OLUDERHO lw’omu lulimi lurhangiriza lwahindwirwe “ngâle” erhi mutuga omu Bibliya lwanahugûla mituga ya mbero nyinji. (Ebj. 8:28, 29, 38) Cikone, bibonekine oku omutuga oyo Muetiyopiya alimwo gwali munene kulusha omutuga gwakag’ikolesibwa omu ivita erhi omu kamashigwe k’okulibisa eshariyo. Rhuganirire birhumire biguma na biguma birhumire rhwaderha ntyo.

Oyo Muetiyopiya ali mukozi w’ecikono cinene wabalamiraga kulî bwenene. Ali ‘murhonyi olengerîre na murhegesi w’ebirugu byoshi bya Kandake mwamikazi w’e Etiyopiya.’ (Ebj. 8:27, Mashi Bible) E Etiyopiya ya mîra yal’ihiziremwo e Soudan ya buno n’ecigabi cinene c’e eneo y’emukondwé y’e Misri ya buno. Ciru akaba byanahashikana oyo mulume arhali mw’ogo mutuga go n’ogo omu mubalamo gwage goshi, agwasirwe abe al’igwerhe emizigo mw’ogo mubalamo mulîri. Omu mituga y’okuhêka abantu yakolesibagwa omu myaka igana mirhanzi Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.), hali eshariyo z’amapine ani. Citabu ciguma cihugwîre Ebijiro by’Entumwa cidesire oku “eshariyo ya ntyo yakarhabire omuntu ahêke mizigo minji kulusha, yakarhumire omubalamo gwaba mwinja kulusha, na ciru yakayushwire olugendo omuntu akabalamire.”

Oyo Muetiyopiya akag’isoma erhi Filipo amuyegera. Ogo mwanzi gudesire oku ‘Filipo akanya, ayumva adwirhe asoma omu citabu c’omulêbi Izaya.’ (Ebj. 8:30) Ezo shariyo zirhal’ijijirwe mpu zikagenda duba-duba. Oko kugenda bunyi-bunyi kwakarhumire oyo Muetiyopiya aja asoma cikone kandi kwahashisize Filipo amugwarhe anali oku magulu.

Oyo Muetiyopiya “anaciyinginga Filipo mpu ashonere oku ngâle yage, anamutamale eburhambi.” (Ebj. 8:31) Omu kamashigwe k’okutembeza eshariyo zakagilug’ikolesibwa, abazibalamamwo bakag’iyimanga. Cikone, omu shariyo z’okubalama mwali enafasi oyo Muetiyopiya na Filipo bakatamiremwo.

Kushimbana n’omwanzi gwalongozibagwa n’iroho litagatifu guli omu Ebijiro by’Entumwa cigabi ca 8 n’ebintu biyerekinwe n’ehistware, ebicapo birhu byazindig’iyerekana omulamba Muetiyopiya nk’ali omu mutuga munene kulusha eshariyo yakag’ikolesibwa omw’ivita erhi omu kamashigwe k’okulibisa eshariyo.