Arfaasa 1, 1918nniti Agarooshshu Shae “1918nni mayi makkaraatikka?” yite hanaffanno. Hatte yannara Awuroppaho Umihu Alamete Oli iibbe nooha ikkirono, hakko diri hanafora ikkinori Qullaawu Maxaafi Rosaanoranna alame woˈmate hagiirsiisannoha lawanno.

Arfaasa 8, 1918nni Peresidaantichu Wudirowu Wilseni Ameerikunnihu Amaalete Minira lallawo shiqishi woyite, “taashshonna geedote keere” abbate kaaˈlanno yee hedannoha 14 coye qummi assino. Isi gobbuwate mereero danchu xaadooshshi heeˈranno gede, jajjabba olu uduunne ajinshanni gedenna “jajjabbano ikko shiimmaadda gobbuwara” kaaˈlannoha “xaphoomu gobbuwa maamara” xintinanni gede coyiˈrino. Isi shiqishinoti “Tonaashoole Hedo” yannate gedensaanni Qaalu Gondoori Maamara xintatenna Versayili yinanniha keeru sheemaate eate kaaˈlitino; kuni sheemaati Umihu Alamete Oli gumulamanno gede assino.

Hakkuyira albaanni noo dirira * gaaru batiˈrinoha ikkirono, Qullaawu Maxaafi Rosaanorano keeru caabbichi xawanni nooha lawanno; Wochi Tawori Bayibili endi Tirakti Sosayitii maamari loosonsa qineessate assidhinohu diru gambooshshiwa ikkinori tenne leellishanno.

Arfaasa 5, 1918nni assinoonnihu konni gambooshshiwa, Beeteeletenni fulinohu egennamino manni dirijjitete giddo umo ikkate woˈnaalino. Richaardi Harvii Baarberi yinannihu songuwa towaatannohu ammanamino rodii gambooshshe huuccattotenni hanafino. Hakkuyira albaanni noo diri giddo loonsoonni looso xawissanno rippoorte shiqinshi gedensaanni, dirijjite riqibbe loossanno roduuwa doorroonni. Roduu Baarberi Jooseefi Raazerfordinna wole lee roduuwa doorranni gede shiqishino. Hakkiinni Qullaawu Maxaafi rosaano ledo sumuu yaa gibbinori giddo mittu, wole lee manna shiqishino; insa giddo mitu Beeteeletenni fultinoreeti. Ikkollana insa qeelantino. Rooriidi manni, dirijjite riqibbe loossanno gede Rodoo Raazerfordinna wole lee ammanantino roduuwa doorino.

Hakko gambooshshiwa noori batinyu roduuwi, “hakkuyira albaanni assidhino gambooshshi baalunkunni roore kuni maassaminoha” ikkinota coyidhino. Ikkollana kuni hagiirrinsa digeedino.

Lowo agana, Qullaawu Maxaafi Rosaano Xawo Fulinoha Dahaawino Coye (Ingilizete Afoo) yaanno maxaafa mannaho tuqissanni keeshshitino. Suwashshu wodani noonsari, konni maxaafi giddo nooha Qullaawu Maxaafi halaale ammante adhitino.

Ediwaaridi Kiristi yinannihu Kanaadaho songuwa towaatanno rodii, Xawo Fulinoha Dahaawino Coye yaanno maxaafa nabbawe onte lamala giddo halaale ammane adhino minaanninna minaama daafira coyiˈrino. Isi togo yiino: “Kuri minaanninna minaama woˈmunni woˈma murciˈrino; hattono ayyaanaamittetenni lophanni no.”

Mittu manchi Xawo Fulinoha Dahaawino Coye yaanno maxaafa afiˈre nabbawi gedensaanni nabbawinore jaallasira kulino. Isira konni maxaafi giddo noo sokka dhagge ikkitinosi. Isi togo yiino: “Sayikki Doogaancho yinanni qachi widoonni hige haˈranni heeˈreenna mitturichi qote ganie; umi qara  ganinoehu kincho lawinoe; kayinni ganinoehu kincho ikkikkinni ‘Xawo Fulinoha Dahaawino Coye’ yinanni maxaafaati. Hakkonne maxaafa minira abbiˈre nabbawe gudummo. . . . Hakkunni gedensaanni, mittu sawaakichi hanqe konne maxaafa maskootete widoonni qole olinota huwatoommo. . . . Kuni sawaakichi assinori, isi rosiisino rosinni woy heeshshosi giddo assinohu wolu baalunku coyinni roore batinyu manni addu hexxo afiˈranno gede kaaˈlinoha lawannoe. . . . Kuni sawaakichi hanqe assinori xa ninke Magano guwisiˈneemmo faro faninonke.”

Hakku sawaakichi assinori hatte yannara rosaminoreeti. Kanaadu gashshooti Ammajje 12, 1918nni, Xawo Fulinoha Dahaawino Coye yaanno maxaafi soˈrisiissannotanna mannu ola olama giwanno gede assitanno hedo amadino yee konne maxaafa beebba agawino. Hakkuyi gedensaanni Ameeriku gashshootino hatto assino. Gashshootu worino qotaano dirijjite massaggannore amadisiissanno faro hasidhanni Niwu Yorkete, Pensiliveeniyahonna Kaalifoorniyaho noo Beeteelenna addi addi biironke noowa hadhino. Badheessa 14, 1918nni Ameerikunniti Taashsho Laˈanno Gaamo Xawo Fulinoha Dahaawino Coye yaanno maxaafi olaho guficho ikkanno, hattono fojo fushshanno maxaafaati yite konne maxaafa agabbino.

Onkoleessa 7, 1918nni Ameerikunniti Taashsho Laˈanno Gaamo Jiyovaani Decheeka, Jiyorji Fisheri, Alekisaanderi Maakimilaani, Rooberti Maartini, Firaanki Roobiseni, Jooseefi Raazerfoordi, Wiliyaami Vaani Amberginna Kileeteni Wudiworzi yinanni roduuwira kissete woraqata sokkino. Insa “affanni heedhe seera diigge mannu hajajamannokkinna ammanamannokki gede, hattono olamaasinenna Ameerikunnita baaru olanto kaaˈlannokki gede assitanni no” yine kassansoonninsa. Insa hajo Ella 3, 1918nni laˈˈa hananfoonni; ikkirono insa usurranninsata affino. Hatto yineemmohu mayiraati?

Ameerikunnihu xaphoomu xawaqi insa diiggino yine kassansoonninsahu fojo fushshate seeri, “totao gargarate kaaˈlitannote dancha doogooti” yee xawisino. Onkoleessa 16, 1918nni Amaalete Mini konne seera woyyeessinanni gede shiqqino hedo macciishsha giwino; hakkonne seera woyyeessinoonniha ikkoommero “dancha hedonni kaˈe gara ikkinore” halashshitannori agarooshshe afidhanno. Insa roore anga heewisantinohu Xawo Fulinoha Dahaawino Coye yaanno maxaafi daafiraati. Mitte Ameerikunniti Amaalete Mini borro tenne daafira xawissanni togo yitanno: “Totao halashshanno coyi giddo mittu ‘Xawo Fulinoha Dahaawino Coye’ yaanno maxaafaati. . . . Kuni maxaafi, olamaasine alaamanke mishshannonna . . . mannu olaho haˈra giwanno gede assanno.”

Ella 20, 1918nni daanyootu settu roduuwira yoo yitino. Hakkiinni layinki barra mittu daanyi yinoonni yoo togo yee xawisino: “Kuri mannooti gobba tuqissannohu ammaˈnote totai, mitte Jarmanete Olanto gaamonni roore gawajjannoho. . . . Konnira insa seekke qorichisha hasiissanno.” Lame lamala gedensaanni, kuri settu roduuwi 10nni kayise 20 diri geeshsha usurantanno gede Atilaanta Jiyoorjiyaho noohu Federaalete Usuri Minira eessinoonni.

Hatte yannara Qullaawu Maxaafi Rosaanora buutote darti iillinonsa. Federaalenniti Mashalaqqe Qottanno Uurrinsha (FBI) Qullaawu Maxaafi Rosaano  assitannore qottanno; hakkiinni insa lowo kume ikkitanno mashalaqqe afidhino. Tini mashalaqqe roduuwu sabbakate looso loosa agura hoogate murcidhinota leellishshanno.

Orlaando, Filoriida heeˈrannohu poostu mini sooreessi FBI dirijjitera togo yee sokka borreessino: “[Qullaawu Maxaafi Rosaano] katamu giddo minunni mine hadhanni no. Insa duucha woyite togo assitannohu hashshaati. . . . Insa dartu iillinsarono sabbaka agura hoogate murcidhe kaˈinoha lawanno.”

Olu Kifile koloneelichi yannate gedensaanni Aliidi Bisi miila ikke soqqaminohu Roduu Firederiki Firaanzi daafira FBI biirora togo yee sokka borreessino: “Firederiki Firaanzi . . . lowo kume ikkannoha ‘Xawo Fulinoha Dahaawino Coye’ yaanno maxaafa diinaggaawe hiˈranni no.”

Chaarlisi Fekeli yinannihu yannate gedensaanni Aliidi Bisi miila ikke soqqamino rodiirano buutote darti iillinosi. Gashshootu aana noori, Xawo Fulinoha Dahaawino Coye yaanno maxaafa tuqisino daafira usurtinosi; hattono isi soyannotano ikko wolu manni soyannosi sokka illaallissanno. Iso “Ostiriyaho haˈlanno diinankeeti” yite mitto agana woˈma Maltimoori, Meerilaandi yinanniwa usurtinosi. Isi qortannosirira waajjikkinni farciˈri woyite Phaawuloosi 1 Qorontoosi 9:16te aana “Dancha duduwo kula hoogummoro anera bayisibao” yee coyiˈrinota qaagino. *

Qullaawu Maxaafi Rosaano diinaggaabbe sabbakkinotano agurranna, Atilaanta yinanniwa usurantino roduuwa tirsiisate baasa sharrantino. Ana Kateriini Gaardineri yinanni rodii togo yiino: “Insa tirsiisate dandaaminkere baala assinoommo. Roduuwu usurantu yannara, furma ganannonke manna hasiˈnanni minunni mine haˈnoommo. Lowo kume ikkanno manni furma ganinonke! Konni mannira addu Kiristaana ikkinoommotanna roduuwanke assitinori nookkiha beebba usurroonninsata kulleemmo.”

Hattenne fonqolu yannara, roduuwa ayyaanaamittetenni kaajjishate jajjabba gambooshshuwa ganyine assinanni. Sadaasa 15, 1918nniti Agarooshshu Shae togo yitanno: “Tayixe 40 saˈannota . . . jajjabba gambooshshuwa assinoonni. . . . Kuri gambooshshuwawiinni hagiirsiissanno rippoorte sonkoonninke. Konni albaanni diru giddo jajjabba gambooshshuwa assinannihu hawado callaati; tayixe kayinni aganu kiiro haammata togoo gambooshshuwa assinoonni.”

Suwashshu wodani noonsari dancha duduwo macciishshite adhitino. Ohayo giddo Kiliivilaandi yinanniwa assinoonnihu jawu gambooshshiwa 1,200 meddi yaanno manni gamba yiino; hattono 42 manni cuuamino; cuuamino manni giddo mittu qaaqqoho. Isi “Magano baxannonna Isira soqqamate murciˈrino gara wolu jajjabbu manni laoommero insa hatto assa hoogansanni saaltara dandiitanno.”

Qullaawu Maxaafi Rosaano 1918 goofara rahe noo yannara, albillitte mayi ikkannoro diaffino. Birukiliini noota mite hintsuwa hirroonni; hattono qara biiro Pensiliveeniyaho Pitisibergi yinanniwa heedhanno gede assinoonni. Alba dirijjite riqibbe loossanno roduuwi usuru mine shette no yannara, dirijjitete miilla Arfaasa 4, 1919nni wole diru gambooshshe assate dinye amaddino. Hakkiinni mayi ikkiyya?

Roduuwinke hexxo mudhite loosonsa loosa diagurtino. Insa Maganu kaaˈlannonsata addaxxitino daafira, 1919nnihu diru qummeeshshi “Ate shinara seekkinanni bagadi shuffanno” yaannoha ikkanno gede doortino. (Isa. 54:17) Hakkuyi gedensaanni insa ammanansa kaajjishshannonna albansaanni noohu bayiru loosira jawaante afidhanno gede kaaˈlitannonsa taashshora qixxaabbino.