බයිබලය තනි වෙළුමක් ලෙස
බයිබලය තනි වෙළුමක් ලෙස
බයිබලයෙහි පිටපත් සෑදීමේදී, අකුළන ලද ලියවිල්ලක් වෙනුවට කෝඩෙක්ස් එකක් නොහොත් පොතක් භාවිත කිරීමට පුරෝගාමීව කටයුතු කළේ මුල් ක්‍රිස්තියානීන්ය. එනමුත්, පොත් සියල්ල අඩංගු තනි වෙළුමක් ලෙස බයිබලය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට සෑහෙන කාලයක් ගත විය. බයිබලය තනි වෙළුමක් ලෙස ලොවට හඳුන්වා දීමට වැදගත් පියවරක් ගනු ලැබුවේ හයවන සියවසේ විසූ ෆ්ලේවියස් කැසියෝඩෝරස් විසිනි.
ෆ්ලේවියස් මැග්නස් ඕරේලියස් කැසියෝඩෝරස් පො.යු. 485-490 අතර කාලයේදී වත්මන් ඉතාලියේ දකුණු කෙළවරේ පිහිටි කාලාබ්‍රියාහි ධනවත් පවුලක උපත ලැබීය. ඉතාලි ඉතිහාසයේ කැලඹිලි සහිත යුගයක ඔහු ජීවත් වූ අතර, ඒ කාලයේදී ඉතාලි අර්ධද්වීපය, ගොත්වරුන් විසින්ද, අනතුරුව බයිසන්ටයින් ජාතිකයන් විසින්ද ආක්‍රමණය කරන ලදි. කැසියෝඩෝරස් තම 60වන හෝ 70වන වියට පා තැබූ විට, කාලාබ්‍රියාහි ස්ක්විලාචේහි පිහිටි තම නිවසට නුදුරින් විවේරියම් පූජකාරාමය සහ පුස්තකාලය පිහිටුවීය.
සුපරීක්ෂාකාරි බයිබල් සංස්කාරකයෙක්
කැසියෝඩෝරස් වැඩි අවධානයක් යොමු කළ දේවල් අතුරින් ප්‍රධාන තැනක් ගත්තේ, බයිබලය මතු පරම්පරාවට ලබා දීමය. ඉතිහාසඥ පීටර් බ්‍රවුන් මෙසේ ලියයි. “ශුද්ධ ලියවිල්ල මතු පරම්පරාවට ලබා දීම සඳහා ලතින් භාෂාව සහ වාක් සම්ප්‍රදාය උපයෝගි කරගැනීම ඔහුගේ අභිප්‍රාය විය. සම්භාව්‍ය කෘතීන් කියවා පිටපත් කිරීම සඳහා කලින් යොදාගෙන තිබූ ආධාරක සියල්ල ශුද්ධ ලියවිල්ල අවබෝධ කරගැනීම සඳහාද, පැහැදිලිව පිටපත් කිරීම සඳහාද යොදාගන්නා ලදි. ලතින් සංස්කෘතිය, අලුතෙන් බිහි වූ ග්‍රහ මණ්ඩලයක් මෙන් දේවවචනය නමැති දැවැන්ත සූර්යයා වටා භ්‍රමණය වීමට සලස්වන ලදි.”
කැසියෝඩෝරස් බයිබලයේ පොත් සියල්ල පිළිබඳව ඉතා තියුණු විවරණයක් කිරීමට පරිවර්තකයන් සහ ව්‍යාකරණවේදීන් විවේරියම් පූජකාරාමයට එක්රැස් කරවා, එම කටයුත්ත තම අධීක්ෂණය යටතේ මෙහෙයවීය. ඔහු මෙම කාර්යය භාර දුන්නේ උගත් පුද්ගලයන් අතළොස්සකටය. හෙවිල්ලක් බැලිල්ලක් නොමැතිව ලියන්නන් සිදු කළ බවට උපකල්පනය කළ වැරදි වෙනස් කිරීම සඳහා ඉක්මන් නොවීමට ඔවුන් වගබලා ගත යුතු විය. ව්‍යාකරණය සම්බන්ධයෙන් යම් ප්‍රශ්නයක් මතු වුවහොත්, එවකට පිළිගත් ලතින් භාෂාවේ ශෛලියට වඩා පුරාණ බයිබල් ලියවිලිවල වාග් සම්ප්‍රදායට මුල් තැන දිය යුතු බව පිළිගන්නා ලදි. කැසියෝඩෝරස් මෙසේ උපදෙස් දුන්නේය. “මුල් භාෂාවල අමුතු ව්‍යාකරණ රීති . . . රැකගත යුතුය. මන්ද, දේවානුභාවයෙන් කියා සලකන ලියවිල්ලක් යම් වෙනස් වීම්වලට භාජන කළ නොහැකිය. . . . ලතින් භාෂා ශෛලියට අනුව යම් අමුත්තක් දැනුණද, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට බයිබලයෙහි යොදන ක්‍රම, රූපාලංකාර සහ වාක් සම්ප්‍රදායන් මෙන්ම සර්වනාමවල ‘හෙබ්‍රෙව්’ ආභාසය රැකගත යුතුය.”—කේම්බ්‍රිජ් බයිබල් ඉතිහාසය, ඉංග්‍රීසියෙන්.
ග්‍රාන්ඩියෝ කෝඩෙක්ස්
විවේරියම් පූජකාරාමයෙහි සිටි පිටපත්කරන්නන්ට යටත් පිරිසෙයින් බයිබලයෙහි එකිනෙකට වෙනස් සංස්කරණ තුනක් නිම කිරීමේ කාර්යය පවරන ලදි. වෙළුම් නවයකින් සමන්විත වූ මුල්ම සංස්කරණයට, පැරණි ලතින් පිටපත, එනම් දෙවන සියවසේ අගභාගයේදී දක්නට ලැබූ පරිවර්තනයක් ඇතුළත් විය. දෙවන සංස්කරණයෙහි, පස්වන සියවසේ මුල් කාලයේදී පමණ ජෙරෝම් විසින් නිම කරන ලද ලතින් වල්ගේට් පරිවර්තනය අඩංගු විය. තුන්වන සංස්කරණය, ග්‍රාන්ඩියෝ කෝඩෙක්ස්, එනම් “විශාලත්වයෙන් වැඩි කෝඩෙක්ස්” යන නමින් හඳුන්වනු ලැබීය. මෙය පිළියෙළ කරන ලද්දේ බයිබල් සංස්කරණ තුනක් ඇසුරෙනි. අවසානයට සඳහන් කළ සංස්කරණ දෙකම, බයිබලයේ පොත් සියල්ලම අඩංගු තනි වෙළුමක් ලෙස පළ කරන ලදි.
ලතින් බයිබල් තනි වෙළුම් ලෙස නිකුත් කිරීමේදී පුරෝගාමීව කටයුතු කළේ කැසියෝඩෝරස් බව පෙනෙන්නට තිබේ. ඔහු ඒවා පාන්ඩදීස් යන නමින් හැඳින්වීය. a බයිබලයෙහි සියලුම පොත් තනි වෙළුමක් ලෙස නිකුත් කිරීම ප්‍රායෝගිකයි කියා ඔහු සැලකූ බවට සැකයක් නොමැති අතර, වෙළුම් කිහිපයකින් යුත් බයිබලයක් කියවීම සඳහා වැය වන කාලයද මෙමගින් ඉතිරි වේ.
දකුණුදිග ඉතාලියේ සිට බ්‍රිතාන්‍ය දූපත් දක්වා
කැසියෝඩෝරස් මියගොස් (පො.යු. 583දී පමණ) කෙටි කලකට පසු, ග්‍රාන්ඩියෝ කෝඩෙක්ස්හි ගමන ආරම්භ විය. ඒ කාලය වන විට, විවේරියම් පුස්තකාලයේ තිබූ සමහර පොත් රෝමයේ ලැටරන් පුස්තකාලයට ගෙන යනු ලැබූ බවට විශ්වාසයක් පවතී. පොදු යුගයේ 678දී ඇන්ග්ලෝ සැක්සන් ඇබට්වරයා වූ චේල්ෆ්‍රිත් රෝමයට ගොස් නැවත බ්‍රිතාන්‍ය දූපත් බලා එද්දී, එම කෝඩෙක්ස් පිටපත තමා සමඟ ගෙනාවේය. මෙසේ, මෙම ලියවිල්ල දැන් එංගලන්තයේ නෝතම්බ්‍රියාහි පිහිටා ඇති, චේල්ෆ්‍රිත්ගේ අධීක්ෂණය යටතේ පැවති වයර්මත් සහ ජැරෝ පූජකාරාම දෙකට දායාද වූ කෘති අතරට එකතු විය.
චේල්ෆ්‍රිත් සහ ඔහු සමඟ සිටි පැවිද්දන් කැසියෝඩෝරස්ගේ තනි වෙළුමක් ලෙස නිකුත් කළ බයිබලයට මහත් ආශාවක් දැක්වූවා විය යුතුය. එයට හේතුව, එය පහසුවෙන් එහා මෙහා ගෙන යෑමට හැකිවීම විය හැක. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, දශක කිහිපයක් ඇතුළත, ඔවුහුද තනි වෙළුම් වශයෙන් බයිබල් තුනක් නිකුත් කළෝය. මේවායින් වර්තමානය දක්වා ඉතිරිව ඇත්තේ ඇමියාටිනස් කෝඩෙක්ස් නමැති දැවැන්ත පිටපත පමණි. සත්ව හම්වලින් නිමැවූ පිටු 2,060කින් යුත් මෙහි පිටු උසින් අඟල් 20ක්ද පළලින් අඟල් 13ක්ද වේ. එහි කවරය සමඟින් එම පොතෙහි පළල අඟල් 10ක් වන අතර, එහි බර රාත්තල් 75කට වැඩිය. වර්තමානයෙහි තනි වෙළුමක් ලෙස පවතින පැරණිතම ලතින් බයිබලය වන්නේ මෙම ඇමියාටිනස් කෝඩෙක්ස්ය. මෙම ලියවිල්ල ඇමියාටිනස් කෝඩෙක්ස් බව 1887දී හඳුනාගනු ලැබුවේ 19වන සියවසේ විසූ සුප්‍රසිද්ධ බයිබල් විශාරද ෆෙන්ටන් ජේ. ඒ. හෝර්ට් විසිනි. හෝර්ට් මෙසේ අදහස් පළ කළේය. “මෙම අද්විතීය [ලියවිල්ල] දුටු විගස, වත්මන් පාඨකයෙකු තුළ වුවත්, නොමැකෙන ආකාරයේ ප්‍රබල ගෞරවාන්විත හැඟීමක් ඇති වේ.”
නැවතත් ඉතාලියට
කැසියෝඩෝරස්ගේ අධීක්ෂණය යටතේ පිළියෙළ කළ මුල්ම ග්‍රාන්ඩියෝ කෝඩෙක්ස් පිටපත අතුරුදහන් වී ඇත. එනමුත් ඇන්ග්ලෝ සැක්සන් ජාතික පැවිද්දන් ලතින් ඇමියාටිනස් කෝඩෙක්ස් පිටපත නිම කළ වහාම, එය ඉතාලියට ගෙන යන ලදි. තම මරණයට කෙටි කාලයකට මත්තෙන්, චේල්ෆ්‍රිත් රෝමය බලා යෑමට තීරණය කළේය. තමා විසින් පිළියෙළ කළ ලතින් බයිබල් පිටපත් තුනෙන් එකක් ඔහු තමා සමඟ රැගෙන ගියේ IIවන ග්‍රෙගරි පාප්ට තිළිණ කිරීම සඳහාය. එහි යන අතරතුරේදී, පො.යු. 716දී චේල්ෆ්‍රිත් ප්‍රංශයේ ලොංග්‍රේහිදී මිය ගියේය. එනමුත් ඔහු සමඟ ගිය වෙනත් අයට ස්තුතිවන්ත වන්න ඔහුගේ බයිබලය ගමනාන්තයට පැමිණියේය. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මෙම කෝඩෙක්ස් පිටපත මධ්‍යම ඉතාලියේ ඇමියාටා කන්දෙහි පිහිටි පූජකාරාමයේ පුස්තකාලයට එකතු විය. එයට කෝඩෙක්ස් ඇමියාටිනස් යන නම ලැබී ඇත්තේ එමනිසාය. වර්ෂ 1782දී, මෙම ලියවිල්ල ඉතාලියේ ෆ්ලොරන්ස් නුවර පිහිටි මෙඩිච්චි-ලෝරෙන්ෂන් පුස්තකාලයේ පොත් අතරට එකතු කරන ලදි. අද දක්වා එහි දැකගත හැකි මෙම ග්‍රන්ථය පුස්තකාලයෙහි ඉතා අනගි වස්තුවක් සේ සැලකේ.
ග්‍රාන්ඩියෝ කෝඩෙක්ස් ලියවිල්ල අපට බලපා තිබෙන්නේ කෙසේද? කැසියෝඩෝරස්ගේ කාලයේ පටන්, පිටපත් කරන්නන් සහ මුද්‍රණ ශිල්පීන්, බයිබලය තනි වෙළුමක් ලෙස නිපදවීමට වැඩි වැඩියෙන් මනාපයක් දක්වා ඇත. බයිබලය මෙලෙස තනි වෙළුමක් ලෙස ලබාගත හැකි නිසා, එය වඩාත් පහසුවෙන් කියවිය හැක. එමගින් බයිබලයෙහි බලය අද්දැකීමටත් ඉන් ප්‍රයෝජන ලැබීමටත් ජනතාවට වඩාත් පහසු වී ඇත.—හෙබ්‍රෙව් 4:12.
[පාදසටහන]
a සිව්වන හෝ පස්වන සියවසේ සිට ග්‍රීක් බසින් නිකුත් කළ තනි වෙළුමකින් යුත් බයිබල් භාවිතයෙහි තිබී ඇති බවට සාක්ෂි ඇත.
[29වන පිටුවේ සිතියම]
(මුද්‍රිත පිටපත බලන්න)
ග්‍රාන්ඩියෝ කෝඩෙක්ස්හි ගමන
විවේරියම් පූජකාරාමය
රෝමය
ජැරෝ
වයර්මත්
කෝඩෙක්ස් ඇමියාටිනස්හි ගමන
ජැරෝ
වයර්මත්
ඇමියාටා කන්ද
ෆ්ලොරන්ස්
[හිමිකම් විස්තර]
Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.
[30වන පිටුවේ පින්තූර]
ඉහළ: ඇමියාටිනස් කෝඩෙක්ස් වම: ඇමියාටිනස් කෝඩෙක්ස්හි සිතුවම් කර ඇති එස්රා
[හිමිකම් විස්තර]
Biblioteca Medicea Laurenziana, Firenze