Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 38

Okole n’Obwenge omu Kasanzi kw’Omurhula

Okole n’Obwenge omu Kasanzi kw’Omurhula

“Ecihugo cadekerera na nta ntambala yajire omu cihugo mw’ago mango, Nyagasane yene arhuma carhulûla.”​—2 NGA. 14:6.

LWIMBO NOMERO 60 Ni Uzima Kwao

EBI RHWACIYIGIRIZA *

1. Mangaci kuba kuzibu okulangalira Yehova?

MANGACI orhanya kuba kuzibu okulangalira Yehova? K’amango oli omu mazibu, nici amango oli omu murhula? Amango rhuli omu mazibu lyo rhulugilangalira Yehova. Cikone, gurhi rhujira amango rhuli omu murhula? K’ago mango rhunayibagire oku okukolera Yehova kwo kantu kw’obulagirire omu kalamo kirhu? Yehova ahaniza aba Israheli oku barhahiraga bakamuyibagira amango baja omu Cihugo c’Amalaganyo.​—Lush. 6:10-12.

Mwami Asa ahiga okukula enterekêro y’obunywesi omu Yuda (Olole ecifungo ca 2) *

2. Lwiganyo luhi Mwami Asa arhulekire?

2 Mwami Asa luli lwiganyo lwinja lw’omu nyiganyo z’abantu bâlangalire Yehova. Akolera Yehova omu mango goshi, amango g’amazibu n’amango gw’omurhula. Erhi “Asa arhondera arhambula omurhima gwage gwayorha guli mushinganyanya akalamo kage koshi.” (1 Bam. 15:14NWT, amahugûlo g’idako) Enjira nguma Asa ayerekanagamwo oku ali mwishekerezi kuli Yehova, akula enterekêro y’obunywesi yoshi omu Yuda. Ebibliya edesire oku Asa “ashaba amahero g’abapagani goshi n’ahantu bakag’igashaniriza, avungunyula amabuye gw’olusho akundula n’omutungo gw’enama.” (2 Nga. 14:3, 5Mashi Bible) Anyaga nakulu Maaka ecikono c’okuba makamba (nnina wa mwami). Bulya gurhi? Bulya akagigendekeza enterekêro y’okuharamya ensanamu omu cihugo.​—1 Bam. 15:11-13.

3. Idoso lihi rhwashuza mw’eci cigabi?

3 Asa ajijire bintu binji kulusha okukula enterekêro y’obunywesi omu Yuda. Arhondeza enterekêro ecire omu kurhabala aba Yuda bagalukire Yehova. Yehova agisha Asa n’aba Israheli mw’ako kasanzi kw’omurhula. * Akasanzi koshi kw’oburhegesi bwa Asa, “ecihugo coshi cadekerera.” (2 Nga. 14:1, 4, 6) Mw’eci cigabi rhwaganirira gurhi Asa akolesize oko kasanzi kw’omurhula. Na kandi rhwaganirira olwiganyo lw’Abakristu bw’omu myaka igana mirhanzi bulya nabo bakolesize akasanzi kabo bwinja aka Asa. Buzinda rhwayishishuza kw’er’idoso: Erhi wakaba olamire omu cihugo barhuyemerire oku rhuharamye Yehova n’omurhula, gurhi wakakolesa ako kasanzi bwinja?

GURHI ASA AKOLESIZE AKASANZI KW’OMURHULA?

4. Nk’oku biyerekinwe omu 2 Enganîro 14:2, 6, 7, gurhi Asa akolesize akasanzi balimo omu murhula?

4 Osome 2 Enganîro 14:2, 6, 7Asa abwira olubaga oku Yehova ye “obashobozize omurhula ngasi lunda,” lw’ecihugo. Asa arhaderhaga oku bulya amaja omu murhula, bihunyirage acishagalule, arhamuke arhacijira mukolo goshi-goshi. Lubero n’okujira ntyo, agendekera ayubaka ecogo, olugo n’emilango. Abwira abantu boshi b’e Yuda erhi: “Ecihugo cikola cirhu.” Bici ezo nderho za Asa zilonzize okuhugûla? Oko kwali kulonza okubwira abantu oku banajaga ngasi hoshi balonzize omu cihugo n’okuyubaka, bulya nta ntambala eciri omu cihugo. Aha abantu omurhima oku bajire ogo mukolo mw’ako kasanzi bali omu murhula.

5. Bici byarhumaga Asa azibuhya n’okukomereza abasoda bage?

5 Na kandi Asa akolesa ako kasanzi kw’omurhula lyo akomereza n’okuzibuhya abasoda bw’omu cihugo cage. (2 Nga. 14:8) Kw’oko kuyerekine oku arhalilangalire Yehova? Nanga. Asa alihugusirwe oku guli mukolo gwage okuzibuhya n’okukomereza abasoda lyo bayishihasha okulwisa ababisha bakayishi barhera. Asa alihugusirwe oku ako kasanzi kw’omurhula balimo karhakagendekire ensiku zoshi. Ntyo kwo byanabire ecihugo cirhagendekeraga cabera omu murhula ensiku zoshi.

GURHI ABAKRISTU BW’OMU MYAKA IGANA MIRHANZI BAKOLESIZE AKASANZI KW’OMURHULA?

6. Gurhi Abakristu bw’omu myaka igana mirhanzi bakolesize akasanzi balimo omu murhula?

6 Ciru akaba hali akasanzi Abakristu bw’omu myaka igana mirhanzi bakagilibuzibwa, cikone hali n’akasanzi bakagiba bali omu murhula. Gurhi abanafunzi ba Yezu bakolesize oko kasanzi kw’omurhula? Abo balume n’abo bakazi bishwekerezi bagendekera bayaliza omwanzi mwinja gw’Obwami buzira kurhama. Ecitabu c’e Ebijiro by’Entumwa ciyerekine oku bagendekera “balambagira omu kuyoboha Yehova.” Barhalekaga okugendekera kwayaliza omwanzi mwinja gw’Obwami na ntyo “bagendekera bayushuka.” Na Yehova agendekera agisha obo bushiru bagwerhe omu kasanzi kw’omurhula.​—Ebj. 9:26-31NWT.

7-8. Bici Paolo n’abandi banafunzi bajijire erhi bali omu kasanzi kw’omurhula? Ohugûle.

7 Abakristu bw’omu myaka igana mirhanzi bakolesa ako kasanzi omu kuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami bwa Yehova. Kwa lwiganyo, entumwa Paolo yayerekine oku olumvi luli luyigule lw’okuja e Efezi lyo ajiyalizayo omwanzi mwinja gw’Obwami n’okujira abanafunzi.​—1 Kr. 16:8, 9.

8 Kandi omu mwaka gwa 49 (Mwakano Kasanzi Kirhu) Paolo na Barnaba baba n’obulyo bw’okuyigiriza, erhi bahugûla idoso lyaliyerekire okukembulwa. (Ebj. 15:23-29) Enyuma z’okumanyisa ebigamba omuhigo entumwa zarhôzire, abanafunzi bagendekera bayaliza “emyanzi minja y’akanwa ka Yehova.” (Ebj. 15:30-35NWT) Oko kwalerha bunguke buci? Ebibliya edesire oku “ebigamba byazibuha omu buyemere n’abemezi bagendekera bayushuka lusiku oku lundi.”​—Ebj. 16:4, 5NWT.

OKOLESE BWINJA AKASANZI KW’OMURHULA OLIMO

9. Luhûma lwakujira bici bihugo binji birhuhire ene, na gurhi ngasi muguma wirhu ashinganine acidose?

9 Ene, bihugo binji birhuhire oluhûma lw’okuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami. K’ecihugo cinyu cibahire oluhûma lw’okuharamya Yehova? Akaba neci, ocidose ntya: ‘Gurhi nakakolesa oko kasanzi bandekire kw’okuhubiri n’okuharamya Yehova?’ Kwa lwiganyo mw’eyi myaka egezire Abahamirizi ba Yehova bajijire omukolo gw’okuyaliza n’okuyigiriza n’obushiru bunji kulusha agandi mango goshi. (Mk. 13:10) Mwakano kasanzi Abahamirizi ba Yehova bagwerhe bintu binji bakajira mw’ogo mukolo gw’okuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami.

Bantu banji bayungusire n’okuciyigiriza olulimi luhyahya lyo bayigiriza abantu baganîra olo lulimi Ebibliya (Olole ecifungo ca 10-12) *

10. Bici olwandiko lwa 2 Timoteyo 4:2, lurhubwizire rhwajira?

10 Gurhi wakakolesa oko kasanzi rhulimo omu murhula? (Osome 2 Timoteyo 4:2.) Bulya gurhi orhakapanga akasanzi bwinja olole erhi we erhi muguma w’omu mulala gwinyu anaba painiya? Kano karhali kasanzi kw’okucilongeza obuhirhi erhi birugu by’omubiri binji, bulya ebyo birugu birhalame emyaka n’emyaka, byahwa hano hofi-hofi oku malibuko makulu.​—Mig. 11:4; Mt. 6:31-33; 1 Yn. 2:15-17.

11. Bici bene wirhu banji bali bajira ene lyo bahubiri abandi omwanzi mwinja gw’Obwami?

11 Bahubiri banji baciyigirizize olulimi luhyahya, lyo bahashiyigiriza abantu baderha olo lulimi. Ikubuliro lya Yehova linalunge abo bene wirhu okuboko omu kubaha ebitabu biyimangire oku nyigirizo z’Ebibliya biri mw’olo lulimi. Kwa lwiganyo, omu mwaka gwa 2010, ebitabu birhu byakagicapwa omu ndimi 500. Cikone ene, ebyo bitabu biri byacapwa omu ndimi hofi 1000!

12. Bunguke buci abantu bakaba nabo erhi bakayiga Ebibliya omu lulimi lwabo? Ohâne olwiganyo.

12 Bunguke buci okuyigiriza abantu omwanzi mwinja gw’Obwami omu lulimi lwabo kwalesire? Rhuganirire olwiganyo lwa mwali wirhu muguma wahamiraga e États-Unis, ali amajirayo myaka 17. Buzinda aja oku ntimanano yajiriragwa e Memphis, Tennessee. Eyo ntimanano yajiragwa omu lulimi lw’e Cinyarwanda, lulimi luderhwa omu cihugo c’e Rwanda, omu Congo (Kinshasa) n’e Uganda. Enyuma z’okurhenga oku ntimanano oyo mwali wirhu aderha ntya: “Kurhenga njire eno ekola myaka 17 eyi, ntasagiyunguka n’enyigirizo nk’oku naziyungukaga ene.” Kobinali oyo mwali wirhu arhadesiri ntyo mpu lyo anunisa omwanzi, cikone akaba adesire ntyo kuli kubona ashagalusîre bwenene omu kuyumva enyigirizo zajirwa omu lulimi lw’e Cinyarwanda ahugûkwa bwinja. Kawanahashiyiga olulimi luhyahya ly’orhabala abantu bali omu eneyo yawe baderha olo lulimi bahugûkwe enyigirizo z’Ebibliya? Oko kwanashagalula erhi akaba omu eneyo yinyu muba abantu baderha olundi-lundi lulimi! Erhi wakajira obushiru bw’okuciyigiriza olo lulimi luhyahya wanaba n’omwishingo.

13. Gurhi bene wirhu b’e Russie kakolesize akasanzi bagwerhe oluhûma lw’okuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami?

13 Bene wirhu boshi barhagwerhi oluhûma lw’okuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami. Hali amango omu bihugo biguma biguma abakulu b’ecihugo bahanza bene wirhu okujira omukolo gw’amahubiri. Kwa lwiganyo, rhuganirire bene wirhu balamire omu cihugo c’e Russie. Hagezîre myaka minji bene wirhu b’e Russie barhagwerhi oluhûma lw’okuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami, cikone omu mwezi gwa 3 mwaka gwa 1991, abakulu b’ecihugo babaha oluhusa lw’okujira ogo mukolo. Ago mango abahubiri bali 16000, enyuma za myaka makumi abirhi abahubiri bayushuka baba hofi 160000! Oko kuyerekine oku bene wirhu bakozire n’obwenge omu kasanzi bagwerhe oluhûma lw’okuyaliza omwanzi mwinja gw’Obwami. Ako kasanzi kw’omurhula karhalegereraga. Cikone oko kubula oluhûma kurhanyihyagya obushiru bwabo bw’okukolera Yehova. Bagendekire bajira oku bakanahasha lyo bakolera Yehova.

AKASANZI KW’OMURHULA KANAHIKE EBUZINDA

Mwami Asa ashenga Yehova emisi, na ntyo amuhashisa ahima abashombanyi bage (Olole ecifungo ca 14-15)

14-15. Gurhi Yehova akolesize obuhashe bwage lyo arhabala mwami Asa?

14 Omu nsiku z’Omwami Asa, akasanzi kw’omurhula kayishihikira aha kahwa. Omurhwe gw’abasoda gwarhenga e Etiyopiya, gwayishibarhera. Omukulu w’abo basoda Zera, aliyemire n’obwalagale oku abasoda bage bahima Yuda. Mwami Asa ahalihw’okulangalira abasoda bage, yehe alangalira Nnamahanga Yehova. Asa asalira ntya: “Orhurhabale mâshi Nyamuzinda wirhu [Yehova, NWT] wene werhusimikirako, okw’izino lyawe rhuyishirelwisa ebi bigamba mwandu by’abalwi.”​—2 Nga. 14:11NWT.

15 Ciru akaba aba Etiyopiya bagwerhe basoda banji kulusha, aba Asa, cikoki ahugûkwa bwinja oku Yehova agwerhe obuhashe bw’okuhashisa olubage lwage luhime abo basoda. Yehova ahashisa abasoda ba Asa babulabuza abo basoda b’e Etiyopiya.​—2 Nga. 14:8-13.

16. Gurhi rhumanyiremwo oku akasanzi kw’omurhula kanahika ebuzinda?

16 Rhurhakamanya ebintu byarhuhikira irhondo, cikone rhumanyire oku akasanzi kw’omurhula abakozi ba Yehova bakaba balimo, kaba ka kasanzi kasungunu. Yezu alebire oku abanafunzi bage “banashombwe na boshi.” (Mt. 24:9) Kwo n’oko entumwa Paolo yayandisire oku “ngasi boshi balonza okulama bwinja omu bukombêdu muli Kristu babone amalibuko.” (2 Tm. 3:12) Ebibliya edesire oku Shetani ‘akunire bwenene.’ Co cirhumire kwanaba kucirheba erhi rhwakakarhamya mpu rhwehe oluhûma rhugwerhe lw’okuharamya Yehova lwagendekera.​—Maf. 12:12.

17. Omu njira nci obuyemere bwirhu rhweshi bwayish’ihirwamwo omu marhangulo?

17 Hano hofi-hofi obuyemere bwirhu rhweshi bwaja omu marhangulo. Hano hofi-hofi, igulu lyajamwo “amalibuko garhazig’iboneka kurhenga okulemwa kw’igulu kuhika buno.” (Mt. 24:21) Ako kasanzi abashombanyi birhu, bayishiba bene wirhu bw’omu mulala n’omukolo gwirhu gw’amahubiri gwayishihanzibwa. (Mt. 10:35, 36) Ka ngasi muguma wirhu ayishilangalira oburhabale n’obulanzi kurhenga emwa Yehova nk’oku Asa ajiraga?

18. Nk’oku biyerekinwe omu Abahabraniya 10:38, 39, bici byayishirhurhabala amango rhwayishiba rhurhaciri omu murhula?

18 Yehova ali arhurhenganya okubiyerekire ebintu byayishijirikana omu nsiku zayisha. Yehova ali alongola “mushizi mwirhonzi na mwikubagirwa” lyo arhuha “ebiryo by’ekiroho” omu kasanzi kashinganine, lyo rhusera omu buyemere. (Mt. 24:45NWT) Cikone ngasi muguma wirhu ashinganine ajire okwage koshi lyo aba n’obuyemere busezire kuli Yehova.​—Osome Abahabraniya 10:38, 39.

19-20. Enyuma z’okusoma olwandiko lwa 1 Enganîro 28:9, madoso gahi rhushinganine rhucidose na bulya gurhi rhushinganine rhucidosego?

19 Rhushinganine “rhulonze Yehova” nk’oku mwami Asa ajiraga. (2 Nga. 14:4; 15:1, 2NWT) Rhunarhondere okulonza Yehova erhi rhurhondera rhwaciyigiriza Ebibliya n’okuhikira aha rhwabatizibwa. Rhunakajira koshi rhwakanahasha lyo rhuzibuhya obuzigire rhujirako Yehova. Lyo rhumanya erhi obuyemere bwirhu busezire rhushinganine rhucidose ntya: ‘Ka nanje oku ntimanano zirhu ngasi mugobe?’ Okuja oku ntimanano zirhu z’Ecikristu, kunarhurhabale rhuzibuhye omuhigo gwirhu gw’okukolera Yehova na kandi rhunahabwe omurhima kugerera bene wirhu na bali birhu. (Mt. 11:28) Kandi ngasi muguma wirhu ashinganine acidose ntya: ‘Ka njira enkomêdu y’okuciyigiriza Ebibliya niène ngasi mango?’ Erhi akaba oba olamire omu mulala gw’Abahamirizi ba Yehova, k’ojira enkomêdu y’okujira enterekêro y’omulala ngasi mango? Erhi akaba wene oba Muhamirizi wa Yehova omu mulala gwawe, k’onacihe akasanzi kw’okuciyigiriza Ebibliya ngasi mugobe nka kula wakanajijire nka walilamire omu mulala gw’Abahamirizi ba Yehova? K’onajire okwawe koshi ly’oja omu mukolo gw’amahubiri n’okujira abanafunzi?

20 Bulya gurhi rhushinganine rhucidose ago madoso? Ebibliya edesire oku Yehova anabone kuhika oku ndubi y’omurhima anayishi enkengero z’abantu boshi, co cirhumire nirhu rhushinganine rhucidose ago madoso lyo gafulûla ebirhuli ekandalala. (Osome 1 Enganîro 28:9.) Erhi rhwakabona oku rhushinganine rhujire empindûlo okubiyerekire emihigo yirhu erhi entanya zirhu, rhube babidu okuhûna Yehova oburhabale lyo rhuzijira. Kano kwo kasanzi kw’okucirheganya oku marhangulo rhwajamwo hano hofi-hofi. Orhayemeraga akantu koshi-koshi kakuhanza okukola n’obwenge mw’aka kasanzi kw’omurhula!

LWIMBO 62 Wimbo Mpya

^ kip. 5 Kw’oba alamire omu cihugo cirhuhire oluhûma lw’okuharamya Yehova? Akaba olamire omu cihugo barhulekiremw’oluhûma lw’okuharamya Yehova, gurhi okolesa oko kasanzi barhulekire? Eci cigabi cakurhabala orhanye gurhi wakayigamwo olwiganyo lwa Mwami Asa n’Abakristu bw’omu myaka igana mirhanzi. Abo Bakristu bakolesa bwinja oluhûma bagwerhe lw’okuharamya Yehova.

^ kip. 3 AMAHUGÛLO GA NDERHO NGUMA NA NGUMA: Oluderho “murhula” luhugwîre bintu binji kulusha okurhaba omu mango g’ivita. Omu Ciyebraniya olo luderho lwanahugûla entanya z’okuba n’amagala minja, kuba omu murhula erhi kuciyumva bwinja.

^ kip. 57 AMAHUGÛLO G’ENFOTO: Mwami Asa anyaga nakulu ecikono c’okuba makamba (nnina wa mwami) bulya akagishumya abantu baharamye ensanamu. Abandi bantu bali bishwekerezi aka Asa nabo bayiga olwiganyo lwage, bakundula n’okukula ensanamu zoshi zali omu Yuda.

^ kip. 59 AMAHUGÛLO G’ENFOTO: Mulume muguma na mukage bahiga okulama akalamo karhahunyiri okuba na bintu binji lyo bajilama omu eneyo erimo obulagirire bw’abahubiri.