Xibbunni 60 anga saꞌannori tirote looso loossanno roduuwi, loosonsa loossannohu sinu biirora ikkikkinni xeertonnite tirote biiroraati (RTO). Tini qixxaawo kaaꞌlitannote yineemmohu mayiraati? Xeertonnite tirote biirora loossanno roduuwi, loosonsa danchu garinni loosate hiittoo uduunni hasiisannonsa? Hakkiinni saeno, tirote gaamo heedhanno qooxeessi loosinsa isilancho ikkanno gede kaaꞌlara woy hoogara dandaannohu hiittoonniiti?

 Xeertonnite tirote biirora loossanno roduuwi heedhannohu insa qaale coyiꞌrannohu batinyu manni heeꞌrannowaati. Lowu Jarmane yinannite tirote gaamora loossannoti Kariini togo yitino: “Meksikote, Chuhatemoki katamira Chihuwahuwa yinanniwa Xeertonnita Tirote Biiro dangummo yannanni kayinse ledonke loossanno roduuwi ledo, soqqanshonniwanna dikko dikkiꞌneemmo woyite Lowu Jarmanete afoolla coyiꞌneemmo. Qooxeessinkera noo manni baalu ninke afoo coyiꞌrannoho. Lowo yanna macciishshinummokki keeshshinoommo maammaashsha macciishshineemmo; qoleno mannu horoonsiꞌrannoti haaro qaalla noota wodanchinoommo.”

 Gaanu gobbara Firafira yinannite tirote gaamo giddo loosannohu Jeemis, mito woyite sinu biirora nooti Beeteelete maate qalli assitannosita maaxikkinni coyiꞌrino. Ikkirono lede togo yiino: “Xeertonnite Tirote Biirora loosa lowo geeshsha baxeemmo. Mannu koye afoo dadhino qaalinni dancha duduwo sabbakanna insa macciishshe ikkanno gara laꞌꞌa lowo geeshsha hagiirsiissannoe.”

 Roduuwu xeertonnite tirote biirora malino qooxeessa doortannohu hiittoonniiti? Woorwiikira, Niyu Yorkete, Alamete Doyichohu Gimbaatu Akeeka Fushshannonna Minanno Golira loosannohu Jooseefi togo yiino: “Qarra ikkannonke coyi giddo mittu, mitu qooxeessira korreente woy wayi dino; hattono tirranni fayilla dirrisate kaaꞌlitanno interneete dino. Hakko daafira, xeertonnite tirote biirora bayicho hanseemmo woyite, hakkonne qaale coyiꞌnanni qooxeessira addi addi bayicho laꞌneemmo.”

 Xaphoomunni, Jajjabbu Gambooshshi Addaraashera, Songote Gambooshshi Addaraashera woy misiyoone galtanno mine xeertonnita tirote biiro qixxeessa, togoo biiro shiima yanna giddo qixxeessate kaaꞌlitanno, hattono fulanno woxe ajishshanno; konni garinni tirote looso loossanno roduuwi minensa galte dagganni loosa dandiitanno. Aleenni kulli gedee minna hoogguro kayinni, tirote gaamo galtanni loossanno gede jawa mine hirranni gede fajjinara dandiinanni. Tirote gaamora hasiisannori soorramiro, hakkonne mine hirre woxe roore hasiisanno coyira horoonsiꞌra dandiinanni.

 Saihu 2020hu soqqanshote diro, Xeertonnite Tirote Biirora loonsanni loosira 13 miliyoone Ameeriku doolaare fushshinoonni. Xeertonnite tirote biirora loossanno gaamora kompiyutere, addi sooftweere, viidiyonna qoonqo qaddaꞌnanni uduunni, interneetenna heeshshote hasiisannori woluri duuchuri hasiisannonsa. Lawishshaho, mitte kompiyutere waagi shiimmaaddu uduunnise ledo 750 Ameeriku doolaare balla ikkanno. Kompiyuterete sooftiweerenna Wochitawori Tiraansileeshiin Siyistem yinanni pirogiraame hogomboonni; tini pirogiraame tirote looso loossanno roduuwi loosonsa qineessidhanno gedenna loosoho hasiissanno borro afidhanno gede kaaꞌlitannonsa.

 Tirote looso loossanno roduuwira qoonqonna viidiyo qaddaꞌꞌate kaaꞌlanno uduunneno sonkanninsa; kuni uduunni biironsara heedhenni qaddaꞌanno gede kaaꞌlannonsaho. Kuni uduunni Koroonu fayya hanaffu woyite lowo geeshsha kaaꞌlino; mayira yiniro, tirote looso loossannori batinyu roduuwi konne uduunne mininsara adhite hadhe borronna viidiyubba qaddaꞌꞌa dandiitino.

 Tirote looso loonsanni qooxeessira heedhanno roduuwi duucha woyite tirroonni borro fultara albaanni buuxa, hattono xeertonnita tirote biiro towaata kaaꞌlitanno. Wodiidi Afirikira, Keepi Tawon katamira Afirikaansi yinanni afiite xeertonnite tirote biirora soqqamannohu Kiristiini togo yiino: “Batinye halashshaanonna woꞌma yanna suwisaano kowiicho soqqantanno faro afidhino.”

 Kuri uminsa fajjonni soqqantanno roduuwi tenne qoosso lowo geeshsha naaddanno. Xeertonnite tirote biirora looso kaaꞌlitannoti mitte rodoo kowiicho loosa “wodana harshammi assitanno” yitino. Mitu roduuwi kayinni qoonqotenna viidiyote qaddaꞌꞌante kaaꞌlitanno. Meksikote, Veraakruuzi katamira Totonaakite tirote gaamora soqqantannoti Huwaana togo yitino: “Xa ninke qaale coyiꞌranno manni noo katammawa roore shiqqi yinoommo daafira, qaddaꞌneemmoha lowo roduuwa afiꞌra dandiinoommo.”

 Ikkina xeertonnite tirote biirora loosa loosu isilanchimmara kaaꞌlitino? Borronke nabbawannohu lowo miliyoone ikkanno manni giddo batinyu tenne wodanchino. Kongo Dimokiraatiki Rippaabilikete gobbara Kongonnite tirote gaamora loosannohu Sediriki togo yiino: “Alba mitu roduuwi Kongote afiinni tirroonni borronke ‘Kongonnite Agarooshshu Shae borrora yinoonni garinni’ yitanni coyidhanno; insa hatto yitannohu mannu hakko garinni coyiꞌrannokki daafiraati. Xa kayinni roduuwu, borronke mannu barru barrunku coyiꞌranno garinni, haꞌnuru Kongote qaalinni tirroonni yitanno.”

 Wodiidi Afirikira Qoosa yinannite tirote gaamora loosannohu Andileno, togoo woꞌnaalsha macciishshino. “Batinyu roduuwi borro tirranni gari albiwiinni woyyaawinota kultinonke” yiino. “Alba Agarooshshu Shae Ingilizete afiinni nabbabbanno qaaqquulli nafa xa Qoosa afiinni nabbabbanno. Insa roorenkanni haaroonsine qixxeessinoonniti Haaro Alame Tiro xabbe leeltanno daafira baasa baxxanno.”

 Xeertonnita tirote biiro qixxeessinannihu, towaantannihu hattono hakko loossannorira hasiisannore wonshinannihu, donate.pr418.com widoonnino ikko wole doogganni, alamete doyicho loosira fushshinanni woxi aaninniiti.