Azo so akui alingbi ti mû maboko na azo so angbâ na fini?

TAMBA, mbeni maseka-koli na do ti Afrika, ayeke nduru ti sû kizama na ekole. * Mama ti lo aye mingi ti tene lo wara mungo maboko ti asewa so akui ti mû lege na lo ti wara kizama so. Na kodoro ti Palerme (Sicile), azo so afono ti bâ ndo ague ti bâ adû ti kuâ so na yâ ni a sigigi na akuâ ngbangbo mingi so a bata ni nzoni mingi ti tene azo aga abâ ni. Ambeni zo amä na bê so akuâ so a bata ni nzoni so ayeke bata azo so ayeke na fini. Ngu oko oko, azo ayeke gue na gbata ti Lily Dale, so ayeke na do ti New York (na Amerika); a hinga ndo so teti so gbâ ti azo ti gingo bendo ayeke kâ. Azo so ague kâ ayeke na beku so ala lingbi ti tingbi na afami wala akamarade ti ala so akui awe ti wara mungo maboko ti ala.

Na ndo ti sese kue, azo angbâ ti mä na bê na tënë so atene akuâ alingbi ti mû maboko na azo so ade na fini. Ka mo tene ti mo nyen na ndo ni? Peut-être a fa na mo mara ti tënë tongaso wala mo hinga ambeni zo so tënë so agbu bê ti ala mingi. A yeke na lege ni ti tene e sara nzara ti azo ti e so akui. Azo ti gingo bendo atene so ala lingbi ti tingbi e na ala. Mbeni mbeti-sango (Time) asû peko ti tënë ti mbeni wali so ayeke gi bendo so atene ayingo “ayeke lakue nduru ti mû maboko na e tongana e iri ala.” A yeke tâ tënë? Akuâ alingbi biani ti mû maboko na azo so angbâ na fini? Kiringo tënë ti Bible polele na ndo ti tënë so alingbi ti dö bê ti mo.

Akuâ ayeke na fini na mbeni ndo?

Bible afa na mbeni lege so akpengba pëpe tënë na ndo ti dutingo ti akuâ. Bâ tënë so Zo-ti-fa-tene 9:5 atene: “Ala so ayeke na fini, ala hinga fade ala kui; me akinda ahinga ye oko pëpe.” E lingbi ti tene so akuâ a hinga ye? Versê 6 akiri tënë: “Ndoye ti ala, na kengo bê ti ala, legeoko na bê so asara ala, akui giriri. Ala yeke na mbeni ye oko pëpe, lâ oko pëpe, na yâ ye so ayeke na gbe ti lâ.” Bâ nga so versê 10 ni atene: “Kusala, ye ti bibe, hingango ye, na ndara, ayeke na ndo-ti-awakinda pëpe, ndo so mo yeke gue dä.” Mbupa ti yanga ti Hébreu so a kiri pekoni na “ndo-ti-awakinda” ayeke “Shéol”, so nda ni ayeke “dû ti kuâ”. A yeke nzoni ti hinga so mara ti mbupa so na yanga ti Grec ayeke “Hadès”, na a sara kusala na ni na yâ ti Mbeti ti Nzapa ti fa ndo so Jésus Christ ague dä teti mbeni ngoi na peko ti kuâ ti lo.​—Kusala 2:31.

Jésus amû maboko na azo mingi na ngoi so lo de na fini, me lo hinga so fade lo yeke kui. Lo pensé so fade lo yeke ngbâ lakue ti mû maboko na azo na ngoi so lo yeke kâ na yâ ti dû ti kuâ? Oko pëpe. Lo haka kui ti lo na bï so zo alingbi ti sara kusala pëpe (Jean 9:4). Jésus ahinga nzoni mingi so tongana fini ti azo ahunzi, ala lingbi ti ‘londo pëpe’.​—Ésaïe 26:14.

Jésus asara kusala na mbeni hakango ye so ti fa oko tënë so na ndo ti kui. Na ngoi so kamarade ti lo Lazare akui, Jésus ahaka kui na lango (Jean 11:11-13). E ku lâ oko pëpe ti tene mbeni zo so alango awe amû maboko na e, a yeke tongaso pëpe? Zo so alango ahinga ye oko pëpe, lo lingbi pëpe ti sara ye teti mbeni zo.

Âme ayeke na fini na peko ti kuâ?

A fa na azo mingi so âme ayeke mbeni ye na yâ ti tere ti zo so lê abâ pëpe na ayeke ngbâ na fini na peko ti kuâ. Bible afa ti lo nde. Genèse  so ayeke kozo mbeti ti Bible afa na e ye so a iri ni âme. Genèse 2:7 atene so tongana a créé kozo koli, lo ‘ga âme ti fini.’ Zo, na ngbongboro tere ti lo kue, ayeke âme; anyama nga ayeke a-âme. (Genèse 1:20-25). Tongaso, a yeke na lege ni ti tene, tongana zo wala nyama akui, âme akui. Bible ayeda na tënë so.​—Ézéchiel 18:4.

Ye oko, ambeni zo alingbi ti hunda atene: ‘Ka tënë so azo mingi atene ani sara tënë na azo so akui, ani mä go ti ala wala même ani bâ ala so, a yeke tongana nyen?’ Mara ti atënë so asi singo na yâ ti dunia. Atënë so amû beku na azo so afami ti ala akui, ni la a pusu mingi ti ala ti gue ti bâ azo ti gingo bendo so atene ani lingbi ti sara tënë na akuâ.

Atënë tongaso ayeke tâ tënë? Tongana a yeke tongaso, tënë so ague nde na tënë ti Bible so e tene fade pëpe? Jésus atene so Mbeti ti Nzapa ayeke tâ tënë (Jean 17:17). Tâ tënë ayeke gue ka nde nde pëpe. Ti tâ tënë ni, Bible afa tënë polele na ndo ti lege so a lingbi e bâ na atënë so a tene akuâ alingbi ti mû maboko na azo so ade na fini. Bible asara na e tënë ti mbeni zo so agi ti wara mungo maboko na mbage ti azo so akui. Zia e diko tënë ni nzoni na fade e yeke hinga tâ tënë.

Mbeni gbia ahunda na mbeni zo so akui ti mû maboko na lo

Ye so asi ayeke so aturugu abungbi na banga ti kodoro ti Israël ti sara bira. Gbia Saül na aturugu ti lo ayeke na gbele ti angangu turugu ti aPhilistin. Tongana Saül abâ kando ti aPhilistin, “lo yeke na mbeto, na bê ti lo adö mingi.” Na ngoi ni so, Gbia Saül azia ti voro tâ Nzapa awe. Ye so asara si Jéhovah akiri tënë na sambela ti lo oko pëpe. Zo wa la amû ande maboko na Saül? Samuel so ayeke prophète ti Nzapa akui ti lo kozoni awe.​—1 Samuel 28:3, 5, 6.

Saül ahunda mbeni wali ti gingo bendo na kodoro Endor ti mû maboko na lo. Lo hunda na wali ni ti “yä Samuel” so akui. Wali ti gingo bendo ni asara si mbeni yingo asigigi. “Samuel” so ayeke tâ Samuel pëpe so atene na Saül so fade aPhilistin ayeke kinda ala, na lo Saül na amolenge ti lo ayeke kui na yâ ti bira ni (1 Samuel 28:7-19). A yeke biani Samuel la alondo na popo ti akuâ si aga so?

Gbu li ti mo kete si. Bible atene so tongana zo akui “lo kiri na sese” na “ye so lo bi bê ti lo dä aga ye senge.” (Psaume 146:4). Saül na Samuel kue ahinga so Nzapa ake ti tene zo asara tënë na azo ti gingo bendo. Ndani la Saül lo wani amû li ni lani na zingo aye ti yorö kue na yâ ti kodoro ni!​—Lévitique 19:31.

E gbu li na ndo ti tënë ni fadeso. Tongana Samuel ayeke fade na fini tongana mbeni yingo, lo lingbi ti doro ndia ti Nzapa na lo mä tere na mbeni zo ti gingo bendo ti tingbi na Saül? Jéhovah ake ti sara tënë na Saül. Mbeni zo ti gingo bendo alingbi ti gbu Nzapa ti Ngangu Ahon Kue na ngangu ti sara tënë na Saül na lege ti Samuel so akui awe? Oko pëpe. A yeke polele so “Samuel” ti so ni so ayeke pëpe tâ prophète ti Nzapa. A yeke mbeni yingo: mbeni sioni yingo so atene ni yeke Samuel so akui.

Asioni yingo ayeke a-ange so asara ngangu-li na Nzapa na tongo nda ti mbaï ti azo (Genèse 6:1-4; Jude 6). Asioni yingo so ayeke na ngangu  ti bâ na ti hinga sarango tënë, bango ndo nga sarango ye ti zo oko oko kue so ade na fini. Ala yeke nduru ti fa so ye so Bible atene ayeke wataka. A yeke senge pëpe si Bible awa e ti sara tënë na ayingo pëpe! (Deutéronome 18:10-12). Asioni yingo so angbâ ti sara kusala laso.

Fadeso e hinga ndani so azo mingi atene ala “mä” wala ala “bâ” asewa ti ala so akui. Atâa so na ambeni ngoi tingbingo na ayingo so akpa ye so amû maboko na ambeni zo, asioni yingo aye mingi ti handa azo. * (aÉphésien 6:12). Gbu li ti mo nga na ndo ti ye so si: Jéhovah ayeke Nzapa ti ndoye so abi bê ti lo na e. Tongana akuâ ayeke na mbeni ndo na ala lingbi ti mû maboko na akamarade ti ala nga na asewa ti ala, ka Wasarango e ake na e ti sara tënë na ala na tenengo so ayeke “sioni mingi”? Oko pëpe! (1 Pierre 5:7). Tongaso, e lingbi ti wara nzoni mungo maboko na ndo wa?

Tâ mungo maboko teti azo so ayeke na fini nga na akuâ

E hinga na lege ti ye so e bâ ti si na ni ge so akuâ ayeke na ngangu pëpe ti mû maboko na azo so angbâ na fini. Na ndo ni, angangu kue so e sara ti wara mungo maboko ti akuâ ayeke gi senge senge; sarango tongaso ayeke sioni mingi, teti so ayeke dorongo ndia ti Nzapa na a yeke zia e na gbe ti ngangu ti asioni yingo.

Bible afa na e tâ nzoni Zo so alingbi ti mû maboko na e: Wasarango e, Jéhovah. Lo lingbi ti zi e na yâ ti kuâ (Psaume 33:19, 20). Laso, lo yeke nduru ti mû maboko na e. Tongaso, lo mû tâ beku so ayeke nde na sioni beku so azo ti gingo bendo ayeke mû na azo.

Tamba, so a sara tënë ti lo na tongo nda ti article so, ahinga kangbi na popo ti sioni beku so azo ti gingo bendo ayeke mû na tâ tënë so Jéhovah afa na e. Azo ti gingo bendo atene so tongana lo mû sandaga na akotara ti lo so akui pëpe, lo yeke wara kizama ni pëpe. Tamba ato nda ti manda Bible na aTémoin ti Jéhovah. Lo hinga tâ tënë na ndo ti dutingo ti akuâ nga na ndo ti asioni yingo so atene ani yeke akotara so akui. Atâa so mama ti lo apusu lo mingi ti gi ti wara mungo maboko ti mbeni zo ti gingo bendo, Tamba ake, lo tene na mama ti lo: “Tongana mbi wara kizama ni pëpe, ngu ti peko mbi yeke tara ti sara kua ngangu.”

Ye ti pekoni ayeke so wa? Lo la lo so benda na li ti amba ti lo kue na kizama ni! Bê ti mama ti lo adö, na lo zia bê ti lo mbeni pëpe na azo ti gingo bendo, na nga lo kiri lo sara tënë ti mungo sandaga mbeni pëpe. Tamba ahinga so Jéhovah awa e ti kpe ti “hunda akinda tënë ti azo so angbâ na fini”. (Ésaïe 8:19). Mandango Bible amû lege na Tamba ti hinga so tongana lo wara ngia ti lo na yâ ti ndia ti Nzapa, fade ye kue so lo sara aga nzoni.​—Psaume 1:1-3.

Me, ka ti ala so e ndoye ala si akui so a yeke tongana nyen? Beku ayeke teti ala pëpe? Na ndo ti so lo yeke mû maboko na e so e yeke na fini, Jéhovah amû zendo ti mû maboko na ala so ayeke na yâ ti dû ti kuâ. Na peko ti so prophète Ésaïe atene so akuâ ayeke na ngangu pëpe, bâ tënë so lo fa na chapitre 26, versê 19: “Fade akinda ti mo akiri na fini; . . . I zingo, i sara bia, i so i duti na yâ pupu-sese.” Prophétie ni akiri atene so fade “awakinda” akiri na fini.

Tara ti bâ so azo kutu mingi mingi so ayeke na ngangu ti mû maboko na e pëpe so, so ayeke na yâ ti dû ti kuâ a kiri na ala na fini! Biani, Bible afa so Jéhovah “aye” ti mû fini na azo so akui (Job 14:14, 15). Zendo so ayeke mvene la? Jésus Christ ahinga so beku so ayeke tâ tënë, ni la lo tene na lê ti Jéhovah akuâ ayeke na fini awe.​—Luc 20:37, 38.

Mo ye ti duti na mara ti beku so nga? * Ngbâ ti gi tâ hingango ye na yâ ti Bible. Tongana mo yeke manda ye, fade mo yeke yeda na bê ti mo kue so Jéhovah alingbi ti mû maboko na azo so ade na fini nga na ala so akui awe, na azendo ti lo ayeke ye so zo alingbi ti “zia bê dä nga ayeke tâ tënë.”​—Apocalypse 21:4, 5.

[Akete tënë na gbe ni]

[Kete tënë na lembeti 11]

A yeke na lege ni ti tene e sara nzara ti azo ti e so akui

[Foto na lembeti 12]

Prophète Samuel alondo na popo ti akuâ na lo sara tënë na Gbia Saül?