga na aprosélyte ti ga na yâ ti fini mara ti lo, wala congrégation ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu. Na lango ti Pentecôte, Pierre atene na aJuif na mbeto pëpe so ala ‘kanga lani Jésus na ndo ti keke’ na fadeso a lingbi ala yeda so Jésus ayeke koli so “Nzapa amû lo ti ga Seigneur na Christ”. Na ngoi so azo ni ahunda ye so a lingbi ala sara, Pierre atene na ala, a tene: “Ala changé bê ti ala, na zia a batize ala oko oko na iri ti Jésus Christ teti pardon ti asiokpari ti ala, na fade ala yeke wara yingo vulu so ayeke matabisi so a mû senge senge.” (Kus. 2:22, 23, 36-38). Na lango ni so, azo 3000 tongaso aga na yâ ti fini mara ti Israël ti yingo (Kus. 2:41). Na pekoni, abazengele angbâ ti fa tënë na ngangu ti ala kue nga azo mingi ayeda na tënë ni (Kus. 6:7). Wungo ti azo so ayeke na yâ ti fini mara ni ague na li ni.

⁴ Na pekoni, adisciple ti Jésus afa nga tënë na azo ti Samarie na ala yeda na tënë ni. Philippe abatize ala mingi, me a tuku yingo vulu na ndo ti ala na lê ni lê ni ape. Aita ti bebungbi na Jérusalem atokua bazengele Pierre na bazengele Jean na azo ti Samarie so achangé bê ti ala ti ‘zia maboko ti ala na ndo ti azo so, na azo ni ato nda ti wara yingo vulu.’ (Kus. 8:5, 6, 14-17). Tongaso, azo ti Samarie so nga aga azo so a soro ala ti gue na yayu nga amembre ti Israël ti yingo.

⁵ Na ngu 36, Nzapa akiri asara kua na Pierre ti tene nga na ambeni zo nde ti ga na yâ ti fini mara ti Israël ti yingo. A yeke ye so asi na ngoi so Pierre afa tënë na Corneille, mbeni turugu ti kota kamba ti Rome, na afami ti lo nga na akamarade ti lo (Kus. 10:22, 24, 34, 35). Bible atene: “Na ngoi so Pierre angbâ ti sara tënë . . . yingo vulu atï na ndo ti ala kue [so ayeke aJuif ape] so ayeke mä tënë ni. Abe-ta-zo so aga legeoko na Pierre, ala so ayeke ti azo so afâ ganza, tongana ala bâ ye so, bê ti ala adö ngbanga ti so a tuku nga na ndo ti azo ti amara yingo vulu so ayeke matabisi so a mû senge senge.” (Kus. 10:44, 45). Fadeso, na yâ ti fini mara ti Israël ti yingo, mo yeke wara aGentil so amä na bê na so afâ ganza ape.

6, 7. Nyen la a lingbi lani azo ti fini mara so asara tongana “mbeni bungbi ti azo ndali ti iri ti [Jéhovah]”?

⁶ Na ngu 49, na ngoi ti bungbi so aita ti bebungbi ti ngoi ti akozo Chrétien asara, disciple Jacques atene: “Syméon [Pierre] afa kue awe tongana nyen Nzapa abi lê ti lo ti kozoni na mbage ti azo ti amara ti soro na  popo ti ala mbeni bungbi ti azo ndali ti iri ti lo.” (Kus. 15:14). Na yâ ti fini mara so iri ti Jéhovah ayeke na ndo ni so, a yeke wara aJuif nga na azo so ayeke aJuif ape so amä na bê (aRom. 11:25, 26a). Ambeni ngoi na pekoni, Pierre atene: “Ândö ala yeke mbeni mara pëpe, me fadeso ala yeke mara ti Nzapa.” Pierre afa kua so ala yeke sara, lo tene: “Ala, ala yeke ‘mara so a soro ni awe, mbeni bungbi ti aprêtre so ayeke sara kua tongana agbia, azo ti mara so ayeke nzoni-kue, azo so ayeke ga ye ti Nzapa wani si ala lingbi ti fa anzoni’ ti lo so lo iri ala ti sigigi na yâ ti bingo ti ga na yâ ti pendere lumière ti lo.” (1 Pi. 2:9, 10). Ala he bia ti gonda kota ti lo so ala yeke fa tënë na iri ti lo nga ala yeke mû gloire na iri ni dandara. A lingbi ala sara ye na mbeto ape ti duti atémoin ndali ti Jéhovah, Gbia ti dunia kue.

⁷ Tongana ti so Jéhovah atene lani na azo ti Israël, azo so ayeke na yâ ti fini mara so ayeke “azo so [lo] leke ala teti [lo] mveni, si ala lingbi sepela [lo].” (És. 43:21). Ala fa na azo so anzapa so azo ni ayeke voro ayeke anzapa ti wataka nga ala fa na mbeto pëpe so Jéhovah la ayeke oko tâ Nzapa (1 aThes. 1:9). Ala yeke lani atémoin ti Jéhovah nga na ti Jésus “na Jérusalem, na yâ ti Judée kue nga na Samarie na juska na ambage ti sese so ayeke tâ yongoro.”—Kus. 1:8; aCol. 1:23.

8. Nyen la bazengele Paul atene na ambeni zo so ayeke na yâ ti fini mara ti Nzapa?

⁸ Bazengele Paul ayeke lani mbeni membre ti “bungbi ti azo ndali ti iri ti [Jéhovah]” so asara ye na mbeto pëpe na ngoi ti akozo Chrétien. Na mbeto pëpe lo fa na awandara so ayeke apaïen, so Jéhovah, “Nzapa so asara dunia nga na aye kue so ayeke na yâ ni, lo so biani lo yeke Seigneur ti yayu na ti sese,” la ayeke kota Gbia ti dunia kue (Kus. 17:18, 23-25). Na hunzingo ti ota voyage ti Paul ti missionnaire, lo tene na ambeni zo so ayeke na yâ ti fini mara ti Nzapa, lo tene: “Mbi hinga so tongana mbi hon ande awe, fade ambo ti ngonda so asara ye na ngangu ayeke lï na popo ti ala na ala yeke sara ye yeke pëpe na kundu ni, nga na popo ti ala wani, ambeni koli ayeke londo na ala yeke sara atënë so ala ba yâ ni kirikiri ti gboto na adisciple na peko ti ala.” (Kus. 20:29, 30). Kozo ti tene ndangba bazengele akui, a-apostat so Paul asara tënë ti ala so ayeke lani mingi na yâ ti congrégation.

9. Na peko ti kuâ ti abazengele, nyen la asi na “bungbi ti azo ndali ti iri ti [Jéhovah]?”

⁹ Na peko ti kuâ ti abazengele, a-apostat amû ndo na yâ ti acongrégation na ala sigigi na abungbi ti vorongo nzapa ti wataka. A-apostat so afa pëpe so ala yeke “mbeni bungbi ti azo ndali ti iri ti [Jéhovah]”, ala zi même iri ti Nzapa na yâ ti mingi ti aBible so ala kiri na pekoni. Ala sara ye so apaïen ayeke sara nga ala bi zonga na ndo ti Nzapa na lege so ala yeke fa aye so ayeke na yâ ti Bible ape. Ala yeke sara bira so ala iri ni bira so ayeke nzoni-kue na ala tene so ala yeke sara ni ndali ti Nzapa nga ala yeke sara lango-sioni. Ye so asara si teti angu ngbangbo mingi, aChrétien so ayeke be-ta-zo na Jéhovah ayeke mingi ape, nga a bungbi ala pëpe ti ga “mbeni bungbi ti azo ndali ti iri ti lo.”

10, 11. (a) Nyen la Jésus atene na lege ti parabole ti lo na ndo ti ablé na asioni pere? (b) Tongana nyen la atënë ti parabole so aga lani tâ tënë na ngu 1914?

¹⁰ Jésus asara kua na parabole ti lo na ndo ti ablé na asioni pere, ti fa so fade fango ye ti a-apostat ayeke sara si a yeke duti ngangu mingi ti hinga tâ bungbi ti vorongo Nzapa. Lo tene so “na ngoi so azo angbâ ti lango,” Zabolo ayeke lu asioni pere na yâ ti yaka so Molenge ti zo alu lê ti blé dä. Ablé ni nga na asioni pere ni kue ayeke maï legeoko juska na ‘ngoi so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi.’ Jésus afa atene so  “pendere ngongoa ti kobe ni” ayeke “amolenge ti royaume”, na “asioni pere ni” ayeke “amolenge ti Zo ti sioni.” Na alango ti nda ni, Molenge ti zo ayeke tokua “azo ti kongo lê ti kobe” so ayeke a-ange ti kangbi popo ti ablé na asioni pere ni. Na pekoni, ala yeke bungbi amolenge ti Royaume (Mat. 13:24-30, 36-43). Ye ni asi lani tongana nyen? Tongana nyen la ye so amû lege na Jéhovah ti kiri ti wara mbeni bungbi ti awavorongo lo na sese?

¹¹ “Ngoi so aye ti mbeni ngoi ayeke gue ti hunzi” ato nda ni na ngu 1914. Na ngoi ti bira so asi lani na ngu ni so, kete wungo ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu, wala “amolenge ti royaume”, angbâ lani angbâa ti Babylone, Ngangu gbata. Na ngu 1919, Jéhovah azi ala, lo sara si a bâ polele kangbi so ayeke na popo ti ala na “asioni pere”, wala aChrétien ti wataka. Lo bungbi “amolenge ti royaume” ti ga mbeni bungbi ti azo, tongana ti so Ésaïe atene ni na lege ti prophétie, lo tene: “Fade a dü sese na lâ oko? fade mara asigigi fade fade? teti tongana gua ate Sion, fade fade lo dü amolenge ti lo.” (És. 66:8). Sion, wala bungbi ti a-ange ti Jéhovah, adü amolenge ti lo aChrétien so a soro ala ti gue na yayu nga lo bungbi ala ti ga mbeni mara.

12. Tongana nyen la aChrétien so a soro ala ti gue na yayu afa so ala yeke “mbeni bungbi ti azo ndali ti iri ti [Jéhovah]” laso?

¹² Legeoko tongana ti akozo Chrétien, a lingbi lani “amolenge ti royaume” so a soro ala ti gue na yayu aduti atémoin ti Jéhovah. (Diko Ésaïe 43:1, 10, 11.) Ala yeke nde ndali ti nzoni sarango ye ti ala ti aChrétien nga ndali ti so ala yeke fa “nzoni tënë ti royaume . . . tongana mbeni tënë ti témoin ndali ti amara kue.” (Mat. 24:14; aPhil. 2:15). Na lege so, ala mû maboko na azo kutu mingi ti lë kpengba songo na Jéhovah.—Dan. 12:3.

13, 14. Nyen la a lingbi azo so ayeke na yâ ti Israël ti yingo ape asara ti tene Jéhovah ayeda na ala ti voro lo? Tongana nyen la a fa ni kozo awe na yâ ti Bible?

¹³ E bâ na yâ ti article so ahon, so na Israël  ti giriri, Jéhovah ayeda ti tene awande avoro lo, me a lingbi awande ni abungbi oko na mara ti lo so lo te mbele na ala (1 aGbia 8:41-43). Legeoko nga laso, a lingbi ala so ayeke na yâ ti Israël ti yingo ape abungbi oko na mara ti Jéhovah, “amolenge ti royaume”: A-Témoin ti Jéhovah so lo soro ala ti gue na yayu.

¹⁴ Angu mingi kozoni, prophète Ésaïe atene so fade azo mingi ayeke bungbi oko na awakua ti Jéhovah ti voro lo na alango ti nda ni. Lo tene: “Fade azo mingi ague, ala tene, I ga, zia e ma na Hoto ti L’Éternel, na da ti Nzapa ti Jacob; fade Lo fa lege ti Lo na e, na fade e tambela na lege ti Lo; teti fade wango-tene asigigi na Sion, na tënë ti L’Éternel asigigi na Jérusalem.” (És. 2:2, 3). Prophète Zacharie nga atene kozo awe so “fade amara mingi na amara ti ngangu aga ti gi L’Éternel Ti Sabaoth na Jérusalem, na ti voro L’Éternel si [ala] ga nzoni na lê ti Lo.” Lo fa so ala yeke “azo bale-oko ti yanga nde nde kue ti amara” so, na lege ti fä, ayeke gbu yanga ti bongo ti Israël ti yingo, ala tene: “Fade e gue na mo, teti e mä so Nzapa ayeke na i.”—Zach. 8:20-23.

15. So a tene “ambeni ngasangbaga” ‘ague na’ Israël ti yingo, a ye ti tene nyen?

¹⁵ “Ambeni ngasangbaga” ‘ague na’ Israël ti yingo na lege so ala sara kua ti fango nzoni tënë ti Royaume (Marc 13:10). Ala ga ambeni zo ti yâ ti mara ti Nzapa. Ala nga na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke na yâ ti “kundu oko” na gbe ti “berger so ayeke nzoni mingi”, Christ Jésus.—Diko Jean 10:14-16.

16. Nyen la Jéhovah ayeke sara ande so ayeke sara si ndangba mbage ti “kota ye ti vundu” ato nda ni?

¹⁶ Na pekoni so a yeke futi ande Babylone, Ngangu gbata, a yeke sara bira na azo ti Jéhovah. Na ngoi ni so, e yeke na bezoin ti bata tere ti e na lege ti aye so Jéhovah azia na sese ti bata na awakua ti lo. Teti so bira ni so ayeke sara ande si ndangba mbage ti “kota ye ti vundu” ato nda ni, Jéhovah ayeke sara ande ambeni ye na sese so ayeke pusu awato ti lo ti sara bira na awakua ti lo nga lo la lo yeke soro ngoi ni (Mat. 24:21; Ézéch. 38:2-4). Na ngoi ni so, Gog ayeke londo na bira na tere ti azo so Jéhovah ‘alungula ala na popo ti amara na lo bungbi ala na sese ti ala’ so ti tene awakua ti Jéhovah (Ézéch. 38:10-12). Na ngoi so bira so ayeke londo, Jéhovah ayeke zi azo ti lo na lo yeke tiri na Gog nga na aturugu ti lo. Jéhovah ayeke fa ande so lo yeke Gbia ti dunia kue nga lo yeke sara si iri ti lo awara gonda. Lo tene: “Fade Mbi . . . sara si lê ti amara mingi ahinga Mbi; fade ala hinga Mbi yeke [Jéhovah].”—Ézéch. 38:18-23.

17, 18. (a) Na ngoi so Gog ayeke londo na bira na tere ti azo ti Jéhovah, aye wa la Jéhovah ayeke fa na azo ti lo ti sara? (b) Tongana e ye ti tene Jéhovah abata e, a lingbi e sara nyen?

¹⁷ Na ngoi so Gog ayeke londo na bira so, Jéhovah ayeke tene na awakua ti lo, lo tene: “I ga, i azo ti mbi, i lï na da ti i, i kanga yanga ti da ti i na peko ti i; i honde tere ti i kete, juska ngonzo ahon.” (És. 26:20). Na yâ ti ngoi ti ngangu so, Jéhovah ayeke fa na e ambeni ye ti sara ti sö fini ti e. “Da ti i” so a sara tënë ni na yâ ti versê so aye peut-être ti sara tënë ti acongrégation so e yeke na yâ ni.

¹⁸ Tongaso, tongana e ye ti tene a bata e na ngoi ti kota ye ti vundu, a lingbi e yeda so Jéhovah ayeke na azo ti lo na ndo ti sese, so lo bungbi ala na yâ ti acongrégation. A lingbi e ngbâ lakue nduru na ala nga e ngbâ nduru na congrégation ti e. Legeoko tongana ti zo ti sungo psaume so, zia e tene na bê ti kue, e tene: “Salut ayeke ti [Jéhovah]; zia tënë nzoni ti Mo aga na ndo azo ti Mo.”—Ps. 3:9.