1-3. Ngbanga ti nyen Paul ahinga biani so lo lingbi ti zia bê ti lo kue na Jéhovah? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

A YEKE lani kete ye pëpe ti duti Chrétien na Rome. Azo ti Rome abi tënë na li ti aChrétien atene ala la azö gbata ni na ngu 64 nga ala tene so aChrétien ni aye azo pëpe. Ala sara ye ti ngangu mingi na adisciple ti Christ. Tongana mo yeke lani Chrétien na ngoi ni kâ, a lingbi ti gbu mo nga a yeke sara pasi na mo. Anyama asuru yâ ti ambeni ita ti mo aChrétien nga a kanga ambeni na ndo ti keke na a gbi ala na bï na fini lê ti ala ti tene ala za tongana lumière.

² A yeke peut-être lani na ngoi ti ngangu so la a kanga bazengele Paul na Rome ti fani use ni. Amba ti lo Chrétien amû lani maboko na lo? Peut-être na ngoi ti kozo kanga so lo sara, aita amû maboko na lo pëpe, ndali ti so lo tene na Timothée, lo tene: “Na ngoi ti kozo gbungo koko ti mbi na gbele ngbanga, zo oko aga na tere ti mbi pëpe, (zia Nzapa akiri pekoni na ala pëpe).” Atâa so kue, Paul ahinga so azo kue la azia lo pëpe. Lo tene: “Me Seigneur aluti na tere ti mbi na lo mû na mbi ngangu.” Seigneur Jésus amû biani na Paul ngangu so lo yeke na bezoin ni. Tongana nyen la ngangu so  Paul awara amû maboko na lo? Lo tene: “A zi mbi na yanga ti bamara.”—2 Tim. 4:16, 17. *

³ Paul adabe ti lo na ye so Jéhovah asara lani ti mû maboko na lo. Tongaso, lo hinga lani na bê ti lo kue so Jéhovah ayeke mû na lo ngangu ti hon ndo ti akpale so lo yeke na yâ ni na ngoi ni so, nga na ati so alingbi ti si ande. A yeke ndali ni la lo tene: “Seigneur ayeke zi mbi ande na yâ ti asioni kusala kue.” (2 Tim. 4:18). Paul ahinga biani so, même tongana zo a lingbi pëpe ti mû maboko na lo alingbi na ni, Jéhovah na molenge ti lo Jésus ayeke sara ni.

4, 5. (a) Zo wa la alingbi ti mû na mo lakue maboko so mo yeke na bezoin ni? (b) Tongana nyen la mo lingbi ti sara si songo ti mo na Jéhovah akiri akpengba mingi?

⁴ A si na mo awe ti pensé so gi mo oko la mo yeke sara ngangu ti hon ndo ti mbeni ngangu kpale? Peut-être a zi mo na kua, wala amba ti mo ti ekole apusu mo ti sara sioni ye, wala mo yeke na kpale ti seni, wala mbeni ngangu tara. Mo hunda lani peut-être ti tene a mû maboko na mo, me vundu asara mo ndali ti so mo wara pëpe mungo maboko so mo yeke na bezoin ni. Biani, ambeni kpale ayeke dä so senge zo alingbi ti leke ni pëpe. Na ngoi ti akpale tongaso, wango ti Bible so atene “zia bê ti mo kue na [Jéhovah]” ayeke gi senge ye? (aProv. 3:5, 6). Jéhovah alingbi biani ti mû maboko na mo? En. E yeke na atapande mingi na yâ ti Bible so amû lege na e ti hinga biani so Jéhovah ayeke mû maboko na awakua ti lo.

⁵ Tongaso, ahon ti tene vundu ahon ndo ti mo na ngoi so mo wara pëpe mungo maboko so mo yeke na bezoin ni, gi ti duti na mara bango ndo ti Paul na ndo ni. Bâ ni tongana ye so amû lege na mo ti zia bê ti mo kue na Jéhovah nga ti bâ na lê ti mo wani tongana nyen la lo yeke mû maboko na mo. Ye so ayeke sara si mo yeke zia bê ti mo kue na lo ahon ti kozo nga songo ti mo na lo ayeke kiri ti kpengba mingi.

6. Ngbanga ti nyen a lingbi ti duti ngangu na e ti zia bê ti e na Jéhovah na ngoi so e yeke na yâ ti tara?

⁶ Mo lingbi peut-être ti wara mbeni kpale so asara mo vundu. Mo sara ye kue so mo lingbi ti sara ti leke na kpale ni, nga mo sambela Jéhovah ti mû maboko na mo. Mo lingbi fadeso ti duti na siriri ndali ti so mo hinga na bê ti mo kue so lo yeke mû ande maboko na mo? En. (Diko Psaume 62:9; 1 Pierre 5:7.) Ti zia bê ti mo kue na Jéhovah tongaso, a yeke kota ye so alingbi ti sara si songo ti mo na lo akpengba. Me, a lingbi ti duti ngangu na mo ti zia bê ti mo kue na Jéhovah ti mû na mo aye so mo yeke na bezoin ni. Ngbanga ti nyen? Mbeni raison ni ayeke so, a yeke pëpe lakue la Jéhovah ayeke mû na e aye so e yeke na bezoin ni gi na lê ni lê ni.—Ps. 13:2, 3; 74:10; 89:47; 90:13; Hab. 1:2.

7. Ngbanga ti nyen Jéhovah ayeke mû na e lakue pëpe gi na lê ni lê ni aye so e hunda na lo?

⁷ Ngbanga ti nyen Jéhovah ayeke mû na e lakue pëpe gi na lê ni lê ni aye so e hunda na lo? Girisa pëpe so lo haka songo so ayeke na popo ti e na lo na songo so ayeke na popo ti mbeni babâ na molenge ti lo (Ps. 103:13). Mbeni babâ ayeke mû pëpe na molenge ti lo aye kue so molenge ni ahunda na lo wala lo yeke mû ni na molenge ni pëpe gi na lê ni lê ni. Ambeni ye so molenge ni ahunda a lingbi ti duti aye so lo yeke nga na bezoin ni pëpe. Ambeni ye ni ayeke dä so a lingbi babâ ni aku ngoi so alingbi na ni si lo mû ni na molenge ni. Ambeni ye ni ayeke nga dä so babâ ni alingbi ti bâ so ayeke nzoni pëpe ndali ti molenge ni wala ndali ti amba ti lo. Na ndo ni, tongana babâ ni amû na molenge ni gi na lê ni lê ni aye kue so lo hunda, babâ ni ayeke ga ngbâa ti molenge ni. Legeoko nga,  ndali ti nzoni ti e, Jéhovah alingbi ti zia ngoi ahon kozo si lo kiri tënë na asambela ti e. Jéhovah Wasarango e, Maître ti e so aye e mingi, nga na Babâ ti e ti yayu ayeke na droit ti sara tongaso. Tongana lo mû na e gi na lê ni lê ni aye kue so e hunda na lo, a lingbi ti buba nzoni songo ti e na lo. Bâ Ésaïe 29:16; 45:9.

8. Tongana e bâ so e lingbi ti sara ye oko pëpe, tongana nyen la Jéhovah adë bê ti e?

⁸ Mbeni raison ni ayeke so, Jéhovah ahinga akatikati ti e nzoni (Ps. 103:14). Lo ye pëpe ti tene e hon ndo ti akpale ti e gi na ngangu ti e wani, tongaso lo yeke mû maboko na e. Na ambeni ngoi, e lingbi ti bâ so e lingbi ti sara ye oko pëpe. Me Jéhovah adë bê ti e so lo yeke zia lâ oko pëpe si awakua ti lo abâ pasi ahon ndo ni. Biani, lo yeke “leke nga lege” ti tene e gbu ngangu dä. (Diko 1 aCorinthien 10:13.) Tongaso, a yeke na lege ni ti tene e yeda so Jéhovah ahinga biani aye so e lingbi ti gbu ngangu na yâ ni.

9. Tongana Jéhovah akiri tënë na lê ni lê ni pëpe na sambela ti e, a lingbi e sara nyen?

⁹ Tongana Jéhovah akiri tënë na lê ni lê ni pëpe na asambela ti e, e kanga bê e ku. E girisa pëpe so Jéhovah ayeke nduru ti mû maboko na e, me lo nga kue lo yeke kanga bê ti lo ti ku nzoni ngoi so lo lingbi ti mû na e ye so e hunda na lo. Bible atene na e, a tene: “L’Éternel aku si Lo lingbi sara na i na lege ti grâce; tongaso fade a yä iri ti Lo, si Lo lingbi sara be-nzoni na i; teti L’Éternel ayeke Nzapa ti fango ngbanga ti mbilimbili; ngia ayeke na azo kue so aku Lo.”—És. 30:18.

10-12. (a) Nyen la alingbi ti sara peut-être si a yeke ngangu na e ti bâ lege ti mbeni fami ti e so ayeke na mbeni ngangu kobela? (b) Tongana e zia bê ti e kue na Jéhovah na angoi ti kpale, a yeke sara si songo ti e na lo ayeke tongana nyen? Mû mbeni tapande.

¹⁰ Na ngoi so mo yeke na yâ ti mbeni ngangu kpale, mo lingbi ti bâ so a lingbi a zi mo na “yanga ti bamara” tongana ti Paul (2 Tim. 4:17). Na angoi tongaso, a yeke ngangu na e ti zia bê ti e kue na Jéhovah, me a yeke kota ye mingi ti tene e sara ni. Na tapande, bâ so mo yeke bâ lege ti mbeni fami ti mo so ayeke na mbeni ngangu kobela. Mo sambela Jéhovah ti mû maboko na mo ti mû anzoni desizion nga ti mû na mo ngangu. * So mo sara awe aye kue so mo lingbi ti sara ndali ti kpale so, mo yeke na siriri so mo hinga so lê ti Jéhovah ayeke na ndo ti mo nga lo yeke mû na mo ye so mo bezoin ni ti gbu ngangu nga ti duti be-ta-zo na lo?—Ps. 32:8.

¹¹ Aye so asi alingbi peut-être ti sara si mo bâ so Jéhovah ayeke mû maboko na mo pëpe. Peut-être adocteur amä tere pëpe na ndo ti ye so a lingbi a sara ti sava na fami ti mo. Wala afami ti mo so mo ku ti tene ala dë bê ti mo, a lingbi peut-être ti sara si aye akiri aga ngangu na mo. Ngbâ lakue ti zia bê ti mo na ndo ti Jéhovah ti mû na mo ngangu. Ngbâ lakue ti ga nduru na lo. (Diko 1 Samuel 30:3, 6.) Songo ti mo na Jéhovah ayeke kpengba mingi na ngoi so lo yeke mû maboko na mo.

¹² Linda * abâ so tënë so ayeke tâ tënë na yâ ti angu mingi so lo bâ lege ti babâ na mama ti lo so ayeke mbakoro nga so tere ti ala ason. Lo tene: “Na yâ ti kpale so, ngoi na ngoi mbi na koli ti mbi nga na ita ti mbi ti koli e hinga ye so e yeke sara pëpe. Na ambeni ngoi e bâ so zo oko amû maboko na e pëpe. Ye oko, tongana e dabe ti e na ye so asi lani, e bâ polele so Jéhovah amû maboko na e. Lo mû na e ngangu nga lo mû na e lani gi ye so e bezoin ni, même na ngoi so e bâ so e hinga ye so e lingbi ti sara pëpe.”

13. So Rhonda azia bê ti lo kue na Jéhovah, a mû maboko na lo tongana nyen ti hon ndo ti angangu kpale so lo wara na peko ti tere?

¹³ Tongana e zia bê ti e kue na Jéhovah alingbi  nga ti mû maboko na e na ngoi so e yeke na yâ ti ngangu kpale. A yeke ye so asi na Rhonda. Koli ti lo, so ayeke lani Témoin ti Jéhovah pëpe, ahunda lani ti sara divorce na lo. Na oko ngoi ni, a wara mbeni ngangu kobela na tere ti ita ti lo ti koli. Anze kete na pekoni, wali ti ita ti lo akui. Na ngoi so Rhonda abâ so lo wara ngangu kete na peko ti aye ti ngangu so asi na lo, lo mû kua ti pionnier. Kete na pekoni, mama ti lo akui. Nyen la amû maboko na Rhonda ti hon ndo ti angangu kpale so? Lo tene: “Mbi yeke sara lani lisoro na Jéhovah lango oko oko, même na ndo ti akete desizion so mbi ye ti mû ni. Ye so asara si songo ti mbi na Jéhovah akpengba. A mû maboko na mbi ti zia bê ti mbi kue na Jéhovah me pëpe na ndo ti mbi wani wala na ndo ti azo. Lo mû biani maboko na mbi: lo mû na mbi aye kue so mbi yeke na bezoin ni. Ye so asara si mbi bâ so mbi na Jéhovah e yeke sara kua maboko na maboko.”

14. Tongana a bi mbeni fami ti mo na gigi, Jéhovah ayeke mû maboko na mo tongana nyen?

¹⁴ Gbu li ti mo na ndo ti mbeni kpale ni nde. Bâ so a bi mbeni fami ti mo so mo ye lo mingi na gigi. Na lege ti aye so mo manda na yâ ti Bible, mo hinga tongana nyen la a lingbi mo sara ye na mbage ti azo so a bi ala na gigi (1 aCor. 5:11; 2 Jean 10). Ye oko, na ambeni ngoi, mo lingbi ti bâ so a yeke ngangu mingi na mo ti sara ye so Bible ahunda so, wala mo lingbi ti bâ so mo lingbi ti sara ni pëpe. * Mo lingbi ti zia bê ti mo kue na Babâ ti mo ti yayu ti mû na mo ngangu ti sara ye lakue alingbi na afango ye ti Bible na ndo ti ye so a lingbi zo asara na mbage ti azo so bungbi abi ala na gigi? Mo bâ so mbeni lege la azi na mo ti sara si songo ti mo na Jéhovah akiri akpengba?

15. Ngbanga ti nyen Adam ake lani yanga ti Jéhovah?

 ¹⁵ Gbu li ti mo kete na ndo ti Adam. Lo pensé lani so tongana lo ke yanga ti Jéhovah lo yeke ngbâ lakue na fini? Ên-ën. Bible atene na e so “a handa lani Adam pëpe”. (1 Tim. 2:14). Tongaso, ngbanga ti nyen la lo ke lani yanga ti Jéhovah? Adam ate lani lê ti keke so Ève amû na lo ndali ti so lo ye Ève, wali ti lo, mingi. Lo mä yanga ti Ève ahon ti mä yanga ti Jéhovah Nzapa.—Gen. 3:6, 17.

16. Zo wa la a lingbi e ye lo mingi ahon azo kue? Ngbanga ti nyen?

¹⁶ So aye ti tene so a lingbi e ye afami ti e pëpe? Ên-ën. Me, a yeke Jéhovah la a lingbi e ye lo mingi ahon azo kue. (Diko Matthieu 22:37, 38.) Ye so ayeke ndali ti nzoni ti afami ti e, atâa ala voro Jéhovah wala pëpe. Tongaso, ngbâ lakue ti sara si songo ti mo na Jéhovah akpengba nga ngbâ lakue ti zia bê ti mo kue na lo. Tongana vundu asara mo ndali ti mbeni fami ti mo so a bi lo na gigi, zi bê ti mo na Jéhovah na yâ ti sambela (aRom. 12:12; aPhil. 4:6, 7). * Bâ kpale so tongana mbeni lege la azi na mo ti sara si songo ti mo na Jéhovah akiri akpengba. Ye so ayeke sara si mo yeke mä yanga ti Jéhovah na lo yeke iri tënë nzoni mingi na ndo ti mo.

17. Tongana e fa tënë ti Royaume mingi, nyen la e hinga biani so Jéhovah ayeke sara?

¹⁷ Ngbanga ti nyen Jéhovah azi Paul lani na “yanga ti bamara”? Paul atene: “Si na lege ti mbi, a fa tënë ni kue si azo ti amara kue amä ni.” (2 Tim. 4:17). Legeoko tongana ti Paul, na ngoi so e yeke fa tënë mingi, e hinga biani so Jéhovah ayeke mû na e aye kue so e bezoin ni (Mat. 6:33). E so e yeke awafango tënë ti Royaume, a ‘zia nzoni tënë na maboko ti e ti bata’ ni, nga Jéhovah abâ e tongana azo so “[a]yeke sara kusala maboko na maboko” na lo (1 aThes. 2:4; 1 aCor. 3:9). Tongana e sara kua ti Jéhovah na bê ti e kue, a yeke duti ngangu na e pëpe ti ku lo ti kiri tënë na asambela ti e.

18. Tongana nyen la mo lingbi ti zia bê ti mo kue na Jéhovah nga ti sara si songo ti mo na lo akpengba?

¹⁸ Tongaso, sara si songo ti mo na Jéhovah akiri akpengba lâ na lâ. Tongana mbeni kpale asara si mo gi bê ti mo, bâ ni tongana mbeni lege la azi na mo ti ga nduru na Jéhovah. Diko Bible, manda ni nga gbu li ti mo na ndo ti aye so mo yeke manda. Ngbâ lakue ti sambela Jéhovah nga ngbâ ti sara kua ti lo mingi. Tongana mo sara aye so kue, hinga biani so Jéhovah ayeke mû maboko na mo ti gbu ngangu na yâ ti atara kue so mo yeke wara laso nga na ati so angbâ na devant.