Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 6

Bici Ebibliya Eyerekine Lugenda Owayiyandikisagya?

Bici Ebibliya Eyerekine Lugenda Owayiyandikisagya?

“Oyandike ngasi myanzi yoshi nankubwizire omu citabu.”​—YER. 30:2, Mashi Bible.

LWIMBO 96 Biblia Ni Kitabu ya Maana Sana

EBI RHWAYIGA a

1. Bulya gurhi ovuzire omunkwa okubiyerekire Ebibliya?

 RHUVUZIRE Yehova Nnâmahanga omunkwa bwenene lugenda Ebibliya! Omu Bibliya yoshi, arhuhire amahano g’obwenge gakarhurhabala lyo rhuhash’ilwisa amazibu gali garhuhikira ene. Kandi arhuhire obulangalire bwinja bw’akasanzi kayisha. N’akantu k’obulagirire bwenene, Yehova akolesize Ebibliya ly’arhufulûlira binji okubiyerekire obumuntu bwage. Erhi rhurhanya bwenene oku morhere gage minja, emirhima yirhu enahumweko bwenene n’oko kunarhushumye rhulonze okuyegera Nnâmahanga wirhu omu kuba n’obwîra bwa hofi-hofi haguma naye.​—Enna. 25:14.

2. Njira zihi na zihi Yehova acimanyisizemwo kuli bene bantu?

2 Yehova aba alonzize abantu bamumanye. Omu mango ga mîra, akag’icimanyisa oku bantu kugerera ebilorho, ebibonekerezi, na kugerera bamalahika. (Mib. 12:6; Ebj. 10:3, 4) Cikone gurhi ebyo bilorho, ebibonekerezi, erhi emyanzi kurhenga kuli bamalahika yakayizirwemwo nk’erhayandikagwa? Yehova agwerhe ecirhumire cinja c’okubwira abantu ‘bayandike omu citabu’ ebi al’ilonzize okurhumanyisa. (Yer. 30:2, Mashi Bible) Bulya “enjira ya Nnâmahanga w’okuli ebâ nyimâna,” rhwanayemera n’obwalagale oku enjira yage y’okushambala na nirhu eba nyinja bwenene na ya kurhulerhera obunguke.​—Enna. 18:30, NWT.

3. Gurhi Yehova ajijire ly’Ebibliya elangwa? (Izaya 40:8)

3 Osome Izaya 40:8. Akanwa ka Nnâmahanga kahîre abalume n’abakazi bishwekerezi obulongozi bwinja omu bihumbi by’emyaka. Gurhi oko kwahashikinemwo? Idoso linja eryo, bulya Amandiko gayandisirwe mîra bwenene oku bintu byakasherera duba, co cirhumire nta mandishi marhangiriza gamanyikine gacihaba ene. Cikone Yehova ahashisize abantu okuyandika amakopi g’amandiko matagatifu. Ciru akaba abo bandisi b’amakopi barhali bimana, babire masu bwenene. Kwa lwiganyo, okubiyerekire Amandiko g’Ecihabraniya, musomi muguma ayandisire ntya: “Rhwanaderha buzira karhinda oku nta cindi citabu ca mîra calanzirwe buzira kujamw’amagosa nk’eco.” Co cirhumire ciru akaba hamagera myaka minji kurhenga amango bayandikaga, bayandisire oku bintu byakasherera duba, n’okurhaba bimana kw’abandisi b’amakopi, rhwanayemera buzira karhinda oku enderho rhusoma omu Bibliya ene zo na ntanya z’owayiyandikisagya, Yehova.

4. Bici rhwaganirira mw’eci cigabi?

4 Yehova ye Nshôko ya “ngasi ngalo nyinja na ngasi nshokano nkana.” (Yk. 1:17) Ebibliya eri nguma y’omu ngalo nyinja bwenene Yehova arhuhire. Engalo enarhumanyise kantu kalebe lugenda owarhuhagayo: kunganaci arhumanyire bwinja na kunganaci amanyire amalagirire girhu. Ntyo kobinali lugenda owarhuhâga Ebibliya. Erhi rhurhanya kw’eyo ngalo, rhunaciyigirize binji okubiyerekire Yehova. Rhunayige oku aba arhumanyire bwinja amanyire n’amalagirire girhu. Mw’eci cigabi, rhwaganirira gurhi Ebibliya eyerekinemwo aga morhere asharhu ga Yehova: obwenge bwage, obushinganyanya bwage, n’obuzigire bwage. Lekagi rhurhang’iganirira enjira Ebibliya eyerekinemwo obwenge bwa Nnâmahanga.

EBIBLIYA EYEREKINE OBWENGE BWA NNÂMAHANGA

5. Njira nguma ehi Ebibliya eyerekanamwo obwenge bwa Nnâmahanga?

5 Yehova amanyire oku rhulagirire oku mahano gage g’obwenge. N’engalo yage, kuli kuderha Ebibliya, eba eyunjwiremwo obwenge bwage. Amahano g’Ebibliya ganayinjihye akalamo k’abantu. Ebibliya enashanje akalamo. Erhi ebitabu birhangiriza by’Ebibliya biyandikwa, Musa abwira abantu ba Nnâmahanga, kuli kuderha Abaisraheli ntya: “Olwo Lushika [luderho, NWT] lurhali lwa kuhalîza, bulya luli kalamo kinyu.” (Lush. 32:47) Abakag’irhumikira Amandiko bakashagalukire okubêrwa omu kalamo n’okuba n’omwishingo. (Enna. 1:2, 3) Ciru akaba Akanwa ka Nnâmahanga kayandikagwa mîra bwenene, kacigwerhe obuhashe bw’okuyinjihya akalamo k’abantu. Kwa lwiganyo, oku jw.org, omu cigabi cidesire “Ebibliya Enashanje Akalamo k’Abantu,” wabonamwo enyiganyo z’okunali zirhalusire 50 ziganirire akalamo k’abantu ziyerekine gurhi Ebibliya yabiremwo n’obuhashe bw’‘okukola omu bemezi [bayo]’ ene.​—1 Ts. 2:13.

6. Bulya gurhi rhwakaderha oku Ebibliya erhali nk’ebindi bitabu?

6 Nta cindi citabu ciba nk’Akanwa ka Nnâmahanga. Bulya gurhi rhudesire ntyo? Bulya owayandikisagya eco citabu, Yehova Nnâmahanga, aba ogala byoshi, aba w’ensiku n’amango, n’obwenge bwage burhankagerwa. Ebindi bitabu binji binasomwe n’abantu ciru n’enyuma z’okufâ kw’ababiyandikaga, cikone amahano gabyo ganaba garhacikola. Lubero n’oko, amakanuni g’obwenge gaba omu Bibliya gaba g’ensiku n’amango; gabonekine oku gali ga bulagirire oku bantu balamire omu rhusanzi rhoshi. Erhi rhusoma eco citabu citagatifu n’okurhanya bwenene kw’ebi rhuli rhwayiga, owaciyandikisagya anakolese iroho lyage litagatifu lirhurhabale lyo rhumanya gurhi rhwakakolesamwo amahano g’Ebibliya omu kalamo kirhu. (Enna. 119:27; Mal. 3:16; Hb. 4:12) Neci, owayandikisagya Ebibliya ozîne ab’alonzize okukurhabala. Oko kushinganine kurhushumye rhukasoma Ebibliya ngasi mango!

Gurhi Ebibliya yarhabire abantu balungane, omu mango ga mîra na muli gano mango girhu? (Olole ecifungo ca 7-8)

7. Gurhi Ebibliya yarhabiremwo abantu ba Nnâmahanga babe omu cinyabuguma omu mango ga mîra?

7 Eyindi njira Ebibliya eyerekanamwo obwenge burhenga emwa Nnâmahanga buli buhashe bwayo bw’okuheba abantu bage omu cinyabuguma. Erhi Abaisraheli baja omu Cihugo c’Amalaganyo balama omu eneo ngali. Baguma na baguma mulibo baba badubi b’ensamaki, abandi bakashweka enkafu, ciru n’abandi bakahinga amashwa. Kwali kulembu bwenene Muisraheli muguma olamire omu eneo ndebe ayabirwe okushibirira ehali nyinja y’abandi Baisraheli bal’ilamire omu zindi eneo z’ecihugo. Cikone Yehova al’ihizireho omupango ly’Abaisraheli bakarhimanana haguma kasanzi oku kandi lyo bayumva oku Akanwa ka Nnâmahanga kayandike kasomwa n’okuhugûlwa. (Lush. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Orhanye gurhi Omuisraheli mwishwekerezi akaciyumvirhe erhi akahisire omu Yeruzalemu nkaba anahikire okubona emiliyoni y’ababo bemezi b’omu ngasi eneo z’ecihugo! Ntyo ko Yehova akag’irhabala abantu bage lyo babera omu cinyabuguma. Enyuma z’aho, erhi ecigamba c’Ecikristu cirhondezibwa, calimwo abalume n’abakazi bakag’iderha ndimi nyinji, banali b’omu bûko buli lubero na baguma mulibo bali bagale n’abandi bali bakenyi. Cikone bulya boshi bal’izigire Amandiko, bakag’iharamya Nnâmahanga w’okuli omu cinyabuguma. Abemezi bahyahya bakahashir’ihugûkwa Akanwa ka Nnâmahanga kugerera oburhabale bw’ababo bemezi n’omu kuja oku ntimanano haguma n’abandi.​—Ebj. 2:42; 8:30, 31.

8. Gurhi Ebibliya erhabalamwo abantu ba Yehova ene babe omu cinyabuguma?

8 Nnâmahanga wirhu w’obwenge agendekire ayigiriza abantu bage n’okubaheba omu cinyabuguma kugerera Ebibliya. Ebibliya ebamwo enyigirizo zoshi z’okuli rhuba rhulagirireko okumanya lugenda Yehova. Kanji-kanji rhunarhimanane rhweshi oku ntimanano z’ecigamba, entimanano z’omuzunguko, n’entimanano z’e eneo lyo rhuyumva oku Amandiko gasomwa, oku gahugûlwa n’oku gaganirirwa. Co cirhumire Ebibliya ciri cikolanwa ca bulagirire bwenene Yehova akolesa ly’arhabala abantu bage ‘bàkazimuharamya . . . boshi n’omurhima muguma.’​—Sof. 3:9.

9. Borhere buhi rhulagirireko lyo rhuhugûkwa omwanzi gw’Ebibliya? (Luka 10:21)

9 Rhuganirirage akandi kantu kayerekine obwenge bwa Yehova. Ayandikisize bigabi binji by’Amandiko omu njira yakarhabala abasomi birhohye bone babihugûkwe. (Osome Luka 10:21.) Omw’igulu lyoshi abantu banasome Ebibliya. Nk’oku musomi muguma ayerekine, Ebibliya “cirhaba citabu bantu banji basoma omw’igulu lyoshi kone, cikoki kandi ciba citabu abantu basoma na bushiru bunji kulusha ebindi bitabu byoshi.” Kobinali abantu birhohye bone bahugûkwa n’okukolesa ebi edesire.​—2 Kr. 3:15, 16.

10. Yindi njira ehi Ebibliya eyerekanamwo obwenge bwa Yehova?

10 Kandi rhunayige lugenda obwenge bwa Yehova buba omu Bibliya omu yindi njira. Yehova anakolese Amandiko ly’arhuyigiriza nka cigusho cikone kandi anayigirize n’okurhuliriza ngasi muguma wirhu. Amango rhuli rhwasoma Akanwa ka Yehova, rhweshi rhwanabona oku anashibirire ngasi muguma wirhu. (Iz. 30:21) Amango oli walwisa mazibu malebe, ka kanji-kanji orhayigula Amandiko n’okusoma olwandiko lubonekine nka we lwayandikiragwa? Ciru akaba ntyo, Ebibliya yayandisirwe oku bunguke bw’emiliyoni y’abantu. Gurhi yakabamw’emyanzi epatine n’akalamo k’ene eshuzize oku malagirire gawe? Oko kuhashikine bulya owayandikisagya Ebibliya ajira obwenge burhankagerwa.​—2 Tm. 3:16, 17.

EBIBLIYA EYEREKINE OBUSHINGANYANYA BWA NNÂMAHANGA

11. Gurhi Nnâmahanga ayerekinemwo oku arhajira kabôlo amango Ebibliya yakag’iyandikwa?

11 Obushinganyanya buba bundi borhere bwa Yehova. (Lush. 32:4) Obushinganyanya buba bupatine bwenene n’okurhaba n’akabôlo, na Yehova arhajira kabôlo. (Ebj. 10:34, 35; Rm. 2:11) Endimi Ebibliya yayandikagwamwo ziyerekine oku Yehova arhajira kabôlo. Bitabu binji omu bitabu 39 birhangiriza by’Ebibliya byayandisirwe omu Cihabraniya, n’olo lo lulimi abantu ba Nnâmahanga bakag’iyumva bwinja mw’ago mango. Cikone, omu myaka igana mirhanzi muli Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.), bantu banji bakag’iderha olulimi lw’Ecigiriki, co cirhumire ebitabu 27 bizinda by’Ebibliya hofi byoshi byayandisirwe mw’olo lulimi. Yehova arhahigaga oku Akanwa kage kashinganine kayandikwe omu lulimi luguma lone. Ene, abantu hofi miliyare munani balamire okw’igulu banaderhe ndimi nyinji. Gurhi abo bantu boshi bakayiga lugenda Yehova?

12. Njira nguma ehi olwandiko lwa Daniyeli 12:4, NWT, lwahikirizibwemwo muli zino nsiku nzinda?

12 Kugerera omulebi Daniyeli, Yehova alaganya oku omu nsiku nzinda, “obumanye bw’okunali” buba omu Bibliya “bwakayushusire.” Bantu banji bakabuhugûsirwe. (Osome Daniyeli 12:4, NWT.) Njira nguma obo bumanye bwayushusiremwo kuli kuhindula Ebibliya n’ebicapo biyimangire oku Bibliya omu zindi ndimi, okubicapisa, n’okubigabira abantu. Ebibliya co citabu camakahindulwa omu ndimi nyinji bwenene n’okugabwa bwenene omw’igulu kulusha ebindi bitabu byoshi. Hali amango empindulo z’Ebibliya zihindulwa n’ekompanyi z’oburhunzi ziba z’ibeyi linji. Abakozi ba Yehova bahindwire Akanwa kage, koshi kagumana erhi bigabi bilebe, omu ndimi zilushire 240, na ngasi muntu anapata eyo mpindulo y’Ebibliya buzira kulipa. Oko kuli kwarhuma abantu b’omu mashanja goshi bayiga lugenda “omwanzi mwinja gw’Obwami” embere obuzinda buyishe. (Mt. 24:14, NWT) Nnâmahanga wirhu w’obushinganyanya alonzize bantu banji bwenene babe n’obulyo bw’okumumanya omu kusoma Akanwa kage, bulya aba arhuzigire bwenene.

EBIBLIYA EYEREKINE OKU NNÂMAHANGA ABA ARHUZIGIRE

13. Bici byakarhuma rhwaderha oku Ebibliya eyerekine obuzigire bwa Nnâmahanga? (Yowane 21:25)

13 Ebibliya enarhurhabale rhuhugûkwe oku obuzigire bo buba borhere bukulu bwa Nnâmahanga. (1 Yn. 4:8) Rhuganirire ebi Yehova ahizire omu Bibliya n’ebi arhahiragamwo. Ahiziremwo ebi rhulagirireko byone lyo rhuba n’obwîra haguma naye, lyo rhuba n’akalamo k’omwishingo ene, na kandi lyo rhuyish’iba n’obuzine bw’ensiku n’amango. Cikone, bulya Yehova aba arhuzigire, arharhuhaga myanzi minji bwenene erhurhalusire olugero.​—Osome Yowane 21:25.

14. Yindi njira ehi ebiba omu Bibliya biyerekinemwo oku Nnâmahanga aba arhuzigire?

14 Kandi Yehova arhuyeresire oku aba arhuzigire omu kuganira na nirhu omu njira erhuyeresire obukenge. Omu Bibliya, arhaba arhuhîre eliste ndiri y’amarhegeko gayerekine ebi rhushinganine rhujire n’ebi rhurhashinganini rhujire omu ngasi cigabi c’akalamo kirhu. Lubero n’oko, anakolese emyanzi y’okunali eyerekire akalamo k’abantu, obulebi bw’okushagalusa n’amahano gakarhurhabala okurhôla emihigo minja. Mw’ezo njira, Akanwa ka Nnâmahanga kanarhushumye rhumuzigire n’okumurhumikira kurhenga oku murhima gwirhu.

Bulya gurhi rhushinganine rhukarhanya bwenene lugenda oku Yehova ajirire abakozi bage omu mango ga mîra? (Olole ecifungo ca 15)

15. (a) Gurhi Ebibliya eyerekinemwo oku Yehova aba arhushibirire? (b) Nk’oku enfoto eyerekine, bantu bahi baganirirwe omu Bibliya oyu mwana-nyere, oyu mwene wirhu ociri musole, n’oyu mwali wirhu okola mugikuli bali barhanyako bwenene? (Murh. 39:1, 10-12; 2 Bam. 5:1-3; Lk. 2:25-38)

15 Ebibliya eyerekine oku Yehova aba arhushibirire bwenene. Gurhi eyerekinemwo ntyo? Ebibliya ebamwo myanzi minji eyerekine gurhi bene bantu baciyumva. Rhwanahugûkwa oku abantu baganirirwe omu Bibliya bakag’iciyumva bulya bali bantu “akirhu.” (Yk. 5:17) Eby’obulagirire bwenene, omu kulolereza gurhi Yehova ajirire abantu bali akirhu, rhwanahash’ihugûkwa n’obwalagale oku “aba wa lukogo na wa bwonjo bunji.”​—Yk. 5:11.

16. Erhi rhusoma omu Bibliya emyanzi eyerekire abantu bagokezagya Yehova, bici oko kurhuyigiriza kuli ye? (Izaya 55:7)

16 Hali eyindi njira Ebibliya eyerekinemwo oku Yehova aba arhuzigire. Amandiko garhuyemezize n’obwalagale oku Nnâmahanga wirhu arhakarhuleka amango rhwamajira amagosa. Abaisraheli bagomire Yehova kanji-kanji; cikone, erhi bakaciyunjuzize n’omurhima goshi, Nnâmahanga akag’ibababalira. (Osome Izaya 55:7.) Abakristu b’omu myaka igana mirhanzi nabo bal’imanyire oku Nnâmahanga al’ibazigire bwenene. Omu kulongozibwa n’iroho litagatifu, entumwa Paolo yahûnyire ababo Bakristu oku ‘bababalire n’okuhira omurhima omu nda’ omulume wakag’ijira ecaha cizibu cikone ali amaciyunjuza. (2 Kr. 2:6, 7; 1 Kr. 5:1-5) Biri bya kushagalusa bwenene okubona oku Yehova arhalahiraga abakozi bage mpu bulya kone bamugokize! Lubero n’oko, abarhabala omu njira y’obuzigire, abahanûla, anabahûna bamugalukire. Ene nalyo, alaganyize oku ntyo ko ajirira abanya-byaha boshi baciyunjuzize.​—Yk. 4:8-10.

OSHAGALUKIRE “ENGALO NYINJA” Y’AKANWA KA NNÂMAHANGA

17. Bulya gurhi Ebibliya eba ngalo nyinja bwenene?

17 Yehova arhuhîre engalo nyinja bwenene. Bulya gurhi Akanwa kage kaba kinja bwenene? Nk’oku rhwabwine, Ebibliya eyerekine obwenge bwa Nnâmahanga, obushinganyanya bwage, n’obuzigire bwage. Eco citabu ciyerekine oku Yehova aba alonzize rhumumanye. Aba alonzize rhube bîra bage.

18. Gurhi rhwakayerekanamwo oku rhuvuzire omunkwa enyanya z’“engalo nyinja” y’Ebibliya Yehova arhuhire?

18 Rhurhalonzizi rhuyibagire oku Akanwa ka Nnâmahanga eba “ngalo nyinja.” (Yk. 1:17) Lekagi rhugendekere rhwayerekana oku rhuvuzire omunkwa enyanya zako. Rhwanajira ntyo omu kusoma enderho ntagatifu zibamwo n’okuzirhanyako bwenene. Muli ntyo, rhwanayemera n’obwalagale oku owakayandikisagya agisha obushiru bwirhu n’oku ‘rhwamanyirira Nnâmahanga.’​—Mig. 2:5, Mashi Bible.

LWIMBO 98 “Kila Andiko Limeongozwa na Roho ya Mungu”

a Ebibliya enarhurhabale lyo rhuyegera Yehova. Bici rhwakaciyigiriza kurhenga muli eco citabu citagatifu lugenda obwenge bwa Nnâmahanga, obushinganyanya bwage, n’obuzigire bwage? Ebi rhuciyigiriza byanarhurhabala rhube ba kuvuga Nnâmahanga omunkwa bwenene lugenda Akanwa kage n’okubona oku Ebibliya kobinali eri ngalo kurhenga emwa Larha wirhu w’omu mpingu.