Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ISOMO LYA 03

Ka Wanayemera ebi Ebibliya Edesire?

Ka Wanayemera ebi Ebibliya Edesire?

Ebibliya ebamo mahano manji enahânyire biragane binji. Nkaba wanashagalukira okumanya ebi eba eyigirizize, cikone nkaba onakarhindira. Ka rhwanayemera ebiragane n’amahano g’ecitabu cikola cigwerhe myaka minji ciyandisirwe? Ka rhwanayemera ebi cidesire lugenda okushagalukira akalamo muli gano mango n’omu mango gayisha? Emiliyoni y’abantu eyemire ntyo. Rhukuhire omurhima obone wene amashuzo g’ago madoso.

1. K’Ebibliya ciba citabu ca ndibi kone?

Ebibliya yone eyerekine oku ebamwo “enkengêro z’okunali.” (Omuhanûzi 12:10) Eganirire n’obwalagale ebyabire na kandi edesire lugenda abantu b’okunali. (Osome Luka 1:3; 3:1, 2.) Bandisi banji bayandika endibi (historiens) na bantu banji bavumbula ebintu bya mîra (archéologues) bayerekine n’obwalagale oku Ebibliya edesire okuli lugenda ensiku, abantu, ahantu, n’ebyabire biganirirwemwo.

2. Bici byakarhuyemeza oku Ebibliya erhasagishosihala?

Ebibliya eganirire bintu binji birhalimanyikine omu mango yayandikagwa. Kwa lwiganyo, eganirire ebintu by’esiyanse. Binji ekarhi k’ebyo bintu by’esiyanse birhaliyemirwe na bantu banji amango yayandikagwa. Cikone, abasomi b’esiyanse ba muli gano mango banayerekane n’obwalagale oku Ebibliya eba y’okunali. Neci, ‘yabêra ho ensiku n’amango.’​—Ennanga 111:8Mashi Bible.

3. Bulya gurhi rhwakayemera ebi Ebibliya edesire lugenda amango gayisha?

Ebibliya ebamo obulebi * budesire “ebirhasagibâho.” (Izaya 46:10) Buzira kucirheba, Ebibliya yalebire bintu binji myaka minji bwenene embere bihikirire. Na kandi yaleba n’obwalagale eyi hali rhuli rhwalamamo ene. Mw’er’isomo rhwaganirira bulebi buguma na buguma bw’Ebibliya. Nkaba wasomerwa okuyumva kunganaci buli bw’okunali!

HUMBIRIRA LY’OHUGÛKWA

Olole gurhi esiyanse ya muli gano mango girhu eba epatine n’Ebibliya, na kandi oyige bulebi buguma na buguma bwakusomeza buba omu Bibliya.

4. Ebibliya epatine n’esiyanse

Omu mango ga mîra, bantu banji baliyemire oku hali ebi igulu liba liyimangireko. Olole EVIDEO.

Olole ebyaderhagwa omu ecitabu ca Ayubu hamagera hofi myaka 3 500. Osome Ayubu 26:7, na buzinda oganirire er’idoso:

  • Bulya gurhi kwanasomerana okuyumva okw’igulu liba limanike “oku busha”?

Omu myaka ya 1 800 ly’abasoma esiyanse bahugûsirwe bwinja lugenda okuzunguluka kw’amishi (cycle de l’eau). N’obo Ebibliya yohe yali erhi yabiganirire myaka hofi 3 500 embere zʼaho. Osome Ayubu 36:27, 28, na buzinda oganirire aga madoso:

  • Bulya gurhi ebi Ebibliya edesire lugenda okuzunguluka kw’amishi biri bya kusomeza?

  • Amandiko rhuyusize rhwasoma, ka gazibuhize obuyemere bwawe muli ebi Ebibliya ederha?

5. Ebibliya yaleba ebintu by’obulagirire byajirikanaga

Osome Izaya 44:27–45:2, na buzinda oganirire er’idoso:

  • Bintu bici Ebibliya yalebire myaka 200 embere z’okusherezibwa kwa Babiloni?

Endibi (Histoire) ziyerekine oku Cyrus Mwami w’e Perse n’abasoda bage bagwarhaga olugo lwa Babiloni omu mwaka gwa 539 (E.K.K.K.). * Bahindula enjira y’olwishi lyo baja mw’olo lugo. Enyuma z’aho baja omu lugo kugerera emilango erhalimiyigale, na ntyo bagwarha olugo buzira kulwa. Kuhik’ene olugo lw’e Babiloni lukola luba biguka n’obo hamagera myaka 2 500 obo bushereze bubire. Olole ebi Ebibliya yali erhi yalebire.

Osome Izaya 13:19, 20, na buzinda oganirire er’idoso:

  • Gurhi obo bushereze bwa Babiloni buyerekine okuhikirira k’obo bulebi?

Biguka by’olugo lwa Babiloni, e Irak

6. Ebibliya yali erhi yalebire ebi rhuli rhwabona ene

Ebibliya ehamagire kano kasanzi rhulamiremo “nsiku nzinda.” (2 Timoteyo 3:1) Olole ebi Ebibliya yali erhi yalebire okubiyerekire kano kasanzi.

Osome Mateyo 24:6, 7, na buzinda oganirire er’idoso:

  • Bici Ebibliya edesire byakabire omu nsiku nzinda?

Osome 2 Timoteyo 3:1-5, na buzinda oganirire aga madoso:

  • Morhere gahi Ebibliya edesire oku abantu bakabire nago omu nsiku nzinda?

  • Borhere buhi wene oli wacibonera egarhi k’ago morhere?

BANTU BANJI BANAKADERHA NTYA: “Ebibliya ciba citabu ca ndibi za bunywesi.”

  • Bici bikuyemezize oku Ebiblliya ciba citabu cakulangalirwa?

KWA BOFOFI

Endibi, esiyanse, n’obulebi biyerekine n’obwalagale oku Ebibliya ciba citabu cakulangalirwa.

Okucikengeza

  • K’Ebibliya ciba citabu ca ndibi kone?

  • Omu njira nguma zihi Ebibliya eba epatine n’esiyanse?

  • K’orhanyize oku Ebibliya yanaleba eby’akasanzi kayisha? Bulya gurhi oshuzize neci, erhi bulya gurhi oshuzize nanga?

Omuhigo Gwani

OCIYIGIRIZE KWA BULÎRI

K’ebi Ebibliya eba edesire lugenda esiyanse bibamw’amagosa?

“K’Esiyanse eba Epatine n’Ebibliya?” (Mwanzi guli oku jw.org)

Ociyigirize gurhi obulebi bw’Ebibliya lugenda Oburhegesi bw’e Bugiriki bwahikirire.

“Oluderho lw’Obulebi” Lunazibuhye Obuyemere Bwirhu (5:22)

Obone gurhi obulebi bw’Ebibliya bwashanjire oku mulume muguma akagirhanya lugenda Ebibliya.

“Kwangu Mimi, Hakukuwa Mungu” (Ilabiro ly’Akalalizi, No. 5 2017)

^ Obulebi eba myanzi erhenga emwa Nnâmahanga eganirire lugenda ebyaba omu mango gayisha.

^ E.K.K.K. kw’okuderha “Embere za Kano Kasanzi Kirhu,” na K.K.K. kw’okuderha “Kano Kasanzi Kirhu.”