ILAMOOMMOHU 1934nniiti. Anniꞌyanna amaꞌya Fireedinna Ediina Molohaani Kiristaanaho. Insa Yihowa baxeemmo gede asse lossinoe daafira tashshi yiinoe. Ani ilamummo yannara insa Qullaawu Maxaafi Rosaano (Yihowa Farciꞌraasine) ikkinku 20 diro ikkinonsa. Maatenke heedhannohu Kansaasira wodiidi-soojjaatoonni noohu Parsenzi yinannihu shiimu katamiraati. Ninke songora rooru roduuwi buurantinoreeti. Maatenke songote gambooshshe haꞌranna Maganu Qaali halaale sabbaka baxxanno. Qidaamete soodo barri widoonni doogote soqqammeemmo; hatte yannara tenne gudumaalu soqqansho yinanni. Mito woyite daafursannonkeha ikkirono, Anninke soqqanshote gedensaanni ayisikireeme hire hagiirsiisannonke.

Songonke shiima ikkiturono, soqqanshote qoqqowinke halaꞌladoho; qoleno batinye shiimmaadda katammanna batinye irshu qacha afiꞌrino. Irshu giddo soqqammeemmo woyite borronke akkaakiltetenni, quuphunninna lukkuwunni soorriꞌneemmo. Anniꞌya tenne borrora balaxe fushsho fushshanno daafira, tenne sagale mine inteemmo.

Anniꞌyaranna amaꞌyara sabbakate horoonsiꞌranno fonogiraafe noonsa. Hatte yannara fonogiraafe fana gari geeshsha dandeemmokkiha ikkirono, anniꞌyanna amaꞌya manna galagale mare hasaawisannonna Qullaawa Maxaafa xiinxallisanno yannara qaddaꞌnoonnita Roduu Raazerfoordi lallawo fananno woyite kaaꞌleemmonsa.

Anniꞌya hatte yannara makeeninke aana lowo mayikirafoone qasino. Kuni makeeni Maganu Mangiste sokka duduwate baasa kaaꞌlinonke. Duucha woyite qaddaꞌnoonnita Qullaawu Maxaafi lallawo fannammora albaanni mannu hasatto kakkayisate qaddaꞌnoonni muuziiqa fanneemmo. Lallawo gooffanno woyite, hasatto noosi manchira borro elleemmo.

Anniꞌya Sambatu barra mayikirafoone  qansoonni makeena Kaansaasi noohu Cheeri yinannihu shiimu katamira mannu boohaaranno paarke haaꞌre haꞌri; hakkiinni polise anniꞌyara katamu giddo mannu boohaaranno paarke maayikiraafone qansoonni makeena eessinara fajjitannokkita kultinosi. Konnira anniꞌya insa ledo heewisama agure mannu sokka macciishsha dandaanno gede makeena wole widoonni noo doogo masse paarkete alba qole uurrisi. Tenne yannara anniꞌyanna bayiru rodiiꞌya Jeeri ledo soqqama hagiirsiissannote.

Hakkiinni 1930 balla sokkanke giwanno manni noo qoqqowira baxxino zamachinni sabbankummo. Hanafote kulummoꞌnente gede duuꞌmo saaqqukkinni kaꞌne mannu mini xullora woroonni qolle tiraakte ranke worre haꞌneemmo. Hakkiinni polise amaddinohu nooronna teꞌee buuxate baalunku katamu gobbaanni xaandeemmo.

Hatte yannara hagiirsiissanno soqqansho giddo mitte, Maganu Mangiste egensiisate badheenna albaa borro suxxine katamu giddo salfetenni haꞌnanni hayyooti. Mitte hige roduuwu woluwiinni katamanke dagge “Ammaꞌno Woshshaadotenna Doogaanchote” yitanno borro suxxite katamu giddo doyitino. Insa katamu giddo 1.6 km ikkitanno doogo doyitu gedensaanni ninketa daggino. Insara doogote iillinonsa qarri dino; isinni hasatto noonsaha lowo manna afidhino.

Maatenke jajjabba gambooshshe assiꞌrate duucha woyite Kansaasinni Tekisaasi yinanniwa hadhanno. Anniꞌya baaburu dirijjitera loosanno daafira, woxe baantummokkinni baaburunni jajjabba gambooshshenna fiixinkewa haꞌra dandiineemmo. Fireedi Wismaari yinannihu amaꞌya rodiinna minaamasi Yuleeli, heedhannohu Tekisaasete Tempili yinanniwaati. Abbiꞌya Fireedi 1900 balla wedellichu heeꞌre halaale rose cuuamino; hattono rosinore amaꞌyaranna wolu roduuwisira kulino. Isi mereerimu Tekisaasira zoonete soqqamaancho (xa woradu aliidi laꞌꞌaancho yinanni) ikke soqqamino daafira hakko heeꞌrannohu batinyu roduuwi egenninosi. Isi shaqqadohonna hagiirraamoho. Isi halaaleho laalaatannoha ikkino daafira dancha lawishsha ikkinoe.

Maatenke 1941nni jawa gambooshshe assiꞌrate St. Luwisi, Mizuuri yinanniwa hadhu. Hatte yannara qaaqquullu baalu Roduu Raazerfoordi shiqishannota “Mootete Ooso” yitanno lallawo seekkite macciishshitara yine madirakete mule ofoltanno gede assinoonni. Tenne lallawo jeefora, 15,000 ikkanno qaaqquullira baxxino aamamooshshe uyininsa. Roduu Raazerfoordinna kaaꞌlaannosi mittu mittunkura Ooso yaannoha haaro maxaafa uyitunke.

Dotteessa 1943nni “Loosoho Halloꞌne Qodhe” yaannoha jawa gambooshshe Kooffiivaali, Kansaasi yinanniwa assini. Hakkiicho Tiokiraasenniha Soqqanshote Rosi Mine yinannihu songuwa baalate assinanni gambooshshi hanafannota egensiinsi; hakkiinni 52 roso afidhinota konni rosi minira horoonsiꞌnanni buukileete uyininke. Layinki diro mite yee rosaanote kifile shiqishummo. Hakkonni  gambooshshiwa wolu boodu manni ledo qiidado buera cuuamoommo daafira hakku gambooshshi anera baxxinoho.

Layinki dirimi roso 1951nni gudummo yannara, albillittete daafira doodha hasiissinoe. Rodiiꞌya Jeeri alba Beeteelete soqqamino. Anino Beeteele ea hasiꞌroommo daafira, forme wonshe Birukiliini biiro soyummo. Shiima yanna gedensaanni Badheessa 10, 1952nni Beeteelete soqqameemmo gede koyinsie. Hatto assaꞌya woꞌmu wodaniꞌyanni Maganoho soqqameemmo gede kaaꞌlitinoe daafira, hakkonne doorsha doodhaꞌyanni tashshi yiinoe.

Metseettanna wole borruwa qixxeessate loosiꞌra kaaꞌla hasiꞌroommo daafira, borro attammanni kifilera looseemmo gede assinannie yee hedoommo. Ikkollana sagale shiqisheemmoha ikkeemmo gedenna yannate gedensaanni qole sagale qisheemmo gede assinie; hatte yannara lowore rosoommo. Konnira borro attamate looso horo diloosoommo. Ikkollana sagale qinshanni kifilera loonseemmohu bado badotenni ikkino daafira, barru giddo boode tirfe yanna heedhannoe; hatte yanna giddo Beeteelennihu maxaaffate minira haꞌre xiinxalleemmo. Tini ayyaanaamittetenni lopheemmonna ammanaꞌya kaajjitanno gede kaaꞌlitinoe. Qoleno danduummo geeshsha Yihowara Beeteelete soqqamate murciꞌreemmo gede assitinoe. Rodiiꞌya Jeeri 1949nni Beeteeletenni fule Patirishiya yinanni rodoo adhino; ikkollana insa heeꞌrannohu Birukiliini muleeti. Insa Beeteele eummo balla baasa kaaꞌlinoe, hattono jawaachishinoe.

Beeteele eummohunni shiima yanna gedensaanni Beeteeletenni hadhe lallawo shiqishshanno roduuwa ledate fonqolo qixxeessinoonni. Tenne qoosso afidhino roduuwi, Birukiliininni 322 km xeertidhe noo songuwa geeshsha hadhe lallawo shiqishshanno, hattono songuwate ledo qanchu soqqansho soqqantanno. Anino tenne qoosso afiꞌroommo. Hatte yannara manna baalaho shiqqanno lallawo mitte saate ikkitanno. Duucha woyite kuri songuwa haꞌreemmohu baaburunniiti. Mitte hige 1954nni Sambatu barra qorre qiide heeꞌreenna ikkinore qaageemmo. Niyu Yorke hige baabura gidde Beeteele hashshikkinni iillate haꞌranni doogote heeꞌreenna wolqaataame bubbenna kaade afidhino hombobolatte kaꞌu. Konnira korreentetenni loossannoti baaburu motore loosa agurtino daafira, Niyu Yorke iilloommohu layinki barra Sanyo soodo tonaa mite saatenniiti. Niyu Yorketenni baabura gidde Birukiliini haꞌrummo; maranni heeꞌre sagale qinshanniwa haꞌre looso hanafummo; hakko barra looso barrisiꞌre eoommo, qoleno baaburu giddo ofolle geleelo galoommo daafira daafursinoe. Ikkollana kuni tunceenyi roduuwiꞌyara soqqamate qoosso afiꞌreemmonna batinye haaro jaalla afiꞌreemmo faro faninoe daafira tashshi yiinoe.

Beeteele eummo balla, WBBR yinannihu raadoonete xaawira looseemmo gede koyinsoonnie. Raadoonete xaawi noohu 124 Kolombiya Heyitisi yinanniwa layinki hintsi aanaati. Hatte yannara raadoonetenni lamalate kiiro qullaawu maxaafi hasaawa gaamotenni hasaabbanni shiqishshannori giddo mittu aneeti. Beeteelete lowo diro soqqaminohu Roduu Makimiilaani tenne raadoonete pirogiraamera ganye shiqishanno. Iso Maaki yine woshshineemmosi. Isi lowo fonqolo qeele sae Yihowara ammaname soqqaminoha ikkino daafira, wedellu roduuwira dancha lawishsha ikkinonke.

Hakkiinni Giliyaadi Rosi Mini ledo xaadooshshe afiꞌrino looso looseemmo gede 1958nni koyinsie. Ane loosi rosu mininni maassantino roduuwi viiza afidhannonna soqqantanno gobba hadhanno gara biddi assate. Hatte yannara horophillu waagi giira kaxxino daafira, horophillunni hadhannori shiima roduuwa callaho. Afirikanna Iisiya sonkoonniri hadhannohu uduunne hogobbanno yowolonniiti. Yannate gedensaanni jettetenni haꞌra hananfita horophillu waagi dirrino; hakkiinni misiyoone soqqantanno gobba horophillunni soya hananfoonni.

Hakkiinni 1961nni assinannite baxxitino gambooshshuwara Ameerikunni Awuroppa  hadhannota kiru horophilla qixxeesseemmo gede kullie. Ani kiru horophillinni Niyu Yorketenni Jarmanete Hambergi yinanniwa assinanniha baxxino gambooshshe haꞌrummo. Gambooshshu gedensaanni aninna wolu sasu Beeteelete soqqantanno roduuwi makeena karaayyaꞌne Jarmanetenni Roomaho noota sinu biiro towaatate Ixaaliya haꞌnummo. Hakkiinni Pireniizi yinanni ilaalla widoo hinge Faransaye, hattono sabbakate loosonke agamboonniwa Ispeene haꞌnummo. Hakkiicho Barseloona heedhanno roduuwinkera mite borro afanshu gede assine uyinoommonsa. Insa ledo xaadankenni tashshi yiinonke! Hakkiinni Amesterdaami dange horophillunni Niyu Yorke haꞌnummo.

Mittu diri gedensaanni, alamete doyichora assinannita baxxitino gambooshshuwa hadhanno roduuwira mito coye biddi asseemmo gede kulloonnie. Hakkiinni 1963nni “Hegeriha Dancha Duduwo” yaannoha baxxino gambooshshe assiꞌrate 583 ikkitanno roduuwi Awuroppa, Iisiya, Wodiidi Paasifike, hakkiinni qole Kaalifoorniyaho Honolulu, Hawayiinna Pasadeena yinanniwa hadhanno. Qoleno insa Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnita Libaanoosinna Yordaanosi yinanni gobbuwa daaꞌꞌatate hadhanno. Beeteelete nooti ninke gaamo kuri roduuwi hodhishsha, hoteelenna martanno gobba viiza afidhanno gede assitanno.

Ella 29, 1963nni Laayila Rojersi yinannita Mizuurinni daggino rodoo adhummo; ise Beeteele eꞌinohu 1960nniiti. Hakku diri anera baxxinoho. Sarge assiꞌnummohunni mitte lamala gedensaanni, Layilanna ani Giriike, Gibitsenna Libaanoosi haꞌnoommo. Beeruutinni Yordaanoosi noohu shiimu horophillu xaawa haꞌnoommo. Hatte yannara Yordaanoosi gobbara loosonke agamboonnihuranna Yihowa Farciꞌraasinera viiza uyinannikkita kulloonninke daafira, hakkira iillineemmo woyite mayi ikkakka yine yaandoommo. Ikkollana marreemmo woyite batinyu roduuwi horophillu xaawira “Yihowa Farciꞌraasine, hawalle keere daggini!” yitanno borro amade agare noonke; hatte yannara hagiidhine ikkineemmota hamboommo. Qoleno Qullaawu Maxaafi giddo kulloonni gobba laꞌꞌankenni tashshi yiinonke! Hattono Abirihaami, Yisihaaqinna Yaaiqoobi heedhino gobbanna Yesuusinna soqqamaasinesi farcidhinowa, hattono Kiristinnu ammaꞌno halaꞌlitino gobba daaꞌꞌantoommo.—Soq. 13:47.

Saihu 55 diri giddo Laayila ammanante kaaꞌlitanni keeshshitinoe. Ispeenetenna Porchugaalete sabbakate loosonke agambe heeꞌnoonni yannara tenne gobbuwa duucha hinge daaꞌꞌantoommo. Roduuwanke jawaachishanna insara borronna wole hasiisannonsa coye massa dandiinoommo. Wole agurina Ispeenete Kadiizi yinanniwa usurantino roduuwanke marre laꞌnoommo. Qullaawa Borro lallawo shiqishe insa jawaachishate qoosso afiꞌraꞌyanni baasa hagiidhoommo.

Hakkiinni 1963nni kayise Afirikaho, Awustiraaliyaho, Mereerimunna Wodiidi Ameerikira, Awuroppaho, Iisiyaho, Hawayi, Niwuzilaandetenna  Puwertoriko assinannita baxxitino gambooshshuwa hadhannorira mito coye biddi asseemmonsa gede kulloonnie. Laayilanna ani jajjabba gambooshshuwa assiꞌrate haammata gobbuwa haꞌnoommowa hambannikki yanna sayinsoommo; kuri giddo mittu 1989nni Poolaandete Waarsowu yinanniwa assinoonni gambooshsheeti. Hakko gambooshshe batinyu Ruusiyu roduuwi daggino. Insa hakkuyira albaanni mittono jawa gambooshshe hadhe diegentino. Hakko xaandoommo roduuwi giddo batinyu ammanansanni kainohunni Sooviyeti Yuneenete usurantinoreeti.

Beeteelete maatenna misiyoone ikkite soqqantanno roduuwa jawaachishate alamete doyichora noota sinu biiro towaatate qoosso afiꞌraꞌyanni tashshi yiinoe. Jeefote Wodiidi Koriyita sinu biiro towaantummmo woyite, Suweeni yinanniwa usurantinori 50 roduuwi ledo xaandoommo. Kuri roduuwi hexxo dimudhitino, hattono wolapho afidhe Yihowara wirro soqqammeemmo yite hexxitino. Insa ledo xaadankenni hagiidhinoommo gari addiiti!—Rom. 1:11, 12.

Lowo diro Yihowa mannasi maassiꞌrino gara laoommo; 1943nni cuuamummo woyite noo halashshanno 100,000 calla ikkitanno; xa kayinni 240 gobbuwara 8,000,000 saꞌanno halashshaano Yihowara soqqantanni no. Giliyaadi Rosi Mininni maassantino roduuwi kaajja looso loossino. Lowo diro kuri roduuwi ledo loosatenna insa sonkanninsa gobba iillitanno gede kaaꞌlate qoosso afiꞌraꞌyanni tashshi yiinoe!

Anjeꞌyanni kayise Yihowara soqqamatenni Beeteele eate murciꞌraꞌyanni baasa hagiidhoommo. Yihowa tenne dirra giddo maassiꞌrinoe. Beeteelete soqqanshonni afiꞌnoommo hagiirreno agurranna Laayilanna ani Birukiliini noo songuwara soqqamate qoosso afiꞌnoommo; kuri songuwa giddo lubbote jaalla kalaqiꞌnoommo.

Barru bala Laayila kaaꞌlitannoe daafira, Beeteelete soqqamaꞌya diaguroommo. Xa 84 diro sainoeha ikkirono, sinu biiro sokkanno sokka haaꞌratenna insara dawaro qolate looso looseemmo.

Yihowate dhagge ikkitanno dirijjite miila ikkaꞌyanninna Yihowara soqqantannorinna soqqantannokkiri mereero noo badooshshe laꞌꞌaꞌyanni tashshi yaannoe. Milkiyaasi 3:18te noo qummeeshshi halaale ikkinoti xabbe leeltinonke; qummeeshshu togo yaanno: “Anera soqqamannoehura danchu manchira assinannisi danchummanna soqqamannoekkihu bushu manchira iillannosi qarra manniꞌya laꞌꞌanno.” Barru baala Sheexaanu alame umo lekkicho baꞌanni hadhanni noota laꞌnanni heeꞌnoommo; qoleno alamete aana noo manni hexxonna hagiirre hoogino. Yihowa baxxannorinna isira soqqantannori kayinni tenne qarru yannara nafa hagiirru noo heeshsho heedhanni no; qoleno addaxxinanni hexxo noonsa. Maganu Mangisteha dancha duduwo duduwa kaajja qoossooti! (Mat. 24:14) Muli yannara Maganu Mangiste tenne akkaltino alame hunte uulla Gannate assitanno; hatte yannara uullate aana heeꞌrannohu baalu keeraanchimma afiꞌre hegerera heeꞌranno. Tenne yanna quqquxamme agadhineemmo!