1. Yihowa annuwahonna amuuwaho mayi hadara worino?

 YIHOWA, umi minaanninna minaamara ooso ilate hasatto oye kalaqinonsa. Qullaawu Maxaafi, “Ooso Kaaliiqiwiinni afiꞌnanni eltooti” yaannohu iseraati. (Far. 127:3) Hatto yaa mayyaate? Hanni mittu lubbote jaaliꞌne, lowo woxe hadara wodhinoꞌne yine hendo. Hatto ikkiro, mayi macciishshamannoꞌne? Jaaliꞌne ammaninoꞌne daafira, tashshi yaannoꞌneti egennantinote. Ikkirono, jaaliꞌne hadara wodhino woxe mama maanxeemmokka yitine yaaddinanniha ikkara dandaanno. Lubbote jaalinke Yihowa, annuwahonna amuuwaho woxunni saino hadara worino. Isi, qaaqquulle towaatatenna hagiirraamma ikkitanno gede asse lossate hadara uyinonsa.

2. Konni birxichira hiikkuri xaꞌmuwa xiinxallineemmo?

² Minaanninna minaama ooso ila hasiissannonsaronna teꞌee, hattono insa ooso ilanno yanna murannohu ayeti? Annuwunna amuuwu qaaqquullinsa hagiirraamma ikkite heedhanno gede maa assa dandaanno? Konninni aanchine, Kiristaana ikkino minaanninna minaama dancha doorsha doodhanno gede kaaꞌlannonsaha mito Qullaawu Maxaafiha xintu seera ronseemmo.

3. (a) Minaanninna minaama ooso ila hasiissannonsaronna teꞌee murannohu ayeti? (b) Minaanninna minaamara fiixa ikkitannorinna jaallansa hiikkonne Qullaawu Maxaafiha xintu seera qaaga hasiissannonsa?

³ Mitu budira mannu, adhammanni heeꞌne ooso ila hasiissanno yaanno. Togoo budira, minaanninna minaama adhamanni heeꞌre ooso ilanno gede maatensa woy wolu manni xixxiiwansara dandaanno. Jeetiro yinannihu Iisiyaho heeꞌranno rodii togo yiino:  “Songonkera ooso ilino minaannuwinna minaamuwi, ooso iltinokkiri iltanno gede xixxiiwanno.” Jeefirii yinannihu wolu Iisiyaho heeꞌranno rodii qooxeessisira lainore coyiꞌranni togo yiino: “Mitootu ooso iltinokki minaannuwinna minaamuwira ‘Geedhitiniro amadannoꞌnehu dino’ yitanno.” Ikkollana, ooso ilannoronna ilannokkiro doodha hasiissannonsari minannanna minaamaati. Tini uminsa hajo ikkitino daafira, doodha hasiissannonsari insaati. (Gal. 6:5) Haarote adhantinori jaallanna maatensa miilla kuri minaanninna minaama hagiirraamma ikkitanno gede halchansa nooreentilla. Ikkollana insa, ooso ilannoronna teꞌee doodhannori minaannanna minaama ikkinota qaaga hasiissannonsa.—1 Tes. 4:11.

4-5. Minaanninna minaama hiittenne lame hajo hasaawa hasiissannonsa? Tenne hajo mamoote hasaawiro woyyanno? Xawisi.

⁴ Minaanninna minaama ooso ilate doodhiro, mamoote ila hasiꞌrannoronna meꞌꞌe ooso ilannoro seekke hasaawa hasiissannonsa. Ikkina insa tenne hajo daafira hasaawate woyyitino yanna hiitteeti? Tini lamenti hajo lowo geeshsha hasiissannota ikkitinohu mayiraati?

⁵ Duucha woyite minaanninna minaama ooso ilannoronna teꞌee hasaawa hasiissannonsahu adhamara albaanniiti. Hatto yineemmohu mayiraati? Umihunni, lamunku adhamara albaanni tenne hajo daafira mitto afoo ikka hasiissannonsa. Qoleno insa, ooso lossiꞌrate qixxaabbinoronna teꞌee hasaawa hasiissannonsa. Mitu minaannuwinna minaamuwi ooso ile lossiꞌra lowo yannanna wolqa guddanno daafira, adhami gedensaanni ooso ilikkinni mitto woy lame diro keeshsha doodhino. Insa ooso iltukki boode yanna keeshshansa tenne haaro heeshsho rossannonna mimmitunniwa shiqqanno gede kaaꞌlitannonsa.—Efe. 5:33.

6. Heeꞌnoommohu qarrissanno yannara ikkino daafira, mitu minaannuwinna minaamuwi maa assa doodhitino?

⁶ Wolu Kiristaani kayinni, Nohite sase oosonna minaamuwinsa lawishsha harunsa doodhino. Nohiti sase oosonna minaamuwinsa, adhamanni heeꞌre ooso diꞌꞌilino. (Kal. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Phe. 2:5) Yesuusi heeꞌnoommo diro “Nohi yanna” ledo taashshino; qoleno heeꞌnoommoti, “qarrissanno yanna” ikkitinoti dihuluullissannote. (Mat. 24:37; 2 Xim. 3:1) Hakko daafira mitu minaannuwinna minaamuwi ooso iltukkinni keeshshate doodhitino; hatto assansa Yihowara lowo yanna soqqantanno gede kaaꞌlitinonsa.

7. Luqaasi 14:28, 29 nna Lawishsha 21:5 noohu xintu seeri minaannanna minaama kaaꞌlannonsahu hiittoonniiti?

⁷ Hayyoota ikkino minaannuwinna minaamuwi, ooso ila hasiissannonsaronna teꞌee, woy  meꞌꞌe ooso iltannoro murtara albaanni, ‘ofolte maltanno.’ (Luqaasi 14:28, 29 nabbawi.) Batinyu annuwinna amuuwi ooso lossiꞌra woxe calla ikkikkinni, yannano wolqano guddannota coyiꞌranno. Hakko daafira mittu minaanninna minaama aante noo xaꞌmuwa heda hasiissannonsa: ‘Maatenkera hasiisannore shiqishate lamunku looso loosa hasiissannonke? Maatenkera “roore hasiisannori” maatiro lamunku sumuu yinoommo? Lamunku looso loonseemmoha ikkiro, ooso aye towaatanno? Oosonke aye qajeelsanno?’ Minaanninna minaama kuri hajo hasaawannoha ikkiro, Lawishsha 21:5 noo amaale loosunni leellishanno.—Qummeeshsha nabbawi.

8. Kiristaana ikkino annuwinna amuuwira mayi qarra ikkansara dandaanno? Shaqqadu minaanni maa assanno?

⁸ Qaaqquulle ile lossiꞌrate yannanna wolqa hasiissanno; qoleno tini annanna ama gaabbissannota diꞌꞌikkitino. Hakko daafira, minaanninna minaama aana aanaho iltannoha ikkiro, mitto mittonka qaaqqo hasiisanno garinni towaata qarra ikkitansara dandiitanno. Ooso aana aanaho ilino minaannuwinna minaamuwi coyi wolqansara aleenni ikkinota maaxikkinni coyiꞌrino. Ooso aana aanaho iltino ama woꞌma woyite daafurtara dandiitanno. Tini qolte ganyite xiinxallate, huucciꞌratenna soqqamate wolqa hoogganno gede assitasera dandiitanno. Wolu qarri qole, gambooshshunniwa shiqanno roso illachishanna gambooshshuwiinni horo afiꞌra hoogate. Shaqqadu minaanni gambooshshunniwano ikko mini giddo minaamasira ooso towaata kaaꞌlannoseti egennantinote. Lawishshaho isi minaamasira mini giddo assinannire kaaꞌlasera dandaanno. Qoleno baalunku maatete miilla Maatete Magansiꞌranni horo afidhanno gede assate sharramanno. Hattono, Kiristaana ikkitino annuwi, maatensa miilla ledo ganyite soqqansho fultanno.

9-10. Minaanninna minaama qaaqquullensa kaaꞌlate maa assa dandiitanno?

⁹ Annuwunna amuuwu oosonsa Yihowa baxxanno gede kaaꞌlate maa assa dandiitanno? Qaaqquullinsa busha amanyoote harunsitannokki gede kaaꞌla dandiitannohu ma garinniiti? Hanni annuwunna amuuwu assa dandiitannoha mito coye laꞌno.

¹⁰ Yihowa kaaꞌlannoꞌne gede huuccidhe. Saamsooni anni Maanuhenna minaamasi lawishsha harunse. Maanuhe, isinna minaamasi ila afiꞌrannota kullisita qaaqqonsa ma garinni lossiꞌrannoro biddishsha aannonsa gede Yihowa huucciꞌrino.

11. Annuwunna amuuwu Ejjeetto 13:8te kulloonniha Maanuhe lawishsha harunsa dandiitannohu hiittoonniiti?

¹¹ Bosiniyahonna Herzegovinaho heeꞌrannori Nihodinna Olmo yinanni roduuwi Maanuhe lawishsha harunsino. Insa togo yiino: “Maanuhe  gede ninkeno, Yihowa dancha annanna ama ikkineemmo gede rosiisankera huucciꞌnoommo. Yihowa babbaxxitino doogonni, yaano Qaalisi, Qullaawu Maxaafi aana xintantino borro, songotenna jajjabba gambooshshuwa widoonni huuccattonkera dawaro qolinonke.”—Ejjeetto 13:8 nabbawi.

12. Yooseefinna Maariyaami oosonsara dancha lawishsha ikkinohu hiittoonniiti?

¹² Dancha lawishsha ikkensa. Annuwunna amuuwu coyidhannorinni oosonsara lowore rosiisa dandiitanno; ikkollana roore anga qaaqquulleꞌne seekkarano hunarano dandaannohu assooteꞌneeti. Yooseefinna Maariyaami Yesuusirano ikko wole oosonsara dancha lawishsha ikkitinonsata dihuluullammeemmo. Yooseefi maatesira hasiisannore shiqishate jawaate loosino. Qoleno maatesi ayyaanaamittete coye naaddanno gede jawaachishinonsa. (Mar. 4:9, 10) Muse Seeri annu “diru dirunkunni” Yerusaalamete ayirrinsanniha Faasiku Ayyaana ayirrisate maatesi adhe haꞌra hasiissannosi yaannokkiha ikkirono, Yooseefi kayinni maatesi haaꞌre haꞌrannonsa. (Luq. 2:41, 42) Hakkawaro mitu annuwira hatto assa qarrissannoha, hattono yannanna woxe guddannoha lawinonsaha ikkara dandaanno. Yooseefi kayinni ayyaanaamittete coye naadanno; maatesino naaddanno gede jawaachishino. Maariyaamino Qullaawa Borro seekkite affino. Ise, coyidhannorinnino ikko assootisenni oosose Maganu Qaale baxxanno gede rosiissinoti egennantinote.

13. Mittu minaanninna minaama Yooseefinna Maariyaami lawishsha harunsinohu hiittoonniiti?

¹³ Aleenni qummi assiniri Nihodinna Olmo Yooseefinna Maariyaami lawishsha harunsate sharramino. Ikkina kuni lawishshi qaaqqinsa Yihowa baxannonna isira soqqamanno gede asse lossiꞌrate kaaꞌlinonsahu hiittoonniiti? Insa togo yiino: “Heeꞌneemmo heeshshonni Yihowaha xintu seera harunsa mageeshshi geeshsha hasiissannoro qaaqqinkera rosiisate woꞌnaalloommo.” Nihodi lede, “Kiꞌne umiꞌne qaaqqiꞌne ikkara hasidhinanni gedee manna ikke” yee coyiꞌrino.

14. Annuwunna amuuwu oosonsa ayeoo ledo hossannoro afa hasiissannonsahu mayiraati?

¹⁴ Oosoꞌne dancha jaalla doodhitanno gede kaaꞌlensa. Annuwuno amuuwuno, oosonsa ayeoo ledo hossannoronna ma assitanni hossannoro afa hasiissannonsa. Qoleno dagoomittete webisayitenna mobayilensa widoonni hiittoo manni ledo xaaddannorono afa hasiissannonsa. Korkaatuno kuni manni oosonsa hunara woy seekkara dandaanno.—1 Qor. 15:33.

15. Annuwunna amuuwu Jeesi lawishsha harunsa dandiitannohu hiittoonniiti?

¹⁵ Annuwunna amuuwu kompiyuterete woy mobayilete daafira garire affinokkiha ikkiro maa assa dandiitanno? Filippiinsi gobbara heeꞌrannohu Jeesi yinanni rodii togo yiino: “Tekinoolojete daafira gari egenno dinonke. Ikkollana tini, elekitirooniksete uduunnicho garimale horoonsiꞌra gawajjitanno gara oosonkera rosiinseemmokki gede diassitinonke.” Jeesi tekinoolojete daafira gari egenno noosikki daafira calla, oososi elekitirooniksete uduunnicho horoonsidhannota dihoolino. Isi togo yiino: “Qaaqquulliꞌya togoo uduunnicho horoonsidhe haaro afoo rossanno gede, gambooshsheho qixxaabbanno gedenna barru baala Qullaawa Maxaafa nabbabbanno gede jawaachisheemmonsa.” Kiꞌnerano ooso nooꞌneha ikkiro, mobayiletenni mimmitoho sokka soyate woy interneetete aana foto worate daafira, jw.org^® aano noohu “Wedellaho” yaanno gafi hundinni kaaꞌlitannonsa hedo nabbabbinihu gedensaanni hasaabbine egentinoonni? Elektirooniksete Uduunni Araado Ikkinohe? nna Dagoomittete Webisayite Hayyotenni Horoonsiꞌri yitanno viidiyubba oosoꞌne ledo laꞌinihu gedensaanni hasaabbine egentinoonni? b Kuri coyibba, oosoꞌne elekitirooniksete uduunne  hayyotenni horoonsidhanno gede rosiisate lowo geeshsha kaaꞌlitannoꞌne.—Law. 13:20.

16. Batinyu annuwinna amuuwi maa assino? Tini mayi guma abbitino?

¹⁶ Batinyu annuwinna amuuwi, oosonsa Maganoho soqqamatenni dancha lawishsha ikkanno Kiristaaniwa aantanno gede assitanno. Lawishshaho, Kotidivoori yinanni gobbara heeꞌrannori Nedeninna Bomiini yinanni minaanninna minaama, woradu aliidi laꞌꞌaanchi duucha woyite minensa galanno gede koyissanno. Nedeni togo yiino: “Tini qaaqqinkera baasa kaaꞌlitino. Yannate gedensaanni isi suwisaancho ikke soqqama hanafino; xa qole isino riqiwaancho woradu aliidi laꞌꞌaancho ikke soqqamanni no.” Kiꞌneno oosoꞌne togoo jaalooma kalaqidhanno gede assa dandiitinanni?

17-18. Annuwunna amuuwu qaaqquullensa rosiisa hanafa hasiissannonsahu mamooteeti?

¹⁷ Anjensanni kayissine qajeelsensa. Annuwunna amuuwu qaaqquullensa anjensanni kayisse rosiisa danchate. (Law. 22:6) Hanni yannate gedensaanni Phaawuloosira soqqanshote jaala ikkinohu Ximootewoosi lawishsha laꞌno. Amasi Ewuniqenna ahaahesi Loyidi Ximootewoosi ‘anjesinni kayisse’ rosiissinosi.—2 Xim. 1:5; 3:15.

¹⁸ Kotidivoori heeꞌrannori Zhaani-Kiloodinna Piisi yinanni minaanninna minaama leenti oosonsa Yihowa baxxannorenna isira soqqantannore ikkitanno gede asse lossiꞌrino. Kuri minaannanna minaama kaaꞌlinonsari maati? Insa Ewuniqenna Loyidi lawishsha harunsino. Togo yiino: “Maganu Qaali qaaqquullinke wodanira qaꞌmiꞌranno gede assa hananfoommohu insa marqootu heedheennaati.”—Mar. 6:6, 7.

19. Maganu Qaali qaaqquullu wodanira qaꞌmiꞌranno gede assate yaa mayyaate?

¹⁹ Qaaqquullu wodanira Yihowa Qaale qaꞌmisate yaa mayyaate? Qaꞌmisa yine tirroonnihu Ibiraawootu Afii qaali, “marro marro hinge rosiisanna qaagiissa” yitanno tiro afiꞌrino. Hatto assate, annuwunna amuuwu qaaqquullinsa anje heedheenna insa ledo ganye yanna sayisa hasiissannonsa. Qaaqquulleho biddishsha marro marro kula mito woyite caacceessitara dandiitanno. Ikkollana annuwunna amuuwu, qaaqquullinsa Maganu Qaale wodanchitanno gedenna loosunni leellishshanno gede kaaꞌla dandiitannohu hatto assatenni ikkinota qaaga hasiissannonsa.

20. Faarso 127:4 qaaqquulle lossiꞌrate kaaꞌlitannohu hiittoonniitiro xawisi.

²⁰ Xiinxalla ikke. Faarso 127 qaaqquullu worbichu  gede ikkitinota kultanno. (Faarso 127:4 nabbawi.) Worbicho babbaxxinorinni seekka dandiinanni, qoleno geeshshshinsano babbaxxanno; hatteente gede mittu mittunku qaaqqi baxxinoho. Hakko daafira, annuwunna amuuwu mitto mittonka qaaqqo ma garinni qajeelsitannoro afa hasiissannonsa. Lame qaaqquullensa Yihowara soqqantanno gede asse lossiꞌrinori yannanke Israeelera heeꞌranno minaanninna minaama “Mittu mittunku qaaqqira Qullaawa Maxaafa xiinxallinseemmohu addi addinniiti” yiino. Ikkollana mittu mittunku maatete umi, qaaqquulle konni garinni xiinxallisa woyyitannoronna teꞌee mura hasiissannosi.

21. Yihowa annuwanna amuuwa kaaꞌlate maa qixxeessino?

²¹ Mito woyite, annuwunna amuuwu qaaqquullensa rosiisa duha ikkitinonsahu gede assite heddara dandiitanno; ikkollana qaaqquullu Yihowa eltooti. Yihowa insa kaaꞌlate woꞌmante yannara qixxaawinoho. Isi, annuwunna amuuwu huuccidhanno huuccatto macciishshanno. Qoleno, Qullaawu Maxaafi, dirijjitesi qixxeessitanno borronna songote giddo noohu ayyaanaamittetenni gikki yiinohu dancha lawishsha ikkanno annuwinna amuuwi aanno amale widoonni huuccattonsara dawaro qolanno.

22. Annuwunna amuuwu oosonsara aa dandiitannori giddo mitu maati?

²² Mannu ‘Mitto qaaqqo lossate 20 diri hasiisano’ yaanno; ikkollana, annuwunna amuuwu oosonsa lophiturono qaaqquullinsa gede assite laꞌꞌa diagurtanno. Annuwunna amuuwu oosonsara aannohu baalunkunni roorino coyi baxilleho, yannatenna Qullaawu Maxaafi qajeelshaati. Baalunku qaaqquulli uyinoonninsa qajeelsha loosu aana hosiissanno gari babbaxxara dandaanno. Ikkollana, Yihowa baxxanno annuwinna amuuwi lossitinonsate batinye oosora Iisiyaho heedhannoti Joaana Maa yinanni rodoo gede ikke macciishshamannonsa; ise togo yitino: “Anniꞌyanna amaꞌya qajeelsitinoe qajeelsha hedeemma woyite, seejjitinoehuranna Yihowa baxeemma gede rosiissinoe daafira galaxxeemmansa. Insa iltinoeha calla ikkikkinni, hagiirraame heeshsho heeꞌreemma gede kaaꞌlitinoe.” (Law. 23:24, 25) Lowo miliyoone ikkannohu wolu Kiristaanino hatto yee hedanno.