වාර්ෂික රැස්වීම් වාර්තාව
“දෙවිගේ ලියවිල්ල නිධානයකි”
වොච් ටවර් බයිබල් ඇන්ඩ් ට්රැක්ට් සොසයිටි ඔෆ් පෙන්සිල්වේනියා මගින් පවත්වන වාර්ෂික රැස්වීම 2013 ඔක්තෝබර් 5වෙනි සහ 6වෙනි දිනවල පැවැත්තුවා. ඒක පැවැත්තුවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ නිව් ජර්සි නුවරේ පිහිටි යෙහෝවා දෙවිගේ සාක්ෂිකරුවන්ගේ එක්රැස්වීම් ශාලාවේදීයි. 129වන වරටත් පැවැත්වූ එම රැස්වීමට රටවල් 31කින් සහභාගි වුණා. සමහර අය රැස්වීම පවත්වපු තැනට ආවා. තවත් අය වෙබ්කාස්ට් මගින් ඒ කියන්නේ අන්තර්ජාලය හරහා කෙරුණු සජීවි විකාශනයකින් ඒක බැලුවා. සහභාගි වුණු මුළු ගණන 14,13,676යි.
මේ වැඩසටහනේ සභාපති හැටියට කටයුතු කළේ පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන ගයි පියර්ස්. වැඩසටහන අතරතුරදී බයිබල් ප්රශ්න කිහිපයකට උත්තර ලබා දෙනවා කියලත් ක්රමක්රමයෙන් වැඩි වන දීප්තිමත් ආලෝකය වගේ යම් කාරණා ගැන අවබෝධය වැඩි වෙලා තියෙන විදිහ දැනගන්න ලැබෙනවා කියලත් “නියම වේලාවට ආහාර” ලබා දෙනවා කියලත් ඔහු කිව්වා. මේ නිසා ඇවිත් හිටිය හැමෝගෙම කුතුහලය වැඩි වුණා.—මතෙව් 24:45; හිතෝපදේශ 4:18.
“දෙවිගේ නමට ගෞරවය ගෙන දෙන ප්රදර්ශනයක්.”
යෙහෝවා දෙවිගේ සාක්ෂිකරුවන්ගේ ලෝක මූලස්ථානයේ තියෙන ප්රදර්ශනයක් ගැන පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන මාක් සැන්ඩසන් විස්තර කෙරුවා. ඒ ප්රදර්ශනයේ තේමාව “බයිබලය සහ දෙවිගේ නම” යන්නයි. හෙබ්රෙව් සහ ග්රීක ලියවිලිවල දෙවිගේ නම සඳහන් වෙලා තියෙන තැන් පෙන්වන්න බයිබල් පරිවර්තන කීපයක්, ඉපැරණි කෞතුක වස්තූන්වල අනුරූ සහ මධ්යකාලීන යුගයෙන් සොයාගත් බයිබල් පිටු වගේ දේවල් එතන ප්රදර්ශනය කරලා තිබුණා.
මේ ප්රදර්ශනයේ විශේෂ තැනක් ගත්ත දේවල් කීපයක්ම තිබුණා. 16වෙනි සියවසේදී විලියම් ටින්ඩේල් කළ බයිබල් පරිවර්තනයේ පිටු කිහිපය ඉන් එකක්. දෙවියන්ගේ නම ඉංග්රීසි භාෂාවෙන් මුලින්ම සඳහන් වුණේ ඒ බයිබල් පරිවර්තනයෙයි. ඒ වගේම දෙවියන්ගේ නම තිබුණු 1602දී සංස්කරණය කරපු රේනා වැලේරා ලෙස හැඳින්වෙන ස්පාඤ්ඤ භාෂාවට පරිවර්තනය කළ බයිබලයේ පිටුවකුත් එහි දකින්න තිබුණා. මහා බයිබලය ලෙස හැඳින්වෙන බයිබලය (1549දී මුද්රණය කළ) සහ භාෂා 12ක් ඇතුළත් එලියස් හටස්ගේ ඉංග්රීසි බයිබලයේ පිටපතක් (1599 සංස්කරණය, නියුරම්බර්ග් බයිබලය ලෙසත් හඳුන්වනවා) ඒ ප්රදර්ශනයේ තිබුණා. ඒ විතරක් නෙමෙයි ජිනීවා බයිබලයත් (1603දී මුද්රණය කළ) තිබුණා. මේ හැම බයිබලයකම තිබුණු විශේෂත්වය තමයි දෙවියන්ගේ නම සඳහන් වීම.
සහෝදර සැන්ඩසන් හැම කෙනෙක්ටම ඒ ප්රදර්ශනය බලන්න එන්න කියලා ආරාධනා කළා. ඒ වගේම ඔහු මෙහෙමත් කිව්වා. “දෙවියන්ගේ වචනය ගැනත් ඔහුගේ නම ගැනත් අපිට තියෙන්නේ ලොකු ගෞරවයක්. ඇල්මක්. මේ ප්රදර්ශනයෙන් දෙවියන් ගැන දැනගන්න කැමති ඕනම කෙනෙක්ට ඒ වගේ ලොකු ගෞරවයක් ඇති කරගන්න හැකියාව ලැබෙන්න කියලා අපි යාච්ඤා කරනවා.”
2014 වාර්ෂික පදය.
සතියට නියමිත ‘මුරටැඹ’ පාඩම සාරාංශයක් විදිහට ඉදිරිපත් කළේ පාලක මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙක් වන ගෙරිට් ලෝෂ්. ඊටපස්සේ “ඔබගේ රාජ්යය පැමිණේවා!” යන 2014 වාර්ෂික පදය සහෝදර ගයි පියර්ස් නිවේදනය කළා. (මතෙව් 6:10) යෙහෝවා දෙවිගේ සාක්ෂිකරුවන්ට ඒ වාර්ෂික පදය හුඟක් උචිත එකක්. ඒකට හේතුව ස්වර්ගයේ දේවරාජ්යය පිහිටුවලා 2014ට අවුරුදු 100ක් පිරෙන නිසයි.
“යෙහෝවා දෙවියන්ගෙන් ලැබුණු අගනා තෑග්ගක්.”
යෙහෝවා දෙවිගේ සාක්ෂිකරුවන් ප්රකාශයට පත් කරපු ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ බයිබලයේ ඉතිහාසය ගැන පෙන්වන වීඩියෝ දර්ශනයක් හැමෝටම දැක බලාගන්න අවස්ථාව ලැබුණා. මේක බයිබල් පරිවර්තන අතරින් හොඳම පරිවර්තනය හැටියට සමහර අය හඳුන්වනවා. 1950දී පැවැත්වූ ජාත්යන්තර සමුළුවේදී සහෝදර නේතන් නෝර් මේ පරිවර්තනයේ පළවෙනි කාණ්ඩය මුදා හරිද්දී කියපු දේ අදටත් සත්යයක්. ඔහු මේ වගේ දෙයක් කිව්වා. මේක හොඳින් කියවලා අධ්යයනය කරන්න. අනිත් අයටත් එහෙම කරන්න උදව් කරන්න. එහෙම කළොත් ඒ අයටත් යෙහෝවා දෙවියන්ගේ නමට අයැදින්න පුළුවන් වෙයි.
“අතීතයේ ප්රීතිමත් මතකයන්.”
මේ කොටස ඉදිරිපත් කළේ පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන සැමුවෙල් හර්ඩ්. 1950ත් 60ත් අතර කාලයේදී වෙළුම් 6ක් විදිහට ඉංග්රීසි ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ මුදා හැරිය කාලයේ හිටපු, දැන් ඇමරිකාවේ බෙතෙල් පවුලේ සේවය කරන සාමාජිකයන් 4දෙනෙක් එක්ක කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක වීඩියෝ දර්ශනයක් ඔහු පෙන්නුවා.
ඒ අතරින් කෙනෙක් වන යූනිස් ටිම් ඉංග්රීසි ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ ගොඩක් අගය කළා. විශේෂයෙන්ම ඒකෙ තියෙන හරස් යොමු සටහන් වගේ පර්යේෂණ කරන්න උදව් වෙන දේවල් ඇය අගය කළා. ඒත් රැස්වීම්වලට ඒ බයිබලයේ වෙළුම් 6ම අරගෙන යන එක ලේසි වුණේ නැති නිසා ඇය රැස්වීම් දවසට අවශ්ය වෙළුම් විතරයි අරගෙන ගියේ කියලා කිව්වා. හදිසියෙන්වත් වෙන බයිබල් පද කියෙව්වොත් ඒවා බලන්න එයා පුංචි “කිං ජේම්ස් වර්ෂන්” බයිබලයක් ගෙනිච්චා.
නමස්කාර කටයුතුවලදීත් මේ බයිබලය උදව් වුණා. උදාහරණයකට 1950ට කලින් බෙතෙල් පවුලේ අය යාච්ඤා කරද්දී පාවිච්චි කළේ ඉංග්රීසි “කිං ජේම්ස් වර්ෂන්” බයිබලයෙන් උපුටා ගත් වචනයි. ඒත් ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ මුදා හැරියට පස්සේ යල් පැන ගිය පරණ වචන පාවිච්චි කරනවා වෙනුවට එදිනෙදා ජීවිතයේදී කතා කරන සාමාන්ය වචන යාච්ඤාවලදී පාවිච්චි කරන්න පුරුදු වුණා කියලා සහෝදර ෆ්රෙඩ් රස්ක් කිව්වා.
සහෝදර ජෝන් විෂ්චක් ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ උසස් පරිවර්තනයක් කියලා පිළිගත්තා විතරක් නෙමෙයි, පරිවර්තන කමිටුවේ හිටිය සහෝදරයන්ගේ නිහතමානිකමත් ඔහු ගොඩක් අගය කළා. ඔහු මෙහෙමත් කිව්වා. “ඒ අය ජීවත් වෙලා ඉද්දී වගේම මිය ගියාට පස්සෙත් තමන් ඒ වැඩේට හවුල් වුණා කියලා දැනගන්නවාට කැමති වුණේ නැහැ. ඔවුන් එහෙම කළේ සම්පූර්ණ ගෞරවය යෙහෝවා දෙවිට දෙන්න ඕන හින්දයි.” තමන් ඇතුළුව සම්මුඛ සාකච්ඡාවට සහභාගි වුණු 4දෙනාටම ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ ගැන තිබුණු ආකල්පය ගැන සහෝදර චාල්ස් මොලහැන් මෙහෙම කිව්වා. “අපිට සත්යය ස්ථිර කරගන්නත් අපේ විශ්වාසය ශක්තිමත් කරගන්නත් මේ බයිබලය උදව් වුණා. ඒ නිසා අනිත් අයගේ විශ්වාසය ශක්තිමත් කරන්නත් අපිට පුළුවන් වෙලා තියෙනවා.”
“දෙවිගේ බලවත් ක්රියා ගැන අපේම භාෂාවලින් කතා කරනවා අපිට ඇහෙනවා.”
(ක්රියා 2:11) 2013දී සංශෝධනය කළ ඉංග්රීසි ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන ජෙෆ්රි ජැක්සන් ඉදිරිපත් කළ දේශනයේදී මුදා හැරීම ඒ දවසේදී සිදු වූ විශේෂ සිදු වීමක්. ඒ දේශනය අවසානයේදී එහි පැමිණ සිටි හැම කෙනෙකුටමත් අන්තර්ජාලය හරහා සජීවීව සම්බන්ධ වී සිටි හැම කෙනෙකුටමත් ඒ බයිබලයෙන් පිටපතක් ලැබුණා.
‘නව ලොව පරිවර්තනයේ’ මුල් වෙළුම මුදා හැරලා මේ වෙද්දී අවුරුදු 60ක් ගත වෙලා කියලා සහෝදර ජැක්සන් මතක් කළා. මේ කාලය අතරතුරදී ඉංග්රීසි භාෂාව වෙනස් වෙලා. ඒත් අපි බයිබලය පරිවර්තනය කරන අරමුණ වෙනස් වෙලා නැහැ. ඒ නිසා අපිට ඕන අදහස වෙනස් නොකර සරලව දෙවියන්ගේ වචනය පරිවර්තනය කරන්නයි කියලා ඔහු කිව්වා.
2005 අවුරුද්දේ ඉඳලා පාලක මණ්ඩලය වැඩි අවධානයක් දුන්නේ ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ වෙනත් භාෂාවලට පරිවර්තනය කරන්නයි. එදා ඉඳන් මේ බයිබලය පරිවර්තනය කර තියෙන භාෂා ගණන 52 සිට 121 දක්වා වැඩි වෙලා තියෙනවා. මේ වෙනකොටත් තවත් භාෂා 45කින් බයිබලය පරිවර්තනය වෙමින් තියෙනවා. ඉංග්රීසි ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ වෙනත් භාෂාවලට පරිවර්තනය කරද්දී පරිවර්තකයන් එහි තියෙන විවිධ වචන සහ යෙදුම්වල අදහස තවත් පැහැදිලි කරන්න කියලා ප්රශ්න අහලා එව්වා. ඒ වගේ ප්රශ්න 52,000කට අපි උත්තර දීලා තියෙනවා. ඉංග්රීසි බයිබලයත් අද කාලයට ගැළපෙන වචන යොදලා සංශෝධනය කරන එක කොච්චර වැදගත්ද කියලා එතකොට අපි තේරුම්ගත්තා.
උදාහරණයකට බයිබලය පරිවර්තනය කරද්දී පාඨකයා වැරදි විදිහට තේරුම්ගන්න ඉඩ තියෙන බයිබල් පද වඩා පැහැදිලිව පරිවර්තනය කරන්න කමිටුව වෑයම් කළා කියලා සහෝදර ජැක්සන් සඳහන් කළා.
මීට අවුරුදු 5කට කලින් ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ සංශෝධනය කරන්න පාලක මණ්ඩලය කමිටුවක් පත් කළා. ඒ අයගේ මහන්සියේ ප්රතිඵල අද අපිට දකින්න පුළුවන්. සංශෝධනය කළ ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ කියවලා තේරුම්ගන්න පහසුයි. පෙනුමත් ලස්සනයි. ඒ වගේම ඒක හදලා තියෙන්නෙත් කාලයක් පුරා පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් විදිහටයි. විශාල අකුරු සහිත බයිබල් සහ කුඩා ප්රමාණයේ බයිබල් අනාගතයේදී ලබාගන්න පුළුවන් කියලත් සහෝදර ජැක්සන් කිව්වා.
“දේවවචනය නිසි ලෙස භාවිත කරන කෙනෙකු වන්න.”
2 තිමෝති 2:15 පදනම් කරගෙන පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන ස්ටීවන් ලෙට් ‘නව ලොව පරිවර්තනයේ’ ඇති අමතර තොරතුරු ගැන දේශනයක් ඉදිරිපත් කළා. බයිබලය ලියපු මුල් භාෂාවට අනුව 2 තිමෝති 2:15 සඳහන් වෙන “නිසි ලෙස” කියන වචනයේ තේරුම “කෙළින් කැපීම” කියන එකයි. ඒ නිසා “දෙවිගේ බලය තුළින් ලබා දී ඇති කඩුව” පාවිච්චි කරද්දී කිසිම ඇදයක් නැතුව නිවැරදිව පාවිච්චි කරන්න ඕනේ කියලා ඔහු කිව්වා. (එෆීස 6:17) ඒක කරන්න උදව් වෙන බයිබලයේ තියෙන අමතර තොරතුරු කීපයක් ගැන ඔහු පෙන්නලා දුන්නා.
බයිබලයේ මුල් පිටුවල තියෙන “දේවවචනයට හැඳින්වීමක්” කියන කොටසේ, මිනිස්සු අහන ප්රශ්න 20කට උත්තර බයිබලයෙන් දීලා තියෙනවා.
1වෙනි උපග්රන්ථයේ දෙවිගේ නම ගැන, යොදාගෙන තියෙන භාෂා ශෛලිය සහ වචනවල කරලා තියෙන වෙනස්කම් වගේ දේවල් ගැන සඳහන් වෙනවා.
2වෙනි උපග්රන්ථයේ පෞද්ගලික අධ්යයනය කරන්න සහ අනිත් අයට උගන්වන්න ප්රයෝජනවත් වන වර්ණවත් සිතියම් සහ රූප සටහන් ඇතුළත් කොටස් 15ක් තියෙනවා.
හැම බයිබල් පොතක් ආරම්භයේදීම ඒ පොතේ ඇතුළත් කරුණුවල සාරාංශයක් මුලින්ම තියෙනවා. ඒකෙන් කෙනෙකුට අවශ්ය කොටස ලේසියෙන්ම හොයාගන්න පුළුවන්. ඒ නිසා කලින් ‘නව ලොව පරිවර්තනයේ’ හැම පිටුවකම ඉහළින් දකින්න තිබුණු සාරාංශය දැන් නැහැ.
බයිබලයේ තියෙන සමහර යෙදුම්වල අර්ථය කෙටියෙන් විස්තර කරලා තියෙන කොටසක් ඇතුළත් වෙනවා.
කලින් බයිබලයේ “සූචියට” වඩා දැන් “සූචියට” ඇතුළත් කරලා තියෙන වචන ප්රමාණය සෑහෙන්න අඩුයි. දැන් ඒ කොටසේ තියෙන්නේ දේශනා සේවයට සහ ඉගැන්වීමට ප්රයෝජනවත් වෙන වචන විතරයි.
පිටුවල මැද දකින්න තියෙන යොමු දැක්වීම් අඩු කරලා තියෙනවා. ඇතුළත් කරලා තියෙන්නේ සේවයට අවශ්ය යොමු දැක්වීම් විතරයි.
පාදසටහන්වල සමාන අර්ථ, පදගතාර්ථ තේරුම් සහ අමතර තොරතුරු ඇතුළත් වෙනවා.
‘JW ලයිබ්රරි.’
ඇමරිකාවේ ශාඛා කමිටුවේ සාමාජිකයෙක් වන ජෝන් එක්රන්, ස්මාට් ෆෝන් හා ටැබ්ලට් වැනි උපකරණවලින් අලුත් ‘JW ලයිබ්රරි’ ඇප් එක පාවිච්චි කරන හැටි පෙන්නුවා. ඒ ඇප් එකේ ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ ඇතුළු තවත් ඉංග්රීසි බයිබල් 5ක් තියෙනවා. 2013 ඔක්තෝබර් 7වෙනිදා ඉඳන් ‘JW ලයිබ්රරි’ ඇප් එක නොමිලේ ලබාගන්න පුළුවන්කම ලැබුණා.
“නියම අර්ථය එන විදිහට දේවවචනය පරිවර්තනය කිරීම.”
ඉංග්රීසි ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ සංශෝධනය කිරීමට හේතු වුණු තවත් තොරතුරු පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන ඇන්තනි මොරිස් පැහැදිලි කළා. නව ලොව පරිවර්තන කමිටුවට අවශ්ය වුණේ 1 කොරින්ති 14:8, 9 තියෙන ප්රතිපත්තියට අනුව සංශෝධනය කරන බයිබලය පහසුවෙන් තේරුම්ගන්න පුළුවන් පරිවර්තනයක් බවට පත් කරන්නයි. වචනයෙන් වචනයට පරිවර්තනය කළොත් නිවැරදි අදහස ඉදිරිපත් කරන්න බැරි නිසා ඔවුන් එහෙම කළේ නැහැ.
උදාහරණයකට, 1 කොරින්ති 7:39 වචනෙන් වචනෙට ඉංග්රීසියට පරිවර්තනය කරද්දී සැමියා ‘නිදාගෙන ඉද්දී’ බිරිඳට වෙනත් කෙනෙක් එක්ක විවාහ වෙන්න පුළුවන් වගේ අදහසක් ඇඟවෙනවා. මුල් භාෂාවට අනුව ඒ පදයේ ‘නින්ද’ කියද්දී යොමු දක්වන්නේ මරණයටයි. වචනයෙන් වචනයට පරිවර්තනය කරද්දී ඒ අදහස එන්නේ නැහැ. ඒ නිසා සංශෝධනය කරපු බයිබලයේ 1 කොරින්ති 7:39 සඳහන් වෙන්නේ ‘මරණය නමැති නින්ද’ කියලයි.
“ගොවියන්, එඬේරුන්, ධීවරයන් වැනි ඕනම පසුබිමක ඉන්න කෙනෙක්ට තේරුම්ගන්න පුළුවන් විදිහට දැන් බයිබලය පරිවර්තනය කරලා තියෙනවා” කියලා සහෝදර මොරිස් කිව්වා. “හොඳ බයිබල් පරිවර්තනයක් නම් ඒකෙ තියෙන පණිවිඩය හැමෝටම තේරුම්ගන්න පුළුවන් වෙන්න ඕනේ” කියලත් ඔහු කිව්වා.
“‘ප්රිය වදන්’ සහ ‘සත්ය වචන’ නිසි ලෙස පාවිච්චි කරන්න.”
පාලක මණ්ඩලයේ සහෝදරයෙක් වන ඩේවිඩ් ස්ප්ලේන් ඔහුගේ දේශනය පදනම් කරගත්තේ දේශනාකාරයා 12:10 මතයි. බයිබල් ලේඛකයන් දෙවිගේ අදහස් ලියද්දී ඒ ගැන ගොඩක් සැලකිලිමත් වුණා. ඒ වගේම නව ලොව පරිවර්තනය මුලින් පරිවර්තනය කළ කමිටුවත් ඔවුන් කළ වැඩේ ගැන ලොකු සැලකිල්ලක් දැක්වූවා. සංශෝධනය කළ ‘නව ලොව පරිවර්තන’ කමිටුවත් ඒ ප්රතිපත්තියම අදාළ කරගත්තා. “සත්ය වචන නිසි ලෙස ලියා තැබීමටත්” දෙවිගේ පණිවිඩය පැහැදිලිව පරිවර්තනය කරන්නත් ඔවුන්ගේ උපරිමය කළා.
2 තිමෝති 1:13 ‘රටාව’ ලෙස පරිවර්තනය කරලා තියෙන ඉංග්රීසි වචනයට තේරුම් කිහිපයක් තියෙනවා. ඉන් එක තේරුමක් තමයි මෝස්තරය. ඒ අර්ථයෙන් ගත්තම සමහරු කියනවා මේ බයිබල් පදයේ විස්තර කරන්නේ බයිබල් ඉගැන්වීම්වල තියෙන ලස්සන මෝස්තරයක් කියලයි. ඒත් මුල් භාෂාවට අනුව වඩා නිවැරදි විදහට එතනට එන්න ඕනේ අනුකරණය කරන්න ඕන යම් ප්රමිතියක්, සැලැස්මක් කියන එක නිසා ඒ විදිහට ඒ පදය බයිබලයේ සංශෝධනය කෙරුවා කියලා සහෝදර ස්ප්ලේන් සඳහන් කෙරුවා.
සිදු කරපු තවත් වෙනසක් ගැන සහෝදර ස්ප්ලේන් සඳහන් කෙරුවා. ඒ තමයි යේසුස්ව මරපු විදිහ ගැන කියන්න පාවිච්චි කරපු ඉංග්රීසි වචනය. ඒ වචනයට උල තියනවා, පසාරු කරගෙන යනවා කියන අදහසුත් ඇතුළත්. ඒත් යේසුස්ව කණුවක් යොදාගෙන ඒ විදිහට මරණයට පත් කරපු නැති නිසා ඒ වචනය වඩාත් පැහැදිලිව පරිවර්තනය කළේ ‘වධ කණුවක ඇණ ගැසුවා’ කියලයි.—මතෙව් 27:22, 23, 31.
“බයිබලය කියවීමෙන් යෙහෝවා දෙවිට තව තවත් ළං වෙන්න ඔයාලට හැකි වේවා කියලා අපි යාච්ඤා කරනවා. සදහටම ඔහු ඔබගේ පියා , ඔබේ දෙවියන් සහ මිතුරා වේවා කියලා අපි ප්රාර්ථනා කරනවා” කියා කියමින් සහෝදර ස්ප්ලේන් ඔහුගේ දේශනය අවසන් කළා.
අවසානය.
සංශෝධනය කළ ‘නව ලොව පරිවර්තනය’ “රසවත් කෑම සහිත විශාල භෝජන සංග්රහයක” ප්රධාන ආහාරයකට සහෝදර පියර්ස් සමාන කළා. (යෙසායා 25:6) ඊටපස්සේ ඔහු වැඩසටහන අවසන් කළේ ‘ගයමු ගී දෙවි යෙහෝවාට’ යන පොතේ “දෙවිගේ ලියවිල්ල නිධානයකි” කියන ගීතිකා අංක 114 ගායනා කරන්න සබයට ආරාධනා කරමිනුයි.