Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 37

Wanalangalira Bene Winyu na Bali Binyu

Wanalangalira Bene Winyu na Bali Binyu

“Obuzigire . . . bunayemere ebintu byoshi, bunalangalire ebintu byoshi.”​—1 KR. 13:4, 7, NWT.

LWIMBO 124 Tukuwe Washikamanifu

EBI RHWAYIGA *

1. Bulya gurhi rhurhakasomerwa okubona oku bantu banji banabone oku barhakalangalira omuntu ciru n’omuguma?

 MWER’igulu lya Shetani, abantu barhayishi ndi bakalangalira. Ngasi mango banakavunika omurhima enyanya z’olugenzi lw’abarhunzi, lw’ebirongozi by’epolitike, n’ebirongozi by’amadîni. Kandi bantu banji banabone oku barhakalangalira abîra babo, abalungu babo, ciru n’abantu b’omu milala yabo. Oko kurhakarhusomeza. Ebibliya yalebire ntya: “Omu nsiku nzinda . . . , abantu . . . bayish’iba . . . bayunjulirine bubi [barhali bishwekerezi, NWT], . . . badesi b’obunywesi, . . . ndyalya.” Oko kuli kuderha oku abantu bakabire n’oborhere buli nk’obwa Shetani, nnâmahanga w’er’igulu, orhakalangalirwa ciru n’ehitya.​—2 Tm. 3:1-4; 2 Kr. 4:4.

2. (a) Bandi na bici rhwakalangalira loshi-loshi? (b) Bici bene wirhu na bali birhu baguma na baguma bakacidosa?

2 Cikone, rhuli Bakristu rhumanyire oku rhwanalangalira Yehova loshi-loshi. (Yer. 17:7, 8) Rhuyemire n’obwalagale oku aba arhuzigire n’oku “arharhiba” abîra bage ciru n’ehitya. (Enna. 9:10, Mashi Bible) Kandi rhwanalangalira Kristu Yezu bulya ahânyire obuzine bwage erhi rhwe rhurhuma. (1 Pt. 3:18) Na kandi rhwacibwînire rhwene oku Ebibliya ehânyire obulongozi bw’okulangalirwa. (2 Tm. 3:16, 17) Rhuyemire n’obwalagale oku rhwanalangalira Yehova, Yezu, n’Ebibliya. Cikone, hali abakacidosa erhi banalangalira bene wirhu na bali birhu b’omu cigamba ensiku zoshi. Akaba ishuzo ali neci, bulya gurhi rhwakabalangalira?

RHUBA RHULAGIRIREKO BENE WIRHU NA BALI BIRHU

Omw’igulu lyoshi, rhugwerhe bene wirhu na bali birhu b’okulangalirwa, baba bazigire Yehova akirhu (Olole ecifungo ca 3)

3. Lukengwa luhi lwago-lwago rhugwerhe? (Marko 10:29, 30)

3 Yehova acishozire rhwe lyo rhuba baguma b’omu mulala gw’abakozi bage b’omw’igulu lyoshi. Olo luli lukengwa lwago-lwago lunanarhulerhere migisho minji! (Osome Marko 10:29, 30.) Omw’igulu lyoshi, rhugwerhe bene wirhu na bali birhu baba bazigire Yehova akirhu bananajire okwabo koshi lyo balama kushimbana n’amakanuni gage. Olulimi lwirhu, enkomêdu zirhu, n’emyambalo yirhu byanaba biri lubero n’ebyabo, cikone rhunaciyumve rhubazigire ciru n’amango rhurhimanine nabo oburhangiriza. Rhunazigire bwenene okuba haguma nabo lyo rhukuza n’okuharamya Larha wirhu w’obuzigire w’omu mpingu.​—Enna. 133:1.

4. Bulya gurhi rhulagirireko bene wirhu na bali birhu?

4 Ene, rhushinganine rhube omu cinyabuguma haguma na bene wirhu na bali birhu kulusha agandi mango goshi. Hali amango barhurhabala okubarhula emizigo yirhu. (Rm. 15:1; Gl. 6:2) Kandi, banarhuhe omurhima lyo rhugendekera rhwaba n’obushiru omu mukolo gwa Yehova n’okuba n’ehali nyinja y’ekiroho. (1 Ts. 5:11; Hb. 10:23-25) Orhanye gurhi rhwakaciyumvirhe erhi akaba rhurhal’igwerhe obulanzi bw’ecigamba cirhurhabala lyo rhugendekera rhwahagalika abashombanyi birhu rhweshi, k’okuderha Shetani Ibilisi n’igulu lyage libi. Hano hofi-hofi, Shetani n’abambali barhera abakozi ba Nnâmahanga. Ago mango, rhwayish’ishagalukira bwenene oburhabale bwa bene wirhu na bali birhu!

5. Bulya gurhi kwanaba kuzibu kuli baguma muli rhwe okulangalira bene wirhu na bali birhu?

5 Cikone, hali ababona oku kuli kuzibu okulangalira bene wirhu na bali birhu, nkaba bulya mwene wirhu erhi mwali wirhu muguma afulwîre ihwe bamubwiraga kandi erhi ayabirwa okuhikiriza ebi balagananaga. Erhi nkaba muntu mulebe w’omu cigamba adesire erhi kujira akantu kabagayisize bwenene. Akanga ka ntyo kanarhuma kwaba kuzibu okulangalira abandi. Bicigi byakarhurhabala lyo rhukalangalira bene wirhu na bali birhu?

OBUZIGIRE KULI BENE WIRHU NA BALI BIRHU BUNARHURHABALE OKUBALANGALIRA

6. Gurhi obuzigire bwakarhurhabala lyo rhukalangalira bene wirhu na bali birhu? (1 Abakorinti 13:4-8)

6 Obulangalire buba buyimangire oku buzigire. Amaruba marhanzi emwa Abakorinti cigabi ca 13 gaganirire morhere manji g’obuzigire gakarhurhabala lyo rhukalangalira bene wirhu na bali birhu erhi kucib’ibalangalira amango barhuvunyire omurhima. (Osome 1 Abakorinti 13:4-8, NWT.) Kwa lwiganyo, omulongo gwa 4 gudesire oku “obuzigire buba bwa kulembera na bwinja.” Yehova anarhulembere ciru rhwakamugomera. Co cirhumire, rhushinganine rhukalembera bene wirhu na bali birhu ciru bakaderha erhi kujira ebintu birhugayisize erhi kurhulumisa omurhima. Omulongo gwa 5 guyushwire ntya: “Obuzigire . . . burhabâ burhe, burhanabîka mujina.” Rhurhalonzizi ‘rhukabîka omujina,’ erhi kugendekera rhwakengera amagosa bene wirhu na bali birhu barhujirire. Olwandiko lw’Omuhanûzi 7:9, Mashi Bible, ludesire oku ‘rhurhakag’igaya duba.’ Kuli kwinja bwenene rhukakolesa enderho ziri omu Abefezi 4:26. Olo lwandiko ludesire ntya: “Izuba lirhazikaga n’obukunizi bucimmugwerhe”!

7. Gurhi amakanuni gali omu Mateyo 7:1-5 gakarhurhabalamwo lyo rhukalangalira abandi?

7 Akandi kantu kakarhurhabala lyo rhukalangalira bene wirhu na bali birhu kuli kubabona nk’oku Yehova ababona. Nnâmahanga aba abazigire arhanaganja ebyaha byabo. Nirhu rhurhashinganini rhukajira ntyo. (Enna. 130:3) Ahali h’okusêgeza obwenge oku magosa gabo, rhushinganine rhukabusêgeza oku morhere gabo minja n’oku bintu binja bakahash’ijira. (Osome Mateyo 7:1-5.) Bulya “obuzigire bunayemere ebintu byoshi,” rhunayemere oku baba balonzize okujira aminja na nta mango bakalonza okurhusarhaza. (1 Kr. 13:7) Ezo nderho zirhayerekini oku Yehova arhuhûnyire rhukalangalira abirhu buzira kurhanya; lubero n’oko, rhushinganine rhubalangalire bulya bayerekine oku bali ba kulangalirwa. *

8. Gurhi wakajira ly’okalangalira bene winyu na bali binyu?

8 Biba bihûnyire akasanzi lyo rhulangalira abandi. Gurhi wakajiramwo ntyo? Olonze okubamanya bwinja. Okabaganiza oku ntimanano z’ecigamba. Okapanga okuhubiri haguma nabo. Okabalembera, omu kubaha obulyo bw’okuyerekana oku bali ba kulangalirwa. Oku murhondero, nkaba wanacishoga emyanzi ekuyerekire wene wakabwira muntu mulebe oli walonza okumanya bwinja. Amango obwîra bwinyu bukola busêzire, nkaba wanaba mubidu okumubwira entanya zawe zoshi. (Lk. 16:10) Cikone, gurhigi wakajira erhi mwene wirhu mulebe akajira akantu kakarhuma orhacimulangalira? Orhayirhaga obwîra bwinyu duba-duba, cikone omulekere akasanzi. Na kandi, orhalekaga ebijiro by’abantu basungunu birhume orhalangalira abandi bene wirhu na bali birhu. Lugenda oko, rhuganirire olwiganyo lw’abakozi ba Yehova balebe bishwekerezi barhalekaga okulangalira abandi ciru akaba hali ababavunyire omurhima.

OYIGE OLWIGANYO LW’ABAGENDEKIRE OKULANGALIRA ABANDI

Ciru akaba Eli arhanz’iriderha mpu Ana alalusire, Ana agendekire alangalira omupango gwa Yehova (Olole ecifungo ca 9)

9. (a) Gurhi Ana agendekire alangaliramwo omupango gwa Yehova ciru akaba baguma ba muli aba Yehova al’ihizireho bakag’ijira amagosa? (b) Bici olwiganyo lwa Ana lukuyigirizize okubiyerekire okulangalira omupango gwa Yehova? (Olole enfoto.)

9 Ka hali amango wavunisire omurhima enyanya z’ebijiro bya mwene wirhu mulebe ogwerhe bukulu bulebe omw’ikubuliro lya Yehova? Akaba neci, okuganirira olwiganyo lwa Ana kwanakurhabala. Ago mango, Omukuhani Mukulu Eli ye wakag’ilongoza enterekêro ya Yehova omu Israheli. Cikone, abantu b’omulala gwage barhali lwiganyo lwinja. Abagala, bali bakuhani, bakag’ijira ebijiro bigalu-galu by’enshonyi ngasi mango; n’ishe arhajiraga okwage koshi ly’abahanûla. Yehova arhakûlaga Eli oku mukolo gw’obukuhani ho n’aho. Cikone, Ana arhalekaga okurhumikira omupango gwa Nnâmahanga omu kulahira oku arhakac’igend’ikaharamya omw’ihema ly’entimanano amango Eli aciri kuhani mukulu. Erhi Eli abona Ana ali asalira anagwerhe burhe bunji bwenene, arhanya mpu Ana alalusire. Buzira kurhang’ilabiriza ebintu bwinja ly’amanya okuli, aderha oyo mukazi wal’ivunisire omurhima kubi. (1 Sam. 1:12-16) Ana ali amahâna eciragane oku akaburha omwana-rhabana, amulerha omw’ihema ly’entimanano. Ana arhavunaga eco ciragane cage ciru akaba Eli ye wakashibirire oyo mwana eyo munda. (1 Sam. 1:11) Ka bagala ba Eli bal’ishinganine bahâbwe obuhane enyanya z’ebijiro byabo? Neci, na Yehova ajijire ntyo omu kasanzi kakwanine. (1 Sam. 4:17) Cikone, Nnâmahanga ahemba Ana omu kumurhabala aburha omwana-rhabana ohamagalwa Samweli.​—1 Sam. 1:17-20.

10. Bici biyerekine oku Mwami Daudi agendekire alangalira abandi ciru akaba hali abamulyalyanyize?

10 Ka hali amango omwîra wawe wa hofi-hofi akuvunyire omurhima? Akaba neci, orhanye oku bintu byahikiraga Mwami Daudi. Mulume muguma ohamagalwa Ahitofeli ali muguma w’omu bîra bage. Cikone erhi Absalomu, muguma w’omu bagala ba Daudi, alonza okunyaga ishe obwami, Ahitofeli acilunga mw’obo bugoma bwa Absalomu. Buzira karhinda, Daudi anaba aciyumvirhe kubi bwenene erhi omugala n’omulume akag’irhanya mpu mwîra wage bamulyalyanya! Cikone, Daudi arhalekaga obo bulyalya burhume arhakalangalira abandi bantu. Agendekire okulangalira owundi mwîra wage mwishwekerezi ohamagalwa Hushayi, walahiraga okucilunga mw’obo bugoma. Daudi al’igwerhe ebirhumire binja by’okulangalira Hushayi. Hushayi aciyerekine oku ali mwîra mwinja, ciru ahira obuzine bwage omu mazibu ly’arhabala Daudi.​—2 Sam. 17:1-16.

11. Omu njira ehi mukozi muguma w’omu bakozi ba Nabali ayerekinemwo oku al’ilangalire abandi?

11 Rhuganirirage olundi lwiganyo lwa muguma w’omu bakozi ba Nabali. Daudi n’abalume bali haguma naye balanzire bwinja abakozi ba Muisraheli muguma wakag’ihamagalwa Nabali. Enyuma za kasanzi kalebe, Daudi ahûna oyo mulume mugale bwenene oku ahe abalume bali haguma naye ebiryo akanahashire okubaha. Erhi Nabali alahira okubaha obo burhabale busungunu, Daudi akunira bwenene na ntyo ahiga oku aniga ngasi mulume w’omu nyumpa ya Nabali. Mukozi muguma wa Nabali aj’imanyisa Abigayili, muka Nabali, okubiyerekire ako kanga. Bulya ali w’omu nyumpa ya Nabali, al’imanyire oku Abigayili akamucizize. Ahali h’okuyâka, al’ilangalire oku Abigayili akajijire kantu kalebe ly’abakûla mw’ago mazibu. Al’igwerhe ecirhumire cinja c’okujira ntyo bulya Abigayili al’imanyikine oku ali mukazi wa burhimanya. Ebyabire enyuma z’aho byayerekine oku arhacirhebaga omu kulangalira Abigayili. Abigayili akola n’oburhwali omu kucîka Daudi ly’arhag’ihikiriza omuhigo gwage. (1 Sam. 25:2-35) Abigayili al’ilangalire oku Daudi akajijire ebijiro bishinganine.

12. Gurhi Yezu ayerekinemwo oku al’ilangalire abanafunzi bage ciru akaba bal’igwerhe obuzamba?

12 Yezu al’ilangalire abanafunzi bage ciru akaba bal’igwerhe obuzamba. (Yn. 15:15, 16) Erhi Yakobo na Yowane bahûna Yezu enafasi yago-yago omu Bwami bw’empingu, Yezu arhabaga n’akarhinda lugenda ebyakag’ibashumya lyo bakolera Yehova erhi kubakûla omu mubalè gw’entumwa zage. (Mk. 10:35-40) Buzinda, omu budufu Yezu agwarhagwa, abanafunzi bage boshi balibirha bamusiga. (Mt. 26:56) Cikone, Yezu arhalekaga okubalangalira. Al’imanyire obuzamba bwabo, ciru akaba ntyo, “abazigira lwoshi.” (Yn. 13:1) Erhi Yezu afûka, aha abaganda bage 11 bishwekerezi olukengwa lunene lw’okulongoza omukolo gw’okujira abanafunzi n’okushibirira ebibuzi byage by’engulo ndarhi. (Mt. 28:19, 20; Yn. 21:15-17) Al’igwerhe ebirhumire binja by’okulangalira abo bantu barhali bimana. Boshi bakolire Yehova n’obwishwekerezi kuhika oku buzinda bw’akalamo kabo ka hanw’igulu. Kobinali, Ana, Daudi, omukozi wa Nabali, Abigayili, na Yezu bayerekine olwiganyo lwinja omu kulangalira abantu barhali bimana.

OCIB’ILANGALIRA BENE WINYU NA BALI BINYU

13. Bici byakarhuma kwaba kuzibu kuli rhwe okulangalira abandi?

13 Ka hali amango okola obwizire mwene wirhu erhi mwali wirhu mulebe omwanzi gw’ihwe, cikone buzinda oyumve oku agubwizire abandi? Oko kwanavuna omurhima bwenene. Mwali wirhu muguma abwira mugula mulebe omwanzi guyerekire akalamo kage anal’ilangalira oku oyo mugula arhagubwire abandi. Olusiku lwakulikiraga, muka oyo mugula ahamagala oyo mwali wirhu ly’amuha omurhima, bulya ali amamanya er’ihwe oyo mwali wirhu abwiraga iba. Biyumvikine oku oyo mwali wirhu abwine oku kuli kuzibu bwenene okucib’ilangalira oyo mugula. Cikone, oyo mwali wirhu ajira bwinja bwenene omu kuhûna oburhabale. Aganiza owundi mugula, n’oyo mugula amurhabala ly’acibikalangalira abagula.

14. Bici byarhabire mwene wirhu muguma ly’acib’ilangalira abandi?

14 Mwene wirhu muguma ayusize kasanzi karhali kanyi agayire bwenene erhi bagula babirhi barhuma, akag’ibona oku arhakabalangalira ciru n’ehitya. Cikone, arhondera okurhanya lugenda nderho ndebe zaderhagwa na mwene wirhu muguma al’ikenzire bwenene. Ezo nderho nembu cikone zigwerhe obuhashe zal’idesire ntya: “Shetani ye mushombanyi wirhu, cikone arhali bene wirhu na bali birhu.” Oyo mwene wirhu arhanya bwenene kw’ezo nderho na kw’ebi al’ishinganine ajire na buzinda asalira, n’enyuma z’aho ajira omurhûla haguma n’abo bagula babirhi.

15. Bulya gurhi byanahûna kasanzi kanji lyo rhucib’ilangalira muntu mulebe? Ohâne olwiganyo.

15 K’okola ohezize mukolo mulebe wal’igwerhe omu cigamba? Oko kwanavuna omurhima bwenene. Grete na nnina bali Bahamirizi bishwekerezi omu cihugo c’e Allemagne amango cal’irhambwirwe n’Abanazi omu myaka ya 1930 amango omukolo gwirhu gwal’ihanzibwemwo. Grete al’igwerhe olukengwa lw’okukayandikira ababo bemezi ekopi z’Ilabiro ly’Akalalizi. Cikone erhi bene wirhu bamanya oku ishe akag’ihagalika okuli, bamunyaga ogo mukolo bulya bal’iyobohire oku nkaba ishe akabwizire abashombanyi birhu emyanzi eyerekire ecigamba. Ci arhali gone marhangulo gahikire Grete ago. Omu mango g’Ivita lya Kabirhi ly’Igulu, bene wirhu barhacikag’iha Grete na nnina ekopi z’amagazeti banakalahira okubaderheza erhi bakarhimanine nabo omw’ibarabara. Oko kwarhuma baciyumva kubi bwenene! Na Grete adesire oku byamuhûnyire kasanzi kanji ly’ababalira abo bene wirhu n’okucib’ibalangalira. Cikone, enyuma za kasanzi kalebe, ahugûkwa oku Yehova ashinganine abe erhi ababalire abo bene wirhu, na muli ntyo naye al’ishinganine ajire ntyo. *

“Shetani ye mushombanyi wirhu, cikone arhali bene wirhu na bali birhu”

16. Bulya gurhi rhushinganine rhujire okwirhu koshi lyo rhucib’ilangalira bene wirhu na bali birhu?

16 Erhi akaba nawe wahikirwe n’akanga ka ntyo k’okuvuna omurhima, ojire okwawe koshi ly’ocib’ilangalira bene winyu na bali binyu. Okujira ntyo kwanakuhûna kasanzi kanji, cikone obushiru bwawe burhafê busha. Kwa lwiganyo, erhi akaba hali amango walire ebiryo birimwo sumu, wanakaba masu lugenda ebi walya. Cikone, ebyo biryo biguma byone birhakarhuma wahiga oku arhakacirya. Ko n’oko, erhi mwene wirhu erhi mwali wirhu muguma yene akarhuvuna omurhima, oko kurharhuma rhwaderha oku rhurhakac’ilangalira bene wirhu na bali birhu boshi n’obo rhumanyire oku babusirwe barhanali bimana. Erhi rhwakajira okwirhu koshi lyo rhucib’ikalangalira abandi, rhwanaba n’omwishingo munji na kandi rhwanasêgeza obwenge kw’ebi rhwakahash’ijira lyo rhugendekeza iroho ly’okulangalirana omu cigamba.

17. Bulya gurhi okulangalirana kuli kwa bulagirire, na bici rhwaganirira omu cigabi cikulikire?

17 Abantu barhacilangalirana mw’er’igulu lya Shetani, cikone rhwanalangalira bene wirhu na bali birhu bulya rhubazigire nabo barhuzigire. Okulangalirana kwa ntyo kwanarhuma rhwaba n’omwishingo n’ecinyabuguma ene na kandi kwarhulanga omu mazibu rhwalwisa amango gayisha. Gurhigi wakajira erhi akaba muntu mulebe akuvunyire omurhima onabwine oku kukola kuzibu kuli we okulangalira abandi? Ocihangane okabona ako kanga nk’oku Yehova ali akabona, okolese amakanuni g’Ebibliya, oyushule obuzigire bwawe kuli bene winyu na bali binyu, onaciyigirize kugerera enyiganyo ziganirirwe omu Bibliya. Rhwanahima entanya zirhu z’okuciyumva kubi n’okucib’ilangalira abandi. Erhi rhwakajira ntyo, rhwanashagalukira omugisho gw’okuba n’abîra binja banji ‘balushire mwene wabo omuntu.’ (Mig. 18:24) Cikone, ahanyuma n’okulangalira abandi, rhushinganine rhubayerese oku nabo banarhulangalira. Omu cigabi cikulikire, rhwaganirira gurhi rhwakayeresamwo bene wirhu na bali birhu oku rhuli ba kulangalirwa.

LWIMBO 99 Ndugu na Dada Wote

^ Rhushinganine rhukalangalira bene wirhu na bali birhu. Cikone oko kurhaba kulembu ensiku zoshi bulya hali amango barhuvuna omurhima. Mw’eci cigabi, rhwaganirira gurhi okukolesa amakanuni g’Ebibliya n’okurhanya bwenene oku nyiganyo z’omu mango ga mira kwakarhurhabala lyo rhukalangalira abirhu bemezi, erhi kucib’ibalangalira erhi akaba barhuvunyire omurhima.

^ Ebibliya erhonzire oku hali bantu baguma na baguma b’omu cigamba barhashinganini okulangalirwa. (Yd. 4) Hali amango bene wirhu b’obunywesi bakalonza okurheba abandi omu kuyigiriza “ebibi.” (Ebj. 20:30) Rhurhalonza okulangalira abantu ba ntyo erhi kubayumvirhiza.

^ Ly’obona myanzi minji okubiyerekire ebyahikiraga Grete, olole e Annuaire 1974 des Témoins de Jéhovah, buk. 129-131 (omu Cifaransa).