Na ngoi ti voyage so a-élève ti mbeni ekole asara, a tene so groupe ti ambeni élève ni so ayeke amolenge-koli abungbi na ndö ti mbeni mba ti ala élève ni so ayeke koli alango na lo na ngangu. A-élève ni so kue ayeke ti mbeni kota ekole privé na Canada. Na peko ti ye so asi so, Leonard Stern so ayeke journaliste atene na yâ ti mbeti-sango (Ottawa Citizen) atene: “Même si mbeni maseka ahinga mbeti mingi, a fa ye nzoni na lo wala lo kono na yâ ti mbeni sewa so ayeke na nginza mingi, ye so apeut ti kanga lege na lo ape ti sara aye ti sioni.”

Stern akiri atene: “Kota ye so adoit fade ti gbu bê ti ababâ na amama ayeke ti fa na amolenge ti ala ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni. Me na bango ni, ye so agbu bê ti ala mingi, a yeke ti tene amolenge ti ala amanda mbeti nzoni si ala wara mbeni nzoni kua ti nginza na pekoni.”

Ti vrai ni, mandango mbeti ayeke bien mingi. Me même mbeni ekole so a fa ye bien ahon atanga ni kue apeut pëpe ti aidé mbeni zo ti zi asioni pensé so ayeke na yâ ti li ti lo. Me ka na ndo wa la e peut ti wara nzoni fango ye so apeut ti aidé e ti sara ye na lege ni?

Bible ayeke tongana tatara. Tongana e diko ni ayeke aidé e ti bâ so a yeke aye kue la e peut ti sara ape nga e yeke bâ awokongo ti e polele (Jacques 1:23-25). Me Bible a-aidé e encore mingi. A yeke aidé e ti changé asarango ye ti e, nga ti duti na asarango ye so ayeke sara si e duti na siriri nga e mä terê na amba ti e. Na yâ ti asarango ye ni so e yeke wara nzoni bê, kangango bê ti ku, kangango nzara ti bê nga na ndoye. A iri même ndoye a tene “kamba so abungbi ye mbilimbili.” (aColossien 3:14). Nyen la asara si ndoye ayeke nde tongaso? Bâ tënë so Bible atene na ndö ti ndoye.

• “Ndoye ahinga ti kanga bê ti ku nga lo sara nzoni na zo. Ndoye asara kota bê pëpe, lo pika kate na ndö ti ye pëpe, lo zia si baba ahon ndö ti lo pëpe, lo sara ye ti songo bê ti zo pëpe, lo gi gï aye so anzere na lo pëpe, lo yeke sara ngonzo hio hio pëpe. Lo yeke diko pëpe sioni so a sara na lo. Lo wara ngia na yâ ti ye ti kirikiri pëpe, me lo wara ngia na yâ ti tâ tënë. Lo kanga bê na gbele aye kue, . . . lo gbu ngangu na yâ ti aye kue. Ndoye ayeke hon lâ oko pëpe.”—1 aCorinthien 13:4-8.

• “Zo so ayeke na ndoye ayeke sara sioni na mba ti lo pëpe.”—aRomain 13:10.

• “Kota ye ni kue ayeke ti tene ala ndoye terê ngangu na popo ti ala, ngbanga ti so ndoye akanga ndö ti asiokpari mingi.”—1 Pierre 4:8.

Tongana mo duti ndo oko na azo so aye mo, mo yeke sentir terê ti mo tongana nyen? Bien? Mo yeke gi bê ti mo ape? Mo yapu? A yeke na lege ni ndali ti so mo hinga so ala ye nzoni ti mo, ala peut lâ oko ape ti sara mbeni ye ti sioni na mo na mbana.

 Ndoye apeut ti sara si zo ake mbeni ye so lo ye ti sara ka ni mingi, lo peut même ti changé ndali ti nzoni ti amba ti lo. Na tapande, mbeni koli so iri ti lo ayeke George awara âta na lo ye mingi ti passé temps na kete âta ti lo ni. Me mbeni kpale ayeke dä. George ayeke zo ti nyongo manga, na kogara ti lo so ayeke babâ ti molenge ni aye ti tene lo nyon manga na terê ti bébé ni ape. Nyen la lo sara? Atâa so lo yeke zo so anyon manga depuis ngu 50, lo zia lege ti nyongo manga ndali ti kete âta ti lo so. Bâ tongana nyen la ndoye ayeke na ngangu mä!

Ndoye ayeke mbeni sarango ye so e yeke manda ni mandango. Ababâ na amama la ayeke akozo zo so ayeke fa na amolenge ti ala ti ndoye amba ti ala. Ala yeke mû kobe na ala, ala yeke bata ala nzoni nga ala yeke aidé amolenge ni tongana a sara ye ti sioni na ala wala terê ti ala ason. Anzoni babâ na mama ayeke causé na amolenge ti ala nga ala yeke fa ye na ala. Ala yeke fa lege na ala na fango nga na ala tongana nyen ti hinga ye ti nzoni na ye ti sioni. Na ndö ni, ala yeke zia nzoni tapande na ala.

Mawa ni ayeke so, ambeni babâ na mama asara kua ti ala na lege ni ape. So aye ti fa so nyen na nyen amolenge ti ala ayeke buba? Ên-ën! Même mingi ti azo so aga kangba awe asara ambeni changement na yâ ti fini ti ala so a-étonné azo, na ala ga anzoni zo; na popo ti ala a yeke wara ala so akono na yâ ti asewa so problème ahon ndö ni. Tongana ti so e yeke gue ti bâ na yâ ti mbage so ayeke ga na peko, ambeni zo ayeke dä so azo apensé so ala peut ti changé lâ oko ape, me ala changé!