1. Ti gue oko na aPhilippien 2:3, tongana nyen la ti sara terê ti e kete ayeke sara si e duti na nzoni songo na azo?

E SARA terê ti e kete e mä yanga ti Jéhovah ndali ti so e hinga so lakue Jéhovah ahinga ye so ayeke ndali ti nzoni ti e (aÉph. 4:22-24). Tongana e sara terê ti e kete, e yeke bâ so ye so Jéhovah aye ayeke kota mingi ahon ye so e ye nga e yeke bâ so amba ti e ayeke kota ahon e. A sara si e yeke na nzoni songo na Jéhovah nga na amba ti e aChrétien.—Diko aPhilippien 2:3.

2. Nyen la bazengele Paul ahinga? Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

² Me tongana e sara hange ape, azo ti dunia ti Satan so ayeke azo ti baba nga so apensé gï na ala wani alingbi ti sara ngangu na ndö ti e. * Na bango ni, ambeni kozo Chrétien awara lani kpale so, ndali ti so bazengele Paul atene na aChrétien ti Rome, atene: “Mbi tene na zo oko oko kue na popo ti ala ti bâ terê ti lo wani ahon ti so a lingbi zo abâ terê ti lo na ni pëpe, me ti bâ terê ti lo si lo duti na li so ayeke nzoni.” (aRom. 12:3). Paul ahinga lani so e bezoin ti ne terê ti e. Ye oko, sarango terê kete ayeke mû maboko na e ti ngbâ ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti e wani. Na yâ ti article so, e yeke bâ aye ota so na yâ ni sarango terê kete ayeke mû maboko na e ti ke ti duti azo ti baba. Aye ota so ayeke: (1) mariage ti e, (2) akua so e yeke na ni na yâ ti bungbi ti Jéhovah nga na (3) sarango kua na aréseau sociaux.

3. Ngbanga ti nyen la akpale alingbi ti londo na yâ ti mariage? Ambeni koli na wali ti ala ayeke sara nyen ti gi ti leke akpale so?

³ Jéhovah aye si koli na wali aduti na ngia na yâ ti mariage ti ala. Me so ala yeke mbilimbili-kue ape, na yâ ti ambeni ye mango terê ayeke dä ape. Paul atene so azo so asara mariage ayeke wara ambeni kpale (1 aCor. 7:28). Ambeni koli na wali abâ so ala yeke papa lakue, nga peut-être ala pensé so a yeke fade nzoni ala sara mariage ape. Tongana ala yeke na bango ndo ti azo ti dunia so, hio ala yeke pensé so a lingbi ala sara divorce. Ala yeke pensé gï na ala wani nga ala yeke pensé so ala yeke duti na ngia tongana ala sara divorce.

4. Nyen la a lingbi e kpe ni?

⁴ A lingbi e kpe ti pensé so e lingbi pëpe ti duti na ngia na yâ ti mariage ti e. E hinga so gï oko raison so ndali ni Bible amû lege na zo ti sara divorce ayeke lango-sioni (Mat. 5:32). Tongaso, tongana e wara akpale so Paul asara tënë ni, a lingbi e zia pëpe si baba asara si e hunda terê ti e, e tene: ‘Mbi yeke wara aye so mbi bezoin ni na mbage ti zo so mbi sara mariage na lo? Koli wala wali ti mbi aye mbi tongana ti so lo doit ti ye mbi? Mbi yeke duti na ngia mingi tongana mbi sara mariage na mbeni zo nde?’ Bâ so ahunda so aluti gï na ndö ti zo so ahunda ni. Ndara ti dunia so atene na mo ti sara ye so bê ti mo afa na mo ti sara nga ti sara ye so amû ngia na mo, même tongana a yeke ti sara divorce. Bible atene a lingbi mo ‘zia lê ti mo gï na ndö ti aye ti mo wani pëpe, me nga na ndö ti aye ti amba ti mo.’ (aPhil. 2:4). Jéhovah aye ti tene mo bata mariage ti mo, me lo ye mo sara divorce ape (Mat. 19:6). Lo ye ti tene mo pensé kozoni na lo, me pëpe na mo wani.

5. Ti gue oko na aÉphésien 5:33, a lingbi mbeni koli na wali so asara mariage asara ye na mbage ti mba tongana nyen?

 ⁵ Mbeni koli na wali so asara mariage adoit ti sara ye na mba na ndoye nga na nengo zo. (Diko aÉphésien 5:33.) Bible afa na e ti pensé mingi na ndö ti mungo ye na zo ahon warango ye na tïtî zo (Kus. 20:35). Sarango ye wa la ayeke mû maboko na mbeni koli na wali ti lo ti ye mba nga ti ne mba? A yeke sarango terê kete. Akoli na awali so asara mariage so asara terê ti ala kete ayeke gi ye so asara nzoni gï na ala wani ape, me “ye so asara nzoni na mba ti [ala]”.—1 aCor. 10:24.

6. Nyen la mo manda na lege ti atënë ti Steven na Stéphanie?

⁶ Sarango terê kete amû maboko na aChrétien so asara mariage ti duti na ngia mingi na yâ ti mariage ti ala. Na tapande, mbeni koli ti wali so iri ti lo ayeke Steven atene: “Tongana mo na wali ti mo asara kua maboko na maboko, ala yeke sara kua legeoko, mbilimbili na angoi so kpale ayeke dä. Ahon ti tene ‘nyen la ayeke nzoni mingi ndali ti mbi?’ tene ‘nyen la ayeke nzoni mingi ndali ti e?’” Wali ti lo, Stéphanie, apensé nga tongaso. Lo tene: “Zo oko aye pëpe ti vivre na mbeni zo so ayeke papa na lo lakue. Tongana e mä terê ape, e yeke gi ti hinga kpale ni. Na pekoni, e sambela, e sara recherche nga e sara tënë na ndö ti kpale ni. E gi ti leke kpale ni nga e papa na mba ape.” Akoli na awali ti ala ayeke wara biani anzoni ye tongana ala bâ terê ti ala wani ahon ti so a lingbi zo abâ terê ti lo na ni pëpe.

7. Tongana a mû mbeni kua na mbeni ita-koli, bango ndo wa la a lingbi lo duti na ni?

⁷ E bâ alege kue so e lingbi ti sara na Jéhovah tongana mbeni pasa (Ps. 27:4; 84:10). Tongana mbeni ita-koli awara lege ti mû terê ti lo ti sara mbeni kota kua na yâ ti bungbi ti Jéhovah, lo lingbi na gonda. Biani, Bible atene: “Tongana mbeni zo agi ti ga zo ti bango ndo na ndö ti congrégation, lo sara nzara ti mbeni kusala so ayeke nzoni mingi.” (1 Tim. 3:1). Ye oko, tongana a mû na lo mbeni kua, a lingbi lo pensé ape so lo ga fadeso kota zo awe (Luc 17:7-10). A lingbi ye so lo zia na gbele lo ayeke ti sara terê ti lo kete ti sara kua na amba ti lo.—2 aCor. 12:15.

8. Nyen la e manda na lege ti tapande ti Diotrèphe, Ozias nga na Absalom?

⁸ Bible asara tënë ti azo so abâ lani terê ti ala kota mingi. Diotrèphe abâ lani terê ti lo kete ape na lo gi ti wara “kota ndo” na yâ ti congrégation (3 Jean 9). Baba asara lani Ozias na lo gi ti sara mbeni kua so Jéhovah amû na lo ti sara ape (2 Chron. 26:16-21). Na mayele, Absalom agi lani ti tene azo amû mbage ti lo ndali ti so lo ye ti ga gbia (2 Sam. 15:2-6). Tongana ti so ambaï ti Bible so afa ni polele, a nzere na Jéhovah ape tongana azo agi ti wara gloire ndali ti ala wani (aProv. 25:27). Lawa lawa, baba nga na gingo kota ndo ayeke ga gï na zo ngangu kpale.—aProv. 16:18.

9. Tapande wa la Jésus azia na e?

⁹ Nde na atapande so, gbu li na ndö ti Jésus, “lo so, atâa lani lo yeke na yâ ti terê so ayeke tongana ti Nzapa, lo bi bê ti lo ti gbugburu ndo pëpe, so ti tene ti lingbi terê na Nzapa.” (aPhil. 2:6). Jésus, so ayeke use zo na peko ti Jéhovah, abâ terê ti lo wani ahon ti so a lingbi zo abâ terê ti lo na ni pëpe. Lo tene na adisciple ti lo, lo tene: “Zo so asara terê ti lo kete na popo ti ala kue, a yeke lo si ayeke kota.” (Luc 9:48). Ti sara kua maboko na maboko na apionnier, awakua ti mungo maboko, a-ancien nga na asurveillant ti circonscription so asara terê ti ala kete tongana Jésus ayeke mbeni kota pasa. Tongana e sara terê ti e kete, e yeke ye terê na popo ti e mingi, na Jésus atene so a yeke hinga atâ wakua ti Nzapa na lege ti ndoye.—Jean 13:35.

10. Tongana mo bâ so akpale ayeke na yâ ti congrégation so a bâ lege ni nzoni ape, a yeke nzoni mo sara nyen?

 ¹⁰ Ka tongana, na bango ni, akpale ayeke na yâ ti congrégation na mo bâ so a bâ lege ni nzoni ape? Ahon ti dema terê ti mo, mo lingbi ti sara terê ti mo kete na lege so mo mû maboko na azo so amû li ni (aHéb. 13:17). Ti mû maboko na mo ti sara ni, hunda terê ti mo: ‘Eskê akpale so mbi bâ ni ayeke biani kota mingi si a hunda ti tene a leke ni? Nzoni ngoi ti leke ni la? A yeke na mbi ti leke ni? Mbi yeke gi biani ti maï beoko ti congrégation ni wala mbi yeke gi ti sara si a bâ so mbi yeke kota mingi?’

11. Ti gue oko na aÉphésien 4:2, 3, tongana e sara na Jéhovah na sarango terê ti e kete, aye ti peko ni ayeke so wa?

¹¹ Na Jéhovah, sarango terê kete ayeke kota ahon akode so e yeke na ni, nga na Jéhovah, beoko ti e ayeke kota ahon sarango kua tâ gï na lege ni. Tongaso, sara ngangu ti sara na Jéhovah na sarango terê ti mo kete. Tongana mo sara ni, mo yeke maï beoko na yâ ti congrégation. (Diko aÉphésien 4:2, 3.) Sara kua ti fango tënë nzoni. Gi alege ti sara kua na azo na lege so mo sara aye na ala na nzoni bê. Yamba azo kue, so na popo ni mo yeke wara azo so ayeke na akua na yâ ti congrégation ape (Mat. 6:1-4; Luc 14:12-14). Tongana mo ngbâ ti sara terê ti mo kete na ngoi so mo sara kua legeoko na aita, ala yeke bâ so mo yeke na anzoni kode nga so mo sara terê ti mo kete.

12. Eskê Bible awa e ti gi ti duti na akamarade? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹² Jéhovah aleke e na mbeni fason so asara si a nzere na e ti duti na terê ti akamarade nga na azo ti sewa ti e (Ps. 133:1). Jésus ayeke lani na anzoni kamarade (Jean 15:15). Bible afa  anzoni ye so e yeke wara tongana e yeke na atâ kamarade (aProv. 17:17; 18:24). Nga, Bible atene so a yeke nzoni ape ti duti yamba na azo (aProv. 18:1). Azo mingi abâ so aréseaux sociaux amû lege na zo ti duti na gbâ ti akamarade na ti bâ so lo yeke gï lo oko ape. Ye oko, e bezoin ti sara hange na fason so e yeke sara kua na ni.

13. Ngbanga ti nyen la ambeni zo so ayeke sara kua na aréseaux sociaux abâ so ala yeke gï ala oko nga vundu asara ala?

¹³ Azo so agi nda ti aye atene so azo so amû ngoi mingi ti bâ acommentaire nga na afoto nde nde so azo azia na ndö ti Internet alingbi ti bâ na nda ni so ala yeke gï ala oko nga vundu asara ala. Ndali ti nyen? Peut-être a yeke ndali ti so fani mingi azo so azia afoto na ndö ti aréseaux sociaux ayeke fa akota ye so asi na yâ ti gigi ti ala, ala yeke zia dä apendere foto ti ala wani, ti akamarade ti ala nga na ti apendere ndo so ala gue dä. Zo so abâ afoto so alingbi ti tene so gigi ti lo ayeke ye oko ape, tongana lo haka terê ti lo na ni. Mbeni ita-wali so ayeke na ngu 19 atene: “Na ngoi so mbi bâ aye kue so amba ti mbi asara na week-end so aga na ala ngia me mbi yeke ti mbi na yanga-da sân ti sara mbeni ye, mbi komanse ti bâ so mbi yeke na ngia ape.”

14. Tongana nyen la wango ti Bible so ayeke na 1 Pierre 3:8 alingbi ti mû maboko na e ti sara kua nzoni na aréseaux sociaux?

¹⁴ Biani, e lingbi ti sara nzoni ye na aréseaux sociaux, na tapande ti sara lisoro na afami nga na akamarade ti e. Me eskê mo bâ so ambeni zo ayeke zia na ndö ti aréseaux sociaux acommentaire, afoto nga na avidéo so apusu azo ti gonda ala mingi? A yeke mo bâ mo tene ala gboto lê lakue na ndö ti ala. Ambeni zo ayeke zia acommentaire so ayeke na lege ni ape na ndö ti afoto ti ala wani wala afoto so amba ti ala azia ni. So kue ague nde na sarango terê kete nga na ziango terê na place ti mba so a wa aChrétien ti sara ni.—Diko 1 Pierre 3:8.

15. Tongana nyen la sarango terê kete ayeke mû maboko na e ti kpe ti gboto lê gï na ndö ti e wani?

¹⁵ Tongana mo yeke sara kua na aréseaux sociaux, hunda terê ti mo: ‘Eskê acommentaire, afoto, wala avidéo so mbi zia dä asara si azo abâ so mbi yeke pika kate ti mbi? Eskê mbi peut ti sara si bê asara azo?’ Bible atene: “Ye kue so  ayeke na yâ ti dunia so, so ti tene nzara ti mitele, nzara ti lê na sarango baba ti akungba so zo ayeke na ni, alondo na Babâ ni pëpe, me a londo na dunia so.” (1 Jean 2:16). Mbeni Bible akiri na peko ti tënë “sarango baba ti akungba so zo ayeke na ni” na tënë “nzara ti duti kota na lê ti azo.” AChrétien abezoin ape ti duti kota na lê ti azo. Ala sara ye alingbi na wango ti Bible so: “Zia e fa terê ti e pëpe, e dü tënë ti mandako na popo ti e pëpe, e sara kota bê na terê ti mba nga pëpe.” (aGal. 5:26). Sarango terê kete ayeke mû maboko na e ti kpe bibe ti azo ti dunia so aye ti gboto lê gï na ndö ti ala wani.

16. Ngbanga ti nyen la a lingbi e duti azo ti baba ape?

¹⁶ A lingbi e sara terê ti e kete ndali ti so azo ti baba ayeke na “li so ayeke nzoni” ape (aRom. 12:3). Azo ti baba ayeke azo so aye papa nga ala fa terê ti ala mingi. Fani mingi apensé ti ala nga na asarango ye ti ala ayeke sara sioni na ala wani nga na amba ti ala. Tongana ala changé fason so ala yeke pensé na ni ape, Satan ayeke vuko abibe ti ala nga lo yeke buba ni (2 aCor. 4:4; 11:3). Me zo so asara terê ti lo kete ayeke na li so ayeke nzoni. Lo yeke na nzoni bango ndo na ndö ti lo wani nga lo hinga so na yâ ti aye mingi amba ti lo ayeke kota ahon lo (aPhil. 2:3). Nga lo hinga so “Nzapa ake azo ti baba, me lo yeke mû kota nzobe ti lo na azo so asara terê ti ala kete.” (1 Pi. 5:5). Azo so ayeke na li so ayeke nzoni aye pëpe ti tene Jéhovah aduti wato ti ala.

17. Nyen la a lingbi e sara ti ngbâ ti sara terê ti e kete?

¹⁷ Ti ngbâ ti sara terê ti e kete, a lingbi e sara ye alingbi na wango ti Bible so ahunda na e ti “zi ngbene zo nga na asarango ye ti terê ti lo kue, na [ti] yü fini zo”. So ayeke kete kua ape. A yeke nzoni e manda ye na ndö ti tapande ti Jésus nga e sara kue ti sara ye tâ gï tongana lo (aCol. 3:9, 10; 1 Pi. 2:21). Tongana e sara ni e yeke bâ nzoni dä mingi. Tongana e sara terê ti e kete, sewa ti e ayeke duti na ngia ahon ti kozo, e yeke maï beoko na yâ ti congrégation nga e yeke hinga tongana nyen ti kpe ti sara kua kirikiri na aréseaux sociaux. Kota ye ni kue, e yeke nzere na lê ti Jéhovah nga lo yeke sara tufa na ndö ti e.