1. Yihowa annuwahonna amuuwaho mayi hadara worino?

YIHOWA, umi minaanninna minaamara ooso ilate hasatto oye kalaqinonsa. Qullaawu Maxaafi, “Ooso Kaaliiqiwiinni afiˈnanni eltooti” yaannohu iseraati. (Far. 127:3) Hatto yaa mayyaate? Hanni mittu lubbote jaaliˈne, lowo woxe hadara wodhinoˈne yine hendo. Hatto ikkiro, mayi macciishshamannoˈne? Jaaliˈne ammaninoˈne daafira, tashshi yaannoˈneti egennantinote. Ikkirono, jaaliˈne hadara wodhino woxe mama maanxeemmokka yitine yaaddinanniha ikkara dandaanno. Lubbote jaalinke Yihowa, annuwahonna amuuwaho woxunni saino hadara worino. Isi, qaaqquulle towaatatenna hagiirraamma ikkitanno gede asse lossate hadara uyinonsa.

2. Konni birxichira hiikkuri xaˈmuwa xiinxallineemmo?

² Minaanninna minaama ooso ila hasiissannonsaronna teˈee, hattono insa ooso ilanno yanna murannohu ayeti? Annuwunna amuuwu qaaqquullinsa hagiirraamma ikkite heedhanno gede maa assa dandaanno? Konninni aanchine, Kiristaana ikkino minaanninna minaama dancha doorsha doodhanno gede kaaˈlannonsaha mito Qullaawu Maxaafiha xintu seera ronseemmo.

3. (a) Minaanninna minaama ooso ila hasiissannonsaronna teˈee murannohu ayeti? (b) Minaanninna minaamara fiixa ikkitannorinna jaallansa hiikkonne Qullaawu Maxaafiha xintu seera qaaga hasiissannonsa?

³ Mitu budira mannu, adhammanni heeˈne ooso ila hasiissanno yaanno. Togoo budira, minaanninna minaama adhamanni heeˈre ooso ilanno gede maatensa woy wolu manni xixxiiwansara dandaanno. Jeetiro yinannihu Iisiyaho heeˈranno rodii togo yiino:  “Songonkera ooso ilino minaannuwinna minaamuwi, ooso iltinokkiri iltanno gede xixxiiwanno.” Jeefirii yinannihu wolu Iisiyaho heeˈranno rodii qooxeessisira lainore coyiˈranni togo yiino: “Mitootu ooso iltinokki minaannuwinna minaamuwira ‘Geedhitiniro amadannoˈnehu dino’ yitanno.” Ikkollana, ooso ilannoronna ilannokkiro doodha hasiissannonsari minannanna minaamaati. Tini uminsa hajo ikkitino daafira, doodha hasiissannonsari insaati. (Gal. 6:5) Haarote adhantinori jaallanna maatensa miilla kuri minaanninna minaama hagiirraamma ikkitanno gede halchansa nooreentilla. Ikkollana insa, ooso ilannoronna teˈee doodhannori minaannanna minaama ikkinota qaaga hasiissannonsa.—1 Tes. 4:11.

4-5. Minaanninna minaama hiittenne lame hajo hasaawa hasiissannonsa? Tenne hajo mamoote hasaawiro woyyanno? Xawisi.

⁴ Minaanninna minaama ooso ilate doodhiro, mamoote ila hasiˈrannoronna meˈˈe ooso ilannoro seekke hasaawa hasiissannonsa. Ikkina insa tenne hajo daafira hasaawate woyyitino yanna hiitteeti? Tini lamenti hajo lowo geeshsha hasiissannota ikkitinohu mayiraati?

⁵ Duucha woyite minaanninna minaama ooso ilannoronna teˈee hasaawa hasiissannonsahu adhamara albaanniiti. Hatto yineemmohu mayiraati? Umihunni, lamunku adhamara albaanni tenne hajo daafira mitto afoo ikka hasiissannonsa. Qoleno insa, ooso lossiˈrate qixxaabbinoronna teˈee hasaawa hasiissannonsa. Mitu minaannuwinna minaamuwi ooso ile lossiˈra lowo yannanna wolqa guddanno daafira, adhami gedensaanni ooso ilikkinni mitto woy lame diro keeshsha doodhino. Insa ooso iltukki boode yanna keeshshansa tenne haaro heeshsho rossannonna mimmitunniwa shiqqanno gede kaaˈlitannonsa.—Efe. 5:33.

6. Heeˈnoommohu qarrissanno yannara ikkino daafira, mitu minaannuwinna minaamuwi maa assa doodhitino?

⁶ Wolu Kiristaani kayinni, Nohite sase oosonna minaamuwinsa lawishsha harunsa doodhino. Nohiti sase oosonna minaamuwinsa, adhamanni heeˈre ooso diˈˈilino. (Kal. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Phe. 2:5) Yesuusi heeˈnoommo diro “Nohi yanna” ledo taashshino; qoleno heeˈnoommoti, “qarrissanno yanna” ikkitinoti dihuluullissannote. (Mat. 24:37; 2 Xim. 3:1) Hakko daafira mitu minaannuwinna minaamuwi ooso iltukkinni keeshshate doodhitino; hatto assansa Yihowara lowo yanna soqqantanno gede kaaˈlitinonsa.

7. Luqaasi 14:28, 29 nna Lawishsha 21:5 noohu xintu seeri minaannanna minaama kaaˈlannonsahu hiittoonniiti?

⁷ Hayyoota ikkino minaannuwinna minaamuwi, ooso ila hasiissannonsaronna teˈee, woy  meˈˈe ooso iltannoro murtara albaanni, ‘ofolte maltanno.’ (Luqaasi 14:28, 29 nabbawi.) Batinyu annuwinna amuuwi ooso lossiˈra woxe calla ikkikkinni, yannano wolqano guddannota coyiˈranno. Hakko daafira mittu minaanninna minaama aante noo xaˈmuwa heda hasiissannonsa: ‘Maatenkera hasiisannore shiqishate lamunku looso loosa hasiissannonke? Maatenkera “roore hasiisannori” maatiro lamunku sumuu yinoommo? Lamunku looso loonseemmoha ikkiro, ooso aye towaatanno? Oosonke aye qajeelsanno?’ Minaanninna minaama kuri hajo hasaawannoha ikkiro, Lawishsha 21:5 noo amaale loosunni leellishanno.—Qummeeshsha nabbawi.

8. Kiristaana ikkino annuwinna amuuwira mayi qarra ikkansara dandaanno? Shaqqadu minaanni maa assanno?

⁸ Qaaqquulle ile lossiˈrate yannanna wolqa hasiissanno; qoleno tini annanna ama gaabbissannota diˈˈikkitino. Hakko daafira, minaanninna minaama aana aanaho iltannoha ikkiro, mitto mittonka qaaqqo hasiisanno garinni towaata qarra ikkitansara dandiitanno. Ooso aana aanaho ilino minaannuwinna minaamuwi coyi wolqansara aleenni ikkinota maaxikkinni coyiˈrino. Ooso aana aanaho iltino ama woˈma woyite daafurtara dandiitanno. Tini qolte ganyite xiinxallate, huucciˈratenna soqqamate wolqa hoogganno gede assitasera dandiitanno. Wolu qarri qole, gambooshshunniwa shiqanno roso illachishanna gambooshshuwiinni horo afiˈra hoogate. Shaqqadu minaanni gambooshshunniwano ikko mini giddo minaamasira ooso towaata kaaˈlannoseti egennantinote. Lawishshaho isi minaamasira mini giddo assinannire kaaˈlasera dandaanno. Qoleno baalunku maatete miilla Maatete Magansiˈranni horo afidhanno gede assate sharramanno. Hattono, Kiristaana ikkitino annuwi, maatensa miilla ledo ganyite soqqansho fultanno.

9-10. Minaanninna minaama qaaqquullensa kaaˈlate maa assa dandiitanno?

⁹ Annuwunna amuuwu oosonsa Yihowa baxxanno gede kaaˈlate maa assa dandiitanno? Qaaqquullinsa busha amanyoote harunsitannokki gede kaaˈla dandiitannohu ma garinniiti? Hanni annuwunna amuuwu assa dandiitannoha mito coye laˈno.

¹⁰ Yihowa kaaˈlannoˈne gede huuccidhe. Saamsooni anni Maanuhenna minaamasi lawishsha harunse. Maanuhe, isinna minaamasi ila afiˈrannota kullisita qaaqqonsa ma garinni lossiˈrannoro biddishsha aannonsa gede Yihowa huucciˈrino.

11. Annuwunna amuuwu Ejjeetto 13:8te kulloonniha Maanuhe lawishsha harunsa dandiitannohu hiittoonniiti?

¹¹ Bosiniyahonna Herzegovinaho heeˈrannori Nihodinna Olmo yinanni roduuwi Maanuhe lawishsha harunsino. Insa togo yiino: “Maanuhe  gede ninkeno, Yihowa dancha annanna ama ikkineemmo gede rosiisankera huucciˈnoommo. Yihowa babbaxxitino doogonni, yaano Qaalisi, Qullaawu Maxaafi aana xintantino borro, songotenna jajjabba gambooshshuwa widoonni huuccattonkera dawaro qolinonke.”—Ejjeetto 13:8 nabbawi.

12. Yooseefinna Maariyaami oosonsara dancha lawishsha ikkinohu hiittoonniiti?

¹² Dancha lawishsha ikkensa. Annuwunna amuuwu coyidhannorinni oosonsara lowore rosiisa dandiitanno; ikkollana roore anga qaaqquulleˈne seekkarano hunarano dandaannohu assooteˈneeti. Yooseefinna Maariyaami Yesuusirano ikko wole oosonsara dancha lawishsha ikkitinonsata dihuluullammeemmo. Yooseefi maatesira hasiisannore shiqishate jawaate loosino. Qoleno maatesi ayyaanaamittete coye naaddanno gede jawaachishinonsa. (Mar. 4:9, 10) Muse Seeri annu “diru dirunkunni” Yerusaalamete ayirrinsanniha Faasiku Ayyaana ayirrisate maatesi adhe haˈra hasiissannosi yaannokkiha ikkirono, Yooseefi kayinni maatesi haaˈre haˈrannonsa. (Luq. 2:41, 42) Hakkawaro mitu annuwira hatto assa qarrissannoha, hattono yannanna woxe guddannoha lawinonsaha ikkara dandaanno. Yooseefi kayinni ayyaanaamittete coye naadanno; maatesino naaddanno gede jawaachishino. Maariyaamino Qullaawa Borro seekkite affino. Ise, coyidhannorinnino ikko assootisenni oosose Maganu Qaale baxxanno gede rosiissinoti egennantinote.

13. Mittu minaanninna minaama Yooseefinna Maariyaami lawishsha harunsinohu hiittoonniiti?

¹³ Aleenni qummi assiniri Nihodinna Olmo Yooseefinna Maariyaami lawishsha harunsate sharramino. Ikkina kuni lawishshi qaaqqinsa Yihowa baxannonna isira soqqamanno gede asse lossiˈrate kaaˈlinonsahu hiittoonniiti? Insa togo yiino: “Heeˈneemmo heeshshonni Yihowaha xintu seera harunsa mageeshshi geeshsha hasiissannoro qaaqqinkera rosiisate woˈnaalloommo.” Nihodi lede, “Kiˈne umiˈne qaaqqiˈne ikkara hasidhinanni gedee manna ikke” yee coyiˈrino.

14. Annuwunna amuuwu oosonsa ayeoo ledo hossannoro afa hasiissannonsahu mayiraati?

¹⁴ Oosoˈne dancha jaalla doodhitanno gede kaaˈlensa. Annuwuno amuuwuno, oosonsa ayeoo ledo hossannoronna ma assitanni hossannoro afa hasiissannonsa. Qoleno dagoomittete webisayitenna mobayilensa widoonni hiittoo manni ledo xaaddannorono afa hasiissannonsa. Korkaatuno kuni manni oosonsa hunara woy seekkara dandaanno.—1 Qor. 15:33.

15. Annuwunna amuuwu Jeesi lawishsha harunsa dandiitannohu hiittoonniiti?

¹⁵ Annuwunna amuuwu kompiyuterete woy mobayilete daafira garire affinokkiha ikkiro maa assa dandiitanno? Filippiinsi gobbara heeˈrannohu Jeesi yinanni rodii togo yiino: “Tekinoolojete daafira gari egenno dinonke. Ikkollana tini, elekitirooniksete uduunnicho garimale horoonsiˈra gawajjitanno gara oosonkera rosiinseemmokki gede diassitinonke.” Jeesi tekinoolojete daafira gari egenno noosikki daafira calla, oososi elekitirooniksete uduunnicho horoonsidhannota dihoolino. Isi togo yiino: “Qaaqquulliˈya togoo uduunnicho horoonsidhe haaro afoo rossanno gede, gambooshsheho qixxaabbanno gedenna barru baala Qullaawa Maxaafa nabbabbanno gede jawaachisheemmonsa.” Kiˈnerano ooso nooˈneha ikkiro, mobayiletenni mimmitoho sokka soyate woy interneetete aana foto worate daafira, jw.org^® aano noohu “Wedellaho” yaanno gafi hundinni kaaˈlitannonsa hedo nabbabbinihu gedensaanni hasaabbine egentinoonni? Elektirooniksete Uduunni Araado Ikkinohe? nna Dagoomittete Webisayite Hayyotenni Horoonsiˈri yitanno viidiyubba oosoˈne ledo laˈinihu gedensaanni hasaabbine egentinoonni? * Kuri coyibba, oosoˈne elekitirooniksete uduunne  hayyotenni horoonsidhanno gede rosiisate lowo geeshsha kaaˈlitannoˈne.—Law. 13:20.

16. Batinyu annuwinna amuuwi maa assino? Tini mayi guma abbitino?

¹⁶ Batinyu annuwinna amuuwi, oosonsa Maganoho soqqamatenni dancha lawishsha ikkanno Kiristaaniwa aantanno gede assitanno. Lawishshaho, Kotidivoori yinanni gobbara heeˈrannori Nedeninna Bomiini yinanni minaanninna minaama, woradu aliidi laˈˈaanchi duucha woyite minensa galanno gede koyissanno. Nedeni togo yiino: “Tini qaaqqinkera baasa kaaˈlitino. Yannate gedensaanni isi suwisaancho ikke soqqama hanafino; xa qole isino riqiwaancho woradu aliidi laˈˈaancho ikke soqqamanni no.” Kiˈneno oosoˈne togoo jaalooma kalaqidhanno gede assa dandiitinanni?

17-18. Annuwunna amuuwu qaaqquullensa rosiisa hanafa hasiissannonsahu mamooteeti?

¹⁷ Anjensanni kayissine qajeelsensa. Annuwunna amuuwu qaaqquullensa anjensanni kayisse rosiisa danchate. (Law. 22:6) Hanni yannate gedensaanni Phaawuloosira soqqanshote jaala ikkinohu Ximootewoosi lawishsha laˈno. Amasi Ewuniqenna ahaahesi Loyidi Ximootewoosi ‘anjesinni kayisse’ rosiissinosi.—2 Xim. 1:5; 3:15.

¹⁸ Kotidivoori heeˈrannori Zhaani-Kiloodinna Piisi yinanni minaanninna minaama leenti oosonsa Yihowa baxxannorenna isira soqqantannore ikkitanno gede asse lossiˈrino. Kuri minaannanna minaama kaaˈlinonsari maati? Insa Ewuniqenna Loyidi lawishsha harunsino. Togo yiino: “Maganu Qaali qaaqquullinke wodanira qaˈmiˈranno gede assa hananfoommohu insa marqootu heedheennaati.”—Mar. 6:6, 7.

19. Maganu Qaali qaaqquullu wodanira qaˈmiˈranno gede assate yaa mayyaate?

¹⁹ Qaaqquullu wodanira Yihowa Qaale qaˈmisate yaa mayyaate? Qaˈmisa yine tirroonnihu Ibiraawootu Afii qaali, “marro marro hinge rosiisanna qaagiissa” yitanno tiro afiˈrino. Hatto assate, annuwunna amuuwu qaaqquullinsa anje heedheenna insa ledo ganye yanna sayisa hasiissannonsa. Qaaqquulleho biddishsha marro marro kula mito woyite caacceessitara dandiitanno. Ikkollana annuwunna amuuwu, qaaqquullinsa Maganu Qaale wodanchitanno gedenna loosunni leellishshanno gede kaaˈla dandiitannohu hatto assatenni ikkinota qaaga hasiissannonsa.

20. Faarso 127:4 qaaqquulle lossiˈrate kaaˈlitannohu hiittoonniitiro xawisi.

²⁰ Xiinxalla ikke. Faarso 127 qaaqquullu worbichu  gede ikkitinota kultanno. (Faarso 127:4 nabbawi.) Worbicho babbaxxinorinni seekka dandiinanni, qoleno geeshshshinsano babbaxxanno; hatteente gede mittu mittunku qaaqqi baxxinoho. Hakko daafira, annuwunna amuuwu mitto mittonka qaaqqo ma garinni qajeelsitannoro afa hasiissannonsa. Lame qaaqquullensa Yihowara soqqantanno gede asse lossiˈrinori yannanke Israeelera heeˈranno minaanninna minaama “Mittu mittunku qaaqqira Qullaawa Maxaafa xiinxallinseemmohu addi addinniiti” yiino. Ikkollana mittu mittunku maatete umi, qaaqquulle konni garinni xiinxallisa woyyitannoronna teˈee mura hasiissannosi.

21. Yihowa annuwanna amuuwa kaaˈlate maa qixxeessino?

²¹ Mito woyite, annuwunna amuuwu qaaqquullensa rosiisa duha ikkitinonsahu gede assite heddara dandiitanno; ikkollana qaaqquullu Yihowa eltooti. Yihowa insa kaaˈlate woˈmante yannara qixxaawinoho. Isi, annuwunna amuuwu huuccidhanno huuccatto macciishshanno. Qoleno, Qullaawu Maxaafi, dirijjitesi qixxeessitanno borronna songote giddo noohu ayyaanaamittetenni gikki yiinohu dancha lawishsha ikkanno annuwinna amuuwi aanno amale widoonni huuccattonsara dawaro qolanno.

22. Annuwunna amuuwu oosonsara aa dandiitannori giddo mitu maati?

²² Mannu ‘Mitto qaaqqo lossate 20 diri hasiisano’ yaanno; ikkollana, annuwunna amuuwu oosonsa lophiturono qaaqquullinsa gede assite laˈˈa diagurtanno. Annuwunna amuuwu oosonsara aannohu baalunkunni roorino coyi baxilleho, yannatenna Qullaawu Maxaafi qajeelshaati. Baalunku qaaqquulli uyinoonninsa qajeelsha loosu aana hosiissanno gari babbaxxara dandaanno. Ikkollana, Yihowa baxxanno annuwinna amuuwi lossitinonsate batinye oosora Iisiyaho heedhannoti Joaana Maa yinanni rodoo gede ikke macciishshamannonsa; ise togo yitino: “Anniˈyanna amaˈya qajeelsitinoe qajeelsha hedeemma woyite, seejjitinoehuranna Yihowa baxeemma gede rosiissinoe daafira galaxxeemmansa. Insa iltinoeha calla ikkikkinni, hagiirraame heeshsho heeˈreemma gede kaaˈlitinoe.” (Law. 23:24, 25) Lowo miliyoone ikkannohu wolu Kiristaanino hatto yee hedanno.