Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 45

Mugendekere Mwayerekana Obuzigire Bwishwekerezi Mwene na Nnene

Mugendekere Mwayerekana Obuzigire Bwishwekerezi Mwene na Nnene

“Mukolerane n’obuzigire bwishwekerezi n’olukogo.”​—ZAK. 7:9, NWT.

LWIMBO 107 Tuonyeshe Upendo Kama Mungu

EBI RHWAYIGA *

1-2. Birhumire binja bihi rhugwerhe byakarhushumya rhukayerekana obuzigire bwishwekerezi rhwene na nnene?

RHUGWERHE ebirhumire binja by’okuyerekana obuzigire bwishwekerezi rhwene na nnene. Birhumire biguma na biguma bihi ebyo? Olole gurhi eyi migani ekulikire yalongozibagwa n’iroho lya Nnâmahanga eshuzize kw’er’idoso: “Orhayemeraga obuzigire bwishwekerezi n’obwikubagirwa bikuleke. . . . Wàbona oku warhona onabe n’oburhimanya bwinja, omu masu ga Nyamuzinda n’ag’abantu.” “Omuntu w’obuzigire bwishwekerezi anacilerhere obunguke.” “Okulikira enjira y’obushinganyanya [y’obuzigire bwishwekerezi, NWT] ye hika oku kalamo.”​—Mig. 3:3, 4, NWT; 11:17, NWT, amahugûlo g’idako; 21:21.

2 Eyi migani eyerekine birhumire bisharhu byakarhushumya rhuyerekane obuzigire bwishwekerezi. Burhangiriza, okuyerekana obuzigire bwishwekerezi kunarhujire rhube ba ngulo ndarhi omu masu ga Nnâmahanga. Bwa kabirhi, okuyerekana obuzigire bwishwekerezi kunakarhulerhera obunguke rhwene na nnene. Kwa lwiganyo, obuzigire bwishwekerezi bunarhume rhwajira obwîra bulama nsiku nyinji haguma n’abandi. Bwa kasharhu, okuyerekana obuzigire bwishwekerezi kunarhume rhwayishihâbwa emigisho, ehiziremo n’obuzine bw’ensiku n’amango. Kobinali, rhugwerhe ebirhumire binja by’okurhôla kwa buzibu-zibu ezi nderho za Yehova, zidesire ntya: “Mukolerane n’obuzigire bwishwekerezi n’olukogo.”​—Zak. 7:9, NWT.

3. Madoso gahi rhwaganirira mw’eci cigabi?

3 Mw’eci cigabi, rhwabona amashuzo kuli aga madoso ani: Bandi rhushinganine rhukayereka obuzigire bwishwekerezi? Bici rhwakaciyigiriza kugerera ecitabu ca Ruti lugenda okuyerekana obuzigire bwishwekerezi? Gurhi rhwakayerekana obuzigire bwishwekerezi ene? Bunguke buhi bala bayerekana obuzigire bwishwekerezi bakaba nabo?

BANDI RHUSHINGANINE RHUKAYEREKA OBUZIGIRE BWISHWEKEREZI?

4. Gurhi rhwakayiga Yehova omu kukayerekana obuzigire bwishwekerezi? (Marko 10:29, 30)

4 Nk’oku rhwabonaga omu cigabi cageraga, Yehova anayerekane obuzigire bwishwekerezi, k’okuderha entanya zage z’obuzigire bwishwekerezi bw’ensiku n’amango kuli bala bamuzigira banamukolere. (Dan. 9:4) Rhulonzize “okushusha Nnâmahanga nka bana bage bazigirwa.” (Ef. 5:1) Co cirhumire, rhulonzize okuba n’obuzigire bwishwekerezi kuli bene wirhu na bali birhu b’omu cigamba.​—Osome Marko 10:29, 30.

5-6. Bici oluderho “bwishwekerezi” lwakaganirira?

5 Wanayemera n’obwalagale oku, oku rhwagendekera rhwahugûkwa obuzigire bwishwekerezi byo bici, ko rhwanagendekera rhwaba n’obulyo bw’okubuyereka bene wirhu na bali birhu. Lyo rhuhugûkwa bwenene obuzigire bwishwekerezi, rhulole gurhi buba bushushanyizibwe n’obwishwekerezi, bulya olo luderho banakalukolesa bwenene. Rhulole olwiganyo.

 6 Ene, rhwanaderha oku muntu mulebe okola ogwerhe myaka minji ali akolera bose mulebe banamubone nka mukozi mwishwekerezi. Cikone, muli eyo myaka yoshi arhasagirhimanana ciru n’omukulu muguma w’ako kazi. Hali amango erhi hali ensiku arhayemera amarhegeko goshi g’ako kazi. Arhaba azigire ako kazi, cikone anashagalukire okukakola bulya kanamuhe ensabuni n’akalyo. Nk’arhabwini akandi kazi kinja, anagendekera akola aho kuhika arhenzibwe oku kazi enyanya z’obushozi.

7-8. (a) Bici bishumya muntu mulebe ayerekane obuzigire bwishwekerezi? (b) Bulya gurhi rhwaganirira milongo miguma na miguma y’omu citabu ca Ruti?

7 Olubero egarhi k’obwishwekerezi nk’oku bwaganiriragwa omu  cifungo ca 6 n’obuzigire bwishwekerezi ciba ecirhumire cishumya omuntu ajire kantu kalebe. Omu mango ga mîra, bici byakagishumya abakozi ba Nnâmahanga bayerekane ebijiro by’obuzigire bwishwekerezi? Abakagiyerekana obuzigire bwishwekerezi barhakag’ibuyerekana bulya basezibwe cikone bakag’ibuyerekana bulya balonzize okujira ntyo. Rhuganirire olwiganyo lwa Daudi. Omurhima gwage gwakagimushumya okuyereka omwîra wage muzigirwa Yonatani obuzigire bwishwekerezi ciru akaba ishe wa Yonatani akagilonza okuniga Daudi. Myaka minji enyuma z’okufâ kwa Yonatani, Daudi agendekera ayereka Mefibosheti mugala wa Yonatani obuzigire bwishwekerezi.​—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Rhwanayiga binji lugenda obuzigire bwishwekerezi omu kusoma milongo miguma na miguma y’omu citabu c’Ebibliya ca Ruti. Masomo gahi lugenda obuzigire bwishwekerezi rhwakaciyigiriza kugerera abantu baganirirwe mw’eco citabu? Gurhi rhwakakolesa ago masomo omu cigamba cirhu? *

BICI RHWAKACIYIGIRIZA KUGERERA ECITABU CA RUTI LUGENDA OKUYEREKANA OBUZIGIRE BWISHWEKEREZI?

9. Bulya gurhi Noemi aderhaga oku Yehova wamujiriraga amaligo?

9 Omu citabu ca Ruti, rhusomiremw’omwanzi guganirire Noemi, omwalikazi Ruti, na mulume muguma wakagiyoboha Nnâmahanga wakag’ihamagalwa okw’izino lya Boazi, ali mwene wabo iba wa Noemi. Enyanya z’ishali lyajaga e Israheli, Naomi, n’iba, na bagala babirhi babungira e Mowabu. Erhi bakola bali eyo munda iba wa Noemi afâ. Abo bagala babirhi baja omu buhya, cikone akantu k’okugayisa, nabo bafâ. (Rut. 1:3-5; 2:1) Ebyo byahikiraga Noemi byarhuma avunika omurhima bwenene. Avunika omurhima bwenene kuhika arhondera okuderha oku Yehova anamujirire amaligo. Oyumve gurhi ahugwîre entanya zage lugenda Nnâmahanga: “Oluhi lwa Nyakasane lwampisireko.” “Nyamubaho anyunjuzize malibuko.” Acibiderha ntya: “N’obu Nyamuzinda ancinaguzize, Nyamubaho wanjirire aga maligo.”​—Rut. 1:13, 20, 21.

10. Gurhi Yehova ajijire lugenda enderho z’oburhe za Noemi?

10 Gurhi Yehova ajijire lugenda ezo nderho z’oburhe? Arhalekaga okurhabala omukozi wage Noemi. Lubero n’oko, agendekera amuyumviza obwonjo. Yehova aba ahugûsirwe oku “okubonererwa kwanajira omuntu mwenge abe musire.” (Muh. 7:7, NWT) Na ntyo, Noemi al’ilagirire oku burhabale ly’abona oku Yehova amuli eburhambi. Burhabale buhi Nnâmahanga amuhîre? (1 Sam. 2:8) Ashumya Ruti arhabale Noemi n’okumuyereka obuzigire bwishwekerezi. Kugerera obulonza n’obwinja, Ruti arhabala nazala acibiba n’entanya nyinja n’okuhugûkwa oku Yehova agendekire amuzigira. Bici rhuciyigirizize kugerera olwiganyo lwa Ruti?

11. Bulya gurhi bene wirhu na bali birhu b’obulonza bwinja barhabala bene wirhu bavunisire omurhima?

11 Obuzigire bwishwekerezi bunarhushumye rhurhabale bala bavunisire omurhima. Nk’oku Ruti abêraga aha burhambi bwa Noemi, bene wirhu na bali birhu banji ene banarhabale n’obulonza bene wirhu erhi bali birhu b’omu cigamba bavunisire omurhima erhi kuciyumva kubi. Baba bazigire bene wabo na bali babo, banajira irala linji ly’okujira ebi bakanahasha lyo babarhabala. (Mig. 12:25, NWT, amahugûlo g’idako; 24:10) Paolo arhuhîre omurhima oku rhukajira ntyo erhi aderha ntya: “Muderhe omu njira y’okurhuliriza abavunisire omurhima, murhabale engonyi, mukalembera abantu boshi.”​—1 Ts. 5:14, NWT.

Omu kuyumvirhiza, rhwanarhabala mwene wirhu erhi mwali wirhu ovunisire omurhima (Olole ecifungo ca 12)

12. Njira ehi nyinja rhwakarhabalamwo mwene wirhu erhi mwali wirhu ovunisire omurhima?

12 Kanji-kanji, enjira nyinja rhwakarhabalamwo mwene wirhu erhi mwali wirhu ovunisire omurhima kuli kumuyumvirhiza n’okumuyereka oku rhumuzigire. Yehova anavuge omunkwa oku bintu binja oli wajirira ciguma c’ebibuzi byage by’engulo ndarhi. (Enna. 41:1) Emigani 19:17, Mashi Bible, edesire ntya: “Obêra omukenyi bwonjo akamuha, erhi Nyamuzinda ahozize, na Nyamuzinda acimujuhe kuli eco cijiro cinja ajijire.”

Ruti acinanirizako nazala Noemi, erhi Orupa agaluka e Mowabu. Ruti abwira Noemi ntya: “Aha waja ho nani nankaja.” (Olole ecifungo ca 13)

13. Gurhi Ruti ayerekine oku ali lubero na Orupa, na bulya gurhi omuhigo gwage gwayerekine ecijiro c’obuzigire bwishwekerezi? (Olole enfoto eri oku cijalada c’eyi gazeti.)

13 Rhunahugûkwe bwinja obuzigire bwishwekerezi omu kulola ebyahikiraga Noemi enyuma z’okufâ kw’iba n’abagala babirhi. Erhi Noemi ayumva oku “Nyamubaho [Yehova, NWT] ashibirishibirira olubaga lwage, aluha omugati g’okulya,” ahiga okugaluka emwabo. (Rut. 1:6) Abalikazi bage bombi balonza okugenda haguma naye. Cikone, erhi bali omu njira, Noemi ayinginga abo bakazi kasharhu-kasharhu koshi oku bagaluke emwabo e Mowabu. Gurhi byabire? Rhusomire ntya: “Orupa ahobera nazala, amusengeruka, ci Ruti yehe anacinanîra kuli-ye.” (Rut. 1:7-14) Omu kucishoga okugaluka, Orupa akulikira amahano Noemi amuhâga, ajira nk’oku anamubwiraga. Cikone Ruti, ajira binji kulusha ebi Noemi amubwiraga oku ajire. Naye agwerhe oluhûma lw’okugaluka, cikone enyanya z’obuzigire bwishwekerezi, ahiga okubêra aha burhambi bwa nazala ly’amurhabala. (Rut. 1:16, 17) Ruti acishoga okubêra na Noemi, arhali mpu bulya alisezibwe okujira ntyo, cikone bulya alikulonzize. Omuhigo gwa Ruti gwayerekana ecijiro c’obuzigire bwishwekerezi. Isomo lici rhwakaciyigiriza kugerera ogo mwanzi?

14. (a) Muhigo guhi g’obuzigire bene wirhu na bali birhu bahiga okujira ene? (b) Nk’oku biyerekinwe omu Abahabraniya 13:16, nterekêro za gurhi zishagalusa Nnâmahanga?

14 Obuzigire bwishwekerezi bunajire binji kulusha ebihûnyirwe. Ene nalyo nk’oku byanali embere, bene wirhu na bali birhu banji bacishozire okuyereka ababo bemezi obuzigire bwishwekerezi ciru na kuli bala barhal’imanyine nabo kurhenga mîra. Kwa lwiganyo, erhi bamanya oku hali bene wirhu bahikirwe n’obuhanya, banalonze okumanya duba-duba gurhi bakabarhabalamwo. Erhi muntu mulebe w’omu cigamba akaja omu kanga kazibu, barharhindira okurhabala oyo muntu n’ebi alagirireko. Ak’aba Makedoniya b’omu myaka igana mirhanzi, banajire binji kulusha ebihûnyirwe. Banajire okwabo koshi, omu kuhâna “ciru kurhalusa obuhashe bwabo bwône” lyo barhabala bene wabo babulirwe. (2 Kr. 8:3) Yehova anashagaluke bwenene erhi rhuyerekana iroho ly’obuzigire liri nk’eryo!​—Osome Abahabraniya 13:16.

GURHI RHWAKAYEREKANA OBUZIGIRE BWISHWEKEREZI ENE?

15-16. Gurhi Ruti ayerekine okurharhama?

15 Rhwanayiga masomo manji minja omu kulola gurhi Ruti arhabire Noemi. Oleke rhuganirire masomo masungunu gone.

16 Orharhamaga. Erhi Ruti ahiga okugenda na nazala e Yuda, okumurhondero Noemi arhang’imulahirira. Cikone Ruti arharhamaga. Bunguke buci oko kwadwirhe? “Erhi abona oku Ruti ánasezize okumushimba, Noemi arhacilonzagya oku musêza [oku agaluke].”​—Rut. 1:15-18.

17. Bici byakarhurhabala rhurhag’irhama bene wirhu?

17 Isomo lici rhukuzire aho: Binahûne okulembera lyo rhurhabala bala bavunisire omurhima, cikone oko kurharhumaga rhwarhama okubarhabala. Mwali wirhu oli omu bulagirire bw’okurhabalwa nkaba oku murhondero analahira oburhabale rhwamuha. * Cikone, obuzigire bwishwekerezi bwanarhushumya rhujire okwirhu koshi lyo rhubêra aha burhambi bwage erhi kumurhabala. (Gl. 6:2) Rhunalangalire oku ayishihikira aha ayemera oburhabale bwirhu n’oko kwanamurhabala arhacigendekeraga avunika omurhima.

18. Bici nkaba byakalumisize Ruti omurhima?

18 Ebyo birhakugayisagya. Erhi Noemi na Ruti bahika e Betelehemu, Noemi arhimanana n’abalungu bage. Ababwira ntya: “Nagendaga mpekerinye, Nyamubaho [Yehova, NWT] amangalula maboko mûmu.” (Rut. 1:21) Orhanye gurhi Ruti akaciyumvirhe enyanya z’ezo nderho za Naoemi! Ruti ajijire okwage koshi ly’arhabala Noemi. Ruti alaka haguma naye, amurhuliriza, analambagira haguma naye nsiku nyinji. Ciru akaba ntyo, Noemi aderha erhi: “Nyamubaho [Yehova, NWT] amangalula maboko mumu.” Kugerera ezo nderho, Noemi aba nk’orhamanyiri oburhabale Ruti wali aha burhambi bwage amuhire. Oko nkaba kwakalumisize Ruti omurhima! Ciru akaba ntyo, arhalekaga Noemi.

19. Bici byakarhurhabala rhurhalekaga muntu mulebe ovunisire omurhima?

19 Isomo lici rhukuzire aho: Ene, mwali wirhu ovunisire omurhima nkaba anaderha eby’okurhulumisa omurhima, ciru akaba rhwajijire okwirhu koshi lyo rhumurhabala. Cikone rhurhalekaga ebyo arhubwizire birhume rhwagaya. Rhurhaleka oyo mwali wirhu oli omu bulagirire, na kandi rhunashenge Yehova arhurhabale rhubone enjira rhwakamurhulirizamwo.​—Mig. 17:17.

Gurhi abagula Bakristu bakayiga olwiganyo lwa Boazi? (Olole ecifungo ca 20-21)

20. Bici byahire Ruti emisi al’ilagirireko ly’arhagirhama?

20 Ohâne omurhima omu kasanzi kashinganine. Ruti ayeresire Noemi obuzigire bwishwekerezi, cikone lero naye alilagirire oku kuhâbwa omurhima. Na Yehova ashumya Boazi amuhe omurhima. Boazi abwira Ruti ntya: “Nyakasane [Yehova, NWT] akuhêmbe oku minja goshi wajizire, n’oluhembo lwawe lube lwimâna embere za Nyaksane, Nyamuzinda w’Israheli, oyu oyishir’icifulik’omu byûbi byage.” Ezo nderho z’okurhuliriza zahuma oku murhima gwa Ruti bwenene. Ruti ashuza Boazi ntya: “Wamarhuliriza omurhima gwani nie mwambali-kazi wawe.” (Rut. 2:12, 13) Ezo nderho Boazi aderhaga omu kasanzi kashiganine zarhabala Ruti arharhamaga.

21. Nk’oku biyerekinwe omu lwandiko lwa Izaya 32:1, 2, bici abagula b’obuzigire bahâna?

21 Isomo lici rhukuzire aho: Bala bayereka abandi obuzigire bwishwekerezi hali amango nabo baba n’obulagirire bw’okuhâbwa omurhima bonene. Nk’oku Boazi abwiraga Ruti n’obwalagale oku ebijiro ajirire Noemi byali bya bulagirire, abagula b’obuzigire nabo banabone n’okuvuga bene wirhu na bali birhu omunkwa kuli ebi bali bajirira abandi. Oko kubavuga omunkwa omu kasanzi kashinganine kunabahe emisi balagirireko lyo barhagirhama okujira ntyo.​—Osome Isaya 32:1, 2.

BUNGUKE BUHI BALA BAYEREKANA OBUZIGIRE BWISHWEKEREZI BAKABA NABO?

22-23. Gurhi entanya za Noemi zahikire aha zashanja, na bulya gurhi? (Ennanga 136:23, 26)

22 Erhi kasanzi kalebe kagera, Boazi aha Ruti na Noemi oluhembo lw’ebiryo. (Rut. 2:14-18) Gurhi Noemi ajijire enyuma za Boazi okubaha oluhembo lw’ebiryo? Aderha ntya: “Agishwe na Nyamubaho ye orhahusa okuba mwinja [okuyerekana obuzigire bwishwekerezi, NWT] oku bazine n’abafîre.” (Rut. 2:20a) Entanya za Noemi zali zamashanja! Embere, Noemi ayama enyanya z’amalumwa ntya: “Oluhi lwa Nyakasane lwampisireko,” cikone muli ako kasanzi aderha n’omwishingo ntya: “Nyamubaho ye orhahusa okuba mwinja [okuyerekana obuzigire bwishwekerezi, NWT].” Bici byarhabire Noemi ashanje entanya zage?

23 Buzinda Noemi arhondera okuhugûkwa oku Yehova arhasagimuleka. Yehova akolesize Ruti amuhe oburhabale al’ilagirireko omu kasanzi kw’omubalamo gwabo gw’okuja e Yuda. (Rut. 1:16) Noemi naye abwine oburhabale bwa Yehova erhi Boazi, muguma w’omu bantu b’ ‘okubachungula,’ aha abo bakazi bombi ebiryo. * (Rut. 2:19, 20b) Nkabaga aderha ntya: ‘Buno namahugûkwa oku Yehova arhasag’indeka. Abire haguma na nani akasanzi koshi!’ (Osome Ennanga 136:23, 26.) Kandi Noemi ashagalusire bwenene okubona Ruti na Boazi barhamurhamaga erhi kumuleka. Rhwanarhanya oku boshi okubanali basharhu bashagalukire obunguke okujira ntyo kwalesire.

24. Bulya gurhi rhulonzize rhugendekere rhwayereka abirhu bemezi obuzigire bwishwekerezi?

24 Bici rhwaciyigirizize omu citabu ca Ruti lugenda obuzigire bwishwekerezi? Obuzigire bwishwekerezi bunarhushumye rhurharhamaga erhi kuleka bene wirhu bavunisire omurhima. Na kandi bunarhushumye rhucihâne bwenene lyo rhubarhabala. Abagula bashinganine bavuge omunkwa omu kasanzi kashinganine bala bayereka abandi obuzigire bwishwekerezi. Erhi rhubona gurhi abali omu bulagirire bacibiba n’emisi y’ekiroho, rhunacishinge bwenene. (Ebj. 20:35) Cikone cirhumire cihi cikulu cirhuma rhwagendekera okuyerekana obuzigire bwishwekerezi? Bulya rhulonzize okuyiga olwiganyo lwa Yehova n’okumushagalusa, bulya aba wa “buzigire bunji bwishekerezi.”​—Lub. 34:6, NWT; Enna. 33:22.

LWIMBO 130 Tusameheane

^ kip. 5 Yehova aba alonzize rhukayereka bene wirhu na bali birhu b’omu cigamba obuzigire bwishwekerezi. Rhwanahugûkwa bwenene obuzigire bwishwekerezi byo bici omu kulola gurhi bakozi baguma na baguma ba Nnâmahanga ba mîra bakag’iyerekana obo borhere. Mw’eci cigabi, rhwabona bici rhwakaciyigiriza kugerera olwiganyo lwa Ruti, Noemi, na Boazi.

^ kip. 8 Ly’ohugûkwa bwenene ago masomo, rhukuhîre omurhima osome wenene ecitabu ca Ruti cigabi ca 1 n’eca 2.

^ kip. 17 Bulya rhuli rhwaganirira olwiganyo lwa Noemi, rhukolesize olwiganyo lwa bali birhu bali omu bulagirire, cikoki amasomo gali mw’eci cigabi ganakolesibwa kuli na bene wirhu.

^ kip. 23 Ly’obona myanzi minji eyerekine gurhi Boazi abiremwo mucunguzi, olole ecigabi cidesire “Uige Imani Yao​—‘Mwanamuke Bora Sana,’” ciri omu Ilabiro ly‘Akalalizi ly‘omu lusiku 1/10/2012, buk. 20 (omu Ciswahiri c‘e Congo).