Ala ngbâ ti gi “mbilimbili ti lo” kozoni
Ala ngbâ ti gi “mbilimbili ti lo” kozoni
“Ni la, ala ngbâ ti gi royaume ti Nzapa na mbilimbili ti lo kozoni, na fade a yeke zia na ala aye so kue na ndo ni.”—MAT. 6:33.
1, 2. Mbilimbili ti Nzapa ayeke nyen? A luti na ndo ti nyen?
‘ALA ngbâ ti gi royaume kozoni.’ (Mat. 6:33). Jésus la amû wango so na yâ ti mbeni kpengba diskur so lo mû lani na ndo ti Hoto na so aTémoin ti Jéhovah ahinga ni laso nzoni. Na yâ ti aye kue so e yeke sara na yâ ti fini ti e, e yeke sara kue ti fa so e ye ngorogbia so nga e ye ti ngbâ be-ta-zo na ni. Me a lingbi e girisa pëpe use mbage ti versê ni so atene “na mbilimbili ti lo”. Mbilimbili ti Nzapa ni ayeke nyen? Nga ti gi ni kozoni aye ti tene nyen?
2 Mbilimbili ti Nzapa ayeke sarango ye na lege ni ti lingbi na ye so lo bâ so ayeke nzoni wala ayeke kota ye na lê ti lo. Teti so Jéhovah ayeke Wasarango ye, lo la lo yeke na droit ti fa ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni, ye so ayeke na lege ni nga na ye so ayeke na lege ni pëpe (Apoc. 4:11). Ye oko, mbilimbili ti Nzapa ayeke pëpe gi mbeni molongo ti andia tongaso so ayeke hunzi pëpe na so a luti na ndo ni nganganga. Me a luti na ndo ti asarango ye ti tere ti lo so ambeni ayeke ndoye, ndara na ngangu. Tongaso, mbilimbili ti Nzapa ague oko na ye so lo ye nga na ye so lo leke na bê ti lo ti sara. A ndu nga ye so lo ku na mbage ti azo so aye ti sara na lo.
3. (a) Ti gi mbilimbili ti Nzapa kozoni aye ti tene nyen? (b) Ngbanga ti nyen e yeke sara ye alingbi na ye so ayeke nzoni na so alingbi kue na lê ti Jéhovah?
3 Ti gi mbilimbili ti Nzapa kozoni aye ti tene nyen? A ye ti tene ti sara ye so bê ti Nzapa aye ti nzere na lê ti lo. Ti gi mbilimbili ti Nzapa aye nga ti tene ti gi ti sara ye alingbi na ye so na lê ti lo ayeke nzoni wala ayeke kota ye, me ti lingbi na bango ndo ti e pëpe. (Diko aRomain 12:2.) Sarango ye alingbi na bango ndo ti Jéhovah andu tâ songo ti e na lo. A yeke pëpe mbeto ti tene lo se e la apusu e ti bata andia ti lo. Me a yeke ndali ti so e ndoye Nzapa la si e sara kue ti nzere na lo na batango andia ti lo ahon ti sara ye alingbi na bango ndo ti e wani. E hinga so a yeke nzoni ye so a lingbi e sara la, a yeke tâ ye so a leke e ndali ni la. Na tapande ti Jésus so ayeke Gbia ti Royaume ti Nzapa, a lingbi e ndoye mbilimbili.—aHéb. 1:8, 9.
4. Ngbanga ti nyen ayeke kota ye ti gi mbilimbili ti Nzapa?
4 A yeke biani kota ye ti gi mbilimbili ti Jéhovah? Bâ tënë so: Tara so asi lani na yâ ti yaka ti Éden ayeke ti bâ wala Adam na Ève ayeke yeda wala pëpe na droit ti Jéhovah ti fa ye so ayeke nzoni (Gen. 2:17; 3:5). So ala ke ti yeda na ni aga na pasi nga na kuâ na ndo ti ahale ti ala (aRom. 5:12). Na mbage, Mbeti ti Nzapa atene: ‘Zo so atambela na lege ti mbilimbili na nzobe, lo wara fini, mbilimbili, na yango-iri.’ (aProv. 21:21). Biani, tongana e gi mbilimbili ti Nzapa kozoni ayeke sara si e duti na nzoni songo na Jéhovah, na nzoni songo so ayeke gue na e ti wara salut.—aRom. 3:23, 24.
Ti bâ so mo la mo yeke mbilimbili ayeke kpale
5. A lingbi e sara hange na nyen?
5 Na yâ ti mbeti so bazengele Paul atokua na aChrétien ti Rome, lo luti mingi na ndo ti mbeni kpale so a lingbi e kue e kpe ni si e wara lege ti gi mbilimbili ti Nzapa kozoni. Lo sara tënë ti amba ti lo aJuif lo tene: “Mbi yeke tene tënë ti ala, so ala yapu na kusala ti Nzapa, me a yeke na lege ti tâ hingango ye pëpe. Ngbanga ti so ala hinga mbilimbili ti Nzapa pëpe, na ala yeke gi ti zia na sese mbilimbili ti ala wani, ala woko tere ti ala pëpe na gbe ti mbilimbili ti Nzapa.” (aRom. 10:2, 3). Ti Paul, azo ni so ahinga mbilimbili ti Nzapa pëpe ndali ti so ala gi ti zia na sese mbilimbili ti ala wani. *
6. Bibe wa a lingbi e kpe ni? Ngbanga ti nyen?
6 E lingbi ti tï na yâ ti mara ti ye tongaso tongana e bâ kusala so e yeke sara na Nzapa tongana mbeni mandako na e gi ti haka tere ti e na amba ti e. Mara ti bibe tongaso alingbi ti gue na e ti zia bê ti e mingi na ndara ti e wani nga na nzoni sarango ye ti e. Me tongana e sara tongaso, e yeke girisa mbilimbili ti Jéhovah (aGal. 6:3, 4). A yeke ngbanga ti so e ndoye Jéhovah la si e yeke gi ti sara ye na lege ni. Tongana e gi ti fa so e la e yeke mbilimbili, ndoye ti e teti Nzapa ayeke duti gi ti yanga.—Diko Luc 16:15.
7. Na lege wa Jésus afa kpale so zo ayeke wara tongana lo bâ so lo la lo yeke mbilimbili?
7 Jésus ayeke gi lani bê ti lo ndali ti azo “so abâ tere ti ala so ala yeke mbilimbili mingi na ala bâ tanga ti azo tongana senge ye”. Na lege ti mbeni toli, lo sara tënë ti kpale so zo ayeke wara tongana lo bâ so lo la lo yeke mbilimbili. Lo tene: “Akoli use amontê na temple ti sambela, oko ayeke Farizien na mbeni oko ayeke zo ti rongo nginza ti lapo. Farizien so aluti na lo to nda ti sambela tongaso na yâ ti bê ti lo: ‘Nzapa, mbi mû singila na mo so mbi yeke tongana tanga ti azo pëpe, so ayeke azo ti gbungo ye ti azo na likisi, azo so ayeke mbilimbili pëpe, azo so ayeke gi awali nde, wala même tongana zo ti rongo nginza ti lapo so. Mbi yeke mû jeûne fani use na yâ ti yenga oko. Mbi yeke mû dîme ti aye kue so mbi wara.’ Me zo ti rongo nginza ti lapo so aluti ti lo yongoro na lo ye même pëpe ti yô lê ti lo na nduzu, me lo yeke pika ndo ti kate ti lo, lo tene: ‘Nzapa, sara nzoni bê na mbi so mbi yeke wasiokpari.’ Mbi tene na ala: Zo ti rongo nginza ti lapo so akiri na yanga-da ti lo, sarango ye ti lo afa so lo yeke mbilimbili mingi ahon Farizien so. Teti zo kue so ayä iri ti lo, fade a sara si lo ga kete, me zo so a sara tere ti lo kete, fade a yä iri ti lo.”—Luc 18:9-14.
Ti ga “mbilimbili ahon ndo ni” ayeke ga nga na mbeni kpale
8, 9. Ti ga zo ti “mbilimbili ahon ndo ni” aye ti tene nyen? A lingbi ti gue na e ti sara nyen?
8 Na Zo-ti-fa-tene 7:16 a fa nga mbeni kpale nde. A tene: ‘Mo sara si mo ga mbilimbili ahon ndo ni pëpe, wala mo sara si mo mveni mo yeke na ndara ahon ndo ni pëpe; teti nyen mo ye ti futi mo mveni?’ Zo so asû atënë so na gbe ti yingo ti Nzapa akiri afa na e na versê 20 ni ngbanga ti nyen ti kpe mara ti bibe tongaso. Lo tene: “Biani, zo oko ti mbilimbili, so asara nzoni na lo sara siokpari pëpe, ayeke na sese so pëpe.” Zo so abâ tere ti lo “mbilimbili ahon ndo ni” ayeke fa aye so lo wani lo bâ so ayeke mbilimbili na lo yeke fâ ngbanga na ndo ti azo alingbi na bango ndo ti lo. Ye oko, lo hinga pëpe so na sarango tongaso, lo yeke yä na nduzu aye so lo wani lo bâ so ayeke mbilimbili ahon ti Nzapa. Na sarango tongaso lo ga zo so ayeke mbilimbili pëpe na lê ti Nzapa.
9 Ti ga zo ti “mbilimbili ahon ndo ni” alingbi même ti gue na e ti dë kite na ndo ti lege so Jéhovah ayeke sara na aye. A yeke nzoni e hinga so tongana e tene so ambeni desizion ti Jéhovah ayeke na lege ni pëpe, andâ e yeke gi ti yä na nduzu aye so e wani e bâ so ayeke mbilimbili ahon ti Jéhovah. A yeke mo bâ mo tene e yeke gue na Jéhovah na devant ti ngbanga na e fâ ngbanga na ndo ti lo alingbi na aye so e wani e bâ e tene ayeke nzoni na ati so ayeke nzoni pëpe. Jéhovah la ayeke na droit ti fa ye so ayeke mbilimbili, me e pëpe!—aRom. 14:10.
10. Tongana ti so asi na Job, nyen la alingbi ti gue na e ti fâ ngbanga na li ti Nzapa?
10 Atâa so mbeni zo oko na popo ti e ayeke ye ande dä pëpe ti fâ ngbanga na ndo ti Nzapa, me teti so e yeke awasiokpari e lingbi ti sara tongaso. Mara ti ye tongaso alingbi ti si tongana na lê ti e e bâ so mbeni ye ayeke na lege ni pëpe wala tongana e yeke bâ pasi. Même Job so ayeke be-ta-zo asara mara ti faute so. A fa Job na tongo nda ni tongana zo so lo “lingbi kue na lo yeke mbilimbili, lo kpe mbeto ti Nzapa na lo zia lege ti sioye.” (Job 1:1). Me na pekoni aye ti ngangu asi na lo na peko ti tere. Na lê ti Job, aye so asi na lo so ayeke na lege ni pëpe. Ye so ague na Job ti ‘bâ lo mveni mbilimbili me lo bâ mbilimbili ti Nzapa pëpe.’ (Job 32:1, 2). Job ayeke lani na bezoin ti changé bango ndo ti lo. Tongaso, a yeke nzoni bê ti e adö pëpe tongana na ambeni ngoi asi na e ti sara ye tongana Job. Tongana ye tongaso asi na e, nyen la ayeke mû maboko na e ti changé pensé ti e?
E hinga nda ti atënë kue pëpe
11, 12. (a) Tongana e bâ ti e so mbeni ye ayeke na lege ni pëpe, ye wa a lingbi e girisa ni pëpe? (b) Ngbanga ti nyen mbeni zo alingbi ti bâ so toli ti Jésus na ndo ti azo ti kua ti yaka ti vigne afa mbeni sarango ye so ayeke na lege ni pëpe?
11 Kozo ye so ayeke nzoni e hinga ayeke so e hinga nda ti atënë kue pëpe. A yeke ye so asi na Job. Bungbi so a-ange ti Nzapa asara na yayu kâ so na ngoi ni Satan abi tënë na li ti Job so, Job ahinga ye oko dä pëpe (Job 1:7-12; 2:1-6). Job ahinga lani pëpe so Satan la ayeke na gunda ti akpale ti lo. Peut-être Job ahinga lani pëpe Satan ni ayeke zo wa! Ni la lo pensé so Nzapa si ayeke na gunda ti akpale ti lo. Biani, e nga kue tongana mbeni ye ayeke dä so e hinga nda ti atënë ni kue pëpe, e lingbi ti tene mbeni tënë so ayeke na lege ni pëpe.
12 Na tapande, bâ toli so Jésus amû na ndo ti azo so asara kua na yâ ti yaka ti vigne. (Diko Matthieu 20:8-16.) Na yâ ti toli so Jésus atene wa ti yaka ti vigne ni afuta azo ti kua ni kue alingbi tere, ala so asara kua na yâ ti lango ni kue nga na ala so asara kua gi l’heure oko. Mo bâ ti mo ni tongana nyen? Mo pensé so a yeke na lege ni? Peut-être mo kpe hio ti bâ mawa ti ala so asara kua na yâ ti lango ni kue na gbe ti lâ. Mo yeke tene so a lingbi a futa ala ahon amba ti ala! Tongana mo tene tongaso, andâ mo bâ wa ti yaka ni tongana zo so ayeke na ndoye pëpe nga lo sara ye na lege ni pëpe. Même mo lingbi ti bâ so kiringo tënë ti lo na azo ti kua ni so adema tere afa so lo yeke mbeni patron so asara ye na ngangu. Me e hinga nda ti tënë ni kue?
13. Toli so Jésus amû na ndo ti azo so asara kua na yâ ti yaka ti vigne, e lingbi ti bâ ni na mbeni lege nde wa?
13 Zia e kiri e bâ toli so na mbeni lege nde. Kite ayeke pëpe so wa ti yaka ti vigne ti yâ ti toli so ahinga so akoli so ayeke na bezoin ti mû kobe na azo ti sewa ti ala. Na ngoi ti Jésus, azo so ayeke sara kua na yâ ti yaka a yeke futa ala lâ oko oko. A yeke grâce na nginza so a yeke futa na ala lâ oko oko la ala yeke bata na sewa ti ala. Tongana mo hinga ni tongaso, gbu li na ndo ti azo so si wa ti yaka ni amû ala na kua na lakui na so asara kua gi teti l’heure oko. Peut-être nginza ti kua ti l’heure oko ayeke mû lege na ala pëpe ti mû kobe na asewa ti ala. Na ndo ni, ala yeke na nzara ti sara kua na ala ku juska na lakui ti tene a mû ala na kua (Mat. 20:1-7). Tongana a mû lege na ala ti sara kua na yâ ti lango ni kue pëpe, a yeke faute ti ala pëpe. Mbeni ye oko afa pëpe so ala la ake na mbana ti sara kua. Tara ti bâ so mo ku juska pii, na mo hinga so ambeni zo ayeke bâ nzoni gi na lege ti nginza so mo yeke wara na lango ni so. Tere ti mo ayeke nzere mingi tongana mo wara kua. Nga tongana mo wara nginza so mo lingbi ti bata na sewa ti mo, li ti mo ayeke kpe!
14. Kpengba ye wa e manda na lege ti toli so Jésus amû na ndo ti yaka ti vigne?
14 Zia e kiri e bâ fadeso ye so wa ti yaka ni asara so nzoni. Lo futa azo kue na lege ni. Lo bâ so ala kue ayeke azo so ayeke na droit ti wara nginza ti mû maboko na ala wani nga na sewa ti ala. Teti so azo ti gingo kua ayeke mingi, wa ti yaka ni alingbi fade ti gi ti wara go na ndo ti ala na futango ala gi kete, me lo sara tongaso pëpe. Azo ti kua ti lo ni kue akiri na yanga-da na nginza so alingbi ti mû lege na ala ti mû kobe na azo ti sewa ti ala. Tongana e bâ anzene nzene ye so kue, bango ndo ti e na ndo ti ye so lo sara so ayeke changé. Lo sara ye na lege ti ndoye me lo sara ye na mbana pëpe. E manda nyen na yâ ti ye so? Tongana e hinga gi ambeni ye na ndo ti mbeni tënë, a lingbi ti sara si hio e tene mbeni tënë so ayeke na lege ni pëpe. Biani, toli so afa so mbilimbili ti Nzapa ayeke kota mingi nga aluti gi pëpe na ndo ti andia nga na ye so zo ayeke na droit ti wara ni.
Peut-être bango ndo ti e ayeke na lege ni pëpe wala ayo pëpe
15. Nyen la alingbi ti sara si bango ndo ti e ayeke na lege ni pëpe wala ayo pëpe?
15 Use ye so a lingbi e hinga ni tongana e tingbi na mbeni ye si e bâ e tene ayeke na lege ni pëpe ayeke so peut-être bango ndo ti e ayeke na lege ni pëpe wala ayo pëpe. Teti so e lingbi kue pëpe, sioni bango ndo so e yeke na ni na ndo ti ambeni zo wala ndo so e kono dä alingbi ti sara si bango ndo ti e ayeke na lege ni pëpe. Nga bango ndo ti e ayo pëpe ndali ti so e yeke na ngangu ti hinga ye so apusu azo ti sara ye pëpe nga e lingbi ti hinga ye so ayeke na bê ti azo pëpe. Me mbeni ye ti kanga lege na Jéhovah na Jésus tongana ti e ayeke dä pëpe.—aProv. 24:12; Mat. 9:4; Luc 5:22.
16, 17. Na ngoi so David na Bath-Séba asara lango-sioni, ngbanga ti nyen Jéhovah aluti nganganga pëpe na ndo ti ndia so lo mû na ndo ti lango-sioni?
16 Zia e bâ mbaï so asara tënë na ndo ti siokpari ti David na Bath-Séba (2 Sam. 11:2-5). Na lege ti Ndia ti Moïse ala lingbi na kuâ (Lév. 20:10; Deut. 22:22). Atâa so Jéhovah ase ala, lo sara ye pëpe alingbi na ndia so lo wani la lo mû ni. Ye so afa so Jéhovah asara ye na lege ni pëpe? Jéhovah amû mbage ti David na lo doro Ndia ti lo wani na ndo ti ye so ayeke mbilimbili? Ambeni zo so ayeke diko Bible apensé tongaso.
17 Ye oko, Jéhovah la amû Ndia na ndo ti lango-sioni na aJuge so alingbi kue pëpe nga so alingbi pëpe ti hinga ye so ayeke na bê ti azo. Atâa so ala yeke na ngangu ti hinga nda ti aye kue pëpe, ndia so amû lani lege na ala ti tene fango ngbanga ti ala ague lakue legeoko. Me Jéhovah alingbi ti hinga ye so ayeke na yâ ti bê ti azo (Gen. 18:25; 1 Chron. 29:17). Ni la, a lingbi e ku pëpe ti tene Jéhovah nga kue asara ye alingbi na ndia so lo mû teti aJuge so alingbi kue pëpe. Tongana e ku ti tene lo sara tongaso, a yeke mo bâ mo tene e gbu na ngangu mbeni zo so ayeke na kpale ti lê pëpe ti yü lunette degré so a leke ni ndali ti azo so ayeke na kpale ti bango ndo. Jéhovah ayeke na ngangu ti bâ yâ ti bê ti David na Bath-Séba nga lo bâ so ala gbian bê ti ala biani. So lo bâ gbiango bê ti ala ni, lo fâ ngbanga na ndo ti ala alingbi na ni, na lege ti bê nzoni nga na ndoye.
Ngbâ ti gi mbilimbili ti Jéhovah
18, 19. Nyen la ayeke mû maboko na e ti fâ ngbanga lâ oko pëpe na ndo ti Jéhovah alingbi na ye so e wani e bâ so ayeke mbilimbili?
18 Tongana asi so e bâ mbeni ye so apusu e ti tene so Jéhovah ayeke sara ye na lege ni pëpe, atâa e diko ni na yâ ti Bible wala ayeke ye so asi na e na yâ ti fini ti e, zia e fâ ngbanga lâ oko pëpe na ndo ti Jéhovah alingbi na ye so e wani e bâ so ayeke mbilimbili. Zia e girisa pëpe so e hinga nda ti atënë kue pëpe nga so bango ndo ti e alingbi ti duti na lege ni pëpe wala ayo pëpe. Zia e girisa lâ oko pëpe so “ngonzo ti zo ayeke sara pëpe si mbilimbili ti Nzapa aga.” (Jacq. 1:19, 20). Na sarango tongaso, bê ti e ayeke ‘son na L’Éternel’ lâ oko pëpe.—aProv. 19:3.
19 Na tapande ti Jésus, zia e hinga lakue so gi Jéhovah lo oko la ayeke na droit ti fa ye so ayeke na lege ni nga ayeke nzoni (Marc 10:17, 18). Sara kue ti wara “tâ hingango ye” na ndo ti aye so ayeke mbilimbili na lê ti Nzapa (aRom. 10:2; 2 Tim. 3:7). Tongana e yeda na aye so nga e sara ye alingbi na aye so bê ti Jéhovah aye, e fa so e yeke gi “mbilimbili ti lo” kozoni.—Mat. 6:33.
[Kete tënë na gbe ni]
^ par. 5 Mbeni wandara ti Bible atene so, mbupa so a kiri pekoni na tënë “zia na sese” aye nga ti sara tënë ti ‘lekengo mbeni ye wala mbeni kota image so ayo na nduzu ti dabe na mbeni zo.’ Na lege ti sarango ye ti ala, a yeke mo bâ mo tene aJuif so ayeke leke lani mbeni ye tongaso ndali ti gloire ti ala wani, me ti Nzapa pëpe.
Mo dabe ti mo na ni?
• Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti gi mbilimbili ti Jéhovah?
• Akpale use wa a lingbi e kpe ni?
• Na lege wa e lingbi ti gi mbilimbili ti Nzapa kozoni?
[Ahundango tënë ti manda na ye]
[Foto na lembeti 17]
E manda nyen na yâ ti toli ti Jésus na ndo ti akoli use so asambela na yâ ti temple?
[Foto na lembeti 18]
A yeke lani na lege ni ti futa azo so asara kua teti ngbonga oko alingbi tere na ala so asara kua na yâ ti lango ni kue?