Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 5

‘Okolese Bwinja Akasanzi Kawe’

‘Okolese Bwinja Akasanzi Kawe’

“Mumanye bwinja olugendo lwinyu, ly’okumuli mwalambagira murhabaga nka bingolo-ngolo ci nka benge, mukolese bwinja akasanzi kinyu.”​—EF. 5:15, 16, NWT.

LWIMBO 8 Yehova Ni Kimbilio Yangu

EBI RHWAYIGA *

1. Gurhi rhwakageza akasanzi haguma na Yehova?

 RHUSIMA okugeza akasanzi haguma n’abantu rhushibirira. Omulume n’omukazi barhôline banagwerhe omwishingo, nta kandi kantu bashagalukira kulusha okugeza akasanzi haguma bijingo. Emisole enashagalukire okugeza akasanzi haguma n’abîra babo. Na ngasi muguma wirhu anashagalukire akasanzi rhugeza haguma n’abirhu bemezi. Cikone, kulusha ebyo byoshi, rhusima okugeza akasanzi haguma na Nnâmahanga wirhu. Rhwanajira ntyo omu kumushenga, omu kusoma Akanwa kage, n’omu kurhanya oku muhigo gwage n’amorhere gage. Akasanzi rhugeza haguma na Yehova kaba ka bulagirire bwenene!​—Enna. 139:17.

2. Mazibu gahi rhuli rhwalwisa?

2 Kurhaba kulembu okugeza akasanzi haguma na Yehova ciru ankaba rhunashagalukire okujira ntyo. Rhulamire akalamo kalimo binji bya kujira, n’oko kwanarhuma kurhaba kulembu okuba n’eprograme nyinja y’okujira ebintu by’ekiroho. Akazi, emikolo y’omulala, n’eyindi mikolo y’obulagirire yanarhurhôla kasanzi kanji ly’ejirwa n’oko kwanarhuma rhwarhanya oku rhurhagwerhi kasanzi k’okusalira, okuyiga, n’okurhanya.

3. Bindi bici birhurhôla akasanzi?

3 Hali akandi kantu ka muli gano mango girhu karhôla akasanzi kirhu. Ehi rhwakabula kuba masu rhwanayemerera emikolo erhabonekini nka mibi erhurhôle akasanzi rhwakakolesize omu kuyegerera Yehova. Kwa lwiganyo, ebintu biyerekire okucishagalula. Rhweshi rhunashagalukire okuba n’akasanzi k’okurhamuka. Cikone eby’okucishagalusa binja nabyo byanarhurhôla kasanzi kanji n’oko kurhume rhurhacibona akasanzi rhwakolesa omu bintu by’ekiroho. Rhushinganine rhuhire okucishagalusa aha nafasi yako.​—Mig. 25:27; 1 Tm. 4:8.

4. Bici rhukola rhwaganirira muli eci cigabi?

4 Mw’eci cigabi, rhwaganirira bulya gurhi kuli kwa bulagirire rhukacihiriraho ebintu by’obulagirire omu kalamo kirhu. Kandi rhwaganirira njira ehi rhwakakolesamwo bwinja akasanzi kirhu haguma na Yehova na gurhi rhwakayunguka n’oko.

ORHÔLE EMIHIGO Y’OBWENGE; OCIHIRIREHO EBINTU BY’OBULAGIRIRE

5. Gurhi okukolesa ihano liri omu Abefezi 5:15-17 kwakarhabala omusole gurhôle emihigo minja omu kalamo?

5 Ocishoge emihigo minja omu kalamo. Kanji-kanji misole ye karhanya gurhi yageza akalamo kabo. Omu yindi njira, abalimu b’emasomo n’abantu b’omu mulala barhali Bahamirizi banabashumya oku basome e université mpu lyo bayishimanyikana omw’igulu. Okuja kw’ago masomo kwanabarhôla kasanzi kanji. Omu yindi njira, ababusi n’abîra b’omu cigamba banahe emisole omurhima oku egeze akalamo kabo omu mukolo gwa Yehova. Bici byakarhabala omusole guzigire Yehova lyo gurhôla omuhigo mwinja? Gwanayunguka omu kusoma n’okurhanya olwandiko lwa Abefezi 5:15-17. (Osome.) Enyuma z’okusoma eyo milongo, omusole gwanacidosa ntya: ‘“Obulonza bwa Yehova” bo buhi? Muhigo guhi gwakamushagalusa? Mihigo ehi yakantabala nkolese bwinja akasanzi kani?’ Okengere oku, “ensiku ziri mbi,” n’er’igulu lirhegesirwe na Shetani lyahika ebuzinda hano hofi-hofi. Bwanaba bwenge erhi rhwakakolesa akalamo kirhu omu njira eyerekine oku rhusimire okushagalusa Yehova.

6. Muhigo guhi Mariya arhôzire, na bulya gurhi gwali gwa bulagirire?

6 Ocihirireho ebintu by’obulagirire. Hali amango okucishoga oku rhwakolesa akasanzi kirhu kuhiramwo okucishoga egarhi ka mikolo ibirhi erhali mibi. Omwanzi gumanyikine bwenene g’oku Yezu alambagiriraga Mariya na Marta guhugwîre ntyo n’obwalagale. Buzira karhinda Marta al’ishagalukire okuyegereza Yezu, n’oko kwarhuma arhondera arheganya biryo binji. Cikone, muli ago mango, Mariya, ayunguka bwenene n’oko kulambagirira Yezu ali balambagirire, ayegera Nnawabo n’okuyumvirhiza enyigirizo zage. Ciru ankaba Marta agwerhe ebirhumire binja byamushumagya, Mariya acishozire “omwanya mwinja kulusha.” (Lk. 10:38-42) Nkaba Mariya ahikire aha ayibagira biryo bici balire olo lusiku, cikone rhwanayemera oku arhakayibagire ebi Yezu amuyigirizize. Nirhu rhwanashagalukira akasanzi rhugeza haguma na Yehova nk’oko Mariya ashagalukire akasanzi agezagya haguma na Yezu. Gurhi rhwakakolesa bwinja ako kasanzi?

OKOLESE BWINJA AKASANZI KAWE HAGUMA NA YEHOVA

7. Bulya gurhi rhushinganine rhube n’akasanzi k’okusali, okuyiga, n’okurhanya?

7 Ohugûkwe oku isala, okuyiga, n’okurhanya biba bigabi by’enterekêro yirhu. Erhi rhusalira, rhunaganize Larha wirhu w’omu mpingu, orhuzigira bwenene. (Enna. 5:7) Erhi rhuyiga Ebibliya, rhunarhôle, “obumanye kuli Nnâmahanga,” oba Mwenge kulusha boshi. (Mig. 2:1-5, NWT) Erhi rhurhanya, rhunabone oborhere bwa Yehova n’omuhigo gwage lugenda obulemi bwage n’ebi alonzize rhujire. Ka wanarhanya njira ehi wakakakolesamwo akasanzi kawe bwinja? Cikone gurhi wakayunguka n’akasanzi kasungunu rhugwerhe?

Ka wanalonza ahantu h’akahwenyenye ly’ojira ifunzo lyawe wenene? (Olole ecifungo ca 8-9)

8. Isomo lihi rhuciyigirizize kugerera oku Yezu akolesagya akasanzi kage erhi ali omw’irungu?

8 Nka byakashikana wanalonza ahantu hali akahwenyenye. Rhuganirire olwiganyo lwa Yezu. Embere Yezu arhondere omukolo gwage gwa hanw’igulu, ajira nsiku 40 ali omw’irungu. (Lk. 4:1, 2) Muli aho hantu h’akahwenyenye, Yezu akahashir’ishenga Yehova n’okurhanya kw’ebi Ishe al’ilonzize ajire. Buzira karhinda, okujira ntyo kwamurheganyize oku marhangulo gali hofi gamuhikire. Gurhi wakayunguka n’okuyiga olwiganyo lwa Yezu? Erhi akaba oba olamire omu mulala gulimo bantu banji, nkaba ngasi mango kurhakaba kulembu okubona ahantu hali akahwenyenye aha mwinyu. Muli ako kanga, wanabona oku kuli kwinja okurhenga ahaka. Ntyo ko Julie ajira amango alonzize okugeza akasanzi haguma na Yehova kugerera isala. Ye n’iba baba balamire e France omu hiyumpa hisungunu, na ntyo kuba kuzibu okubêra buzira muntu wakubaderheza. Julie adesire ntya: “Co cirhuma nja omu parc ngasi lusiku. Eyo munda na naba niene, nanasegeza obwenge kw’ebi ndi nashenga, n’okubwira Yehova ebindi oku murhima byoshi.”

9. Ciru akaba akalamo ka Yezu kalimo binji bya kujira, gurhi ayerekinemwo oku abwine obwîra haguma na Yehova oku buli bwa bulagirire?

9 Yezu al’ilamire akalamo kalimo bintu binji bya kujira. Omu kasanzi k’omukolo gwage gwa hanw’igulu, ehîtu hy’abantu hyamushimba kurhenga olu lunda kuja lula lundi, na boshi bal’ilonzize abayumvirhize. Mango maguma, “olugo, loshi lwalundamana aha luso” lyo bamubona. Ciru akaba ntyo, Yezu akagirhôla emihigo y’oku akasalira ly’azibuhya obwîra bwage haguma na Yehova. Embere buce, akanya “acijira aharhali bantu” aha akagezize akasanzi haguma n’Ishe.​—Mk. 1:32-35, NWT.

10-11. Nk’oku biyerekinwe omu Mateyo 26:40, 41, ihano lihi Yezu ahire abanafunzi bage erhi bali omw’ishwa ly’e Getsemane, cikone gurhi byabire?

10 Obudufu buzinda bw’akalamo kage hanw’igulu, erhi omukolo gwage guhika oku buzinda, kandi Yezu alonza ahantu hali akahwenyenye hakarhumire asalira n’okurhanya. Abona aho hantu omu ishwa ly’e Getsemane. (Mt. 26:36) Muli ako kasanzi, Yezu aha abanafunzi bage ihano ly’obulagirire lugenda isala.

11 Rhuganirire gurhi byabire. Erhi bahika omw’ishwa ly’e Getsemane, yalikola enyuma bwenene, nkaba bwalikola budufu. Yezu abwira abanafunzi bage erhi “muyize,” na buzinda agend’isalira. (Mt. 26:37-39) Cikone erhi ali asalira, abanafunzi bage baj’îro. Erhi abarhimana bagwishire, Yezu ababwira erhi “mube masu munashenge.” (Osome Mateyo 26:40, 41.) Ahugûkwa oku bakagiciyumva kubi banal’irhamire. Obwonjo bwarhuma Yezu ahugûkwa oku “omubiri guba muzamba.” Ciru akaba ntyo, Yezu acib’igendishenga bwakabirhi, n’erhi acibigaluka, arhimana abanafunzi bage bacibir’igwishira ahali basalire.​—Mt. 26:42-45.

Ka wanakacihiriraho akasanzi k’okusalira amango arhacirhama? (Olole ecifungo ca 12)

12. Bici rhwakajira erhi mango malebe rhwakaciyumva rhugayire bwenene erhi kurhama na ntyo rhuyabirwe okusalira?

12 Ocishoge akasanzi kinja. Hali amango rhuciyumva nka rhugayire bwenene erhi kurhama na ntyo rhuyabirwe okusalira. Erhi akaba oko kukola kukuhikire, arhali wene kukola kuhikire. Gurhi wakajira? Bantu baguma na baguma bagwerhe enkomêdu y’okuyegera Yehova kugerera isala oku buzinda bw’omulegerege babwine oku kuba kwa bulagirire okusalira omu bijingo embere barhacirhama bwenene. Abandi babwine oku, e position balimo amango bali basalira yanarhuma basegeza erhi barhasegeze obwenge kw’ebi bali basalira. Cikone gurhi byakaba erhi wakaciyumva ovunisire omurhima bwenene erhi ogayire na ntyo orhahashe okusalira? Obwire Yehova oku oli waciyumva. Wanayemera n’obwalagale oku Larha wirhu w’obwonjo ahugûkwa.​—Enna. 139:4.

Ka wanayaka okushuza oku ma mesaje erhi oku maruba amango g’entimanano? (Olole ecifungo ca 13-14)

13. Gurhi ebyombo by’ecielektroniki byakarhuma rhwabula busegeza obwenge bwirhu oku kasanzi rhugeza haguma na Yehova?

13 Oyake ebyakarhuma orhasegeza obwenge kw’ebi oli wayiga. Arhali isala lyone rhwakakolesa lyo rhuzibuhya obwîra bwirhu haguma na Yehova. Okuyiga Akanwa ka Nnâmahanga n’okuja oku ntimanano nabyo byanarhurhabala rhuyegere Nnâmahanga. Ka hali akandi kantu wakajira ly’okolesa bwinja akasanzi kawe k’okuyiga n’akasanzi ogeza omu ntimanano y’ecigamba? Ocidose ntya: ‘Bici birhuma nabula busegeza obwenge bwani oku ntimanano erhi amango nalonza okuyiga?’ Ka nkaba bulya banakakuhamagala, kukurhumira amaruba, erhi mesaje omu telefone yawe erhi omu cindi combo c’ecielektroniki? Ene emiliyoni minji y’abantu enakolese ebyo bikolanwa. Bantu baguma baguma bajira obusagasi bayerekine oku nka rhwakalonza okusegeza obwenge bwirhu kuli kantu kalebe, okuba n’etelefone aha burhambi kunarhume rhurhacisegeza obwenge bwirhu kw’ebi rhuli rhwajira. Mwalimu muguma oyigiriza e psychologie, adesire ntya: “Orhakasegeza obwenge bwawe kw’ebi oli wajira, bulya obwenge bwawe buli handi-handi.” Embere entimanano nkulu zirhondere banarhubwire oku rhuhire etelefone zirhu omu hali erhakahanza abandi okukulikira bwinja. Ka rhwanakajira ntyo n’amango rhuli rhwene ahaka ly’erhagirhuhanza erhi erhume rhurhasegeza obwenge bwirhu oku akasanzi kirhu haguma na Yehova?

14. Nk’oku biyerekinwe omu Abafilipi 4:6, 7, gurhi Yehova arhurhabala rhusegeze obwenge kw’ebi rhuli rhwayiga?

14 Oshenge Yehova akurhabale okasegeza obwenge kw’ebi oli wayiga. Wanashenga Yehova akurhabale erhi wakabona oku obwenge bwawe burhasêziri kw’ebi oli wayiga amango g’ifunzo lyawe erhi amango oli omu ntimanano. Erhi akaba olimo ntanya nyinji erhi kugaya, nkaba kurhaba kulembu okuleka okurhanya oku mazibu gawe, cikone kuba kwa bulagirire okujira ntyo. Oshenge Nnâmahanga omurhula gwage gurhakalanga omurhima gone ci “n’obukengere” bwawe.​—Osome Abafilipi 4:6, 7.

HABA OLUHEMBO OKU KASANZI RHUGEZA HAGUMA NA YEHOVA

15. Obunguke bw’okugeza akasanzi haguma na Yehova buli buhi?

15 Wanayunguka bwenene erhi wakaciha akasanzi k’okuganiza Yehova, okumuyumvirhiza, n’okurhanya okubimuyerekire. Omu njira nci? Burhangiriza, wanakarhôla emihigo minja. Ebibliya erhubwizire n’obwalagale oku “okômerana n’ow’obumanye naye anabe wundi.” (Mig. 13:20, Mashi Bible) Co cirhumire erhi wakakageza akasanzi haguma na Yehova, Nshôko y’obwenge erhi bumanye, na nawe wanaba mwenge. Wanahugûkwa bwinja gurhi wakakamushagalusa na gurhi wakayakamwo okurhôla emihigo emugayisa.

16. Gurhi okugeza akasanzi haguma na Yehova kwakakubûla okurhuyigiriza?

16 Bwa kabirhi, wanaba mwalimu mwinja. Nka rhuli rhwayigiriza muntu mulebe Ebibliya, omuhigo gwirhu g’obulagirire kuba kurhabala omwanafunzi wirhu ayegere Yehova. Oku rhugendekera rhwaganiza Larha wirhu w’omu mpingu, ko n’obuzigire bwirhu kuli ye buyushuka ko rhwakanashinganana okuyigiriza omwanafunzi wirhu lyo naye amuzigira. Ko n’oko ko byali kuli Yezu. Akagikolesa enderho nyinja na za buzigire omu kuganira lugenda Ishe n’oko kwarhumire abanafunzi bage bishwekerezi nabo bazigira Yehova.​—Yn. 17:25, 26.

17. Bulya gurhi isala n’okuyiga byanarhurhabala rhusêze obuyemere bwirhu?

17 Bwa kasharhu, obuyemere bwawe bwanasêra bwenene. Orhanye gurhi biba erhi oshenga Nnâmahanga oku akulongoze, akurhulirize erhi akurhabale. Ngasi mango erhi Yehova ashuza kuli ago masala obuyemere bwawe bunasêre. (1 Yn. 5:15) Bici bindi byakakurhabala osêze obuyemere bwawe? Ifunzo lyawe wenene. Okengere oku, “obwemere burhenga omu kuyumva emyanzi.” (Rm. 10:17, Mashi Bible) Cikone, okuba n’obuyemere busêzire, kuhûnyire binji kulusha okuba n’obumanye kone. Bici binji rhushinganine rhujire?

18. Oganirire bulya gurhi rhushinganine rhukarhanya kw’ebi rhuli rhwayiga.

18 Rhushinganine rhukarhanya kw’ebi rhuli rhwayiga. Rhuganirire olwiganyo l’omwandisi w’Olulanga lwa 77. Al’ivunisire omurhima bulya akagirhanya oku ye n’abandi ba Israheli barhacir’iyemirwe na Yehova. Ezo ntanya z’okuvunika omurhima zakarhuma arhaja îro budufu. (Mulongo gwa 2-8) Gurhi ajijire? Abwira Yehova ntya: “Nankâkengêra ogw’ebijiro byawe byoshi, nakâgerêreza ogw’ebisômerine byawe.” (Mulongo gwa 12, Mashi Bible) Kobinali, oyo mwandisi w’olulanga al’ihugûsirwe bwinja ebintu Yehova ajiriraga abantu bage mango mîra, cikone bulya aligayire adosa ntya: “Ka kwo kunali aminja gage ajira gahwire obu? K’oburhê bwage bwo bwarhumirage lero rhwamurhenga emurhima?” (Mulongo gwa 9, Mashi Bible) Oyo mwandisi w’olo lulanga akagirhanya oku mikolo ya Yehova n’oku lukogo n’obwonjo Nnâmahanga abayerekaga mango mîra. (Mulongo gwa 11) Bunguke buci oko kwalesire? Omwandisi w’olo lulanga ahikira aha ayemera n’obwalagale oku Yehova arhakalekerera abantu Bage. (Mulongo gwa 15) Ko n’oko, obuyemere bwawe bwanasêra bwenene, erhi wakakarhanya kw’ebi Yehova ajirire abantu bage mango mîra n’ebi akujirire.

19. Kundi gurhi rhwakayungukamwo n’okugeza akasanzi haguma na Yehova?

19 Akantu ka kani, na ka bulagirire bwenene, obuzigire bwawe kuli Yehova bwanayushuka bwenene. Kulusha obundi borhere boshi, obuzigire, bwanakushumya orhumikire Yehova, ocihâne ly’omushagalusa, onalembere ngasi marhangulo. (Mt. 22:37-39; 1 Kr. 13:4, 7; 1 Yn. 5:3) Nta kantu kakaba k’obulagirire kulusha okuba n’obuzigire kuli Yehova n’okumuyegera!​—Enna. 63:1-8.

20. Gurhi wakajira ly’olanga akasanzi kawe ogeza haguma na Yehova?

20 Okengere oku isala, okuyiga, n’okurhanya biba bigabi by’enterekêro yirhu. Aka Yezu, okalonza ahantu hali akahwenyenye ly’ogeza akasanzi haguma na Yehova. Oyake ebyakarhuma orhasegeza obwenge bwawe kw’ebi oli wayiga. Oshenge Yehova akurhabale okasegeza obwenge oku mikolo y’ekiroho ohizire okujira. Erhi buno wakakolesa bwinja akasanzi kawe, Yehova anakuhe oluhembo lw’akalamo k’emyaka n’emyaka omw’igulu lihyahya.​—Mk. 4:24.

LWIMBO 28 Rafiki ya Yehova Ni Nani?

^ Yehova yeba Mwîra mwinja bwenene. Rhunabone obwîra bwirhu haguma naye oku buli bwa bulagirire, rhunaba rhulonzize rhumumanye bwinja kulusha. Binahûne kasanzi kanji lyo rhumanya muntu mulebe. Kobinali ntyo erhi rhulonza okugendekera kwaba n’obwîra bwa hofi-hofi haguma na Yehova. Okubona rhulamire akalamo kalimo binji bya kujira, gurhi rhwakacihiriraho akasanzi k’okuyegera Larha wirhu w’omu mpingu na bunguke buhi rhwakaba nabo erhi rhwakajira ntyo?