Olole evideo ziriho

OBURHABALE OKU MULALA | OBUHYA

Amango Mukawe Erhi Balo Agwerhe Oborhere Orhashagalukîri

Amango Mukawe Erhi Balo Agwerhe Oborhere Orhashagalukîri
  •   Onasîme okujira ebintu ciru akaba birhali birheganye, mukawe erhi balo yehe analonze ngasi kantu kabe karheganye ly’akajira.

  •   Orhaderhaderha orhanasîma oje haguma n’abandi bantu, mukawe erhi balo yehe asîma okuderhaderha ananasîme okucilunga n’abandi bantu.

 Ka hali oborhere bwa mukawe erhi balo bukugayisa? Erhi wakasegeza ako kantu omu bwenge bwawe, kwanahuma oku buhya bwawe. Okuderha okuli, Ebibliya edesire oku omuntu ‘oja aderha ecibi ca bene anashombanye abayinjibîne.’—Emigani 17:9.

 Ahâli h’okujira amorhere gabagayisize garhume mwabula buyumvikana, nkaba byanahûna okuciyigiriza obwinja bw’ago morhere.

Mw’ogu mwanzi wabona

 Entanya zishinganine lugenda eby’okugayisa

 Oborhere bwa mukawe erhi bw’omulume wawe bwanapatana n’oborhere bukusîmisa bwenene. Rhanya kw’ezi nyiganyo isharhu:

 “Kasanzi kanji kw’ibanie ajira ebintu bunyi-bunyi erhi kucirheganya bunyi-bunyi embere aje hantu halebe. Cikoki obo borhere bunamujire abe wa kulembera —ciru n’omu mango ali anganîza. Agandi mango oborhere bwage bw’okujira ebintu bunyi-bunyi bunanderhere oburhe, cikone kandi oko kuli omu bintu birhuma musîma.”—Chelsea.

 “Mukanie anakapânga ebintu buzibu-zibu; anakalonza okumanyirira erhi ngasi kantu kali sawa, n’oko kwanalerha oburhe. Cikoki kandi, oko kurhôla ebintu kwa buzibu-zibu, kunahashise okurhahikirwa n’ebintu cifudukwe.”—Christopher.

 “Ibanie anabonekana nk’orhashagalukiri bintu binji, n’oko kwanalerha amazibu. Cikoki obo butûdu bwage bo n’obo buli omu byarhumaga namusîma. Bwenene nshagalukira obuhashe bwage bw’okuba mutûdu ciru hakaba ebintu biri bidarhi okulembera.”—Danielle.

 Nk’oku Chelsea, Christopher, na Danielle bafulwire oku, agandi mango, obuhashe n’obuzamba bw’abalume birhu na bakirhwe, bunakabonekana bunali bulya borhere bo na bulya. Erhi bihikira ho, orhakahasha wakula obuzamba buzira kukula obwinja, nka kula orhakanahasha wakûla cigabi cilebe c’olufaranga lw’ecicere.

 Buzira karhinda, hali amorhere gajira n’aha gakubîre. Kwa lwiganyo, Ebibliya edesire oku hali omuntu “oluba duba.” (Emigani 29:22) Erhi bihikira aho, omuntu akwanine ajire okwage koshi ly’ayâka “omujina, enongwe, obukunizi, akadali n’ebijaci.” aAbefezi 4:31, Mashi Bible.

 Cikoki erhi akaba borhere bulebe bugendekire bwakubuza omurhûla, okolese aga mahano g’Ebibliya: “Mukalemberana munababalirane . . . akaba hali owagayisize owabo.”—Abakolosi 3:13.

 Aha nyuma n’oko, olonze olunda obo borhere buyinjihîre—k’okuderha akantu kakarhuma nkaba washumibwa okusîma balo erhi mukawe. Omulume ohamagalwa Jozeph aderha ntya: “Okusegeza oborhere bubi, ko kunali nka kugwarhira e diamant olunda eyojehîre, cikoki obule bushagalukira kulya kulangala kwayo.”

 Ebyakalongoza enganîro

 Burhangiriza, ngasi muguma winyu akwanine arhanye kw’aga madoso gakulikire, buzinda muganire amashuzo haguma.

  •   K‘orhanyize oku balo erhi mukawe agwerhe oborhere bulerha okurhayumvikana omu buhya bwinyu? Akaba neci, buhi obo?

  •   K’obo borhere buli bubi bwenene, erhi bukubuzize omurhûla kone?

  •   Ka hali olunda obo borhere buyinjihîre? Akaba neci, lunda luhi buyinjihîre, na bulya gurhi oshagalukire oko lugenda oku balo erhi mukawe ayorha?

a Olole omwanzi gudesire“Jinsi ya Kudhibiti Hasira,” “Jinsi ya Kuepuka Maneno Yenye Kuumiza,” na “Jinsi ya Kuacha Kugombana.”