Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ENGANÎRO Z’AKALAMO K’ABANTU

Nashagalukire Okuyiga n’Okuyigiriza Abandi Okubiyerekire Yehova

Nashagalukire Okuyiga n’Okuyigiriza Abandi Okubiyerekire Yehova

ERHI ndi nakula omu vile y’e Easton, omu Pennsylvanie, États-Unis, nal’isegize obwenge oku kusoma amasomo g’e université, bulya nal’ilonzize mbe muntu wa bulagirire omu kalamo. Nal’ishagalukire okuyiga nanakag’ikola bwinja omu hesabu n’omu siyanse. Omu mwaka gwa 1956, cigusho ciguma cakag’ihalira ehaki za bacikala campa dolare 25 bulya nie napasire e halama nyinji kulusha abandi banafunzi biru boshi. Buzinda, nashanja emihigo yani. Bulya gurhi?

OKU NAYIGAGAMWO LUGENDA YEHOVA

Kasanzi kasungunu enyuma z’omwaka gwa 1940, ababusi bani barhondera okuyiga Ebibliya haguma n’Abahamirizi ba Yehova. Barhagendekeraga okuyiga, cikone nyama agendekera okuhâbwa ekopi z’Ilabiro ly’Akalalizi na Amuka!. Omu mwaka gwa 1950, entimanano nkulu y’omw’igulu lyoshi yajirwa omu vile y’e New York, n’omulala gwirhu gwayemera omulali gw’okuja kw’eyo ntimanano.

Kasanzi kasungunu enyuma z’aho, Mwene wirhu Lawrence Jeffries arhondera okulambagirira omulala gwirhu. Ajira okwage koshi ly’antabala nyige okuli. Oku murhondero, ntalungaga okuboko olwimango lw’Abahamirizi ba Yehova lw’okurhaja omu by’epolitike n’okurhaba basoda. Nakamubwira oku, erhi ngasi muntu omu Amerika akalahira okuja okw’ivita, abashombanyi banayisha n’okurhera ecihugo coshi. Mwene wirhu Jeffries agendekera okundembera anakarhanya haguma na nani omu kundosa ntya: “Gurhi orhanyize Yehova Nnâmahanga akajira erhi abantu boshi b’omu Amerika bakaba bali bamukolera n’abashombanyi bayishe lyo babarhera?” Ebi akag’imbwira lugenda oko na lugenda eyindi myanzi byantabala nabona oku entanya zani zirhal’igwerhe musingi. Oko kwarhuma nashagalukira bwenene okuyiga enyigirizo z’Ebibliya.

Olusiku nabatizibagwa

Nakageza nsa nyinji bwenene ndi nasoma enimero za mira z’Ilabiro ly’Akalalizi na Amuka! nyama al’ibikire omu depo yirhu. Enyuma za kasanzi kalebe, nahugûkwa oku nakag’iyiga okuli, na ntyo nayemera okuyiga Ebibliya haguma na Mwene wirhu Jeffries. Nanarhondera okuja oku ntimanano ngasi mugobe. Nazigira ebi nakag’iyiga nanaba muhubiri w’omwanzi mwinja. Emihigo yani yashanja erhi nyumva oku “olusiku ludârhi lw’obukunizi bwa Nyakasane [Yehova, NWT] luli hofi.” (Sof. 1:14) Ntacisêgezagya obwenge oku kuja oku université, cikone nalonza okurhabala abandi bayige okuli kw’Ebibliya.

Nayusagya amasomo g’enyanya omu nsiku 13/6/1956, na nsiku isharhu enyuma z’aho, nabatizibwa oku ntimanano y’omuzunguko. Ago mango, ntal’imanyire oku nakabire na migisho minji omu kukolesa akalamo kani lyo nyiga n’okuyigiriza abandi okubiyerekire Yehova.

NAYIZIRE N’OKUYIGIRIZA ABANDI OKUBIYEREKIRE YEHOVA AMANGO NALI PAINIYA

Myezi ndarhu enyuma z’okubatizibwa kwani, naba painiya w’akasanzi koshi. E Huduma ya Ufalme y’Omwezi gwa 12, 1956 yalimwo ecigabi cal’idesire, “Ka Wanarhabala Ahali Obulagirire Bunji bw’Abahubiri?” Ogo mulali nani gwal’inyerekire. Nal’ilonzize okugend’irhabala omu eneo yalimwo bahubiri basungunu bone b’omwanzi mwinja.​—Mt. 24:14.

Nahamira omu vile y’e Edgefield, omu Caroline du Sud. Ecigamba c’eyo munda calimwo bahubiri bani bone, nani naba wa karhanu. Rhwakag’ijirira entimanano omu cumpa c’embere c’enyumpa ya mwene wirhu muguma. Ngasi mwezi, nakag’igeza nsa 100 omu mukolo gw’amahubiri. Nal’igwerhe binji bya kujira omu kulongoza entimanano y’amahubiri n’okugeza ebigabi by’entimanano. Akantu k’okusimisa, oku nakag’ikola binji ko nanakag’iyiga binji okubiyerekire Yehova.

Mukazi muguma nakag’iyigiriza Ebibliya al’igwerhe enyumpa y’okulakiramwo abafû omu vile y’e Johnston, yali oku bilometre bisungunu kurhenga aha nakag’ilama. Enyanya z’olukogo lwage, ampa akazi karhakag’intôla kasanzi kanji anarhuyemerera okukajirira entimanano omu nyumpa yage nsungunu.

Mwene wirhu Jolly Jeffries, mugala wa mwene wirhu wanyigirizagya Ebibliya, arhenga e Brooklyn, New York, ahamira emunda nali rhwanakakola haguma naye omukolo gw’obupainiya. Rhwakag’ilama omu kontenere nsugunu mwene wirhu muguma arhuyemereraga okulamamwo.

Barhakag’ilipa abanyakazi bwinja omu Caroline du Sud. Oku lusiku luguma lw’akazi bakag’irhukamasa dolare ibirhi erhi isharhu. Lusiku luguma, nali namakolesa ensaranga nsungunu nagwerhe omu kugula ebiryo omu magazé maguma bakag’iguzamwo ebiryo. Erhi mpulukamwo, mulume muguma anyegera anandosa ntya: “K’olagirire oku kazi? Nakakulipa dolare nguma oku nsa.” Ampa akazi ka nsiku isharhu k’okucêsa aha bakag’ijirira omukolo gw’obubasi. Byabonekana n’obwalagale oku Yehova akag’intabala lyo ngendekera nalama omu vile y’e Edgefield. Ciru akaba ntal’igwerhe nsaranga nyinji, nahash’okuja oku ntimanano nkulu y’omw’igulu lyoshi y’omwaka gwa 1958 yajiragwa omu vile y’e New York.

Olusiku lw’obuhya bwirhu

Olusiku lwa kabirhi lw’eyo ntimanano, akantu kago-kago kampikira. Narhimanana na mwali wirhu muguma ohamagalwa Ruby Wadlington, wali painiya w’akasanzi koshi omu Gallatin, Tennessee. Bulya rhwe naye rhwal’isimisibwe n’omukolo gw’obumisiyonere, rhwaja oku ntimanano y’abalonzize okusoma amasomo g’Egileadi yajiragwa kw’eyo ntimanano nkulu. Buzinda, rhwarhondera okuyandikirana. Enyuma z’aho, bandalika oku nj’igeza ehotuba y’abantu boshi omu vile y’e Gallatin. Nakolesa obo bulyo lyo mudosa erhi asimire rhurholane. Nayish’ihamira omu cigamba Ruby alimwo, rhwanajira obuhya omu mwaka gwa 1959.

NAYIZIRE N’OKUYIGIRIZA ABANDI OKUBIYEREKIRE YEHOVA OMU CIGAMBA

Erhi ngwerhe myaka 23, naba mukozi w’ecigamba omu Gallatin (omukozi w’ecigamba akola ahamagalwa ene muratibu w’embaraza y’abagula). Ecigamba cirhu co cali cigamba cirhanzi Mwene wirhu Charles Thompson alambagiriraga enyuma z’okuba mwangalizi w’omuzunguko. Ciru akaba al’imanyire binji, andosa entanya zani lugenda amalagirire ga bene wirhu na bali birhu na gurhi abandi bangalizi bakag’ishibiriramwo ago malagirire. Kugerera olwiganyo lwage, naciyigiriza oku kuba kwinja okudosa amadoso n’okumanya okuli lugenda bintu bilebe embere z’okurhôla omuhigo.

Omu Mwezi gwa 5, 1964, nalalikwa okuj’isoma amasomo ga mwezi muguma gahamagalwa Masomo ya Huduma ya Ufalme gajiragwa omu eneo y’emukondwé (sud) y’e vile y’e Lansing, omu New York. Bene wirhu balongozagya ago masomo barhuma naba n’irala ly’okuyiga binji n’okuhikira aha naba Mukristu okuzire kiroho.

NAYIZIRE N’OKUYIGIRIZA ABANDI OKUBIYEREKIRE YEHOVA AMANGO NALI OMU MUKOLO GW’OMUZUNGUKO N’OGW’EWILAYA

Nie na Ruby rhwarhumwa omu mukolo gw’omuzunguko omu Mwezi gwa 1, 1965. Omuzunguko gwirhu gwal’igwerhe e eneo nnene yalirhonderire omu Knoxville, omu Tennessee, kuhika hofi n’e Richmond, omu Virginie. Gwal’ihiziremwo ebigamba by’omu Caroline du Nord, Kentucky, n’e Virginie Occidentale. Nakag’ilambagirira ebigamba by’abantu biru byone bulya ago mango hali amarhegeko omu eneo y’emukondwé (sud) y’e États-Unis garhal’iyemerire abantu biru okucangana haguma n’abazungu. Bene wirhu bali bakenyi, nantyo rhwaciyigiriza okukashangîra n’abandi ebi rhwal’igwerhe. Mwangalizi muguma w’omuzunguko wali wamayusa myaka minji mw’ogo mukolo anyigiriza er’isomo ly’obulagirire: “Obe mwene wirhu. Orhakag’ija omu cigamba nka bose. Wanahasha okubarhabala erhi bakakakubona nka mwene wabo.”

Amango rhwal’ilambagirire cigamba ciguma cisungunu, Ruby arhondera okuyiga Ebibliya haguma na mukazi muguma waciri muhya wal’igwerhe omwana-nyere wa mwaka muguma. Erhi rhubula omuntu wakagendekire okuyiga Ebibliya haguma n’oyo mukazi mw’eco cigamba, Ruby akayiga naye omu kumuyandikira. Erhi rhucib’ilambagirira eco cigamba, oyo mukazi ayisha oku ntimanano zoshi. Erhi bali birhu babirhi bali bapainiya wa pekee bahamira mw’eco cigamba, bagendekera okuyiga haguma n’oyo mukazi anabatizibwa enyuma za kasanzi kasungunu. Myaka 30 enyuma z’aho, omu mwaka gwa 1995, oku Beteli y’e Patterson, mwali wirhu muguma waciri musole acimanyisa kuli Ruby. Ali mwali w’olya mukazi Ruby ayigirizagya Ebibliya. Oyo mwali wirhu haguma n’iba bali banafunzi omw’isomo lya 100 ly’Amasomo g’Egileadi.

Omuzunguko gwirhu gwa kabirhi gwali omu Floride centrale. Mw’ako kasanzi, rhwal’ilagirire oku mutuga, na muli ntyo rhwagula mutuga muguma okw’ibeyi linja bwenene. Cikone, omu mugobe murhanzi, cuma ciguma caharabika omu motere. Nta nsaranga rhwacigwerhe rhwakahânyire lyo bacitengeneza. Nahamagala mwene wirhu muguma nal’irhanyize oku akahashire okurhurhabala. Arhuma munyakazi wage muguma oku arhutengenegeze ogo mutuga n’enyuma z’okugutengeneza, oyo mwene wirhu arharhulipisagya. Arhubwira kone ntya: “Nt’ideni mungwerhe.” Ciru arhuha n’engalo ya nsaranga ndebe! Olo lwali lwiganyo lwinja bwenene lwarhuyerekaga gurhi Yehova ashibiriramwo abantu bage. Lwarhukengeza oku rhukashangira ebi rhugwerhe haguma n’abandi.

Ngasi mango erhi rhwakalambagirire cigamba cilebe, rhwakag’ilama omu nyumpa za bene wirhu, n’oko kwarhuma rhwaba na bîra banji binja. Lusiku luguma, nakag’iyandika eraporo lugenda cigamba cilebe erhanal’icihwa, cikone nagenda nayisiga omu mashini gani g’okuyandika. Erhi ngaluka mw’ebyo bijingo, bambwira oku omwana-rhabana wa myaka isharhu wa mw’ogo mulala rhwal’ihanziremwo “anantabire” okuyusa eyo raporo. Najijire myaka minji ndi namushesa oku anyandikiraga eyo raporo.

Omu mwaka gwa 1971, napata amaruba gampûnaga oku nj’iba mwangalizi w’e wilaya omu vile y’e New York. Rhwasomerwa bwenene! Erhi rhuhamira eyo munda, nal’igwerhe myaka 34 yone. Bene wirhu ba mw’eyo vile bayegereza n’obushagaluke mwangalizi wabo murhanzi mwiru w’ewilaya.

Bulya nali mwangalizi w’ewilaya, nakag’ishagalukira okuyigiriza okubiyerekire Yehova ngasi mugobe oku ntimanano y’omuzunguko. Bangalizi banji b’omuzunguko bal’igwerhe bulenga bunji mw’ogo mukolo kundusha. Muguma muli bo, ye wagezagya ehotuba y’obubatizo bwani. Owundi mwene wirhu wakag’ihamagalwa Theodore Jaracz, ayish’iriba muguma w’omu Mbaraza Eri Yalongoza. Hali n’abandi bene wirhu banji bal’igwerhe obulenga bakag’ikolera oku Beteli y’e Brooklyn. Nakag’ivuga omunkwa bwenene okubona abangalizi b’omuzunguko na Babetelite bakag’irhuma naciyumva bwinja. Nacibonera oku abo bali balungere b’obuzigire, bakag’iyegemera Akanwa ka Nnâmahanga n’okulunga okuboko ikubuliro lyage n’obwishwekerezi. Obwirhohye bwabo bwarhuma kwaba kulembu kuli nie okujira omukolo gwani gwa mwangalizi w’ewilaya.

NAGALUKA OMU MUKOLO GW’OMUZUNGUKO

Omu mwaka gwa 1974, Embaraza Eri Yalongoza yarhôla ecindi cigusho c’abangalizi b’omuzunguko yabarhuma omu mukolo gw’ewilaya, na nani nahûnwa oku ncib’iba mwangalizi w’omuzunguko, ci lero ago mango narhumwa omu Caroline du Sud. Akantu k’okushagalusa, muli ago mango ebigamba n’emizunguko y’abantu biru birhacikag’iberulwa n’eby’abazungu, n’oko kwashagalusa bene wirhu na bali birhu.

Oku buzinda bw’omwaka gwa 1976, narhumwa okuj’ikolera omu Georgie omu muzunguko gwali egarhi k’e eneo y’e Atlanta n’ey’e Columbus. Ncikengire oku nagezagya ehotuba y’amazishi ya bana barhanu biru bafâga erhi bantu baguma bayoca enyumpa yabo. Nnina w’abo bana aja omu hopitali bulya al’iyagalisire bwenene. Abahamirizi banji, biru n’abazungu, bakayisha burhahusa oku hopitali lyo barhuliriza ababusi b’abo bana. Nabona oku obuzigire bwa bene wirhu buba bwago-bwago. Obwonjo bwa ntyo bwanarhabala abakozi ba Nnâmahanga lyo bahash’ilwisa ciru n’amazibu madarhi bwenene.

NAYIZIRE N’OKUYIGIRIZA ABANDI OKUBIYEREKIRE YEHOVA OKU BETELI

Omu mwaka gwa 1977, barhuhûna oku rhuj’ikola myezi misungunu oku Beteli y’e Brooklyn lyo rhurhabala oku mukolo mulebe. Erhi ogo mukolo guli hofi guhwe, bene wirhu babirhi b’omu Mbaraza Eri Yalongoza banganiza banandosa erhi nie na Ruby rhwanasima rhubêre oku Beteli. Rhwayemera okubêra oku Beteli.

Nakolire omu Departema y’Omukolo myaka 24; bene wirhu ba mw’eyo departema kanji-kanji banarhabale okushuza amadoso mazibu. Omu myaka minji, Embaraza Eri Yalongoza yahânyire obulongozi buyimangire oku makanuni g’Ebibliya. Obo bulongozi bunarhabale e Departema y’Omukolo okushuza oku madoso na kandi bunakolesibwe omu kukomereza abangalizi b’omuzunguko, abagula, na bapainiya. Oko kukomerezibwa kwarhabire bene wirhu banji babe Bakristu bakuzire kiroho. N’okuba n’Abakristu bakuzire kiroho kwarhumire ikubuliro lya Yehova lyazibuha.

Kurhangira omu mwaka gwa 1995 kuhika omu mwaka gwa 2018, nalambagirire biro binji by’etawi nk’orhumirwe n’ebiro bikulu by’Abahamirizi ba Yehova, wakag’ihamagalwa embere mwangalizi w’e eneo. Nakag’ijira entimanano haguma n’ab’omu Komite y’Etawi, Babetelite, na bamisiyonere lyo mbaha omurhima n’okubarhabala oku mazibu bakabire bagwerhe. Nie na Ruby, nirhu rhwakag’ihabwa omurhima erhi bakarhuganirira ebi bacibwinîre. Kwa lwiganyo, erhi rhulambagirira ecihugo c’e Rwanda omu mwaka gwa 2000, rhwahumwa oku murhima bwenene erhi rhuyumva gurhi bene wirhu na bali birhu, n’omulala gw’e Beteli baciraga omu kasanzi k’ejenocide omu mwaka gwa 1994. Banji muli bo bafîrirwe n’abazigirwa babo. Ciru akaba bagezire omu mazibu manji, abo bene wirhu na bali birhu bagendekire okuyerekana obuyemere, obulangalire, n’okuba n’omwishingo.

Olusiku rhwayenezagya myaka 50 y’obuhya bwirhu

Ene, rhukola rhugwerhe myaka 80 na kulusha. Mw’eyi myaka 20 egezire, nakolire omu Komite y’Etawi y’e États-Unis. Ntasomaga amasomo g’e université; cikone kugerera Yehova n’ikubuliro lyage, nasomire amasomo minja kulusha. Oko kwarhumire naba n’obuhashe bw’okuyigiriza abandi enyigirizo z’Ebibliya zakabalerhera obunguke emyaka n’emyaka. (2 Kr. 3:5; 2 Tm. 2:2) Nacibwinîre gurhi Ebibliya yarhabire abantu bajire akalamo kabo kabe kinja n’okujira obwîra haguma n’Omulemi wabo. (Yk. 4:8) Amango bihashikine, nie na Ruby rhunagendekere okuha abandi omurhima bashagalukire olukengwa lw’okuyiga okubiyerekire Yehova n’okuyigiriza abandi enyigirizo z’Ebibliya; olo lo lukengwa lunene bwenene omukozi wa Yehova akashagalukira!