Zia yingo ti Nzapa afa lege na mo
Zia yingo ti Nzapa afa lege na mo
“Zia nzo Yingo ti Mo afa na mbi lege so ayeke mbilimbili.”—PS. 143:10.
1, 2. (a) Fa ambeni ngoi so Jéhovah asara kusala na yingo ti lo ndali ti nzoni ti awakua ti lo. (b) Yingo vulu ayeke sara kusala gi na ambeni mbilimbili ngoi awe? Fa ngbanga ti nyen mo tene tongaso.
TONGANA mo pensé na ndo ti kusala ti yingo vulu, nyen la ayeke ga na li ti mo nyen? Mo yeke pensé na ndo ti akpengba ye so Gédéon wala Samson asara? (aJu. 6:33, 34; 15:14, 15). Peut-être mo pensé na akozo Chrétien so asara ye na mbeto pëpe wala na Étienne so asara mbeto pëpe na ngoi so lo luti na gbele Sanhédrin (Kus. 4:31; 6:15). Ka ti ngoi ti e, e lingbi ti tene nyen na ndo ti ngia so ayeke mingi na popo ti e na ngoi ti a-assemblée internationale, na ndo ti dutingo be-ta-zo ti aita ti e so a kanga ala ndali ti so ala ye pëpe ti yôro tere ti ala na yâ ti aye ti dunia so? E lingbi nga ti tene nyen na ndo ti kota guengo na li ni ti kusala ti fango tënë? Atapande so kue afa polele kusala so yingo vulu ayeke sara.
2 Yingo vulu ayeke sara kusala gi na ambeni mbilimbili ngoi nga na ngoi ti aye ti ngangu? A yeke tongaso pëpe. Mbeti ti Nzapa atene so aChrétien ayeke “tambela na lege ti yingo”, “yingo ayeke fa lege na ala” nga ala “duti na fini na lege ti yingo”. (aGal. 5:16, 18, 25). Atënë so afa so yingo vulu alingbi ti sara ngangu na yâ ti fini ti e lakue. Lâ oko oko, a lingbi e hunda na Jéhovah ti fa lege na bibe ti e, na tënë ti yanga ti e nga na akusala ti e na lege ti yingo ti lo. (Diko Psaume 143:10.) Tongana e zia lege na yingo vulu ti sara kua na yâ ti fini ti e, a yeke sara si e lë lengo so ayeke dë bê ti amba ti e nga so amû gonda na Nzapa.
3. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e zia si yingo vulu afa lege na e? (b) Ahundango ndo wa e yeke sara tënë na ndo ni?
3 Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e zia si yingo vulu afa lege na e? A yeke ngbanga ti so mbeni yingo ayeke gi ti sara ngangu na ndo ti e, yingo ni so ayeke gi ti kanga lege na kusala ti yingo vulu. Bible atene yingo ni so ayeke “mitele”, so ti tene bibe ti sarango sioni so ayeke na yâ ti tere ti e, siokpari so e wara na lege ti Adam. (Diko aGalate 5:17.) Tongaso, nyen la e lingbi ti sara ti zia si yingo ti Nzapa afa lege na e? Ambeni ye ayeke dä so e lingbi ti sara ti kanga lege na ngangu so ayeke pusu e ti sara ye ti mitele? Zia e bâ ahundango ndo so na ngoi so e yeke sara tënë na ndo ti atanga ti mbage omene ti “lengo ti yingo” so ayeke “kangango bê ti ku, sarango nzoni na zo, bê so aye gi ti sara nzoni na zo, mabe, sarango ye na ngangu pëpe, kangango nzara ti bê.”—aGal. 5:22, 23.
Sarango ye na ngangu pëpe nga
kangango bê ti ku amaï siriri na yâ ti congrégation
4. Tongana nyen la sarango ye na ngangu pëpe nga na kangango bê ti ku ayeke sara si siriri amaï na yâ ti congrégation?
4 Diko aColossien 3:12, 13. Sarango ye na ngangu pëpe nga na kangango bê ti ku ayeke sara kua maboko na maboko ti sara si siriri amaï na yâ ti congrégation. Ambage ti lengo ti yingo use so ayeke mû maboko na e ti sara ye na amba ti e na nzoni bê, ti duti kpô na ngoi so mbeni zo ason bê ti e nga ti kpe ti futa kula tongana azo atene mbeni tënë wala asara mbeni ye na lege ni pëpe na e. Tongana e wara tënë na mbeni ita ti e, kangango bê ti ku ayeke mû maboko na e ti ke ita ni pëpe me ti sara ye kue so e lingbi ti sara ti leke kpale ni. E yeke biani na bezoin ti sara ye na ngangu pëpe nga ti kanga bê ti ku na yâ ti congrégation? En, ngbanga ti so e kue e yeke awasiokpari.
5. Nyen la asi na popo ti Paul na Barnabas nyen? Ye so afa nyen?
5 Bâ ye so asi na popo ti Paul na Barnabas. Ala sara kua maboko na maboko teti angu mingi ti tene nzoni tënë amaï. Ala use kue ayeke na anzoni sarango ye. Me na mbeni ngoi “mbeni ngangu papa alondo na popo ti ala, tongaso ala kangbi tere ti ala.” (Kus. 15:36-39). Ye so afa so na ambeni ngoi tënë alingbi même ti londo na popo ti awakua ti Nzapa so amû tere ti ala na lo. Tongana mbeni ita amä tere na mbeni mba ti lo pëpe, nyen la lo lingbi ti sara ti kanga lege si tënë ni abuba yâ ti songo ti ala a ninga pëpe?
6, 7. (a) Wango wa ti Bible e lingbi ti sara ye alingbi na ni ti kpe ti tene mbeni tënë aga ngangu na popo ti e na mbeni ita ti e? (b) Aye ti nzoni wa e yeke wara tongana e ‘duti nduru ti mä tënë, ti sara tënë hio hio pëpe na ti sara ngonzo hio hio pëpe’?
6 So a tene “mbeni ngangu papa” afa so tënë so alondo lani gi hio na popo Paul na Barnabas nga so tënë ni ayeke ngangu. Tongana mbeni Chrétien abâ so ngonzo ato nda ti sara lo ngangu na ngoi so lo yeke sara lisoro na mbeni ita na ndo ti mbeni tënë, a yeke na lege ti ndara ti tene lo sara ye a lingbi na wango so ayeke na Jacques 1:19, 20 so atene: “A lingbi zo oko oko aduti nduru ti mä tënë, ti sara tënë hio hio pëpe na ti sara ngonzo hio hio pëpe, teti ngonzo ti zo ayeke sara pëpe si mbilimbili ti Nzapa aga.” Tongana lege ayeke dä, lo lingbi ti gi ti changé lisoro ni, ti zia tënë ni wala ti hunda pardon kozoni si tënë ni aga ngangu.—aProv. 12:16; 17:14; 29:11.
7 Aye ti nzoni wa zo ayeke wara tongana lo sara ye alingbi na wango so? Tongana Chrétien ni aku bê ti lo adë, lo sambela ndali ti tënë ni nga lo bâ tongana nyen lo lingbi ti kiri tënë na mbeni lege so ayeke nzoni mingi, lo yeke zia si yingo ti Nzapa afa lege na lo (aProv. 15:1, 28). Na gbe ti ngangu ti yingo vulu, lo yeke sara ye na ngangu pëpe nga lo yeke kanga bê ti ku. Tongaso, lo yeke na ye kue so lo yeke na bezoin ni ti sara ye alingbi na wango so ayeke na aÉphésien 4:26, 29 so atene: “Tongana ngonzo asara ala, ala sara siokpari pëpe . . . Ala zia fungo tënë asigigi na yanga ti ala pëpe, me gi atënë so ayeke nzoni ti kpengba zo tongana a yeke ngoi ni, si a lingbi ti sara ye ti nzoni na azo so ayeke mä ni.” Biani, tongana e yü sarango ye na ngangu pëpe nga na kangango bê ti ku tongana bongo na tere ti e, e yeke sara si siriri nga na beoko aduti na yâ ti congrégation.
Sara si bê ti sewa ti mo adë na sarango nzoni nga na dutingo na bê so aye gi ti sara nzoni na zo
8, 9. Sarango nzoni na zo nga na bê so aye gi ti sara nzoni na zo aye ti tene nyen? Ye wa asarango ye so ayeke sara na ndo ti azo ti yâ ti sewa?
8 Diko aÉphésien 4:31, 32; 5:8, 9. Legeoko tongana mbeni pendere pupu so aya nga na mbeni ngu ti dê so zo anyon na ngoi so lâ asu ngangu, sarango nzoni na zo nga na bê so aye gi ti sara nzoni na zo ayeke dë bê ti zo. Tongana asarango ye so ayeke na yâ ti sewa, sewa ni ayeke duti na ngia. Sarango nzoni na zo ayeke mbeni pendere sarango ye so ayeke pusu zo ti bi bê ti lo biani na ambeni zo, ti mû maboko na ala na lege ti ambeni ye wala na lege ti tënë ti yanga. Legeoko na sarango nzoni na zo, a yeke bâ so zo ayeke na bê so aye gi ti sara nzoni na zo na yâ ti akusala so lo yeke sara ndali ti nzoni ti amba ti lo. A yeke bâ ni na lege so zo ni ayeke mû ye na zo mingi (Kus. 9:36, 39; 16:14, 15). Me bê so aye gi ti sara nzoni na zo andu aye mingi.
9 Zo so ayeke na bê so aye gi ti sara nzoni na zo ayeke na nzoni tambela. Sarango ye so andu gi pëpe aye so e yeke sara me mingi ni andu ye so ayeke na yâ ti bê ti e. Bê so aye gi ti sara nzoni na zo ayeke tongana mbeni lê ti keke so ambage ni kue anzere nga so tere ni wala yâ ni afun pëpe. Legeoko nga, tongana yingo vulu apusu mbeni Chrétien ti duti na bê so aye gi ti sara nzoni na zo, lo yeke fa ni na yâ ti fini ti lo kue.
10. Nyen la azo ti sewa alingbi ti sara ti mû maboko na ala ti lë lengo ti yingo?
10 Na yanga-da, nyen la alingbi ti mû maboko na sewa so azo ti yâ ni ayeke aChrétien ti sara nzoni na mba nga ti duti na bê so aye gi ti sara nzoni na mba? Hingango nzoni aye so ayeke na yâ ti Bible ayeke mû maboko na ala mingi (aCol. 3:9, 10). Ambeni babâ ti sewa ayôro mandango ye na ndo ti lengo ti yingo na yâ ti kapa ti ala ti Mandango tënë ti Nzapa na sewa so ala yeke sara ni yenga na yenga. Ti leke ye tongaso ti manda ye na ndo ti lengo ti yingo ayeke ngangu pëpe. Sara kusala na agbakuru so ayeke dä na yanga ti kodoro ti mo nga soro ambeti so asara tënë na ndo ti ambage oko oko ti lengo ti yingo. Mo lingbi ti mû gi aparagraphe kete yenga oko oko. Mû ayenga mingi ti manda ye na ndo ti mbeni mbage oko ti lengo ti yingo. Na ngoi so mo yeke manda ye, diko aversê so a fa atënë ti yâ ni pëpe na sara lisoro na ndo ni. Gi ti bâ tongana nyen mo lingbi ti sara ye alingbi na ye so mo manda nga sambela Jéhovah ti iri tënë nzoni na ndo ti ngangu so mo yeke sara (1 Tim. 4:15; 1 Jean 5:14, 15). Mara ti mandango ye tongaso alingbi biani ti sara ngangu na ndo ti lege so azo ti sewa ayeke sara ye na mba?
11, 12. Nyen la ambeni sewa use so ayeke aChrétien awara na lege ti mandango ye ti ala na ndo ti sarango nzoni na zo?
11 Mbeni koli na wali ti lo, so ala use kue ade maseka, aye ti sara si mariage ti ala aga nzoni. Ala leke mbeni kapa ti manda ye na ndo ti lengo ti yingo. Ala wara ye ti nzoni na pekoni? Wali ni atene: “Ti hinga ye mingi na ndo ti ndoye so angbâ lakue asara nzoni mingi na ndo ti lege so e yeke sara ye na mba ti e juska laso. A fa na e ti luti pëpe na ndo ti droit ti e tongana a hunda ti sara ni nga ti pardone zo. A mû nga maboko na e ti hinga ti tene ‘merci’ wala ‘pardon’ tongana a hunda ti sara ni.”
12 Mbeni koli nde na wali ti lo, so ala use kue ayeke aChrétien na so awara lani kpale na yâ ti mariage ti ala, abâ so ala yeke sara nzoni na mba pëpe. Ala mû yanga ti bungbi oko ti manda ye na ndo ti sarango nzoni na zo. Ye ti pekoni ayeke so wa? Koli ni atene: “Ye so e manda na ndo ti sarango nzoni na zo amû maboko na e ti tene hio pëpe so a yeke sioni bibe la apusu mba ti e ti sara ye me ti gi gi aye ti nzoni so ayeke na yâ ti mba ti e. E komanse ti bi bê ti e mingi na abezoin ti mba. Ti sara ye na nzoni bê, mbi mû lege na wali ti mbi ti fa tënë ti bê ti lo sân ti tene mbi sara ngonzo ndali ti atënë so lo tene. A hunda nga ti tene mbi zia lege ti sarango ye na baba. Na ngoi so mbi na wali ti mbi e to nda ti sara nzoni na mba, yeke na yeke e zia ti sara ngonzo na tere ti mba. Ah, fadeso pupu aya e awe.” Mo lingbi ti manda ye na ndo ti lengo ti yingo si sewa ti mo abâ nzoni dä?
Sara ye na mabe na ngoi so zo ayeke dä pëpe
13. Ye wa so alingbi ti buba yâ ti songo ti e na Jéhovah a lingbi e kpe ni?
13 A lingbi aChrétien azia si yingo vulu afa lege ala na ngoi so zo ayeke na tere ti ala wala zo ayeke dä pëpe. Asioni limon nga na angia so ayeke nzoni pëpe amû ndo laso na yâ ti dunia ti Satan. Ye so alingbi ti buba yâ ti songo ti e na Jéhovah. Nyen la a lingbi mbeni Chrétien asara? Mbeti ti Nzapa awa e atene: “Ala ke ye ti saleté kue nga na ye so ahon ndo ni, so ti tene sioni. Na sarango ye na ngangu pëpe, ala yeda si a lu tënë ti Nzapa na yâ ti ala, tënë so alingbi ti sö âme ti ala.” (Jacq. 1:21). Zia e bâ tongana nyen mabe, so ayeke mbeni mbage ti lengo ti yingo, alingbi ti mû maboko na e ti duti lakue na sioni pëpe na gbele Jéhovah.
14. Na lege wa ti duti na mabe mbeni pëpe alingbi ti gue na zo ti sara ye ti sioni?
14 Tongana e yeke na mabe, e yeke hinga so Jéhovah ayeke dä biani. Tongaso pëpe, a yeke duti ngangu na e pëpe ti bi tere ti e na yâ ti mbeni ye so ayeke sioni. Bâ ye so asi na awakua ti Nzapa ti giriri. Jéhovah afa na prophète Ezéchiel aye ti sioni so ala yeke sara na yâ ti da ti ala. Lo tene: “Molenge ti zo, mo bâ ye so a-ancien ti azo ti da ti Israël asara na bingo? azo oko oko kue aluti na nda-da ti ala so image ayeke dä. Teti ala tene, L’Éternel abâ e pëpe; L’Éternel azia sese ni awe.” (Ezéch. 8:12). Mo bâ ye so ayeke na gunda ti kpale so? Ala pensé pëpe so Jéhovah ayeke bâ lani aye so ala yeke sara. Na lê ti ala Jéhovah ayeke dä biani pëpe.
15. Dutingo na kpengba mabe na Jéhovah ayeke bata e tongana nyen?
15 Me, bâ tapande ti Joseph. Atâa so Joseph ayeke yongoro na sewa ti lo nga na azo ti kodoro ti lo, lo ke ti sara lango-sioni na wali ti Potiphar. Ngbanga ti nyen? Lo tene: “Mbi lingbi sara kota sioye so na siokpari ti ke Nzapa tongana nyen?” (Gen. 39:7-9). Biani, na lê ti lo Jéhovah ayeke dä biani. Tongana e hinga biani so Jéhovah ayeke dä, e yeke bâ pëpe angia so ayeke sioni. Nga, e yeke sara pëpe na hondengo ni mbeni ye so e hinga e tene Nzapa ake ni. E yeke leke na bê ti e ti ngbâ ti sara ye tongana ti wasungo psaume so ahe bia atene: “Fade mbi tambela na yâ da ti mbi na be-biani. Fade mbi zia ye ti kirikiri na gbe lê ti mbi pëpe.”—Ps. 101:2, 3.
Bata bê ti mo na kangango nzara ti bê ti mo
16, 17. (a) Tongana ti so a fa na mbeti ti aProverbe, tongana nyen la “mbeni pendere koli so ahinga ye pëpe” atï na yâ ti siokpari? (b) Tongana ti so a fa na lembeti 30, tongana nyen la mara ti ye so alingbi ti si na e, atâa ngu ti e ayeke so wa?
16 Kangango nzara ti bê, ndangba mbage ti lengo ti yingo, ayeke mû maboko na e ti ke aye so Nzapa ake ni. A yeke mû maboko na e ti bata bê ti e (aProv. 4:23). Bâ mbeni ye so a sara tënë ni na aProverbe 7:6-23. Versê ni afa tongana nyen “mbeni pendere koli so ahinga ye pëpe” atï na yâ ti gbanda ti mbeni wali-ndumba. Lo tï na yâ ti gbanda ni na pekoni so lo “hon na lege nduru na tere ti da ti wali so”. Peut-être lo fono nduru na tere ti da ti wali so ti gi ti bâ lo senge senge. Hio tongaso, sân ti tene lo hinga, lo yeke gue ti sara mbeni sioni ye so ayeke sara si “lo girisa fini ti lo.”
17 Nyen la maseka so alingbi ti sara ti kpe ti sara mara ti sioni faute tongaso? Tongana lo sara ye alingbi na wango so: “Gue kirikiri na lege ti lo pëpe.” (aProv. 7:25). E lingbi ti manda ye na lege ti ye so: Tongana e ye ti tene yingo ti Nzapa afa lege na e, a lingbi e kpe ti zia tere ti e na yâ ti tara. Mbeni ye so mbeni zo alingbi ti sara ti mû sioni lege ti “pendere koli so ahinga ye pëpe”, a yeke ti tene lo duti na devant ti télé na ti gi ti bâ achaîne nde nde sân ti hinga mbilimbili ye so lo ye ti bâ, wala lo gi ye gi senge senge na ndo ti Internet. Atâa lo ye wala lo ye pëpe, lo lingbi ti tï na ndo ti alimon so azingo nzara ti tere ti zo. Yeke na yeke bango porno aga ye so lo yeke sara lakue. Ye so ayeke buba yingo-ti-hinga ti lo nga na songo ti lo na Nzapa. A lingbi ti sara si lo girisa fini ti lo.—Diko aRomain 8:5-8.
18. Aye wa mbeni Chrétien alingbi ti sara ti bata bê ti lo? Tongana nyen la sarango aye so ahunda ti tene zo akanga nzara ti bê ti lo?
18 Tâ tënë, e lingbi ti kanga nzara ti bê ti e na sarango ye hio tongana e tï na ndo ti mbeni sioni limon. A yeke mbeni ye so a lingbi e sara ni. Me bâ so a yeke nzoni mingi tongana e kpe mara ti ye tongaso na tongo nda ni (aProv. 22:3). Ti zia na sese ambeni ye so ayeke bata e na ti sara ye alingbi na ni, a hunda ti hinga ti kanga nzara ti bê. Na tapande, tongana e zia ordinateur ti e na mbeni ndo so azo alingbi ti bâ ni ayeke bata e. Ambeni zo abâ so a yeke nzoni mingi ti tene ala sara kusala na ordinateur wala ala bâ télé na ngoi so azo ayeke dä. Ambeni zo amû desizion ti zia Internet na ndo ti ordinateur ti ala pëpe. (Diko Matthieu 5:27-30.) Zia e sara ye kue so e lingbi ti sara ti bata tere ti e nga na sewa ti e tongaso si e lingbi ti voro Jéhovah “na vuru bê, na nzoni yingo-ti-hinga nga na mabe so ayeke ti handango lê ti zo pëpe.”—1 Tim. 1:5.
19. Aye ti nzoni wa e yeke wara tongana e zia si yingo vulu afa lege na e?
19 Lengo so yingo vulu apusu e ti lë ni ayeke ga na e aye ti nzoni mingi. Sarango ye na ngangu pëpe nga kangango bê ti ku amaï siriri na yâ ti congrégation. Sarango nzoni na zo nga na dutingo na bê so aye gi ti sara nzoni na zo ayeke sara si sewa aduti na ngia. Mabe nga na kangango nzara ti bê ayeke mû maboko na e ti ngbâ nduru na Jéhovah nga ti duti na sioni oko pëpe na gbele lo. Nga, aGalate 6:8 adë bê ti e atene: “Zo so ayeke lu ye ndali ti yingo, fade lo yeke ko fini ti lakue lakue so alondo na yingo.” Biani, na lege ti ngere so Christ afuta ti zi na azo, Jéhovah ayeke sara kusala na yingo vulu ti lo ti mû fini ti lakue lakue na azo so azia si yingo ni afa lege na ala.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Na lege wa sarango ye na ngangu pëpe nga kangango bê ti ku amaï siriri na yâ ti congrégation?
• Nyen la alingbi ti mû maboko na aChrétien ti sara nzoni na zo nga ti duti na bê so aye gi ti sara nzoni na zo na yâ ti sewa?
• Tongana nyen la mabe na kangango nzara ti bê ayeke mû maboko na mbeni Chrétien ti bata bê ti lo?
[Ahundango tënë ti manda na ye]
[Foto na lembeti 28]
Mo lingbi ti sara nyen ti kanga lege si mbeni tënë aga ngangu pëpe?
[Foto na lembeti 29]
Ti manda ye na ndo ti lengo ti yingo ayeke ga na ye ti nzoni na sewa ti mo
[Foto na lembeti 30]
Akpale wa e yeke kpe ni tongana e yeke na mabe nga e kanga nzara ti bê ti e?