Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 9

Mwe Misole, Gurhi Mwakajira ly’Abandi Bakamulangalira?

Mwe Misole, Gurhi Mwakajira ly’Abandi Bakamulangalira?

“Ogwerhe ecigusho cawe c’emisole ciri nka mirhônyi y’olume.”​—ENNA. 110:3NWT.

LWIMBO 39 Jifanyie Jina Zuri Mbele za Mungu

EBI RHWAYIGA *

1. Bintu bihi rhumanyire okubiyerekire emisole yirhu?

MWE bene wirhu muciri misole, mwanarhabala omu njira nyinji. Banji ba muli mwe, bajira misi minji na buhashe bunji. (Mig. 20:29) Kobinali muba ba bulagirire omu bigamba binyu. Byanahashikana mube erhi muli mwalinguza olusiku mwaba barhabazi b’abagula. Cikone, hali amango erhi munaje mwarhanya mpu nkaba abandi banakababona oku muciri misole bwenene, mpu murhanamanyiri cici lyo muhikiriza ogo mukolo. Cikone, ciru akaba muciri misole, hali ebintu mwakajira lyo mulangalirwa n’okukengwa n’abantu bw’omu cigamba cinyu.

2. Bici rhwaganirira mw’eci cigabi?

2 Mw’eci cigabi, rhwaganirira akalamo ka Mwami Daudi. Na kandi rhwayishiganirira kwa bofofi akalamo ka bami babirhi b’e Yuda: Asa na Yozafati. Rhwaganirira amazibu abwo balume basharhu barhimanine nago, okubajirire lyo bagalwisa, n’ebi enyiganyo zabo zakayigiriza bene wirhu baciri misole.

OCIYIGIRIZE BINJI KUGERERA OLWIGANYO LWA MWAMI DAUDI

3. Njira ehi nguma emisole yakarhabalamwo abakola bashosi bali omu cigamba?

3 Amango Daudi aciri musole, agwerhe obuhashe bw’okujira bintu binji abantu bakagishagalukira. Kobinali ali muntu wa kiroho, agwerhe obuhashe bw’okuziha olulanga, anakagibukolesa ly’azihira Mwami Saulu olulanga. (1 Sam. 16:16, 23) Mwe misole, ka hali obuhashe mugwerhe bwakalerhera abandi obunguke omu cigamba? Banji muli mwe banabukolese. Kwa lwiganyo, nkaba mwabwine oku bene wirhu bakola bashosi banashagaluke bwenene erhi mubayeresa gurhi bakakakolesa etelefone erhi tablete zabo amango g’okujira ifunzo ly’Ebibliya erhi amango g’entimanano y’ecigamba. Obumanye bwawe okubiyerekire ebyo bintu by’ecielektroniki, bwanalerhera abakola bashosi bunguke bunji.

Daudi akagilanga bwinja obuso bw’ebibuzi b’ishe, ciru ahikira aha abihalira lyo birhagilibwa na kakiri (Olole ecifungo ca 4)

4. Aka Daudi, morhere gahi bene wirhu baciri misole bakwanine okuba nago? (Olole enfoto eri oku cijalada.)

4 Omu kalamo kage ka ngasi lusiku, Daudi ayerekana oku ali muntu oshinganine na wakucikubagirwa. Kwa lwiganyo, erhi aciri musole, akagiyabula bwinja ebibuzi b’ishe. Ogo mukolo gwahikira aha gwaba muzibu bwenene. Buzinda, Daudi ahugûlira Mwami Saulu ntya: “Niono mwambali wawe amango nakagiyabula ebibuzi bya larha erhi hakayishire entale nisi erhi kakiri akarhôla ecibuzi omu buso, nanyikulikire nyigwarhe nshurhe, nshugule ecibuzi cani omu kanwa kayo.” (1 Sam. 17:34, 35) Daudi akagiyumva oku ashinganine alange ebyo bibuzi, ananakagijira okwage koshi ly’abilanga. Bene wirhu baciri misole banayiga olwiganyo lwa Daudi omu kukahikiriza bwinja ngasi mukolo bahîrwe.

5. Nk’oku biyerekinwe omu lwandiko lwa Ennanga 25:14, kantu kahi ka bulagirire bene wirhu baciri misole bashinganine bajire?

5 Erhi Daudi aciri musole, acijirira abwîra busezire haguma na Yehova. Obo bwîra bwali bwa bulagirire kulusha oburhwali erhi obuhashe bw’okuziha olulanga Daudi agwerhe. Yehova arhali Nnamahanga wa Daudi kone, cikone ali Mwîra wage wa hofi-hofi, kw’okuderha oku ali mwîra wage wa kidole na lupeta. (Osome Ennanga 25:14.) Bene wirhu muciri misole, akantu kw’obulagirire mushinganine mujire kuli kuzibuhya obwîra bwinyu haguma na Sho winyu w’omu mpingu, n’okujira ntyo kwanarhuma mwahâbwa eyindi mikolo yago-yago omu cigamba.

6. Ntanya zihi mbi bantu baguma baguma bagwerhe okubiyerekire Daudi?

6 Daudi alembire entanya mbî abandi bamugwerheko. Kwa lwiganyo, Daudi erhi ahiga oku akola ajilwisa Goliyati, Mwami Sauli amuvuna omurhima, amubwira ntya: “Ociri murho.” (1 Sam. 17:31-33) Embere z’aho, mukulu wage ali amamushobeka oku analesîre omukolo gwage. (1 Sam. 17:26-30) Cikoki, Yehova yehe arhabonaga Daudi nk’aciri murho erhi mpu analesîre omukolo gwage. Yehova alimanyirire bwinja ogo musole. N’okubona Daudi alilangalire Omwîra wage Yehova, amuha emisi y’okuyirha Goliyati.​—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. Bici ogo omwanzi guganirire Daudi gwakakuyigiriza?

7 Bici olwiganyo lwa Daudi lwakakuyigiriza? Olwiganyo lwage lurhuyigirizize oku rhushinganine rhube bakulembera. Byanahûna akasanzi kagere lyo balya bakagikubona nk’ociri mwana barhondera bakubona oku wakuzire. Cikone wanayemera n’obwalagale oku Yehova arhabona iranga lyawe lyone, cikone anabone n’ekandalala kawe. Ayishi oba muntu wa gurhi na kandi ayishi ebi wakahashihikiriza. (1 Sam. 16:7) Ozibuhye obwîra bwawe haguma na Nnamahanga. Daudi ajijire ntyo omu kukalabiriza ebi Yehova alemaga. Daudi akagirhanya bwenene ly’amanya ebi obulemi bumuyigirizize lugenda Omulemi. (Enna. 8:3, 4; 139:14; Rm. 1:20) Akandi kantu oshinganine ojire, kuli kuhûna Yehova akuhe emisi. Kwa lwiganyo, k’abinyu banafunzi banakakushekera bulya oli Muhamirizi wa Yehova? Erhi akaba binakuhikire ntyo, wanashenga Yehova ly’akuha emisi y’okulwisa ako kanga. Na kandi okolese amahano gali omu Kanwa kage Bibliya, omu bitabu birhu biyimangire oku Bibliya n’ omu video zirhu. Obulangalire bwawe muli Yehova bwagendekera bwayushuka omu kubona kunganaci ali akurhabala okulwisa amazibu gawe. N’okundi, erhi abandi bakabona oku oli walangalira Yehova, oko kwanarhuma bagendekera bakulangalira.

Bene wirhu baciri misole banarhabala abandi omu njira nyinji (Olole ecifungo ca 8-9)

8-9. Bici byarhabire Daudi alembere kuhika amango abaga Mwami, na bici olwiganyo lwage lwakayigiriza bene wirhu baciri misole?

8 Rhuganirirage agandi mazibu Daudi alembire. Enyuma za Daudi okushigwa amavurha ly’aba mwami, byahûna alindirire myaka minji ly’ashimikwa nka mwami w’e Yuda. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) Mw’ako kasanzi koshi, bici byamurhabire agendekera alembera? Ahali h’okuvunika omurhima, Daudi agendekera asegeza obwenge bwage oku bintu akahashirijira. Kwa lwiganyo, amango Daudi aliyakire omu eneo y’Abafilistini, akolesa ako kasanzi omukulwisa abashombanyi b’aba Israheli. Omu kujira ntyo, akahalira emipaka y’e eneo y’e Yuda.​—1 Sam. 27:1-12.

9 Bici olwiganyo lwa Daudi lwakayigiriza bene wirhu baciri misole? Mukakolesa obulyo boshi munagwerhe lyo mukolera bene winyu. Rhuganirire ebi mwene wirhu muguma ohamagalwa Ricardo * acibwinire. Kurhenga amango acigwere myaka hofi ikumi, agwerhe enyifinjo z’okuba painiya w’akasanzi koshi. Cikone abagula bakabona oku arhacishinganana okuba painia w’akasanzi koshi. Ahali hw’okuvunika omurhima, Ricardo ayushula obushiru bwage omu mukolo gw’amahuburi. Adesire ntya: “Erhi nakakengera ebyagezire, nnambone oku kwâli kwinja ntangijira amajambere gashinganine. Nakacihangana okugalukira ngasi muntu osimisibwe n’okuli, n’okucirheganya bwinja amango nagendigalukira abantu. Nahikira aha narhondera okulongoza ifunzo lyani lirhanzi ly’Ebibliya. Okuba n’obulenga omu mukolo gw’amahubiri kwantambala ntacikagiyoboha.” Buno rhwaderha, mwene wirhu Ricardo ali painiya w’akasanzi koshi na murhabazi w’abagula.

10. Bici Daudi ajijîre mango maguma embere arhôle omuhigo gw’obulagirire?

10 Rhucibiganirira ebindi byahikiraga Daudi omu kalamo kage. Omu kasanzi aliyasire haguma n’abalume bali boshi, barhenga aha mwababwe lyo bajilwa. Mw’ako kasanzi barhali omu lugo, abashombanyi babo bayisha baheka abantu bw’omu mulala gwa Daudi n’ab’emilala y’abo bali boshi. Daudi nkaba akacibwizire oku obo akola ajira obulenga bw’okulwa ivita, anarhanya enjira nyinja y’okugalula abo bantu bali bamahekwa bujà. Lubero n’oko, Daudi alonza amahano ga Yehova. Kugerera oburhabale bw’omudahwa Abiyatari, Daudi adosa Yehova ntya: “Waliha, ka nkulikire guno muzinzi gw’abantu?” Yehova abwira Daudi oku abashimbe anamulaganya n’obwalagale oku alikuza abo bantu. (1 Sam. 30:7-10) Bici ogwo mwanzi gwakakuyigiriza?

Mwe misole mukahûna abagula amahano (Olole ecifungo ca 11)

11. Bici wakarhangijira embere orhôle emihigo?

11 Okahûna amahano embere orhôle emihigo. Wanadosa ababusi bawe. Na kandi wanahâbwa amahano minja omu kuganiza abagula bagwerhe obulenga. Yehova acishôzire abo balume anaba abalangalire, ko n’oko nawe wanacihangana obalangalire. Yehova anakababona nka “nshokano” ahîre ecigamba. (Ef. 4:8Bible Mashi) Wanayunguka bwenene omu kuyiga obuyemere bwabo n’omu kuyumvirhiza amahano gabo. Rhuganirirage ebi rhwakaciyigiriza kugerera olwiganyo lwa Mwami Asa.

OCIYIGIRIZE BINJI KUGERERA OLWIGANYO LWA MWAMI ASA

12. Morhere gahi Asa agwerhe erhi arhondera arhambula?

12 Amango Mwami Asa aciri musole, ali mwirhohye na murhwali. Kwa lwiganyo, erhi Asa ayima obwami bw’ishe Abiya, arhondeza omukolo gw’okukula enterekêro z’enshushano omu cihugo coshi. Kandi “abwira olubaga lwa Yuda mpu mulongereze Nyakasane, [Yehova, NWT] Nyamuzinda wa basho, munashimbulire amarhegeko ga Musa n’agandi marhegeko g’ecihugo.” (2 Nga. 14:1-7) N’erhi Zera w’e Etiyopiya arhêra olugo lw’e Yuda na basoda 1 000 000, Asa ahûna Yehova oburhabale, amubwira ntya: “Mashi Nyamwagirwa, ôrhaliwe, arhankacirhabâla entwali nka kula orhabâla orhagwerhi misi. Orhurhabâle, mashi Yehova, Nyamuzinda wirhu! Wene we rhusimikîrekwo.” Ezi nderho zirhenzire oku murhima ziyerekine kunganaci Asa alilangalire obuhashe bwa Yehova bw’okumucungula n’okucungula olubaga lwage. Asa alangalira Ishe w’omu mpingu, na “Yehova ahima aba Etiyopiya.”​—2 Nga. 14:8-12NWT.

13. Bici byahikire Asa, na bulya gurhi?

13 Nkaba nawe oyemire buzira karhinda oku ago gali mazibu manene bwenene okulwisa basoda 1 000 000, cikone Asa ahikira aha abahima. Eby’okugayisa, kuli kubona oku erhi Asa abuganana n’amazibu masungunu kulusha ago, arhacilangaliraga Yehova. Erhi Mwami Baasha w’e Israheli arhera Asa, ahali hw’okulangalira Yehova, Asa aj’ihûna Mwami w’e Siriya oburhabale. Ogo muhigo arhôlaga gwamulerhera nyamanja! Yehova abwira Asa ntya kugerera omulebi Hanani: “Bulya okolaga ocîshwekire kwo mwami w’e Siriya, ahâli h’okucîshwekera kwo Nyamuzinda Nnamahanga wawe, ene onajira ntyo, wabona oku engabo ya mwami w’e Siriya yakurhenga omw’ikumi ly’eminwe.” Kurhondera ago mango, entambala erhacihusagya omu cihugo ca Asa. (2 Nga. 16:7, 9Mashi Bible; 1 Bam. 15:32) Bici oko kwakarhuyigiriza?

14. Gurhi wakalangaliramwo Yehova, na nk’oku biyerekinwe omu lwandiko lwa 1 Timoteyo 4:12, gurhi byakaba erhi wakakamulangira?

14 Ogendekere waba mwirhohye n’okulangalira Yehova. Erhi obatizibwa wayerekana oku ogwerhe obuyemere muli Yehova onamulangalire. Na Yehova akuha olukengwa lw’okuba muguma w’omu mulala gwage. Oku oshinganinage ogendekere wajira kuli kulangalira Yehova. Wanabona nka kuli kulembu okulangalira Yehova amango okola warhôla emihigo minene ehumire oku kalamo kawe, cikone, kw’onamulangalire agandi mango? Kwanaba kwa bulagirire erhi wakakalangalira Yehova amango akola warhôla emihigo eyerekire eby’okucishagalula, emikolo oshinganine ojire n’ebi ohizîre okujira omu kalamo! Orhakagilangalira obwenge bwawe. Lubero n’oko, wanalonza amakanuni g’Ebibliya gaganirire akanga olimo, na buzinda okolese ago mahano. (Mig. 3:5, 6) Erhi wakajira ntyo, wanashagalula Yehova na kandi bene wirhu na bali birhu omu cigamba banarhondera okukukenga.​—Osome 1 Timoteyo 4:12.

OCIYIGIRIZE BINJI KUGERERA OLWIGANYO LWA MWAMI YOZAFATI

15. Nk’oku biyerekinwe omu lwandiko lwa 2 Enganîro 18:1-3; 19:2, magosa gahi Mwami Yozafati ajirire?

15 Kobinali, nawe arhaba mwimana, nk’oku bene bantu boshi banaba, wanahikira aha wajira amagosa. Ciru akaba ntyo, oko kurhakuhanzagya okujira ngasi byoshi wakanahasha okujira omu mukolo gwa Yehova. Rhuganirire olwiganyo lwa Mwami Yozafati. Agwerhe morhere manji minja. Erhi aciri musole, “alongereza Nyamuzinda w’ishe anashimba amarhegeko gage.” Na kandi, arhuma abarhambo bage oku baje bayigiriza okubiyerekire Yehova omu lugo loshi lw’e Yuda. (2 Nga. 17:4, 7) Ciru akaba Yozafati ali muntu mwinja, hali amango akagirhôla emihigo mibi. Mango maguma Yehova akolesa omukozi wage ly’akalihira Yozafati enyanya z’omuhigo mubi anarhôlaga. (Osome 2 Enganîro 18:1-3; 19:2.) Bici ogo mwanzi gwakakuyigiriza?

Bene wirhu baciri misole bakola bwenene na bakulangalirwa banakashagalula abandi (Olole ecifungo ca 16)

16. Bici ebi Rajeev acibwinire byakarhuyigiriza?

16 Okayemera amahano n’okugakolesa. Nk’oku misole minji eyorha, nkaba nawe ojira amazibu g’okuhira eby’obulagirire oku nafasi ntanzi. Ci oko kurhakuvunaga omurhima. Olabe ebi mwene wirhu ohamagalwa Rajeev acibwinire. Akengire ebyakagimuhikira erhi aciri mwana-rhabana w’omushuko. Adesire ntya: “Hali amango nakagiciyumva nka ntamanyiri kantu koshi-koshi nakajira omu kalamo kani. Ak’eyindi misole minji, nakagishagalukira okujisharha akabumbu n’okucishagalula kulusha okuja oku ntimanano n’oku mahubiri.” Bici byarhabire Rajeev? Mugula muguma amuha amahano. Rajeev adesire ntya: “Oyo mugula antabala narhanya oku kanuni kali omu lwandiko lwa 1 Timoteyo 4:8.” Rajeev akolesa ago mahano n’obwirhohye na buzinda acibilola ebintu alihizire oku nafasi ntanzi omu kalamo kage. Adesire ntya: “Nahiga okuhira emikolo y’ekiroho oku nafasi ntanzi omu kalamo kani.” Bunguke buhi oko kwalesire? Rajeev adesire ntya: “Myaka misungunu enyuma z’okuhâbwa ago mahano, nahikiriza ebihûnyirwe na buzinda naba murhabazi w’abagula.”

OSHAGALULE SHO W’OMU MPINGU

17. Gurhi bene wirhu bakola bakuzire baciyumva okubiyerekire emisole eri yakolera Yehova?

17 Bene winyu bakola bakuzire banamushagalukire bwenene mwe misole muli mwakolera Yehova haguma nabo “omu cinyabuguma!” (Sof. 3:9NWT) Banashagalukire iroho linyu ly’okucihâna n’obushiru muyerekana omu kazi bamuhire. Kobinali muba babulagirire omu masu gabo.​—1 Yn. 2:14.

18. Nk’oku biyerekinwe omu lwandiko lwa Emigani 27:11, gurhi Yehova aciyumva okubiyerekire emisole emukolera?

18 Mwe bene wirhu muciri misole, murhayibagiraga oku Yehova aba amuzigire anaba amulangalire. Alebîre oku omu nsiku za buzinda, hayishiba ecigusho c’emisole cakacihânyire emwage n’obulonza. (Enna. 110:1-3) Aba amanyire oku muba mumuzigire, munalonzize okumukolera n’obuhashe bwinyu bwoshi. Co cirhumire mube bakulembera, na kandi mukalembera abandi. Amango mwamajira amagosa, mube mubidu okuyemera amahano n’obuhane bamuhîre n’okuhugûkwa oku ago mahano garhenga emwa Yehova. (Hb. 12:6) Mukole n’omurhima gwinyu goshi ngasi mikolo bamuhîre. N’akantu kw’obulagirire mushinganine okujira, kuli kushagalula Sho winyu w’omu mpingu.​—Osome Emigani 27:11.

LWIMBO 135 Mwaliko Wenye Upendo wa Yehova: “Uwe na Hekima, Mwanangu”

^ kip. 5 Erhi bene wirhu baciri misole bakûla omu hali y’ekiroho, banalonze okujira binji omu mukolo gwa Yehova. Lyo bahikira aha baba barhabazi b’abagula, bakwanine bajire okwabo koshi ly’abantu bw’omu cigamba babakenga. Gurhi bakajira lyo bakengwa n’abantu b’omu cigamba?

^ kip. 9 Mazino maguma maguma gashanjirwe.