Ye oko oko kue ayeke na ngoi ni

Bible atene: “Ngoi ayeke teti ye [oko oko] kue, na lâ ayeke teti kusala nde nde kue so ayeke na gbe ti yayu.” Gbia Salomon ti Israël ti giriri so ayeke na ndara mingi na so asû atënë so atene nga so ngoi ti dungo zo nga na ngoi ti kuâ ti lo ayeke dä, ngoi ti lekengo da nga na ngoi ti kungbingo ni ayeke dä nga ngoi ti ndoye mbeni zo nga na ngoi ti kengo lo ayeke dä. Na nda ni, lo tene: “Zo awara faïda ti nyen na yâ kusala so lo wu pono dä?”​—Zo-ti-fa-tene 3:1-9.

TONGANA ambeni zo adiko aversê so, ala tene na nda ni so Bible afa so a diko kozoni awe ngoi ni so ye oko oko kue ayeke si na ni; so ti tene, ala bâ ti ala so Bible ayeda na tënë so atene a diko kozoni awe ye kue so ayeke si. Tënë so ayeke tâ tënë? Bible ayeda na tënë so atene a diko kozoni awe aye kue so ayeke si na yâ ti gigi ti zo? Teti so “atënë kue ti yâ ti Mbeti ti Nzapa, a sara ni na mbeti na gbe ti yingo ti Nzapa,” a lingbi ye so e diko na yâ ti mbeni versê ti Bible ague oko na atanga ni. Ni la, zia e bâ ye so ambeni versê ti Mbeti ti Nzapa, Bible, atene na ndo ti tënë so.​—2 Timothée 3:16.

Ngoi na ye so zo aku tere ti lo na ni pëpe

Na mbeti ti Zo-ti-fa-tene, Salomon atene: “Mbi kiri, mbi bâ na gbe ti lâ, a yeke azo so akpe fade fade pëpe ti bangbi lege so awara futa, na a yeke awalombe pëpe so ahon zo na bira, na a yeke awandara pëpe so awara kobe, na a yeke azo ti mayele pëpe so awara mosoro, na a yeke awakode pëpe so awara be-nzoni.” Ngbanga ti nyen? Lo fa nda ni: “Lâ na pasa”, wala ngoi na ye so zo aku tere ti lo na ni pëpe “asi na ala kue.”​—Zo-ti-fa-tene 9:11.

Ahon ti tene so a diko kozoni awe ye oko oko kue so ayeke si na yâ ti gigi ti zo, Salomon aye lani ti fa so azo alingbi pëpe ti fa kozoni tâ na lege ni ye ti peko ti ye so zo asara ndali ti so “lâ na pasa asi na ala kue.” Fani mingi, mbeni nzoni ye asi na zo gi ngbanga ti so lo duti na mbeni nzoni ndo na mbeni nzoni ngoi, wala mbeni ye ti sioni asi na lo gi ngbanga ti so lo duti na mbeni sioni ndo na mbeni ngoi so mbeni ye ti sioni asi.

Na tapande, bâ tënë so a tene ge: “A yeke azo so akpe fade fade pëpe ti bangbi lege so awara futa.” Na ngu 1984, a sara mbeni kota ngia ti awanguru na gbata ti Los Angeles, na Californie na Amerika. Na ngoi ni, a sara mbeni mandako ti kpengo loro ti mètre 3 000 teti awali. Peut-être mo dabe ti mo na ye ti ndima so asi lani wala mo diko ye na ndo ni. Awali ti kpengo loro use, so oko aga na iri ti Grande-Bretagne na mbeni aga na iri ti Amerika, ala use kue aleke na bê ti ala ti wara palata ti lor. Ye oko, na yâ ti loro, ala tingbi tere. Mbeni oko atï na tongaso lo sigigi na yâ ti mandako ni; na teti so bê ti oko ni anze, lo si na molongo mbasambala.

Ye so asi ayeke ye so a diko kozoni awe? Ambeni zo alingbi ti tene tongaso. Me a yeke polele so ye so asara si ala sö benda pëpe ayeke so ala tingbi tere na lege, mbeni ndao so zo alingbi pëpe ti hinga ni kozoni. Tongaso, a diko kozoni awe ti tene ala tingbi tere na lege? Ge nga kue, ambeni zo alingbi ti tene so a yeke tongaso. Ye oko, azo so ayeke vunga sango atene so ndao so asi ndali ti so akpengba  wanguru use so ayeke gbugburu tere ti gi ti hon mba. Tongana ti so Bible atene, “lâ na pasa asi na ala kue.” Ni la, atâa mbeni zo aleke tere ti lo nzoni mingi ti sara mbeni ye, lakue ambeni ye so zo aku tere ti lo na ni pëpe alingbi ti si na asara ngangu na ndo ti ye so ayeke ga na pekoni; na a yeke pëpe ye so a diko ni kozoni awe.

Tongaso, Bible aye ti tene nyen tongana lo tene: “Ngoi ayeke teti ye [oko oko] kue”? Mbeni ye ayeke dä so e lingbi ti sara so ayeke sara mbeni ye na ndo ti ye so ayeke si na yâ ti gigi ti e ti kekereke?

Tâ nzoni ngoi ti sara ye oko oko kue

Ahon ti tene zo so asû mbeti ti Zo-ti-fa-tene afa so a diko kozoni awe ye oko oko kue so ayeke si na mbeni zo wala lo fa ye so ayeke si na gigi ti zo kekereke, lo sara tënë ti ye so Nzapa aleke ti sara nga na lege so a ndu azo. E hinga ni tongana nyen? A yeke ye so aversê so angoro mbage so aye ti fa na e. Na pekoni so Salomon asara tënë ti aye mingi so ayeke si na tâ “ngoi” ni, lo tene: “Mbi bâ kusala so Nzapa azia na amolenge ti azo ti sara. Nzapa asara si ye kue aga pendere na ngoi [ni].”​—Zo-ti-fa-tene 3:10, 11.

Nzapa amû na azo aye mingi ti sarango ni, na Salomon afa amolongo ti ambeni. Nzapa amû nga na azo ngangu ti soro ala wani ti sara ye so bê ti ala aye. Ye oko, teti akusala oko oko kue, tâ nzoni ngoi ti sarango ni so ayeke ga na ye ti nzoni mingi ayeke dä. Na tapande, na Zo-ti-fa-tene 3:2, Salomon asara tënë ti “lâ ti lu, na lâ ti gboto ye so zo alu”. Azo ti fango yaka ahinga so tâ ngoi ti lungo lê ti kobe oko oko kue ayeke dä. Ka tongana  mbeni zo ti fango yaka ake ti lu lê ti kobe na ngoi ni, na lo lu ni na mbeni ngoi nde? Tongana lo wara lê ti kobe mingi pëpe atâa so lo sara kua ngangu, lo yeke tene ande so a yeke ye so a diko ni kozoni awe? A yeke tongaso pëpe ndali ti so lo lu lê ti kobe ti lo na tâ ngoi ni pëpe. Zo ti fango yaka ni alingbi fade ti wara gbâ ti lê ti kobe tongana lo lu ni na tâ ngoi so Wasarango ye aleke ti tene a lu na ni.

Tongaso, ye so Nzapa afa kozoni awe ayeke ambeni kpengba-ndia so amû lege na azo ti sara ye ague oko na ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara. Me a yeke pëpe ye so ayeke si na zo oko oko wala ye ti peko ti aye so ayeke si. Ti tene azo abâ nzoni na peko ti akua ti ala, a lingbi ala hinga ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara, na ala sara ye ague oko na ni nga na ngoi so lo leke ti tene a sara na ni. Ye so a fa kozoni awe, so azo alingbi pëpe ti changé ni, ayeke ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara me pëpe ye so ayeke si na zo oko oko. Na lege ti prophète Ésaïe, Jéhovah atene: “Fade tënë so asigigi na yanga ti Mbi . . . akiri na Mbi senge pëpe, me a sara ye so Mbi ye, na fade tënë ni awu na kusala so Mbi to lo dä.”​—Ésaïe 55:11.

Tongaso, “tënë” ti Nzapa wala ye so lo fa so lo leke na bê ti lo ti sara ande ndali ti sese na azo, so fade ayeke ‘wu na kusala’ ni, wala so ayeke ga ande tâ tënë biani, ayeke nyen?

Hingango ngoi so Nzapa afa awe ti sara na aye

Salomon amû maboko na e ti hinga ni. Ni la na pekoni so lo tene so “Nzapa asara si ye kue aga pendere na ngoi ti lo”, lo kiri lo tene: “Lo zia ye ti lakue lakue na bê ti azo, me zo alingbi hinga pëpe nda ti kusala so Nzapa asara, a komanse na lâ ti kozoni juska na lâ ti nda ni.”​—Zo-ti-fa-tene 3:11.

Azo asû atënë mingi na ndo ti versê so. Me zia e kue e hinga so na gbe ti bê ti e, e kue mbeni lâ e hunda tere ti e na ndo ti ndani so zo ayeke na fini nga na ye so ayeke si na e na nda ni. Ngbene ye so azo abâ gigi, a yeke ngangu na ala ti yeda so kota ye na yâ ti gigi ti zo ayeke gi ti sara kua ngangu, nga na pekoni ti kui. Na popo ti acréature kue, e azo e yeke ti e nde mingi ndali ti so e yeke gbu li ti e na ndo ti fini ti e ti ndembe so nga na ye so ayeke si na e kekereke. E yeke même na kota nzara ti ngbâ na fini teti lakue lakue. Ndali ti nyen? Tongana ti so Bible afa, Nzapa ‘azia ye ti lakue lakue na bê ti azo’.

Ti kaï nzara so, azo ayeke hunda ka tere ti ala ti hinga wala zo ayeke ngbâ na fini na peko ti kuâ ti lo. Ambeni atene so mbeni ye na yâ ti e ayeke ngbâ na fini na peko ti kuâ ti e. Ambeni amä na bê so tongana e kui a dü e, e kiri e kui, a kiri a dü e ti ngbâ ti gue na ni. Me ti ambeni, ala pensé so Nzapa adiko kozoni awe ye kue so ayeke si na mbeni zo na e lingbi pëpe ti changé ni. Ye ti mawa ni ayeke so  atënë so kue asara pëpe si bê ti zo adë. A yeke ndali ti so na ngangu ti azo ala wani, ala ‘lingbi ti hinga ande pëpe nda ti kusala so Nzapa asara, a komanse na lâ ti kozoni juska na lâ ti nda ni.’

Ngbene ye giriri, awandara ayeke na kota nzara ti hinga ye nzoni na ndo ti tënë so, me a kara ala na ala gi bê ti ala mingi. Ye oko, teti so Nzapa la azia nzara ti ngbango na fini na yâ ti bê ti e, a yeke na lege ni pëpe ti tene e gue na mbage ti lo ti wara ye so e yeke na bezoin ni ti kaï na nzara so? Kozoni kue, Bible atene na ndo ti Jéhovah, atene: “Mo lungula maboko ti Mo, na Mo mû ye alingbi na nzara ti ye kue so ayeke na fini.” (Psaume 145:16). Tongana e manda Bible, e yeke hinga ye nzoni na ndo ti fini, kuâ nga na ye so Nzapa aleke ti sara teti sese nga na azo, ye so ayeke lakue lakue.​—aÉphésien 3:11.

[Kete tënë na lembeti 5]

“A yeke azo so akpe fade fade pëpe ti bangbi lege so awara futa.”​—Zo-ti-fa-tene 9:11

[Kete tënë na lembeti 6]

Tongana mbeni zo ti fango yaka alu lê ti kobe na ngoi ni pëpe, na lo wara kobe ni nzoni pëpe, lo lingbi ti tene so a yeke ye so a diko kozoni awe?

[Kete tënë na lembeti 7]

E yeke gbu li na ndo ti fini na kuâ ndali ti so Nzapa ‘azia ye ti lakue lakue na bê ti azo’