1, 2. (a) Mittu Kiristaanchira heeshshosi giddo hedeweelcho iillitasira dandiitannohu hiittoonniiti? (Hanafote noo misile lai.) (b) Faarso 131 kultanno garinni giddiidi keerinke baˈˈannokki gede mayi kaaˈlannonke?

LOOYIDINNA Aleksaandira yinanni minaanninna minaama 25 saˈˈanno diro Beeteelete soqqami gedensaanni qanchoho soqqamanno gede kullinsata, umi qara dadillino. Looyidi togo yiino: “Beeteelete looseemmo looso lowo geeshsha baxeemmo daafira, wolewa soqqama horo dandeemmokkiha lawinoe. Qanchoho soqqammeemmo gede assinoonnita giwoommokkiha ikkirono, boode yanna geeshsha tunge agurroonnieha lawinoe. Mito woyite qancho hawallella sonkinke yee hedeemmo; wole woyite qole Beeteelete fulankenni baasa dadilleemmo.”

² Heeshshonke gari hedeweelcho soorramanno woyite, tini yaandeemmonna dadillineemmo gede assitankera dandiitanno. (Law. 12:25) Iillinonke coyi ledo sumuu yaa qarrissannonke woyite “harshammonna keere” afiˈrate mayi kaaˈlannonke? (Faarso 131:1-3 nabbawi.) Hanni Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnirinna yannankera noori mite Maganu soqqamaano heeshshonsa  gari soorramirono surrete keere afiˈra dandiitinohu hiittoonniitiro laˈno.

3. Yooseefira mayi tuncu yiinosi?

³ Yooseefi roduuwisi borojjimmate hirtusi yannara 17 diri balla ikkannosi. Insa Yooseefi hirtinohu, annisi iso baxannosi daafira hinaasseeti. (Kal. 37:2-4, 23-28) Yooseefi mito 13 ikkanno diro Gibitsete borojjicho ikke hattono usurame keeshshino; qoleno Yooseefi baxannosi annisiwinni xeeritiˈre heeˈrino. Hatte yannara Yooseefi hexxo mudhannokkinna giiramannokki gede kaaˈlinosiri maati?

4. (a) Yooseefi usuru mine heeˈre mayi aana illachishino? (b) Yihowa Yooseefi huuccattora dawaro qolinohu hiittoonniiti?

⁴ Yooseefi usuru mine qarrame heeˈre, Yihowa maassiˈrinosi gara hedinoha ikkara dandaanno. (Kal. 39:21; Far. 105:17-19) Yooseefi wedellichu heeˈre lainoti albillitte ikkannore leellishshanno ajuuja, Yihowa baxannosita huwatanno gede assitinosi. (Kal. 37:5-11) Qoleno isi duucha hige xissosi Yihowara kuˈlinoha ikkara dandaanno. (Far. 145:18) Yihowa Yooseefi giddosinni huucciˈrino huuccatto macciishshe aye geeshshi fonqoli iillisirono ‘ledosi noota’ kule jawaachishinosi.—Soq. 7:9, 10. *

5. “Maganu keeri” Yihowara soqqamate murciˈneemmo gede kaaˈlannonkehu hiittoonniiti?

⁵ Yannankerano fonqolo ikkannori iillinkero, “Maganu keeri” surrete salaame afiˈneemmo gede kaaˈlannonke. (Filiphisiyusi Sokka 4:6, 7 nabbawi.) Konnira, yaachishanno coyi iillannonke woyite Yihowa huucciˈneemmoha ikkiro, Maganu keeri hexxo mudhinummokkinni isira soqqammeemmo gede assannonke. Hanni tenne leellishannoha mito yannanke lawishsha laˈno.

6, 7. Hasiisannonkere bande kulle huucciˈra giddiidi keere afiˈrate kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti? (Lawishsha kuli.)

⁶ Riyaananna Juuliyeeti baxxitino suwisaano ikkite soqqama agurtanno gede kullinsata lowo geeshsha dadillino. Riyaana togo yiino: “Tenne daafira Yihowara xawinse kuˈlinoommo. Tini iso addaxxineemmota leellinsheemmo faro ikkitinota anfoommo. Songonkera batinyu haaruuddu roduuwi no; konnira Yihowa kuri roduuwira ammanatenni dancha lawishsha ikkineemmo gede kaaˈlankera huucciˈnoommo.”

⁷ Yihowa huuccattonsara dawaro qolinohu hiittoonniiti? Riyaana togo yiino: “Huuccatto assiˈne kaˈnanni heeˈneenna, umi qara macciishshantinonketi gara ikkitinokki hedonna yaaddo hiikka higguro dianfoommo. Maganu keeri wodanankenna surrenke agarino. Gara ikkitino lao heedhunkero, Yihowa woˈmante yannara horoonsiˈrannonketa buunxoommo.”

8-10. (a) Maganu ayyaani yaachishannore dandee heeˈrate kaaˈlannonkehu hiittoonniiti? (b) Yihowara soqqamate aana illachinsheemmoha ikkiro, isi kaaˈlannonkehu hiittoonniiti?

⁸ Maganu ayyaani harshammo afiˈneemmonna heeshshonke giddo roore hasiisannori maatiro kultanno qummeeshshuwa aana illachinsheemmo gede kaaˈlannonke. (Yohaannisi 14:26, 27 nabbawi.) Hanni Beeteelete 25 meddi yaanno diro soqqaminori Filippinna Meeri yinanni minaanninna minaama lawishsha laˈno. Shoolu agani giddo lamunku amansanna fiixansa shiiˈrino, hattono surrete dhibbi noosiha Meeri anna towaata hasiissinonsa.

⁹ Filippi togo yiino: “Hatte yannara cincoommoha  lawinoeha ikkirono, xeinoeri no. Mitte Agarooshshu Shaera xiinxallote birxichi giddo Qolasiyaasi Sokka 1:11 laoommo. Hatte yannara cincoommoha ikkirono, hatto assoommohu woˈmunni woˈma diˈˈikkino. ‘Baalanka coye hagiirrunni dandaa’ hasiissinoe. Kuni qummeeshshi, hagiirriˈya xintaminohu heeshshoˈya gari aana ikkikkinni heeshshoˈya giddo Maganu ayyaani loosanno gede assiˈrate aana ikkinota huwateemmo gede kaaˈlinoe.”

¹⁰ Filippinna Meeri Yihowara soqqamate aana illachishino daafira, Isi duucha doogonni maassiˈrinonsa. Insa Beeteelete fulanni heeˈre, lamalate giddo haammata higge xiinxalla hasidhannota worbuulle Qullaawu Maxaafi xiinxallo afiˈrino. Meeri “Xiinxallo afiˈranke hagiirraamma ikkineemmo gede kaaˈlitinonke; qoleno Yihowa tenne doogonni tugannonkekkita kulanni noonke” yitino.

11, 12. (a) Yooseefi Yihowa maassiˈranno coye assinohu hiittoonniiti? (b) Yihowa Yooseefi cincino daafira kiisinosihu hiittoonniiti?

¹¹ Heeshshonke giddo hendoommokki coyi tuncu yaannonke woyite, qarrinke daafira calla hendanni yaandeemmoha ikkara dandaanno. Ikkollana Yooseefi buutote qarri iillisi yannara, quwa sae yaada agure dandaamisire assino. Yooseefi Phoxifaari mine heeˈre diinaggaawe loosinonte gede, usuru mine heeˈreno usuru mini roorrichi hajajannosire baala loosino.—Kal. 39:21-23.

¹² Mitto barra Yooseefira, alba Feriooni mine lowo silxaane noonsa usuranyoota agaranno gede kulloonnisi. Insa Yooseefi shaqqado ikkinota wodanchitino daafira, qarransanna laˈinota hibbo ikkitanno ajuuja kultinosi. (Kal. 40:5-8) Hakka woyitira Yooseefi wodanchinokkiha ikkirono, tini isi yannate gedensaanni wolapho afiˈranno gede assitanno ikkitooti. Yooseefi hakkuyi gedensaanni usuru mine lame diro keeshshinoha ikkirono, yannate gedensaanni tidhamino, qoleno hakko barranni Gibitsete gobbara layinki gashshaancho ikkino.—Kal. 41:1, 14-16, 39-41.

13. Heeˈnoommo gari ikkihano ikkiro, Yinowa maassiˈranno coye assa dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹³ Ninkerano Yooseefi gede wolqankera aleenni ikkino coyi iillankera dandaanno. Ikkollana kaajjine uurrinummoronna dandiinummore baala assinummoro Yihowa maassiˈrannore assinanni heeˈnoommo. (Far. 37:5) Mito woyite ‘garu baˈˈankera’ dandaanno; ikkirono Phaawuloosi xawisino garinni ‘hexxo dimudhineemmo.’ (2 Qor. 4:8) Hakko iso soqqanshonke aana illachinsheemmoha ikkiro, Yihowa ledonke ikkanno.

14-16. Wongeelaawichu Filiphoosi heeshshosi gari soorraminoha ikkirono soqqanshosi aana illachishinohu hiittoonniiti?

¹⁴ Wongeelaawichu Filiphoosi heeshshosi gari soorraminoha ikkirono, soqqanshosi aana illachishino. Yerusaalamete, Isxifaanoosi shini gedensaanni Kiristaanaho buutote darti iillino. * Hatte yannara Filiphoosi haaro soqqanshote qoosso afiˈre no. (Soq. 6:1-6) Ikkollana Kiristaanu darame wolewa haˈri yannara Filiphoosi anga xaaxire diofollino. Hatteentenni isi sabbakara Samaariya haˈrino; hakkiicho dancha duduwo macciishsha hasiissannonsahu batinyu manni no.—Mat. 10:5; Soq. 8:1, 5.

¹⁵ Filiphoosi Maganu ayyaani massagisiwa baalawa haˈrate maahoyye yiino; konni daafira Yihowa danchu duduwi iillinokkiwa iillishate horoonsiˈrinosi. Batinyu Yihudooti Samaariyu manna woffi assite laˈanno, hattono beebba assidhannonsa; Filiphoosi kayinni Samaariyu manna mulla kae digiwinonsa; hatteentenni insara dancha duduwo hagiirrunni duduwino. Konnira Samaariyu manni “mittu wodaninni seekke macciishshisi.”—Soq. 8:6-8.

¹⁶ Hakkiinni Maganu ayyaani Filiphoosi Azoxoosinna Qiisaariya haaˈre haˈrinosi; kuri lamente katammara Yihudu wido ikkinokkihu batinyu manni no. (Soq. 8:39, 40) Filiphoosi Samaariyaho sabbakihunni mitu 20 diri gedensaanni xaano heeshshosi gari soorramino. Hatte yannara isi sabbakanno qoqqowira maate xintire heeˈra hanafino. Filiphoosira heeshshosi gari soorraminoha ikkirono, soqqanshote aana illachishasinni Yihowa isono ikko maatesi maassiˈrinonsa.—Soq. 21:8, 9.

17, 18. Heeshshonke gari soorramanno woyite soqqanshote aana illachisha kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?

¹⁷ Batinye woˈma yanna soqqamaano, heeshshonsa gari soorramirono, soqqanshote aana illachishansa hagiirrinsa baˈˈannokki gede kaaˈlitinonsata coyidhino. Osiborninna Poliiti Wodiidi Afiriki Beeteelenni fuli yannara, bayichonko shiima saate calla loosanno loosonna mine afiˈrannoha lawinonsa. Osiborni togo yiino: “Ninke hendoommo garinni looso mulenni diafiˈnoommo.” Minaamasi Poliiti togo yitino: “Sasu agani geeshsha looso diafiˈnoommo, qoleno suuqiˈnoommo woxi dinonke. Hatte yannara baasa qarrammoommo.”

¹⁸ Insa konne qarra dandee saˈˈanno gede kaaˈlinonsari maati? Osibornni togo yiino:  “Songote ledo soqqamanke hedonke billaallitannokkinna gara ikkitino lao heedhannonke gede kaaˈlitinonke. Qucuˈmi yine yaada agurre, sabbakate loosi aana illachinshoommo; tini qolte lowo hagiirre afiˈneemmo gede kaaˈlitinonke. Looso hasiˈnanni keeshshine, yannate gedensaanni afiˈnoommo.”

19-21. (a) Giddiidi keerinke baˈˈannokki gede mayi kaaˈlannonke? (b) Heeshshonke gari hedeweelcho soorramanno woyite, hakko garinni heeˈrate sharramanke maaho kaaˈlitannonke?

¹⁹ Kuri lawishshuwa leellishshannonte gede, dandiinummore baala assinummoronna Yihowa addaxxinummoro giddiidi keerinke baikkinni heeˈra dandiineemmo. (Mikiyaasi 7:7 nabbawi.) Isinni yannate gedensaanni, heeshshonke biddi assiˈranke Yihowa ledo noonke jaaloomi kaajjanno gede assitinota wodanchinamora dandiineemmo. Aleenni qummi assiniti Poliiti togo yitino: “Beeteeletenni fulle qanchoho soqqamanke, fonqolo ikkannori iillannonke woyite nafa Yihowa addaxxa roseemma gede kaaˈlitinoe. Hattono Yihowa ledo nooe jaaloomi kaajjino.”

²⁰ Aleenni qummi assiniti Meeri suwisaancho ikkite heedhe geedhino annase towaaxxitanni no. Ise togo yitino: “Yaachishanno coyi iillannoe woyite, wodanaaˈma, huuccatto assiˈranna fooliishshiˈra hasiissannoeta rosoomma. Baalunkunni roore duhaˈya Yihowa aana tuqqa rosoomma; albillitteno hatto assa hasiissannoe.”

²¹ Hanafote kulliri Looyidinna Aleksaandira, heeshshonsa gari soorrami yannara ammanansa hedinokki garinni fonqolantinota xawisino. Ikkollana insa togo yiino: “Ammananke fonqolanno coyi ammananke kaajjadoteronna teˈee leellishanno; ammananke qarru yannara sheshifachishshannonke geeshshita ikkitinota wodanchinoommo. Xa albinni roore dancha manna ikkinoommo.”

22. Heeshshonke gari soorramanno woyite dandiinummore baala assinummoro, maa addaxxa dandiineemmo?

²² Heeshshokki gari hedeweelcho soorramiro lawishshaho, soqqanshote qoossokki soorranturo, ordu fayyimma hoogittoro woy maatete giddo loosu lexxannohe woyite Yihowa towaatannohetanna kaaˈlo hasiissannohe yannara kaaˈlannoheta huluullantooti. (Ibi. 4:16; 1 Phe. 5:6, 7) Hattono konne tunceenya danchurira horoonsiˈri. Huuccattotenni iimi Annikkiwa shiqi, woˈmunni woˈma iso addaxxa rosi. Hatto assittoro atino heeshshokki gari soorramirono giddiidi keerikki baikkinni heeˈra dandaatto.