1. Amaale afiˈneemmohu hiittoonni ikkara dandaanno? Ninke baalunkura amaale hasiissannonkehu mayiraati?

 NINKE baalunkura amaale hasiissannonke woyiti no. Mito woyite uminkenni kaˈne mitto ayirrinseemmo mancho amaale xaˈmiˈnammora dandiineemmo. Wole woyite kayinni mittu ninkeri huluullisinosi rodii ganaanni gaabbineemmo gede assitannonke ‘soˈro loonsammora’ kaˈnoommota kulankera dandaanno. (Gal. 6:1) Woy jawa cubbo loonsummohu gedensaanni seejjinankera dandiinanni. Amaallanninke gari ikkihano ikkiro amaale macciishsha hasiissannonke. Togo assanke kaaˈlitannonke hattono heeshshonke gatissanno!—Law. 6:23.

2. Lawishsha 12:15 kultanno garinni amaale macciishsha hasiissannonkehu mayiraati?

² Cuˈmote qummeeshshi, ‘egennaamu coyiˈrannore macciishshineemmo’ gede jawaachishannonke. (Law. 22:17) Baalankare afino manchi dino; ikkirono ninketenni roortino egenno woy woˈnaalshi noosi manchi nooti dihuluullissannote. (Lawishsha 12:15 nabbawi.) Hakko daafira, amaale macciishsha umonke heeshshi assineemmore ikkinoommota leellishshanno. Qoleno assa dandiineemmokkiri nootanna mixonke wonshiˈrate kaaˈlo hasiissannonketa huwantoommota leellishshanno. Hayyichu manchi Moote Selemooni qullaawu ayyaaninni, “Malu seyiro . . . halchinoonniri woˈmanno” yee borreessino.—Law. 15:22.

3. Amaale afiˈneemmohu hiitte doogganni ikkara dandaanno?

³ Amaale xaaddotenni woy wolu garinni afiˈnammora dandiineemmo. Wolu garinni afiˈneemmo amaale yaa mayyaate? Qullaawu Maxaafinni woy borronke giddonni nabbamboommori assootenke taxxi yine hendeemmo gedenna biddi assiˈra hasiissannonkere biddi assiˈneemmo gede kakkayisankera dandaanno. (Ibi. 4:12) Wolu garinni afiˈneemmo amaale yinanniti togoote.  Xaaddote amaale yinanniti hiittoote? Mittu songote cimeessi woy ayyaanaamittetenni gikki yiino rodii biddi assiˈra hasiissannonkere kulankera dandaanno. Xaaddote amaale yinanniti togoote. Mittu manchi baxannonke daafira Qullaawu Maxaafi aana xintantino amaale amaalannonke woyite, amaale macciishshine adhine galanteemmosita leellisha hasiissannonke.

4. Rosiisaancho 7:9 kultanno garinni amaallanninke woyite maa assa dihasiissannonke?

⁴ Noore coyiˈniro xaaddote amaallanninke amaale macciishshe adha qarra ikkitankera dandiitanno. Wole agurina koffi nafa yinammora dandiineemmo. Mayira? Guuntete xeˈne noonkere ikkinoommota anfoommoha ikkirono, mittu manchi soˈronke bade kule amaalannonke woyite macciishshe adha qarra ikkitankera dandiitanno. (Rosiisaancho 7:9 nabbawi.) Soˈronke gara lawisate nafa woˈnaallammora dandiineemmo. Mitto mancho amaalannonke gede assinosire huluullammammora woy amaalinonke gari koffi assankera dandaanno. ‘Isi ane amaalannoehu maa ikkeeti? Isi umisi disoˈro loosanni no?’ yinanni amaalinke manchi soˈro xinqisiisiˈneemmoha ikkara dandaanno. Amaalloonninke amaale baxisa hooggunkero lashshi assinammora woy macciishsha banxeemmo amaale hasiˈnanni wolewa haˈneemmoha ikkara dandaanno.

5. Konni birxichira maa ronseemmo?

⁵ Konni birxichira Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnihu amaale macciishsha giwinohunna amaale macciishshino manni xagge xiinxallineemmo. Qoleno amaale macciishshine adhine horo afiˈneemmo gede kaaˈlannonkeri maatiro ronseemmo.

6. Moote Roobiaami amaallisi woyite assinorinni maa ronseemmo?

⁶ Hanni Roobiaami lawishsha laˈno. Isi Israeelete moote ikkita gashshino manni isiwa daye mitte xaˈmo xaˈmino. Insa annisi Selemooni duhisiisinonsa duha shaashshansara xaˈmidhino. Roobiaami mayyee dawara hasiissannosiro afate, Israeelete geerra amaaˈlino; hatto assasi danchate. Israeelete geerri, moote mannu yiinore assannonsaha ikkiro, mannu maahoyye yee galannosita kultinosi. (1 Mot. 12:3-7) Roobiaami tini amaale diduushshitinosi; hakko daafira isi darawosi amaaˈlino. Konni mannira mitu 40 diri balla ikkinsakkinni digatino; hakko daafira mito geeshshi woˈnaalshshi noonsare ikkitinoti dihuluullissannote. (2 Dud. 12:13) Ikkollana insa tenne yannara Roobiaamira busha amaale amaaltino. Insa, isi mannaho duha ledanno gede amaaltinosi. (1 Mot. 12:8-11) Roobiaami tenne lamente addi addi amaale giddo hiittee amaale adha hasiissannosiro afate huuccattotenni Yihowa xaˈmiˈra dandaanno. Isi kayinni maccate baxissinosita darawosi amaaltinosi amaale adhino. Tini abbitino qarri isono Israeelete mannano gawajjino. Ninkeno mito woyite amaallanninke amaale baxa hoongammora dandiineemmo. Ikkirono Maganu Qaali aana xintantinota ikkitu geeshsha macciishshine adha hasiissannonke.

7. Moote Ooziya xaggenni maa ronseemmo?

⁷ Moote Ooziya amaale macciishsha giwino. Isi kakkalaasine calla eˈara fajjinoonniwa qullaawu mini kifile eˈˈe hixaana giirate woˈnaalino. Yihowa kakkalaasine iso togo yitino: “Ooziya! Kaaliiqira hixaana giira ate looso diˈˈikkitino. Konne coye assitara baxxitinore qeesoota . . . calla worroonni.” Ooziya maa assiyya? Isi umosi heeshshi asse amaale macciishshe qullaawu mininni bayichonko agure fuloommero Yihowa gatona yaasira dandaanno. Ooziya kayinni ‘hanqino.’ Isi amaale macciishshe adha giwinohu mayiraati? Ooziya moote ikkino daafira hasiˈrire baala assa dandaannoha lawinosi. Yihowa kayinni isi assinore dibaxino. Ooziya booˈnannota leellishannore assino daafira gogu dhibbinni amadamino; isi “reya geeshsha taraawannohu gogu dhibbi aanisinni dihoˈlino.” (2 Dud. 26:16-21)  Ooziya xaggenni, ayeno ikkinummoro Qullaawu Maxaafi aana xintantino amaale macciishshine adha gimbeemmoha ikkiro Yihowa hagiirsiisa dandiineemmokkita ronseemmo.

8. Iyyoobi amaallisi woyite maa assino?

⁸ Aleenni laˈnummoha qorowishsha ikkanno lawishshano agurranna, Qullaawu Maxaafi giddo amaale macciishshino daafira atoote afiˈrinoha dancha lawishsha ikkannonke mannano kulloonni. Hanni Iyyoobi lawishsha laˈno. Isi Magano waajjannoha ikkirono guuta mancho diˈˈikkino. Iyyoobi qarru batiˈrisi yannara gara ikkinokkire coyiˈrino. Hakko daafira Eelihuno Yihowano xaaddote amaaltinosi. Iyyoobi maa assiyya? Isi umosi heeshshi asse amaale macciishshe adhino. Togo yiino: ‘Buuxoommokkire coyiˈroommo.  . . Kunnira, coyiˈroommo coyi baalu, ane umoˈya saalfachishinoe. Kunni daafira, buluulunna bukote aana ofolle aagintaaweemmo.’ Iyyoobi umosi heeshshi assinotera Yihowa maassiˈrinosi.—Iyo. 42:3-6, 12-17.

9. Muse amaale macciishshate dancha lawishsha ikkinonkehu hiittoonniiti?

⁹ Muse jawa soˈro loosihu gedensaanni seejjinoonnisi seejjo macciishshe dancha lawishsha ikkinonke. Isi mitte yannara hanqosi eemadha hoogino daafira Yihowa ayirranno gede assikkinni gatino. Hakko daafira Muse Hexxote Gobba eate qoosso hoogino. (Kir. 20:1-13) Muse tennera dadille Yihowa hedinore aguranno gede xaˈmiˈrita, Yihowa “Xaate ikkinona konne coye [kayissootie]” yiinosi. (Mar. 3:23-27) Muse tennera dicaaccaawino. Hatteentenni isi Yihowa yiinore maahoyye yee adhino; hattono Israeele massaganno gede Yihowa iso horoonsiˈra diagurinosi. (Mar. 4:1) Iyyoobinna Muse amaale macciishshite adhite dancha lawishsha ikkitinonke. Iyyoobi hedosi biddi assiˈrino; hattono soˈrosi gara lawisate diwoˈnaalino. Muse lowo geeshsha halchanno coye hoogirono ammaname heeˈrasi, Yihowa amaale macciishshe adhinota leellishshanno.

10. (a) Lawishsha 4:10-13 amaale macciishshe adha kaaˈlitannonke gara leellishshannohu hiittoonniiti? (b) Mitu roduuwi amaallinsa yannara leellishshinohu danchu akati hiikkonneeti?

¹⁰ Iyyoobinna Muse gedeehu ammanamino manni lawishsha harunsanke kaaˈlitannonke. (Lawishsha 4:10-13 nabbawi.) Batinyu roduuwinke ammanamino manni lawishsha harunsitino. Hanni Kongo Dimokiraatike Rippaabilikete heeˈrannohu Imaanueeli yinanni rodii amaalloonnisi amaale daafira yiinore laˈno; isi togo yiino: “Songote giddo noori ayyaanaamittetenni gikki yitino roduuwi ayyaanaamitteˈya baˈara kaˈe noota huwattuti kaaˈlitinoe. Insa amaaltinoe amaale macciishshe adhoommo; tini lowo qarrinni gatissinoe.” * Kanaadaho heedhannoti Megani yinanni suwisaancho amaalloonnise amaale daafira togo yitino: “Amaallannie amaale duuchanka woyite macciishsha hasiˈreemmate yaa diˈˈikkitino; kayinni macciishsha hasiissannoete.” Kiroeshiyaho heeˈrannohu Maarko yinanni rodiino togo yiino: “Songote giddo nooe qoosso hoogoommoha ikkirono, hakkawaro amaalloonnie amaale ayyaanaamittetenni jawaateemmo gede kaaˈlitinoeta qaageemmo.”

11. Roduu Kaarli Kileeni amaale macciishshe adhate daafira mayino?

¹¹ Amaale macciishshe adhasi kaaˈlitinosihu wolu, Aliidi Bisi miila ikke soqqaminoho Rodoo Kaarli Kileeniiti. Isi heeshshosi xaggera, muli jaalisi Roduu Raazerfordi mitte yannara kaajjishe amaalinosita kulino. Roduu Kileeni umi qara amaale koffi assitinosita coyiˈrino. Isi togo yiino: “Wole woyite Roduu Raazerfordi ‘Keereho Kaarli?’ yiinoe. Ani kayinni koffi yee noommo daafira sheshifate keereholla yoommo. Hakkiinni, ‘Kaarli qorophi! Daawuloosi hordofanni noohena!’ yiinoe. Saalfatoommohu mitu, ‘Rodoo Raazerfordi koffi diyoommowe’ yoommo.  Isi koffi yee noommota afino daafira, ‘Maahoyyena qorophi; Daawuloosi hordofanni noohena’ yee lede qorowisiisinoe. Isi yiinori garaho! Mittu rodii amaalannonke woyite hakko iso hatto assate qoosso noosi rodii amaalannonke woyite koffi yine keeshsha Daawuloosira faro fanate.” * (Efe. 4:25-27) Roduu Kileeni, Roduu Raazerfordi amaalinosi amaale macciishshe adhino; hattono insa jaaloominsa baikkinni heedhino.

12. Umonke heeshshi assa amaale macciishshine adhate kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti? (Lawishsha 27:6)

¹² Amaale macciishshine adhate kaaˈlannonkeri maati? Guuntete xeˈne noonkere ikkinoommotanna mito woyite mito coye gowwimmatenni assinammora dandiineemmota qaange umonke heeshshi assa hasiissannonke. Aleenni laˈnummonte gede Iyyoobira gara ikkitinokki lao noosi. Ikkirono isi gedensoonni hedosi biddi assiˈrino; Yihowano tennera maassiˈrinosi. Mayira? Korkaatuno Iyyoobi umosi heeshshi assanno manchooti. Iyyoobi, diro Eelihu lowo geeshsha roorannoha ikkirono, Eelihu amaalinosi amaale macciishshe adhe umosi heeshshi assannoha ikkinota leellishino. (Iyo. 32:6, 7) Hatteente gede umonke heeshshi assanke, amaale hasiissannonkekkiha lawinkerono woy amaalinonke manchi diro ninkenni ajannoha ikkirono amaale macciishshine adhate kaaˈlitannonke. Kanaadaho heeˈrannohu mittu cimeessi togo yiino: “Ninkeneeto wolootu laˈannonke garinni layiˈra dandiineemmokki daafira, wolootu amaala hooggunkero woyyeessiˈra hasiissannonkere woyyeessiˈra didandiineemmo.” Ninke baalunku albinni roore ayyaanu gumi laalo laalanna dancha duduwo sabbakatenna rosiisate dandoonke woyyeessiˈra hasiissannonke.—Lawishsha 27:6 nabbawi.

13. Amaallanninke amaale ma garinni laˈˈa hasiissannonke?

¹³ Amaale Maganu baxannoˈneta leellishanno doogo gede assitine laˈe. Yihowa ninkera woyyannore malanno. (Law. 4:20-22) Isi Qaalisi, Qullaawu Maxaafi aana xintantino borro widoonni woy ayyaanaamittetenni gikki yiino rodii widoonni amaalannonke woyite baxannonketa leellishanni noonke. Ibiraawoota 12:9, 10 isi tenne assannohu “ninkera seyara yee” ikkinota kultanno.

14. Amaallanninke woyite maa illachisha hasiissannonke?

¹⁴ Amaallanniˈne gara ikkikkinni amaale illachishshe. Mito woyite, amaalloonninke gari didanchaho yine hendeemmoha ikkara dandaanno. Hige amaalanno manchino amaale macciishshe adha qarra ikkitannokki garinni amaalate woˈnaala hasiissannosi. * (Gal. 6:1) Mittu manchi amaalinonke gari baxisa hooginkero  nafa amaale illachisha hasiissannonke. Ninkeneeto togo yine xaˈma dandiineemmo: ‘Amaalloonnie gari baxisa hoogiero nafa amaaletenni afiˈreemmo rosi no? Amaalie manchi soˈro agure amaale illachisha dandeemmo?’ Amaallanninke amaale baalantenni horo afiˈrate woˈnaala hayyote.—Law. 15:31.

15. Amaale xaˈmiˈra hasiissannonkehu mayiraati?

¹⁵ Qullaawu Maxaafi amaale xaˈmiˈneemmo gede jawaachishannonke. Lawishsha 13:10 “Amaallannire adhitannori [“amaale xaˈmidhannori,” NW] egennaammaho” yitanno. Tini halaaleho! Amaallansa geeshsha agadhantenni uminsanni amaale xaˈmidhannori duucha woyite, amaale xaˈmidhannokkirinni roore ayyaanaamittetenni rakke lophitanno. Hakko daafira uminkenni kaˈne amaale xaˈmiˈra hasiissannonke.

16. Amaale xaˈmiˈneemmohu hiittoo woyite ikkara dandaanno?

¹⁶ Ammanate roduuwanke amaale xaˈmiˈneemmohu hiittoo woyite ikkara dandaanno? Hanni mito lawishsha laˈno. (1) Mitte rodoo woˈnaalshu nooseta wole halashshaancho ledose Qullaawa Maxaafa xiinxallissara koyisse, rosiisate dandoose woyyeessidhanno gara afate hatte rodoo amaale xaˈmiˈra dandiitanno. (2) Mitte mine assidhinokki rodoo uddidhanno uduunne hidhate heddanno woyite doodhitino uduunni daafira mitte ayyaanaamittetenni gikki yitino rodoo amaaˈla dandiitanno. (3) Mittu rodii mite yee lallawo shiqishanno gede kullisiro, mittu lallawo shiqishate woˈnaalshu noosi rodii, lallawo shiqishanno woyite seekke macciishshe mito woyyeessiˈranno coye kulannosi gede amaale xaˈmiˈra dandaanno. Lowo diro lallawo shiqishanni keeshshino rodii nafa lallawo shiqishate woˈnaalshu noonsa roduuwa amaale xaˈmiˈranna amaaltinosi amaale loosu aana hosiisa dandaanno.

17. Amaale kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?

¹⁷ Ninke baalanka dagganno lamalara woy agannara xaaddotenni woy wolu garinni amaallankera dandiinanni. Hattoo woyite konni birxichira ronsummore qaango. Umonke heeshshi assa agurroonke. Amaallanninke gara ikkikkinni amaale illachinsho. Qoleno amaallanninke amaale macciishshine adhino. Ninke giddo egennaamo ikke ilaminohu dino. Ikkollana Maganu Qaali, ‘amaale macciishshineemmohanna seejjo adhineemmoha ikkiro egennaamma ikkineemmota’ kulanno.—Law. 19:20.